d
g
b
591 S. Gregodi Regiftri Epiftolarum 592,
fe paravit. Sed& Gloria veftra, fi hucc perexie- A fuerit, obtemperare: ficut Sc nunc devotioncm
rit ipfe hoftis, quomodo confueviftis, cum auxi- veftram fccifle didicimus, qua: Epiftolis noftris
t^_. i c_|j| qufous magnificum virum Conftantium Tribiinum
cuftodiar civitatis deputaviraus prjecfTc, paruit,
Sc congruam militaris devotionis obedien-
tiam demonftravit. Unde fcriptis vos pradentibus
curavimus admonendos, uti prjedi&o viro magni-
fico Tri buno, ficut Sc feciftis,omncm debcatis pro
fcreniflimorum dominorum utilitatc , vel con-
lervanda civitate obedientiam cxhibere : quate-
nus quidquid a vobis ha&enus bene geftum ag-
nofcitur, per prafcntis temporis vigilantiam ac
B follicitudinem augmentetis.
lio Dei a dorfo ejus quod poteftis perficite. Spe-
ramus enim in omniporentis Dei virtutc , Sc in
ipfius beati Petri Apoftolorum Principis, in cujus
ille natali fanguinem effundere dcfiderat, quia
ipfum fibi contrarium fine mora inveniet.
E P I S T O L A XXX.
Ad Maurilium & Vitalianum.
De dubia Suantnßum fide, ac de parato Ariulphi exerci-
tu montt.
Gregorius Maurilio & Vitaliano magiftris
militum.
SUppliciter Gloria: veftra: per filium noftrum
Vitalianum, cum quo uc tra&aretis , Sc verbo
Sc fcripto mandavimus. Undecimo autem die
menfis aJanuarii Ariulphus hanc Epiftolamquam
vobis direximus, tranfinifit. Et ideo relegentes
earn, videte fi in fide fiia Suanenfes quam Rei-
puhiica: promifere pcrftiterunt. Obfidefque di-
gnos de quibus poflitis confidere, ab eis percipi-
te ; Sc infuper eos denuo Sacramentis obftringite,
reddentes eis quod loco pignoris fuftuliftis, Sc
fermonibus veftris eos fanantes. Si autem mani-
feftiffime cognoveritis eos cum Ariulpho de fua
fubditione locutos fuifle, ve[ certe obfides ei de-
difle,ficut nos Ariulphi Epiftola quam vobis direximus
, dubios reddidit : Halubri confilio pertra-
ffcantcs ne in aliquo anima veftra vel noftra de
facramentis gravetur, quidquid utile Reipublica;
judicaveritis, peragite. Sed ita faciat Gloria vef-
tra, ut nequc fit aliquid unde poflimus ab adver-
fariis reprehendi,neque in quoutilitas Reipublica:
exigit, quod avertat Dominus, negligatur.
Pra:terea, gloriofi filii, eftote folliciti: quia quantum
comperi, c hofteni colledtum habet, Sc d Na-
rina dicitur refidere ; Sc fi hue curfum Deo fibi
irato iftittere voluerit, vos loca ipfius, quantum
vos Dominus juvfcrit, c deprjedamini, aut certe
f feuleas quos mittitis, follicite requirant, ne do-
lens faiftum ad nos difcurrat g.
• E p i s t o l a XXXI.
Ad cun&os milites Neapolitanos.
De obedientia Confiantio Tribuno exhibenda.
Gregorius univerfis militibus Neapolitanis.
SUmma militia: laus inter alia bona merita hxc
eft, obedientiam fan&a: Reipublicie bucilicati-
bus exhibere, quodque fibi util iter imperatum
a E PI STOL A XXXII.
Ad Petrum Subdiaconum Sicilix. .
De patrimonii regimine plurima pracipit, in quibus elucent
jußitia, religio,prudent ia, & liberalst erga egenos animus :
familiaris quo que in Petrum dileüio facile advertitur.
Gregorius Petro Subdiacono Sicilix.
