Lamus Effo verb, divinx prote&ionis gratia fuf- A cufatione nupcr depofiti qudncUm Epifcopi fui
fraaancc/ausfaccrc vobis de quibus dubicatis pa- dcftiterit, Sc cupiditaus ftudio filcre contra ani-
rams Turn: Sc confido dc omnipotent Dei cle- mamfuam potius quam prodcre vera conlenicrit:
menda quod ita vobis fatisfadio mea intcrius tamcn quia pios plus nos efle convemt quam dif-
inhxrcbit ut nihil Caritati veftrx de cetero pof- tr'idos, hanc ei culpam ignofcimus,, atque eum m
fit ambiguum remanere. Nam ilia qux fan&iflimx
quatuor Synodi fapuerunt atquc definierunt, fi-
cuti prædeccflor nofter fandliffimus Leo Papa, ita
Sc nos fapimus, fequimur, ac tenemus, nec ab ea-
rum fide aliquo modo difientimus. Sed quia plus
perfona prxfens, quàm Epiftolï fatisfacic, hor-
, DileaiflimiFratres, ut ad me venire, ficut
ordinc locoquc fuo recipiendum^ efle cenfemus.
Nam ei a tempore prolatx fententix, affli&ionem
quam pertulit, credimus ad vindi&am hujus pof-
fe culpa: fufficere. Euphemium verb atque Tho- Gw.^
mam, qui pro deferenda accufationc facros or dines
acceperunt, eifdem facris privatos ordinibus
efle, atque ita ficuti funt depofiti, volumus perprzfacus
futn debeatisdummodo ratione per- B manere, nec umquam eos fub qualibet cxcufario-
cepra a concordia fanflx univerfalis Ecclefix dif- nis fpecie facros in ordines revocan decermmus.
fcAfio VOS nulla diffociec. Nam nimis indignum, Sc contra Ecelefiaft.cz re-
Hoc ram-n certa fit Veftra Caritas.quia vos & gulam difciplinz eft, ut honore, quern non ex
cum affe&u quo decet Tufcipio , SC cum gratia meritis fed pro fcelens prxmio perceperunt, tunrelaxabo.
Ncc aliquam vos vel quofcumque alios, gantur. Quia tamen plus mifencordiz, quam difqui
pro hac ad me caufa venire voluerint, affli- triftznos convenit operam dare juftitiz eoldem
dionem velmoleftiam fuftinerc <> promitto. Sed Euphemium atque Thomam m ordine locoque
feu ad confentiendum mihi cor veftrum miferi- tantummodo, unde ad ordines facros promoti tuecordia
divina compunxerit, five, quod abfit, in rant,volumus revocan; & cundis diebus vitz lux
ea vos durare diflenfione contigerit, ad propria eorumdem ' locorum continentiam licut confuevos
remeare quando voluetitis, juxta promiflio- verantante, percipiant. Clematiumverb Lectonem
meam fine lxfione vel moleftia rclaxare' cu- C rem fimiliter bemgmtatis intuitu, in ordinem lo-
rabimus. 1 Menfe Augufto, Indiaione » cumque fuum revocandum efle-conftituo. Quibus
etiam omnibus, id eft; Paulo Diacono, Euphe-
EPISTOLA L 1I. mio, Thomx, atque Clematio commoda fua fe-
Ad Tohannem Archiepifcopurn. cundum locum Sc ordinem, in quo quifqueeo-
J 1 . rum efl, ficut folirus erat accipcrc, a prxfenti ter-
Laudat Secundtnum Epifcopum quod Anaftafu caufam re- tia_dccjma Jndi&ionc veftra Fraternitas fine alim
H i IHM H a H i Cit, Enphcmio verb ue,M Theme, fteris erdimhm mo, fuprafcnptus Paulus Diaconus multa fc f pro uti-
pro fcelens pramio perceperant, in perpetuutn interdicit. litate Ecclefix veftrx memorat expcndifle, & ut
Singulis confueta fripenaia vult erogari, & Paulo refli- ca poflit recipcre, Fraternitatis veftrx (olatio dc-
tui quidquid in Ecclefi* utilitattm expenderat. fidcrat adjuvari: hortamur ut fi ita eft, omni ei
Gregorius Johanni1 Archiepifcopo Corin- Dpoflibilitate ad recipienda qua: dedit, debeatis
o ' | . 1 1 concurrerc, atque veftns eum auxilns adjuvarc:
