827 . . H f . I præfentium lator, recepta rationc , ad unitatem A
fan£tæ Ecclefiæ ab errore Hiftricorum Dco mifc- E t i s t o l a XLIX.
Ad Palladium Epifcopum.
ad dedicationem quatuor altar sum in ba-
quam Palladius confiruxerat. __ *
Gregorius Palladio a Epifcopo Santoriisb
Galliæ.
Mittit reliquia:
fine
rance converfus eft : eapropcer Fratermtatem veftram
hortari præ vidimus j ut eum falva rationc ,
habere debeat in omnibus commendatum, atque
fuo favore protegere. Cui etiam ne poffit poft
converfionem alicui ncccflitati fuccumbcre, ali-
quid de Ecclefia illi prævidimus annis fingulis
confulendum.Quia ergo veftræ San&itaci fc fum- _ . f I T r
moperë petiic TSSimendari, providendum vobis T T Emens lator præfcmmm Lcupancm Prêt
pro veftra mercede cil, ut ficuc diximus,veilris V byter vefter infinuavit nobis Fmernitatem
veftram, Ecclefiam in honorem beati Pétri & Pau-
B li Apoftolorum, neenon Laurentii atque Pancra-
tii Martyrum conftruxifle ,• atque illic tredccim
altaria c collocafle , ex quibus quatuor needum
dedicata comperimus rcmanfifle , ob hoc qubd
fimiliter fupraferiptorum SanCtorum reliquias illic collo-
care Deo annuente difponitis. Et quia reliquias
San&orum Pétri & Pauli, neenon Laurentii ac-
que Pancratii Martyrum cum veneratione præ-
buimus, hortamur ut- eas cum reverentia fufci-
pere, &: collocare, auxiliantc Domino , debea-
tis : provifuri ante omnia , u td fervientibus ibidem
non debeant alimoniarum deefle fuffragiac.
pro
in omnibus folatiis fulciatur.
E p i s T O t a XL VIII.
Ad Urbicum Abbatem.
Agathonem 1 Monafterio fitfiipiat, f i illius t
converti voluerit.
» Gregorius’ Urbico Abbati Monafterii fanfti
b Hermetis,b quod in Panormo fitum eft.
aUifquis divina infpiratione compun&us, reliais
feculi hujus aftionibus, ad Deum converti
feftinat, ita cum caritate fufeipiendus eft,
& blandis per omnia confblationibus refovendus, C
utinea qüamelegit, Deo adjuvante, deledecur
. x. modis omnibus convcrfacionc perfiftere. Quia igi-
c turc Agatho præfentium lator in monafterio Di-
le&ionis tuæ converti defiderat : hortamur , ut
cum omni cum dulccdine dile&ioneque fufeipias,
atque ad æternam vitam ejus defiderium aflidua
adhortatione fuccendas, & circa animæ ipfius fa-
lutem diligenter ftudeas efle fbîlicitus; quatenus
dum in Dei noftri fervitio, te admonente, dévora
mente perftiterit, & illi profit feculum reliquif-
E p i s t o l a L.
Ad Brunichildem Reginam.
Reliquias mittit, quas pofiulabat. Hortatur ut torum qui
his defervient, quiet 's profpiciat.
Gregorius Brunichildac Regina: Francorum.
EPiftolarum veftrarum feries, qua: religiofum
animum , & pia: mentis ftudium continebat,
non folum voluntatis veftra: fecit nos laudare protibfejusconverfio
pmficiat ad mercedem. D p0fitum , fed etiam libenter invitavit poftuïata
Quem tarnen ica fufeipiendum efle cognofce, fi concederc. Nee enim nos negare decuit, quod
& uxor ipfius fimiliter converti voluerit. Nam
dum unum utrorumque corpus conjugii copula-
tione fit fa&um , incongruum eft partem converti
, partem in fcculo remanere.
Chriftiana devotio, & re&i cordis defiderium fla-
gitabat : præfertim dum ilia poftulari, & tota am-
pleûi mente cognovimus , quæ & credentium fi-
dem valdc protegere, & animarum falutem opei
. partis conflit. &c. Gujfanv. Confulc præfaci
billonii in 1. partem feculi 111. Bened.
* Qpatuor y,atic.& iliis, reftmtratam. ^
f N o t ä a d E p i s t . X L VI.
• De Pifauro fopra Hb. 3. Ep. zS.
1 Mißx public* funt.ad quas fidcles omnes vocari & convenire folent.
Pclagius S. Gregorii deceflor proximus, ut Monachorum tranquillitati
cautum effer, neve fieret in monafterio de quo hie agitur, magnus po-
puli concurfus, prohibuerat ibi Miffas publicas ab Epifcopo celebrari.
