jurgia femïnant, ut cujus (inc fequaces agnofcant. A mortuorum eflfe denegarent, quam Pharifæi jux-
De apöftata quippe Angelo fcriDtum eft. mm hn. ta facri eloquii præcepta crederent, fà£ta in per-
Diaboli difci-
puli Tant & fi-
De apöftata quippe Angelo fcriptum eft, cùm bor
a mclfi a inferta fiiiftet zizania : mir,meus homo
hoc fecit. De cujus etiam membrop>er Salomonem
dicitur : Homo apoßata, vir inutilis , graditur- ore
perverfo, annuit oculis , terit pede ; digito loquitur,
pravo corde machinatur malum, dt4 omni tempore jurgia
feminat. Ecce, quem feminantem jurgia dice-
ire voluit, priùs apoftatam nominavit ; quia nifi
more fuperbientis Angeli à confpe&u Conditoris
priùs intus averfione mentis caderet, foras poft-
modum ufque ad feminanda jurgia non veniret.
Qui rede deferibitur quod annuit oculis, digito
loquitur , terit pede. Interior namque eft cufto
fecutorum unanimitate diflenfio eft, be divisä tur-
ba illæfus Paulus exivit, quæ hune unira priùs im-
maniter preflit. Admonendi itaque funt qui fa-
ciendæ pacis ftudiis, occupantur , ut pravorum
mentibus priùs amorem debeant internæ pacis inrundere
, quatenus éis poftmodum valeat exterior
pax prodefle : ut dum eorum cor in illius c cogni-
tione fufpenditur, nequaquam ad nequitiam ex
nujus perceptione rapiatur : dumque 1 fupernam
provident , terrenam nullo modo ad ufum fuæ
deterioradonis inclinent/ Cùm verb perverfi qui-
que tales funt,1 > r s uni t, uuct nnoocceerree oboomniss nneeqquueeaanntt,, eettiiaamm--
d*a,« qua: ordmata fervat extenus membra. Qui B fi concupifcant, inter hos nimirum debet terrena
ergoftatum mentis perdidit fubfequenter foras pax confirm & priufquim ab eis valeat fuperna
min iinnccoonnffttaannttiiaamm mmoottiioonniiss fflluuiitt., aattcqruuee eexxtteerriioorrii cocmnfrt • nr i-»i r,,,™~~~~~~ __
mobilitate indicat, quod nulla interius radice fub-
fiftat. Audiant jurgiorum feminatores quod fcriptum
eft : Beati pacifici, quoniamfilii Dei vocabun-
tur. Atque è diverfo colligant, quiafi filii Dei
vocantur qui pacem faciunt, proculdubio fatanx
funt filii qui confundunt. Omnes autem, qui per
difeordiam feparantur a viriditate dile&ionis, are-
fiunt. Quietfi boni operis fru&us in fuisa&ioni-
bus proferunt, profe&b nulli funt, quia non c ex
imitate caritatis oriuntur. Hinc ergo pérpendant
feminantes jurgia, quam muldpliciter peccant
cognofei : ut hi fcilicet quos contra dile&ionem
Dei malitia fuæ inipietatis exafperat, faltem ex
proximi amore manfuefcant : & quaff è vicino ad
melius tranfeant, ut ad illam quæ à fe longé eft,
pacem Conditoris afcendanc.
C a p u t X X I V .
gMmodo admonendi ruda in doEtrina faera, &
doffi, fed non humiles.
S A Liter admonendi funt qui fapræ Legis verba
"------ j— u peccant: , nnoonn rreecétteè mintteerllnigguunntt :: aattqquuee aalliitteerr qquuir' rreetâtèe qquuii--
qui dum unam nequitiam perpétrant, ab h.imanis C dem intelligunt/ed hæc humiliter non Ioquuntur.
cordibus cuntlas fimul virmtes eradicant. In uno Admonendi enim furit qui facræ Legis verba non
enim malo innuincra peraffunt ; enua fbminarirlr* n»- à— ~ _• r . •
'C^uibus moni
lime pacifici.
Inter malos
concordia
noxia.
ibidem vT 7.
innumera peragunt :quia feminarido
difeordiam, caricatem quæ nimirum virtutum o-
mnium mater eft, extinguunt. Quia autem nihil
pretiofius eft Deo virtute dilethonis; nil eft defi-
derabilius diabolo extintlione caritatis. <g|gfquis
ergo feminando jurgia diledionem proximorum
perimit, hofti Dei familiariùs fervit : quia qua ille
■ amiffa cecidit, hanc ifte vulneratis cordibus fub-
trahens, eis iter afeenftonis abfeidit.