INdicante mihi Romano defenfore, cognovi
quia monafterium ancillarum Dei, quod eft
in fundo *> Monotheo, ab Ecclefia noftra de Villa
nova, de fundo juris fui violentiam pertulit, qui
eidem monafterio dicitur dimifliis. Quod fi ita
eft, experientia tua eis Sc fundum reftituat, Sc e-
jufdem fundi de duabus,c quas exegifti, indidioni-
bus penfiones reftituat. Quia autem d multi Ju-
dæbrum in maflis Ecclefiæ commanent, volo ut
fi qui ex eis Chriftiani voluerint fieri, aliquantum
eis penfi relaxetur : quatenus ifto beneficio pro-
vocati, tali defiderio Sc e alii afiiirgant.
Vaccx autem qua: jam funt xtate fteriles,
vel boves mafeuli qui omnino inutiles efle vi-
dentur,vendi debent: ut fairem eorum pretium
ad aliquam utilitatem crefcat. Greges verb equa-
rum quas valde inutiliter habemus, omnes volo
diftrahi, Sc tantummodo quadringentas juniores
fervari ad fetum, ex quibus quadringentis fingulis
condudoribus fingulæ f condonari debent :
quatenus ex ipfis annis fingulis aliquid reddant ;
quia durum eft valde ut fexaginta folidos pafto-
ribus expendamus, Sc fexaginta denarios ex eif-
dem gregibus non habeamus. Ita ergo experientia
tua faciat, ut alia per condudores omnes, fi-
cut diximus, partiantur : alia diftrahe, Sc in num-
mum redige. Paftores verb ipfbs per pofleffiones
ordina,ut ex cultura terra: ferre aliquidutilitatis
poflint. Æramenta verb omnia quæ vel in Sy-
racufis, vel in Panormo, juris Ecclefiaftici effe
poflunt, diftrahenda funt priufquam ipfa vetufta-
te funditus pereant. *
« Sic legitur in mfs. pro perexerit, tjuodhabenr excufi. Supra Ep. yz.
libri x. occurrir perexeat, eodem fenfu.
N o t .* ao Ep i s t . X X X .
* In colleft. Pauli Diac. Junii. Abeft autem hxc Ep. î plerifque
mfs. . 1
b Suana, vulgo Sonna, urbs Etruriar, adhuc Epifcopalis fub Archiep.
Senenfi. F
* Ideft,exercitum colleftum habet. Hofih turn eo loci, turn pa (Tim a-
pud feriptores mediæ ac poftremæ ætatis, id omnino fignificat quod exer-
citus. Vide Cangii Glonarium, ubi locus hie Gregorianus, mult is a-
liunde quxfitis teftimoniis, illuflratur.
4 Paul. Diac. Nardtas.
e Idem deprtdate.
f Sit mîs. Vail. Corb. qui fie legunt, fculcas quas mittitis. Similiter
a pud Simocattam qui lib. 6. cap. 9. ait Romanos poftviftoriam ad deli—
cias & compotationem converlos oblitös efle cuftodia:, 5» ox*$xkuv rl~
*KÏtf »i TTU'iç/a Çwvi putfÿ,(*n ÙtcokhM"il. Eadem vox oxiSto&j habetur
apud Leonero conflit. 17. oxtvXningst lu», & apud Conflantinum
de adminifl. Imp. excubitorcs, & tÇ*»vAxii/«r,
explorarc. Vide Gloflar. Mcurfii, Rigaltii, & Lindcburgii ad leges an-
tiquas, Gàffanv. In lcge Langobard. lib. 1. tit. 14. §.6. Siquisin exerça
» ambulare contemferit aut in fculcam. Ibi exercitus 8c feulca pro militari
fervitio ad quod tenebantur vaflalli. Scultas tarnen legunt nonnul-
li quos confinât Cangius in utroque GlolTar.
t In Colbert, vet. additur ' Die 14. Kalend. Junii, Inditt. x.
N otjh ad E p i s t . X X X I .