Epifcopum fccus facientcm reprehend it S. Pontifex.
«Epifcopo non licet colloeare Cathedram in monafterio , ne injuria
fiat libertati & exemtioni monafterii Cathedra pofita, qua: eft infigne &
argumentum jurisdidtionis Epilcopalis, inquit Altelerta ad lrane Epif-
tolam.
d In Norm. Reg. & nonnullis, calcem verb quam. . . . oblatam.
N o t ä a d E p i s t . X L V I I .
“ Fanum feu Fanum fortunæ, vulgo Fano, urbs olim Umbria
Ducatus Urbinatis, in ora man’s Hadriatici, Ariminum inter 6
»alliam, adhuc Epifcopalis, immediate fubjcdta Rom
lominioeft. Gujfanv.
N o r * ad E p i s t . X L V I 1I.
• DeUrbico & monafterio fandti Hermetis, fuprà Epift. 41. Guß1
b In Norm. & plcrifque mfs. quæ fequuntur, minime leguntur.
Vatic. A. tantum oCcurfit, quod eft r
* Putat Altelcrra Agarhonern hunc fuiflc Rom. Pontificem , quod
apud Anaflafium legatur: Agatho natione Siculus, ex monachis, [edit
&c. Venim cum Agatho non ante annum 679. in Pontificem fucrit c-
Icftus, hunc ab illo ccnfcmus diverfiim.
N o t * a d E p i s t . X L IX .
chramnus Rex odio babuit atque vexavit, Quod Gundobaldum regnum
affcdlantem urbe fua palam ,. & Fredegundis nuntios clam tedlo rcce-
piflet : de qua re vide Gregor- Turon. lib. 7. hiltoriæ cap. 31. & lib. S.
cap. 1. 7. & 43. Deco etiam agit lib. de gloria Confeflorum cap. 37.
& 60. Sc lib. 4. de miraculis S. Maitini c. 8. A Fortunato lib. 1. carm.
Î, 3. laudatur obædificatamS Stephani Ecclefiam. Interfuie ConcilioPa-
rif. iv. anno 573. & Matifcon. 11. an.'58;. Ejus nomen in Ecclefiæ faftis
Iegitur. -
b Santones leu Mediolanum Santonum , -vulgo Saintes, urbs Epifcopalis
Galliæ , fub Arcbicpifcopo Burdigalenfi Aquitaniæ II. Metropo-
litano , Sanioniæ Provinciæ caput. Reftituimus titulum ex mfs. Colbert.
Vatic. Norm. In vulgatis autem Iegitur Epifcopo de Santonibus.
* In Vatic.B. & nonnullis Iegitur, duodecim altaria. Altäre unicum in-
tra lingulas Ecclcfias habent Græci.ut obier vat Card. Bona de rebus Li-
turgicis, 1. 1. cap. 14. n. 3. Aliam Latinorum confuetudincm oftendit litre
Gregorii Mag. Ep. ftd & Ambrofius Ep. zo. ad Marcellinam lororem n.
z6. feribens de paced Valcntiniano Catholicis data : Nec psora, inquit,
nuntiatur lmperatorem jujfiße ut recederent milites de ßafilira..........
certatim hoc nuntiare milites irruentes in altaria , ofeulis fsgnifieare pads
infigne. Rationem reddit Baronius cur plura quandoque ædificareutur
altaria : Erant, inquic, Sepulcra Martyrum altaria , o> ubi condeban-
tur Martyres, altare eonfueverat erigi. Id confiât ex Pruden’tio lib.
stQ&ttir, hym. 3.4. j. S. Aug. Serin, j. de S. Stephano lib. S. de Ci
vitate cap. Z7. Greg. Turon. hift. lib. 3. c. 49. lib. 1. de Gloria Marty
rum c. 33. & 91. Paulin. Poem. 4. lmo ex ejufdem Paulini Ep. 3z. no
væ edit, çertum eft illius jam ætate fuper fepulcra Sc reliquias Confcl
forum altaria fuiflc condita. In capitular. 1. Caroli Mag. an. Sof. n. 6
caveturde altaribus ut non fuperabundeut in Ecclefiis.
* In Agathen, can. 36. Clerici omnes qui Ectlefii filelitervigù
que defirviunt, flipendia fanciis laboribus d bita, fecundum ftrviin j«>
meritum , vel ordinationem canonum , a Sarerdotibus confequantur, id
eft, ab Epifcopo. Aurea plané verba. Gujfanv.
* Gall, ajfiftance. Suffragor per tranflationem, faveo, auxilior. Suf-
fragium pro alimonia , Sc fuftentatione, vide Cone. Tolet. ni. cap.