tmorum.. • qUja nulIa ratio patjtur> uc jn his qua: pro utilita-
• 7T Quhatem atque follicitudinem Secundi- te generalitatis impendit, aliquod fuftineat injuf-
mfratris & coepifeopi noftri, qux olim te difpendium. Prxterea ties libras auri, quas im-
benenobis eft cognita, etiam b feries indicata minente fupraferipto fratre Sc coepifcopo noftro
monftravit. In qua re valdc placuic, Ixcofquc nos Se'cundino, cumdem Paulum Djaconum pro utireddidit
: quia in caufa Anaftafii quondam Epifcopi,
quam ei examinandam injunximus, vigilan-
tiam fuam Sc diligenter cxercuit, Sc cognita cri-
c mina, ut juftitia pofeebat Scoportuic,c judicavit,
Sed in his omnibus gratias omnipotenti Deo refe-
rimus, qui defiftentibus quibufdam accufatoribus, E
cognitioni ejus veritatem, ne tantorum caufa fa-
cinorum latere potuiflet, oftendit. Quoniam verb
in eadem fencentia in qua fupraferiptum Ana-
ftafium juftè damnatum confiât atque depofitum,
fie quafdam fupraferiptus fratcr Sc coëpifcopus
nofter ultus perfonas eft j ut noftro arbitrio refer-
varct : idcirco quid de eis tenendum fervandum-
que fit, prxfenti Epiftola (ignare perfpeximus.
Paulum itaque Diaconum latorem præfentium,
h quamvis culpa fua vehementer confundat atque
d redarguat, quod deccptus promifliorie, d ab aelicatc
veftræ dedifle confiât Ecclefix, Fraternitas
veftra cas ceflante dilatione reftituac : ne, quod
abfit, non rationabiliter, fed fola eum gravarc vo*
luntate tantummodo videatur g. -, . ^ ( g
a E p i s t o l a Lilt. *
Ad Virgilium Epifcopum.
Victs illi fuas in regno Childeberti concedit. Monet ut Si-
moniacam labem prohibent, & ne ex laids repente fiant
Epifcopi. De pallii ufu, & quatenus vices apofiolicas,
obire debeat.
Gregorius Virgilio Epifcopo Arelatenfi.
OQuàm bona eft caritas, quæ abfentia per
imaginem,præfentia fibimetipfis exhibet per
amorem, divifaunit, confufa ordinat,inxqualia
J judic,
N O TJ
‘ In vulgaris, Epifcopo. Obfcquin
b In Corb. R eg. & Norm, fort
editi. In recent, legitur, feries indicate,
tvit. Qu se leflio eft trium Vatic, demtis
m, quas nullis in mis. invenimus.
c Excufi, vindicavit, inritis mfs.
cibus, firiptorum veftre-
6 De pcena tergiverfanris , qui ab accufationc defiftit, agunt Jure-
confulti, olmSenatufconlultumTurpilianum exponunt. VideGrego-
rium Turonenfem hiftoria: lib. f. cap. n . de fufpenfione Epifcopi a com-
munione , eo quod ab accufationc deftitiflet. Nos cam qua: inter cano-
nes de Epifcoporum acculationibus antiuomia eft , indicamus. Nec
laicis nec inferioribus Clcticis licet accufare fuos Epifcopos; iifdem eof-
dem licet accufare. Vide cauf. i . quift. 7* Concilium Chalcedonenle
folvit nodum can. it . Clericos five laicos accufantes fuos Epifcopos vel
Clericos paflim & fine probatione, ad accufationem non recipi, niU
ptiils eorum dilcutiatur cxiftimatio. Evidcntids adhuc rem camdem era-
flat Concilium Conftantin. I. can. 6. quem ledlor confulat. Unum addo:
Ibcisr, imperfcAa cónfiimmac. Quam reel c Prx- A Icmetipfiim fcccrit, qiiia ingrefifus ccitipliihi Cadicator
egregius vinculum perfedlionis vocat; quia
virtutes quidem cetcræ perfedionem générant,
fed tamen eas caritas etiam ligat, ut ab amantis
mente diflolvi jam nequeant. Hac itaque virtu te,
prater Cariflime,plenum te efle reperio,ficut mihi
dc te, Sc hi qui ex Gallicanis partibus veniunt, Sc
Epiftolx tux ad me dire£lx verba teftantur.