* Hxc Epiftola omittitur in plerifque mfs. pTXcipuè Norm. & Anglic.
ut obfervat Thom. Jamczius. Eft in colled. Pauli Diac. & lau-
datur Caula 13. q. 1. can. 7.
b Hanc vocem infra quoque ufurpat, & alibi frequentiffimè, eodem
fenfu quo in Regula S. ßeucdilli fumitur etiam (xpe , ut cap. 35. Si qui
majorions utilitatibus oceup. cap. tff. ordinetur, ut antea dijbofuimus>
omnis Militas monaflerii.
N o r a ad E p i s t . X X X I I ,
* In plur. mfs. dcfidcratur. In colleft. Pauli Diac. eft ;i.
Liber 1 1. Indidione X. 59 4
Veniente autem fratre Cyriaco fervo Dei Ro- A diebus iftismari femper imminet^quod abfit, ali-
mam <Ie iH° fubtiliter requifivi fi cum tua con- quod pcriculum poflit evenire.
7 " ’ ■'*— ^ Prjeterea cognofcas, quia pro eo quod Pretiofum
Dei fervum non pro gravi culpa graviter
adverfatus fum , eumque a me criftem amarica-
tumque repuli, 1 non leviterin mea cogitatione
mordear. Et feripfi domno Epifcopo ut eum tranfi
mittere debuifiet, fi vellet, fed omnino noluit.
Quern contriftare ego nec debeo necpoftumrquia
in caufis Dei occupatus, confolatione fulciri debet,
non amaritudine deprimi. Idem verb Pretio-
fus, ficut audio, omnino contriftatur quod ad me
feientia fuerit de accipiendo pra:mio in caufa mu»
Jieris cujufdam Iocutus. Quod idem frater ita fc
dicic te referente, cognovifie : quia ex te immif-
fus eft, ut quis effet ad conferendum premium
immiflor probaret. Qiiod ego credidi, moxque
eum in gratiam familiariter recepi, coram populo
Sc clero eum perduxi, g Prefbyterium ei auxi,
in loco fuperiori inter defenfores pofui, collau-
dans coram omnibus fidem ejus : quia ita fe in ob-
fequio tuo fideliter geflerit , quern idcirco ad te
celeriter retranfmifi. Quia verb multùm feftinas, B non revertitur. Ego verb domnum Epifcopum, ut
& ego quamvis a:grotus videre te defidero : quern
ipfe in omnibus probatum habes, loco tuo in Sy-
racufana parte derelinque, Sc ipfe ad me venire
feftina; ut fi omnipotenti Deo placuerit, com-
muni confilio pertractemus utrum ipfe illuc re-
verti, an alter in loco tuo illic debeat ordinari.
Benenatum verb notarium pariter tranfinifi, ut in
Panormitana parte locum tuum in patrimonio,
quoadufque omnipotens Deus ordinet quod ei
placuerit, ipfe confervet.
Romanum de levitate fua vehementer indixi,
contriftare non pofiiim, qui eum non vult di*
mittere, & inter utrofque anceps manco.Tu ergo,
fi quidem in parvo corpufculo majorem lapicn-
tiam habes, eamdem caufam ita dilpone , ut Sc
mea voluntas fiat, Sc domnus Epifcopus non con-
triftetur. Quern tamen fi leviter contriftari vi-
deris, omnino exinde nihil loquaris. A£gre tamen
tuli quod domnum Eufebium excommuni-
cavit, virum tanta: setatis, Sc tanta: jcgritudinis»
Unde necelle eft ut eidem domno Epifcopo fe-
crete dicas, quatenus in proferendis fententijs
crcpavi : quia ficut nunc reperi, in xenodochio C præceps non fit : quia caufæ quæ per fententiam
quod tenuit, magis fuis utilitatibus quam merce-
dibus occupatus fuit. Et ideo fi fortafle tibi vi-
fum fuerit, loco tuo ipfum relinque. Vide quem-
admodum eum terrendo Sc admonendo præmu-
nias, ut feiat fe circa rufticos pic Sc follicite age-
rc , Sc circa extraneos Sc urbanos fe in omnibus
mutatum Sc ftrenuum exhibere. Ego tamen hæc
loquens, nullam perfonam eligo, fed tuo hoc ju-
dicio derelinquo. In Panormitana autem parte
loci i fervatorem tui me fufficit elegifte. Et videre
volo quod ipfe -in Syracufana parte provideris
Veniens autem, pecunias Sc ornamenta de Anto-
nini parte vel fubftantia tecum defer. Penfiones
quoque nonæ Sc decimæ Indiâionis , quas exegifti,
decidendz funt, necefle eft ut prius ftudiofa Sc
frequentifiima confideratione menfurentur.