* fait dec is Epilcopus SJntoncnfis, profapia nobilis. Hunc Gunt-
UÀ nihilominus poteflint i t fervare. Atque idea A feilicet void. DeüsVós incoiiimés cuftodiat.Dile-
. congruo honore veftram Excellentiam falucanteSj
jndicamus latori prseftntium Leuparico, quem vo$
efle Prefbytcrum feripfiftis, per quem eloquia vef-
, trarum fufeepimus licterarum,11 reliquias nos bea-
corum.Apoftolorum Petri & Pauli, juxtaExcellentie
veftre pctitioncm,cum ea veneratione qua
dignuin eft prxbuifle. Sed ut in vobis magis ma-
«rifque laudabilis & religiofa poflit clarere devotio
, providendum vobis eft ut Santtorum 'beneficia
cum reverentia & debito honore condantur,
b &: b fervientes ibidem nullis oneribus nullifque
éfiflimi Filii. Data die dccima Kalendarum Aii-
guftarum, imperantc Domino iioftro Maiiricio
Tibcrio piiffimo Augufto i anno decimo quarto,
poft confulatum ejufdem Domini noftri anno decimo
tertio, Indidlione xiv.
E p i s t o l a LII.
Ad Pclagium & Serenum Epifcopos.
Commendat yiugufiinum in Angliam cunt cm cum fociis i
& Candidum ReUorem patrimonii.
molclHis affligantur: ne forfitan neceffitate exte- B Gregorius a Pclagio de Turnis, & 1 Sercno
fiüs imminente,in Dei fervitio inutiles fegncfque n- H i
reddantur, & injuriam, quod abfit, negleaum- dc Maflllia, EpiRopis Galliarum a paribus.
c que beneficia San&orum c collata fuftineanti
j Quicti ergo eorum Excellentia veftra profpiciat:
Licet apud Sacerdotes habentes Deo placitam
caritatcm, religiofi viri nullius commendatio-
nis indigeant : quia tarnen aptum fc feribendi tempus
ingeflit,Fraternitati veftre noftra mietere
quatenus qum veftro beneficio liberi ab omni fue-
I rint inquietudine cuftoditi, & illi Deo noftro fe- I # ___ _________ __ _
cura mente laudes exolvant, & vobis in xterna feripta curavimus : infinuantes Iatorem prjefen-
I vita merces accrefcat. tium, Auguftinum fervum De i, de cujus certi fu-
[ 1 _ mus ftudio, cum aliis.fervis Dei illuc hös pro uti-
1 h P I S T O L A LI. Jicacc animarum, auxiliante Domino, direxifle.*
Ad Fratres in Angliam euntes. ^ Quem necefle eft üt facerdotali ftudio Sanaitas
‘ veftra adjuvare, &: fua ei folatia prxbere feftinet.
Cui etiam ut promtiores ad fuffragandum poflids
cxiftere, caufam vobis injunximus fubtiliter in-
Hortatur Augujlini focios ut cosptum in Angliam peragant
iter. Auguftino quem iliis Abbatem conflit uit, obtdiant.
Gregorius fervus fervorum Dei, fervis Domini
noftri Jefu Chrifti.
a Uia melius fuerat bona non incipere, quarn
ab his qua: ccepta funt, cogitatione retror-
lum redire ; fummo ftudio,-Dileaiflimi Filii, oportet,
ut opus bonum,quod auxiliantc Domino coe-
dicarc, feientes quod ea cognita, tota vos propter
piftis, impleatis. Nec ergo vos labor icincris, nec
maledicorum hominum linguæ deterreant : fed ^
omni inftantia omnique fervore qnæ inchoaftis,
Dco auaore, pcragice feientes quod laborem
magnum æternæ retributionis gloria fequitur. Re-
meanci autem Auguftino præpofito veftro, quem
& Abbatem vobis conftituimus, in omnibus hu-
militer obedite. Scientes hoc veftris animabus
per omnia profuturum, quidquid in vobis fuerit
in ejus admonitione completum. Omnipotens
Deus fua vos gratia protegat, & veftri laboris
fruaum in a:terna. me patria videre concédât.
Quatenus & fi vobifeum laborarc ncqueo ; fimul
Deum devotione ad folatiandum, quia res
cxigit, commodctis.
Candidum præterca Prefbyterum communem
filium, quem ad gubernadonem patrimonioli Ecclefiæ
noftræ tranfmiflmus, caritati veftræ in omnibus
commendamus.c Data die x. Kalend. Aug.
Indiaionc xiv.
E p i s t o l a LIII.
Ad Virgilium Epifcopum.
Commendat Auguflinum ac fimul Candidum Prefbyterum-,
monetque ut huic patrimonii penfiones refiituat, quas
colleger at ipfius decefior.