At contra admonendi funt pacific!, ne tantæ
• atlionis pondus levigent , fi inter quos fiindare pacem
debeant > ignorent. Nam ficut multùm nocet
retie intelligunr, ut perpendant, quia faluberri-
mum vini pomm in veneni fibi poculum vertunt
ac per medicinale ferrum vulnere mortali fe
feriunt, dum per hoc in fe fana perimunt, per
quod falubriter abfeindere fauciata debuerunt.
Admonendi funt, ut perpendant quo Scriptura
facra in notte vita: prasfentis quafi quxdaro nobis
lucerna fit pofita^ cujus nimirum verba dum non
rette intelligunt, de lumine tenebrefeunt. Quos
videlicet aaintelletlum pravum intentio pervei-
fa non raperet, nifi prius fuperbia inflaret. Dum
r~2.-----.-om ucutmunuin nocet enim fe pra: ceteris fapientes arbitrantur , fequi
faumtas defit boms : itavalde eft noxium fi nonD alios ad melihs intelletla Selpiciunt : atque ut
dent mahs. S^ergo perverfomm nequitia in pace apud imperitum vulgus feienti* fibi nomen extorqueant,
ftudent fummopere & ab aliis refte intelletla
deftruere, & fua perverfa roborare. Unde
bene per Prophetam dicitur : Secuermt frn-
gnantes Galand ad dilatandum terminum fuum. Ga-
laad namque accrvus teftimonli interpretatur. Et
quia cuntla fimul congregatio Eoclefia: per conjungitur,
profetlo eorum malis atlibus robur au-
getur : quia quo fibi in malitia congruunt, eo fe
robuftius bonorum afflitlionibus illidunt. Hinc
namque eft quod J contra damnati illius vafis, videlicet
Antichrifti prxdicatores, divina voce bea-
to Job dicitur: Membra carnium eins coharentia f i b i .
Hinc fub fquamarum fpecie de ejus fatellitibus
perhibetur: Una uni conjmgitter, & ne fpiraculum
quidem incedit ftr eat. Sequaces quippe illius quo
nulla inter fe difeordia: adverfitate divifi funt,eo in
bonorum grav. i—us nece glomeranthr. yQuu,i ecri&gou minii- uuciicccum verm ex oivino amore concipiunt fi
quos pace lociat^iniquitati vires adminiftrat : quia ad perfethim tempus veniant, conceptam intel’li-
bonos detenus deprimunt quos tc unanimiter E gentiam operis oftenlione pariruræ. Terminum
periequuntur. Unde prædicator egregius gravi verb fuum dilatare, eft opinionis fuæ nomen ex-
i harilæorum Sadducæorumque perfecurione de- tendere. Seeuerunt ergo prægnantes Galaad ad
prehenlus, inter femetipfos dividere ftuduit, quos dilatandum terminum Ilium : quia nimirum hære-
contra le graviter unitos v idit. cùm clamaviù-di- tici, mentes fidelium quæ jam aliquid de verbalis
----------— j m v iu c u . XLUUUiL,q u o
contra fe graviter unitos v idit, cùm clamavit, di
eens : Viri fratres, ego Pharifeus futn ^filius Phari
fja orum yde fpe & r-efju-r■r eclione mortuorum ceggvo yÿuumdi- umant, oc icientiæ ïipi nomen extenaunt. iMr
cor. Dumque Sadducæ* fpem refurreftionemque vulorum corda jam de verbi conceptione gravi-
. ‘ In Laufi. 6c . In Tree. 6c
aliis zizania ufurpa
intelletlu conceperant, perverfa prædicatione
perimunt, & feientiæ fibi nomen extendunt. Parr
b Carnot, primu
d Gilot. & alii rec
niff. Tree. German. Bel
Gemet. inferta fuiffen,
& Tfieod, qua omata.
A r -----------O Ö —-vi^iiu. nuilieflionem
fervit teftimonio veritatis, non incon-
gruè per Galaad Ecclefiaexprimitur,quæ ore cun-
ffcorum fidelium, de Deoquæque vera funt te-
ftatur. Prægnantes autem vocantur animæ, quæ
intelledhim verbi divino concipiunt, fi
folet Antichriftum vas diaboli appellare. Vide lib. 31. Moral. Uum
iz . Hîc autem editoribus placet peccatores Antichrifti vafa nuncupare,
• Duo Gemet. priores, cogitât tone.
