?7 S. Gregorii Regulæ Paftoralis 88
tua. Verburrtnamqueinoratione iterare, eft port A ceflamus, hifi volûptates quoquëquas dilexi-
netum commicterequodrurfumnecefl'eïk flere. mus,è contrario appofitis lamentis infequamur.
Si enim nulla nos in hac vita operum culpa ma:
culaflet, nequaquam nobis hie adhuc degentibus
ipfa ad fecuritatem innocentia noftra fumceret $
quia illicita animum multa pulfarenr.- Qua ergo
mente feçurus eft, qui perpetratis iniquitatibus
ipfe fibi teftis eft quia innocens1 non eft ?
Neque enim Deus noftris cruciatibüs pafcitur,
fed deliffcorumc morbos medicamentis. contrariis
medetur : ut qui voluptatibus dele&ati difcefli-
mus, fletibus amaricati redeamus : & qiii per illicita
defluendo cecidimus, etiam à licitis nofmet-
Hinc per Ifaiam dicitur: Lavamini, mundi. eflotc.
Poft lavacrum enim mundus elfe negligit, quif-
quis poft lacrymas vita: innocentiam nön cuftodit.
Et lavantur ergo 8c nequaqüam mundi funt, qui
commilfa flere non definunt, fed rurfus flenda
committunt. Hinc per quemdam fapientem dicitur
: a Jpui baptizjatur a mort ho , (fi herum tangit.
illum, quidproficit lavatio ejus ? Baptizatur quippe
ä mortuo , qui mundatur fletibus a peccato: fed
poft baptifma mortuum tangit, qui culpam poft
lacrymas repetir.
Vitia oppofitis
curanda.
Jacob. 4. 4.
TJt jufti fiepe
Admonendi funtqui admiflaplangunt,nep ta- B ipfos reftringendo, furgainus : &: cor quod infana
~~ j .a - a.. j - | n lætitia infuderat, falubris triftitia exurat : 8c quod
vulneraverat elatio fuperbiæ , curet abjeftio hu-
milis vitæ. Hinc enim fcriptum cft : Dixi iniquü, i
Nolite inique agere : (fi delinqucntibus, Nolite exal-
tare cornu. Gornu quippe delinqùentes exaltant,
ii nequaquam* fe ad poenitentiam ex cognitione
fuæ iniquitatis humiliant. Hinc rurfum dicitur :
Cor contritum & humiliatum Dem non fpcrnit. Quif-
quis enim peccata plangit , nec tamen deferit, <
cor quidem conterit , fed humiliare contemnit. J
Qui. vero peccata jam defèrit, nec tamen plangit, 1
jam quidem humiliât, fed tamen cor conterere re-
cufat. Hinc Paulus ait : Et hac quidem fuifiis i^fed
men deferunt, ut ante diftrifti judicis oculos eis
fe efle. fimiles agnofcant, qui venientes ad faciein
quorumdam hominum , magna eis fubmiiÏÏone
blandiuntur -, recedentes autem, inimicitias ac
damna quæ valent, atrociter inferunt. Quideft
enim culpam flere, niii humilitatem Deo fuæ de-
votionis oftendere ? Et quid eft poft fletum prava
agere, niii fuperbas in eum quem rogaverat, inimicitias
exercere ? Jacobo atteftante qui ait : Jpui-
cumque voluerit amicus ejfe feçuli hujus, inimicus
, Dei confiituitur. Admonendi funt qui admifla plan-
gunt, nec tamen deferunt, ut follicitè confide-
rent, quia ita plerumque mali inutiliter compun-
guntur ad juftitiam, ficut plerumque boni innoxiè
meritis difpofitionis internæ menfura, ut 8c illi
dum de bono aliquid agunt, quod tamen non per-
ficiunt, fuperbè inter ipfa quæ etiam pleniflimè
perpétrant mala confidant : 8c ifti dum de malo
tentantur, cui nequaquam confentiunt, quo per
infirmitatem titubant, eo greflus cordis ad juftitiam
. .. .. abluti efiis , fedfhnflficati efiis. Quianimirumillos
tentantur ad culpam. Fit quippe mira exigentibus C emendatior vita fanflificat, quos p:r poenitentiam
per humilitatem veriùs figant.Balaam quippe
juftorum tabernacula refpiciens,ait: Moriatur anima
mea mortejufiorum,(fifiant novifsima me a horum
fimilia. Sed cùm compunftionis tempus abfceflit,
contra eorum vitam, quibus fe fimilem fieri etiam
moriendopopofeerat, confilium præbuit: &cùm
occafionem de avaritia reperit « illico oblitus eft
quidquid fibi de innocentia optavit. Hinc verb
abltiens affli&io fletuum mundat.Hinc Petrus cum
quofdam territos malorum fuorum confideratione
confpiceret, admonuit, dicens: Pcenitentiam agitey \
& baptizetur unufquifque vefirum. Di fair us enim
baptifma, pnemitit pcenitentije laments : ut prius
fe aqua fine affliftionis infiinderent, &rpoftmo-
dum facramento baptifmatis lavarent. Qua igitur
mente qui tranfadas culpas .flere negligunt, vi-
vunt fecuri de venia, quando ipfe fummus Paftor ,
Ecclefize huic etiam Sacramento addendam pee- t
nitentiam credidit., quod peccata principaliter '
extinguit i
C a p u t X X X I .