Gregorius Virgilio Epifcopo Arelatenfi
Metropolitan
a Uamvis Fraternitatem veftram. bonis efle in-
tentam operibus, fponte fc exhibere In
I In gaudio retributionis inveniar, quia laborare £ caufis Deo placitis confidamus : verumtamen utile
N o t * ad E p i j t . L.
* Greg. Pontificatu vix audebant Latini Sandorum corpora continge-
I re, aut è tumulis lcvafe. Reliquias Sanftorum appellat palfim Greg. Tur.
velum fepulcri alicujus Sanfti, aut pallium ejufdem tumulo impolitum ,
I ceram aut oleum ex lampadibus & cercis qui ibi ardere folcbant: item
I pulverem cxinde collegium, herbulas aut flores ibi appofitas , aliaque
ejufmodi. Lib. z. Dialög. c. 38. In iffis quoque patrociniis Martyrum fsc
oftendanT*' Ë ieneficia f tr reliquias
b Jugc lervitium caufiimdedit immunitatibus Clcricotum : fucos ig-
navum pccus iliis gaudete dojendum eft. Gujfanv.
«In Reg. quem fcquuntur .recent, cd. cellocata. In Vatic. B. collecla.
I Seqmmur Coib. Norm, tres Vatic. &c.
* Hanc & (èquentes (èptem Ep. codem fetè tempore datas inde conft
quód in fingulis Auguftinus Iegitur prtfentium lator aut portitor. Tempi
quo reddine funt nofeiturex itmetis ferie. Illam exhibet CointiusAnna
Ecclel. an. 396. & 397. non tarnen audiendus ubi pag. 443. Auguftinu.
Turonenfem dicccefimadiilTc negat. Iter Aiiguftini mit Romä Lerinun
Lcrino Malfiliam, Aquas, Arclatem, Vicnnam, Lugdunum, Augu
to unum : inde ad Reges Theodcricum Burgundiie, ac Theodebertui
Auflri*. Theodcbertus Mcttis fedebat , Cabilloni Tbeodcticus. Et
nullam habemus pro Auguftino Epiftolam Gregorii ad Clothariui
peuftna* Regem, Auguftinum tarnen ab ipfo Rege Clothario beuigni
®e exceptum & adjutum liquet ex Ep. 6u I. xi. Salutatis Regibus, cui
Tom. I I ,
ad marepergeret trajedlurus in Angliam, certè Pclagium Tnron. potuit
invifere : Deinde Pontem Sai, ( alias pontem ufaris, vulgo le pont de
Ce ) in Andegavenfi Rrovineia fuper Ligcrim fluvium tranfiit, ut in
ejus vita fcribit Gotfelinus. Cetcrum etfi hæc ad Auguftinum Epiftola
in Regiftro EpiftolarumS. Gregorii minimè reperiatur, earn tarnen exhibent
Beda lib. 1. hiftoriæ Eccl. gentis Anglic, c. z3. & Johan. Diac.
iib. z. vitæ c. 34.
N otai ad E p i s t . L I I .
a Non conveniunt mfs. codd. in Epiftolæ hujus inlcriptione. In duo-
bus Teller. In Rem. Vatic. D. & apud BedammcndoséIegitur, Æthe-
rio Arelat. Archiep. cùm Æthcrius eflet Epifc. Lugduneufis. In tribus
Vatic, in omnibus Norm. & Reg. ad Pclagium tantum Sc ad Serenum
feripta eft. In Colbert, pro Turn's habesTuronis. Quid fignificet a pa-
L ribus, jam diftum ad Ep. z 3 lib. r.
b. Serenus Theodoro fucceflerat in Ecclefia MalTilienfi. Cetcrùm hoc
codera exemplo m ifia eft etiam ad Ethcrium Lugdunenfem Epiftola quam
refert Beda lib 1. cap. Z4. Reveremijfimo frxtri Etherio Coêpifcopo Gregorius
fenus fervorum Dei. Licet apud Sacerdotes See. Deus te incolu-
mem cuftodiat Reverentiftime frater. Data die x. Kalend. Augu ft. Im-
perante D N- Mauritio Tibeno piiffimo Augufto an. xiv. poft Confulatum
ejufdem D. N . an. x u . Indtcl. xiv. Ubi tarnen fallirur Beda dum
Ethcrium Arelatenlcm Epifcopumfuiffe putat, Sc poftipfiim Aimoinus.
Melius Greg. Turon. lib. 10. c. 8. Sc Fredegarius inChtonico c. zz.
Etheriùm Lugdunenfem fuiffe Epifcopum agnofeunt.
( Ita prxtcr Bedam duo Tell. & Vatic. D.
G G g ij