Venientibus m feribonibus , qui ficut audio
jam illic tirones colligunt, loci tui fervatori dc-
puta, ut parum aliquid xenii offerat: quatenus fibi
eos placabiles reddat. Sed Sc officio Prjetoris,
prius quam venias, aliquid fecundum antiquam
confuetudinem tribue , per manus tamen illius
quern dimittis , ut ei gratiam eorum concilies*
Ne Sc nos omnino eis inhumani efle videamur,
ea qua: danda per prxeeptum fingulis quibulque
^ perfonis vel monafteriis tua: experientia: injunxi,
loci fervatoribus tuis pra:cipe, ut per omnia im-
Sc rationes omnes pariter deporta. Stude ,
fiDeo placuerit, ut in hanc urbem k ante nata-
lem beati Cypriani tranlèas : ne ex figno quod
pleant. n Hxc verb auxiliante Domino cum veneris
, qualiter difponenda funt, pertra&abimus.
Trecentos verb folidos quos per te pauperibus
direxi, eorum arbicrio non arbitror committcnb
Paulus Diac. Monoßheo. Vatic. D. Monafiheo. Vatic. A- Monaße-
»0, vel Monotheo.
I Idem, quas egißi. Confentiunt Vatic. D. & Regii.
d De Judxis, quibus, ft fiaut Chriftiani, aliquid relaxandum vide
infra lib. ?. Ep. 70. ’ •
e Ita mfs. at excufi-, urgeantur.
? Vatic. D. common dan. Pauli leflio eft corrupta. ..
e Id eft, novum munus dericale contuli, novam rerum Eccleßx ad- J
miniftrationem credidi. ngtrGvTt&ta» (xpe pro Clericotum ccetu, quern
Eccleftx Senatum vocant , in Antioch, c. 3. ufurpatur : ali~
quandoprodignitate Prelbyteri. Utramque notionem exhibet Ancyrani
Concil. c. iS. S. Ignatius nunc vocat «•»«■ »>itf" , nunc «?<«»
ngtrGvTt&tar. Cornelius apud Cyprianum Epift. 4«. dicit contrahi Prefbyterium
, quando Synodus cogitur. Tettiam notionem fecundx affinem
profert S. Gregorius, Prefbyterium non de coetu, non de Prefby-
tcratu ftrifle intelligens, fed de patte quadam regiminis, de honote, de
officio, de cura feu de gubernatione Eccleftx, ut loquitur S. Paulus 1.
Cor. 11. v. x8. Canon z. Chalcedon. concedit defenforibus %iynti»*
>£ «Sue», atque adeo dignitatem imfflrefbyterio. Lege Sidonii Apoll. Ep.
ultimam lib. 4. ubi de Diacono i. ordinis Saceraotc, quern auxerant
dignitate. Iftius autem regiminis ratio noftris temporibus fubobfeurior
eft, novo jureintrodufto. Eflct notior, fi canonem viij. Ephef. rctinuifle-
musj & unaquxqueprovinciafervaflet jus vetus purum, & nullam vim
paflum fecundum confuetudinem veterem, &c. Vide Epift. 77. lib. 1.