d .oaor, & P“ 1“ “ “/ Gentium PauU.s, ait : video D ^ „ d o admonendi ejui illicita amrum fa n , conKi
auam lefremm membru mcu.rehucrnantemlecninnn- / . . j ... y . ■ . 1 J J
| S '
qus deferunt
non piangunc.
aliam legem in membris me is, repugnantem legi mentis
mea, & captivum me duccntem in lege peccäti, qua
efiin membris me is. Qui profe&o idcirco tentatur,
ut in bono robuftiüs ex ipfa infirmitatis fu*e b cognitione
folidetur. Quid eft ergo quod ille com-
pungitur, 8c tamen juftitia: non appropinquat; ifte
tentatur, 8c tamen eum culpa non iqquinat: nifi
hoc quod aperte oftenditur, quod nec malos bona
imperfecta adjuvant, nec bonos mala incon-
fummata condemnant ?
Ac contra admonendi funt qui admifla deferunt,
nec tamen piangunc ; ne jam relaxatas adliment
culpas, quas etfi agendo non multiplicanc,nullis
tamen fletibus mundane. Neque enim feriptor, fi
laudant>& qui condemnantes, minime tamen
cavent.
A . Liter admonendi funt qui illicita quæ faciunt
etiam laudant : atque aliter qui accufant prava,
nec tamen devitant. Admonendi funt enim qui t
illicita quæ faciunt etiam laudant, ut confine- î
rent quod plerumque plus ore quàm opéré de- 1
linquant. Opéré namque per femetipfos folos 4
prava perpétrant : ore autem per tôt perfonas ini-
quicatem exhibent, quoc audientium mentes ini-
qualaudantes docent. Admonendi ergo funt, ut
fi eradicare mala diflimulant , faltem feminare
percimefcant. Admonendi funt, ut eis perditio
Qui ilüc
N . , _ - i. , Tr ---- * * .----- ----------- ---------- - ««“ ‘ j w». «.10 p u u i i
a lcripnone ceilavent, quia alia non addidit, e- E privata fufficiat. Rurfumque admonendi funt,
tiam ilia quæ feripferat delevit : nec qui contume-
lias irrogat, fifolummodo tacuerit, fatisfecit,cùm
profeCto necefle fit ut verba præmiflæ fuperbiæ
verbis fubjeCtæ humilicatis impugnet : nec debitor
abfolutus eft quia alia non mulciplicat, nifi 8c
ilia quæ ligaverat, folvat. Ita 8c cùm Deo delin-
quimus, nequaquam fatisfacimus fi ab iniquitate
* Ad huric locum in cod. Trccenfi annotatur in margine : Apud S*~
lomonem. Quod probat Salomoni tune adfcriptum fuîfïc Ecclcfiaftici
fi mali efle non metuunt, erubefeant faltem \ I
deri quod funt. Plerumque enim culpa dum abf-
conditur, effugatur : quia dum mens erubefeit
videri quod tamen efle non metuit, erubefeit
quandoque efle quod fugit videri. Cùm veropra-
vus quifque impudenter innotefeit, quo liberiùs
omne facinus perpétrât, eo etiam licitum putat;
fc Carnot, primus, coriutiont.