Quod verb in eis b juxta antiquum morem, u-
fum pallii, ac c vices Sedis apoftolicx poftulafti,
abfit ne aut tranfitorix poteftatis culmen, aut
thedras vendentium columbas ever tit. f Coluln-
bas cnim venderc, eft dc Spiritu fan&o , qucml
Deus omnipotens confubftantialem fibi per impo-
fitionem manuum hominibus tribuic, commodum
temporale pereipere. Ex quo, ut prxdixi, malo
jam innuitur quid fequatur. Quia qui in templo
Dei columbas vcnderc prxfumferunt, eorum *
Deo judice, cathedrx ceciderunc.
Qin videlicet error in fubditis cum augmehco
propagacur. Nam ipfc quoque qui pretio ad faexterioris
cultus ornatum in vicibus noftris ac g crum ordinem perducitur, jam in ipfa provedus
pallio quxfiflc te fufpiccr. Sed quia cun&is liquec
d unde in Galliarum regionibus fidcs fan£la pro-
dierit, cum prifeam confuecudincm Sedis apof-
tolicx Fraternitas veftra repetit: quid aliud quam
bona fobolcs ad finum matris recurrit ? Libenti
ergo animo poftulata concedimus, ne aut vobis
fui radice vitiatus, paratior eft aliis venundare
quod emit. Et ubi eft quod feriptum eft : Gratis
acccpiftis, gratis date ?
Et cum prima fimoniaca hxrefis fit contra faii-
dam Ecclcfiam cxorca, cur non perpenditur, cur
non videtur, quia eum quem quis cum pretio or^
quidquam de debito honore fubtrahere, aut prx- dinat, provchendo agit g ut hxrecicus fiat ?
ccllentiflimi filii noftri Childeberti régis petitio- Alia quoque nobis res eft valde deteftabilis
nem contemfiflc videamur. Sed jam nunc ftudio nuntiata, quod quidam ex laïco Habitü b per apmajori
res indiget, ut cum honor crefcit, etiam petitum glorix temporalis , defundis Epifcopis
follicirndo proficiat, & erga cetcrorum cufto- tonfurantur, Sc fiunt fubito Sacerdoces. Qua in
diam vigilancia excréfcat , vitx quoque mérita ^ r c jam notum eft, qualis ad facerdotium venit,
fubjedis in exemplum veniant, Sc numquam fua qui repentè de laïco habitu ad faerum tranfit duper
fufccpti honoris gratiam , fed lucra cxleftis catumi Et qui miles numquam extitit, dux reli-i
patrix veftra Fraternitas exquirat. Noftis cnim giofbrum i fieri non pertimefeit. Quam ifte præquid
beatus Apoftolus gemèns dicat : Omnes enim dicarionem habiturus e ft, qui fortafle niimquam
quajuafunt quarunt, non qua funt Chrifti Jefu. 9 audivic alienam ? Auc quando aliéna mala corri-
QuibuTdam namque narrantibus , c agnof i
qqpd in Galliarum vel Germanix parcibus nullus
ad faerum ordinem fine commodi datione
perveniac. Quod fi ica eft, flens dico. gcmens de-
nuntio, quia cùm facerdocalis ordo incus cecigat,
qui necdum fua flevit ? Et cum ad facros ot-
aincs Paulus Apoftolus neophytum venire prohi-
beat, feiendum nobis eft quia ficut ncophytus
tunc vocabatur, qui adhuc noviter erat planta-
tus in fide : ita nunc inter neophycos deputamusj
die , foris quoque diu flare non poterie. Scimus D qui adhuc novus fceftin fanda converfatione.