V Corb. & tertius Gem. fuperna.... terrena : optimè fupernam, fc. pacem.
* Laud, Sc Gorb. Aliter adm. enim fient.
d a , erróris gladio feindunt, & qüafi doârinæ fibi
opinionem faciunt. Hos ergo cùm conamur inf-
truere ne perverfa fendant, admoneamus priùs
necefle eft, ne inanem gloriam quærant. Si enim
radix elationis abfeiditur, confequenter rami pra-
væ aflertiohis arefiunt. Admonendi funt etiam,
ne errores difcordiafque generando , legem Dei*
quæ idcirco data eft ut facrificia fatanæ prohibeat,
eamdem ipfam in fatanæ facrificium vertant. Unde
per Prophetam Dominus querimr , dicens :
ofie 2. *. Dedi eis frumentum , vinum, d 4 oleum , 0 “ argentum
multiplicavi eis & aururn , qua fecerunt Baal. Fru-
DonaDci in mentum quippe à Domino accipimus , quando in
noscoilata. di£ds obfcurioribus fubdu£to tegmine litteræ per
medullam. fpiritus Legis interna fentimus. Vinum
fuum Dominus nobis præftat, cùm'Scripturæ fuæ
alta prædicatione nos debriat. Oleum quoque
fuum nobis tribuit, cùm præceptis apertioribus
vitam noftram blanda lenitate difponit. Argentum
multiplicat | cùm nobis luce veritatis plena
eloquia fubminiftrat. Auro quoque nos ditat,
quando cor noftrum intelleiftu fuinmi fulgoris ir-
H*c diabolo radiat. Quæ cun&a hæretici Baal ofterunt : quia
ruiitCflC10ffC" aPu^ auditorum fuorum corda corrupte omnia in-
telligendo pervertunt. Et de frumento D e i, vino
atque oleo, argento pariter & auro , fatanæ
facrificium immolant : quia ad errOrem difeordiæ
verba pacis inclinant. Unde admonendi funt ut
perpendant, quia dum perverfa mente de præceptis
pacis difeordiam faciunt, jufto Dei examine
ipfi de verbis vitæ moriuntur.
Quomodo ad- At contra admonendi funt qui re£tè quidem
monendi, qui verba Legis intelligunt, fed hæc humiliter non lo-
pruram reftè quuntur ; ut in divinis fermonibùs priùs quàm aliis
intelligentes, eos proférant, femetipfos requirant, ne infequen-
pradica'nG1^1 ces a^orum fa^a , fe déférant : & cum retftè cun-
£ta de facra Scriptura fentiunt, hoc folum quod
per illam contra elatos dicitur , non attendant.
Improbus quippe & imperitus eft medicus, qui
imperitus eft alienum mederi appétit : & ipfe vulnus quod pa-
fiîum nefc'Ul> t^cur nel*cù- Qni, igitur verba Dei humiliter non ‘
alienum vul- ’ loquuntur, profeào admonendi funt, ut cùm
nus curare medicamina ægris apponunt, priùs virus fuæ pef-
a tis infpiciant, a ne alios medendo ipfi moriantur.
b. Adinôneri debent, uc confiderent ne b à virtute
diifti, dicendi qualirate difeordent, ne loquendo
i. Petr. 4. h. aiiud, & oftendendo aliud prædicent. Audiant itaque
quod fcriptum eft ; Si quis loquitur, quafifer-
mones Dei. Qui, ergo verba quæ proferunt, ex pro-
priis non habent, cur quafi de propriis tument >
z. Cor. 2.17. Audiant quod fcriptum eft : Si eut ex Dco coram
Deo in chrifia Icquimur. Ex Deo enim coram Deo
loquitur, qui prædicationis verbum & quia à Deo
accepit intelligit, & placere per illud Deo non
hominibus quærit. Audiant quod fcriptum eft :
Pmi. us. ts. jibominatio Domini cjl omnis arrogant. Quia videlicet
dum in verbo Dei gloriam propriam quærit,
jus dantis invadit : eumque laudi fuæ poftponere
nequaquam metuit, à quo hoc ipfum quod lau-
datur accepit. Audiant quod prædicatori per Sa-
îrov.j. ij. lomonem dicitur : Bibe aquam de cifierna tua, &
fluenta putei tui. Deriveritur fontes tui foras, & in
plateis aquas divide. Habeto cas folus , nec jînt alie-
Ajcor fuum ni participes tui. Aquam quippe prædicator de cif-
«tof prïii" terna fua bibit, cùm ad cor îuum rediens , priùs
* Tree. SraliimÉT. unanimiter ita liabent, quod rcccntiorcsmutarunt
in, aliis medendo.