« Idem cod. morbh
4 Qmittitur in Guff fed abluti efiis.
8c quod licitum fufpicatiir , in hoc proculdubio A dentil lorica deprehe'nditv Admohehdi fuht qui
repentina concupifcentia fuperantur, ut curare nr*
mis terrena dehiefcant: quia intentionem fuam
dum rebus tranfitoriis immoderacius implicant,
quibus culparum jaculis transfiganrur ignorantk
Unde 8c per Salomonem vox percufli 8c dormien-
tis exprimitur, qui ait j Fcrberaverunt me } fe d
non dolui»e traxerunt me, & ego non fenfi. Jpuan-
do evigilabo, (fi rurfum vina reperiam ? Mens quippe
a cura fa x follicitudinis dormiens verberatur
8c non'dolet, quia ficut imminentia mala non
profpicic , fic nec quje perpetraveric, agnofcic,
multipliciiis mergitur. U nde fc^iptum eft : Pecca■*
turn fuum ficut Sodom a pradicaverunt, nec abfeonde-
runt. Peccacum enim fuum fi Sodoma abfeonde*
ret , adhuc fub timoré peccaretf Sed funditus freina
timoris amiferat, quæ ad culpam nec tenebras
inquirebati. Unde 8c rurfum fcriptum eft ; Clamor
Sodomorum (fi Gomorrha multiplier us efi. Pecca-*
turn quippe cum voce , eft culpa in a£tione :
peccatum verb etiam cum clamore, eft culpa cum
HbertatCi
At contra admonendi funt qui accufant prava,
Vigilàfitiat Id*
pcftus jaculis
nec tamen devitant ,ut provide perpendant, quid Trahitur 8c nequaquam fentit, quia per illecebras
in diftri£to Dei judicio pro fua excufacione di&u- B vidorum ducitur, nec tamen ad fui cuftodiam fuf-
ri funt, qui de reatu fuorum criminum etiam citatur. Quæ quidem evigilare optât, ut rurfum
femedpfis judicibus non excufantur. Hi itaque vina reperiat : quia quamvis fomno torporis à fui
quid aliud quàm præcones funt fui ? Voces contra cuftodia prematur, vigilare tamen ad feculi cuculpas
proferunt, 8c femetipfos operibus reos tra- ras nititur, ut fèmper voluptatibus debrietur : 8c
hunt. Admonendi funf ut videant,quia de occulta cùm ad illud dormiat in quo folerter vigilare dc-
jam retributione judicii eft, quod eorum mèns, buerat, ad aliud vigilare appétit, ad quodlauda-
malum quod perpétrât illuminatur ut videat, fed biliter dormire potuiflet. Hinc fuperiùs fcriptum
non conatur ut vincat : ut quo meliùs videt, eo eft ; Et eris quafi dormiens in medio mari, & quafi
deterius pereat : quia 8c intelligentiæ lumen per- fopitusgubernator amiffo clavp. In medio enim macipit,
8c aólionis pravæ tenebras non relinquit.
Nam cùm acceptam ad adjuto^ium feientiam ne-
’ gligunt, hanc contra fe in teftimonium vertuntj
8c de lumine intelligentiæ au gent fupplicia, quod
profedtb acceperant lit poflent delere peccata.
i dormit, qui in hujus mundi tentationibus pofi-*
tus, providere motus irruentium vitiorum quafi
imminentes undarum cumulos negligit. Et quafi
çlavum gubernator amittit, quanao mens ad re-
gendam navem corporis , ftudium follicitudinis
Ibidem*.
bus- dorr
Quorum nimirum nequitia cùm malum agit quod Q perdit. Clavum quippe in mari amittere, cft indijudicar,
venturum jam judicium hie deguftät
ut cum «eternis fuppliciis fervatur a obnoxia, fuo
hie interim examine non fit abfoluta : tantoque
illicgraviora tormenta percipiat, quanto hie malum
non deferit, etiam quod ipfa condemnat.
Hinc enim V ericas dicit: Scry us qui cognovit vo-
luntatem Domini f u i , (fi non praparavit, (fi non f e cit
fecundum voluntatem ejus, b vapulabit multü.
Hinc Pfalmifta, ait : Defendant in infernum vi-
ventes. Vw iquippequx circaillos aguntur feiunt
8c fentiunt, mortui autem fentire nil poflimt.Mor-
tui enim in infernum defeenderent, fi mala nef-
ciendo perpetrarent. Cum verb feiunt mala, &
tamen raciunt, ad iniquitatis infernum viventes
miferi c fentientefque defcendunt.