Gujfany. Per Prejbytetium infra lib. y. Ep. 43. confuetum Clericorum
ftipendium Prcfbyterii nomine defignat. Vide tom. 1. Mufci Italici Or-
dinemRom. xn. cujus (ecunda pats tora feed eft de Prefbyteriis per annum
erogari folitis. Significabanr quoque Prcfbyterii nomine donati-
•««»».•fcilicet Pontifex reedns confectatus fingulis e Senatu & clero pe-
cuniam erogabat; idque jam Gregorii Mag. xvo. Vide Anaftafiumin
Deufdedit, Bonifacio V. & Scverino. Erogationem illam pecunix, qux
certis etiam per annum folemnitatibus fiebat, Prefiyterium vulgari nomine
appcllabant. Vide ubi fiipra Ord. Rom. xi. §. 11.23. yfi. Obfervan-
dum legi in Regiis mfs. & Paulo Diac. Coram populo & clero polypticum
deduxi, Pretbyt. 8cc. Polyptichum eft commentarius, in quem adta tefe-
runtur. Vide lib. x. vitxcap. 14. & Ep. 40. libri 9.
k Dux erant ftationes Patrimonii Bed. Rom. in Sicilia, una Panormi,
altera Syracufis, lib. 10. Ep. 49. Alteferra.
1 Sic difti olim Vicarii feu locum tenemes, Gallicè Lieutenants.
DehacvoccjamiuDialogisegimuslib. 4. cap. yx. Apud Grxcos di-
citur eodem fenfu •mrengirnc. Extat Epiftola Theodor i Studitx Nrwr*
TtwainguT^, eftque no. lib. x.
k Tunc (blemnimore feftum S.Cypriani peiagcbatQi-Cypriana vocitant
hiftorici, eodemque vocabulo nautx fignabant tempeftatem horridam, qux
ferè per hxc tempo» ufu veniebat, quamque hodierni naudeti nominant
Ouragan, Euro fortaffis agente excitatam. Evagrius lib. 4. hi ft. Eccl. c. 1$.
hxc récitât ex Procopio-.Cyprianum virum fanttum univerft Carthaginen-
fes colunt, illique temflum quoddam dignum, de quo multa memorentur,
ante urbem circa littus maris confiitfterunt, & reliqua religiote perficien-
tes annuum illius feftum, quod Cyprianica vocant, peragunt. Nautt etiam
, cujus rei antea memini, hyemcm ei fefto cognominem appellate ae
promulgate [oient, quod ilia circa id temporis imminere confuevit, quo
feftum hoc Libyes in perpetuum celebrari debere ftatuerunt. Ita vertit
Mufculus. Grxcapaulo aliter fe habent, ut obfervabunt curiofi. Per
hyemem intellige procellam maris fxvam, uetpcSta. Gujfanv. \_
1 Summus Pontifcx pro culpa non gravi graviter adverfatus fiierar,
fèrvumque Dei à fè rcpulerat triftem : nine confcientix morfus gravis,
qui fuit hac Epiftola confignandus. Grave utique documenrum Prxla-
tis , fi qui flint, qui cum aufteritate imperanr & cum potentia, fuofque
fubditos quaft pilas habenr. IHis forte loquitur S. ^mbrofius in apologia
‘ David cap. 9. Audiant ergo vulnufque fentiant peccati : nam immedica-
bilis tgritudinis eft vulneris acerbitatem non fentirt. S. Gregonum yi-
rum prudentia, feientia, veritate fpedatiflimum hoc in negotio fuifie
fbperftitiofiim, five, utvulgo vocant, fcrupulofum, vel.ut Latini, pro
nimia religione anxium, timidum , bxfitabundum, vix cordants ullus
in animnm fimm induxeric. Certè credibilius minds fore religiofos
ejus quiexcmplum fcqui defugerint. Gujfanv.
111 Scribonum munus erac, in provinciis rirones legere 8c probate.
Tironum collatio erat onus Proyinciarura propter pofleffiones & prx-
dia. lib. 7. cod. Theod. '
n In Vatic. & apud Paulum periodorum ordo invertitur ; ficque legitur
: impie ant trecentos........ committendos. Jllaergo.. ■ impleant; htc
verb auxiliante Domino........pertractemus. Ante hoc verb tempus.
P p iij