fc Eadcm libertate, fpretis mff Gilot. & alii recent, hàbent, à virtute
dicendi, vivendi qualitate difeordent, vel, à virtute 4i8 ‘> vivendi,
L audit ipfe quod dicît. Bîbît fui fiüenta putei, fi
fui irrigatione verbi infunditur. Ubi bene fubjun-
' gitur t D e r iv en tu r fo n te s tui f o r a s , & in p la t e i s riid. v.19
aquas d iv id e . Re£him quippe eft ut ipfe priùs bi-
bat, & mne prædicando aliis influât. Fontes namque
foras derivare, eft exteriùs aliis vim prædicationis
infimdere. In plateis autem aquas dividere,
eft in magna auditorum amplitudine juxta uniuf-
cujufque qualitatem divina eloquia difpenfare.
Et quia plerumque inanis gloriæ appetitus fubre- Caveat fa
pit dum fermo Dei ad multorum notitiam currit, %v«rc per
poftquam diâum eft : I n p la te is aquas d iv id e , rec- fionem‘
te fubjungicur : H a b e to cas f o lu s , n e e f in t a lien ip a r * ibidem
ticipes tu i . Alienos quippe malignos fpiritus vo-
cat, de quibus per Prophetâm tentati hominis
voce dicitur : A l i e n i in fu r r e x e ru n t in me , & fo r t e s Pf. sj> s>
quafierunt animam meam. Ait ergo : Aquas & in
plateis divide, & tarnen folus habe. Ac fi apen-
tiùs dicat : Sic necefle eft ut prædicationi exteriùs
fervias, quatenus per elationem te immundis fpi-
ritibus non conjungas : ne in divini verbi miniftc-
rio hoftes tuos ad te participes admittas. Aquas
ergo & in plateis dividimus, & tarnen foli pofli-
demus, quando be exteriùs late prædicationem
fimdimus, be tamen per earn humanas laudes afle-
qui minime ambimus.
C a p u t X X V .
Jpuomodo admonendi q u i o jfcittm p ra d ication is n im ia
h um ilitate detref i a n t , d r q u i p ra cip iti
' fe jlin a t io n e occupant.
-A.Liter admonendi funt qui cùm prædicare di- AdmnHid
gnè valeanr , præ nimia humilitate formidant: at* At. c. xti
que aliter admonendi funt quos à prædicatione
imperfeftio vel ætas proliibet, be tàmen præcipi» dîcarcmcr
tatio impellit. Admonendi namque funt qui cùm
prædicare utiliter poflunt, immoderata tamen hu- " Y
militate refugiunt j utexminori confideratione
t colligant,quantum in majoribus rebus délinquant,
Si enim indigentibus proximis ipfi quas haberent
pecunias abfconderent*c adjutôres proculdubio c
calamitatis extitiflent. Quo ergo ream conftrin- sceius eft
gantur afpiciant, qui dum peccantibus fratribus bi pànem c
verbum prædicationis fubtrahunt, morientibus ““ “ us dc
mentibus vitæ remedia ablcondunt.. Unde be be«* 0
ne quidam fapiens dicit : Sapientia abfeondita & Eccli. 20. 3
thefaurus ^ invifus, qua militas in utrifque l Si po- <1
pulos fames attereret, be occulta frumenta ipfi
Ibrvarent, e auflores proculdubio mortis ex ifte- e
rent. Qua itaque ple&endi funt pcena confiderent,
qui cùin fame Verbi animæ pereant, ipfi panem
perceptæ gratiæ non miniftrant. Unde 6«: bene per
Salomonem dicitur : Jpui abfcöndit frumenta, ma- prov. it.
ledicetur in populis. Frumenta quippe abfeondere,
eft prædicationis fanétæ apud fe verba retinere.
In populis autem talis quifque maledicitur •, quia
in lolins culpa filentii pro multorum quos corri-
gere pomit pcena damnatur. Si medicinalis arris
minime ignari fecandum vulnus cernerent, be ta- Et a?gtis
men fecare recufarent, profeblo peccatum fra- ielam* '
ternæ mortis exfolo torpore committeren t. Quanta
ergo culpa involvantur afpiciant, qui dum co-
gnofeunt vulnera mentium, curare ea negligunt
fedione verborum. Unde be bene per Prophetam
* Laudun. auSoret.
4 Çaraot. primus, & primus Aud. abfcond’tus.
• Gemet. & pi. Norm. exaSoret.
E iij