C a p u t X X X I I .
£>uomodo admonendi qui fubito motu, (fi qui con-
fulto peccant.
Aimonitii
A L. c. LVI.
Repentina concupifcentia
vi-
öi,quibus mo-
A Liter admonendi funt qui repentina concupifcentia
fuperantur , atque aliter qui in culpa
ex.confilio ligantur. Admonendi qüippefunt quos
repentina concupifcentia fuperat, ut in bello præ-
fentis vitæ fe quotidie pofitos attendant, 8c cor
,quod d prævidere vulnera non poteft,fcuto follici-
ti timoris tegant : ut occulta inîidiantishoftis jacu-
la perhorrefcànt,& in tam caliginofo certamine in-
tentione continua intra mentis callra fe muniant.
tentionem providam inter procellas hujus feculi
non tenere. Si enim gubernator clavum follicitè
ftringit, modo in fluâibus ex adveirfo navem di**
rigit, f modb ventorum impetus per obliquum
findit.Ita cùm mens g vigilanter animam regie,modb
alia fuperans cal cat, modb alia providens de-^
clinat ; ut 8c præfentialaborando fubjiciat, 8c contra
futura certamina profpiciendo convalefcat.
Hinc rurfum de fortibus fupernæ patriæ bellato-
ribus dicitur : XJniufcujufque enfis fuper femur fuum,
propter timorés no fturnos. Enfis enim fuper Femur
ponitur, quando acumine fanèlæ prædicationis pra-
va fuggeftio carnis edomatur. Per nodtem verb i
cæcitas noftræ infirmitatis exprimitur : quia quid-
D quid adverfitatis in nodte imminet, non videtur.
Uniufcujufque ergo enfis fuper femur fuum ponitur
b propter timorés nofturnos ; quia videlicet
fanfti viri dum ea quæ non vident, metuunt, ad
intentionem certaminis parati. femper. afliftunt.
Hinc rurfum fponfæ dicitur : Nafus tuus ficut tur-
ris qua efi in Libano. Rem namque quam oculis
non cernimus, plerumque odore prævidemus. Per
nafum quoque odores fcetorefque difeernimus.
Quid ergo per nafum Ecclefiæ,nifi Sanftorum provida
diferetio defignatur >. Qui etiam turri fimilis
quæ eft in Libano dicitur : quia difereta eorum
providentia ita in alto fita eft, ut tentationum certamina
8c priufquam veniant videat, 8c contra
ea dum venerint munira fubfiftat. Quæ enim fu-
Nam fi à circumfpeftionis follicitudine cor defti- £ tura prævidentur , cùm præfentia fuerint, » mi-
■ tuitur,vulneribus aperitur : quia hoftis callidus tan-
to liberiùs peftüs percutit, quanto nudum à provinoris
virtutis fiunt : quia dum contra iftum quifque
paratior redditur , hoftis qui fe inopinatum
fc Gcmct. plagis vapulabit multis.
* Laud, fcienteftjue.
* Habcnt antiqui mil. Tree. Bellov. Gemet. providere.
* Corb. transfixerunt me. Indicia funt corrediionis fadbt in Tree,
ubi videtur olim ita ledlum. Ccterdm lcdionis bujus fundamentanulla,
aulla veftigia extant aut in Hcbr. textu, aut in variis ejus tranilatio-
nibus. Neque fic legit Gregorius, cilm poftea dicat, locum hunc ex--
plicando: trahitur, fy nequaquam fentit.
1 Corb. Carnot. Belv. Laud. Longip. Val-cl.Tbeod. modi undasjuperans
calcat, modb alia providens déclinât, modo ventorum impetus per
obliquum findit. Jta. Excufis fuffragantur Treccnfis, Gemer.'& al.
* Rccent.cd. vigilantem. Repugnant miT. Obeft fenfus à fan cio Do-
dote propofitus.
11 In plcriique ed. propter tentationes five timorés noüurnos. Gloiïc^
ma eft.
* Hoc eft, minori vi pulfant ; quod fortafle non intelligentes edi*
tores mutarunc virtutis, iu timoris, conuadicentibus quotquoc legt*
mus, mff.
F iij