quippe ex Evangclio quid Redemtor nofter per Scimus autlem , quod xdificati parietes non
ft» lalignari. Pfal. 104. Verf. 1
Gùjjànv,
* Stipendium cléricale, (portulam, demenfum , quod moris erat di
re Glcricis in eödemloco minifirantibus. Idipfum ftacim repetitur <
Paulo Diacono & Clematio aliis verbis. Guffanv.
f Vatic. A. B. C. pro utilitate provincis. veßrt. In hac Epiftola mulu
mis. morem gerendo, mutavimus, fi aliorum editorum ratio habeatut
de quibus,qtiod levia fint, non admonuimus.
* In Tuton. S. Gat. & in vet. ed. Parif. Iji8. fubjicitur, Menfe Aw
lnditi. xm . fit fane Inditt.decima-tertia in Epiftol* feric notatur/
N o r a ad Hp i s t . L I I I .
I Apud Gnflinv. cui favent duo Teller, data die 6. Jnnii India, xrx
Ponenda igitur effet anteEp. olim 43. & 44- cjufdcm India, datas men
le Julio. At in Colleaionc Pauli Diaconi manuferipta data eft rx. At
gufti. India, xnr. Extat integra inter Epiftolas Johannis vin. cftqi
^oftag"° Arelatenfi. In duobus Vatic, totidem Teller. & Remen
Jnfcnbitur, F.rgd. &c. in Gallias Mijfa per Johan. Prejbyterum, & St
btntanum Diac. Parum diferepant duo alii Vatic.
Infra lib. 11. Ep. 64. Ab antiquis pndecejforum meorum temporibi
pa turn Arelatenfis Epifcopus accepit. Erat autem Archiepifcopus "Vi
gums jam India, ix. fuoque munere per aliquot annos funaus fine pa
i°A a CTfijjjP VIta> tumcx Ep- 47- lib. i. Nondumerf
muucta erat palln neccflitas, nondum ab illo exterioris cultus inftrumc
to poteftas Ecclefiaftica pendebar.
De legaiionis hujus in Galliis initio vide Zofimi Papæ Ep. t . .
«. ad Patrodum Ar.U,. nec«, Bilati Pap* ofla.an,, nonam, St d-
cimain. Arelattofibu, Epifcopi« non adco faverunt alii poll Zofimu
Romam Ponlificcs Bomftcius u . CiMtinusl. Ico I. donee Syrnmi
chlis an. !.+. Caifarm A „| „ . ufuni Iui cum Stdis apofioiici tici
mm B E 3H eft. Turn circa an. S id™ — p,
»dm, demde duicii.no Vigilin, Ep. 7 , & 10, poflca Pc, ius , 5.
m m ?P-i».«1fl=m y.,g,Iio Greg. Mag. Poft vitgiiinm ex drela
Epifcopi. nullum p.ivilcgii« illi« do„ „ „ l lcgimnS “ Jon„ a b no,
. l ’ "n'm r" ! “ '»■ ? Gallia vices Roilaino drelalenli commii
Johannes VIII. qui hanc Epiftolam & fcquentcm paucis demtis ufui
fejfo
Vide Greg. Turon. lib. r. hift. c. 17. & x8.
Mol P-3°- a
~A" ~“c *n^r^a funt quae in aliis Epiftolis totidem verbis repen
Vide infra Ep. y«. Hîç veto Gcrmaniæ panes intelligit | aut C
umver am, quod ex Germania prodierint Franci : aut Franc
Tom. II.
Lugdunenfem, qua: Sidonio Apollinari lib. y. Ep. 7.dicitur Germania
Lngdunenfis : auc denjum Germania: Provincias Auflrafiorum Regi
fubjeftas: fcilicet ultra Rhenum j Turingiam ,• qua: a Theoderico CI<5-
dovei Mag. filio fubafta, Chriftianas etiam leges fufeeperat, teile Greg;
Turon. lib. 3. hift. cap. 4. 7. & 9. cis Rhenum, Moguntiam, qua: Germania
prima; Coloniam Agrippinam qu« Germania fecunda diccba-
tnr. Infra lib. 8. Ep. 30. Ailguftinus a Germaniarum Epifcopis Epifcopus
facias, fcilicet a Virgilio iplo Arelatenfi ordinatus eft. Cetenlm de fi-
monia in Galliis grallante, a temporibus Brunichildis, agitur in vita
S. Eligii, auöore S. Audoeno Rotomag. Epilcopo, de quo pauld infra.
f In eumdem lenfum S. Hilarius ad cap. xi. Matth. Incolumba fecuti-
dum Prophetie, exempla fancium Spiritum intelligimus. in Cathedra Sa-
E cerdotiifedts eft. Ergo eorum quifanBi Spiritus donum venale habent
Cathedras evertit, quibus minifterium a Deo eommiflUm negotiate eft.
Ut fimonia: labes c Gallia tolleretur guilds ad Prcrlatos au&oritate pr*.
cipuos & ad Reges iplbs Epiftolis egit Gregorius. Vide infra Ep. yy. ncc-
non lib. 9. Ep. 11.106.109. no. lib. ir. Ep. yy. y6. y7. y9. 60. 61. Tempore
Dagoberti Regis fuggerentibus SS. Audoeno &EIigio, habitum
eft concilium adverfds fimoniacam pravicatem : placuitque omnibus uno
in Spiritu fanfto accepto ccnfilio, fimul cum Regis imperio , ut nullus
prttio dato ad facerdotale officium admitteretur. Ita S. Audoenus lib. x.
vita: S. Eligii cap. 1. Necdum tamen abfterla 9. feculo hate labes, ut
oftendit Johan. VIII. Ep. 94. Imo duodecimo feculo fimoniam in Gallia
defendi confuetudine Romans: Ecclefia: dolebat Ivo Carnot. Ep. jy3.
Porro quse hie adverfus Simoniacos feribit Greg. Mag. iifdem omnino
vetbis repetit lib. y. Ep. y8. & fufius lib. 9. Ep. 107. . „ '
* Hierefim latiore modo fumit pro fimoniaca praviratc. Vide Lau-
P noii Librum deSimonia.oblerVationc 3.4. y. n.
* h Vide lib. 1. Ep. xy. Ne laici torifiifentur, vaCantibus Ecdefiis ftatith
in Epifcopos ordinandi, prout moris"erat in Galliis. vecat Gregorius bac
& yy. Ep. lib. 9. Ep« m iotf. 109. fio. Idem Gallis vetuerant Zofimus
Ep. 9. ad Patroclum Arelar. C«leftinusl. Ep. z. ad Epifc. Provincial
Vienn. & Narbon. Symmachus Ep. y. ad Cafariuro Arelat. Felix IV.
Ep. 8. ad eumd. Gone. Arelat. II. can. 1. Arelat. IV.
»Eodem fenfu infra Ep. yy. de laicis qui tonfurati mox ad Epifcopa-
tum praecipiti laltu conlcendunt: Ducatum, inquic, Sacerdotes fibi ar-
ripiunt qui exordium religiofi militia non viderunt. Vox Rcligiofus Gregorio
Mag. etiam Clericum fignificat lib. 4. Ep. xx. cunRos Clericos ct-
terofque Religiofos. & lib. 9. Ep. 107. repente in Religionis habitu plan-
tatus dicitur qui repente faRus eft Clericus, ut pojfit in Epifcopum eligi.
k Vide Greg. Naz. inMonodia ; ubi argumentum hoc oratorio ftilo
fufius ttaftat.
DD d ij