a
^07 S. Gregorii Reg
fit Epiftolas paratas fuerit hoc quod objecit, ca-
nonicis atque d diftri&iflimis probationibus cdo-
ccrc : nullatcnus ad fand* myfterium communio-
nis accedat.
z i.q .U
Eos au-
;iftri Epiftolarum 708
Paulum veto Clericum , qui fæpe dicitur in
maleficiis deprehenfus-, qui defpcdo habitu fuo
ad laïcam reverfus vitam, in Africain fugerat : fi
ita eft,c corporali priùs provenience vindiôta,præ-
vidimus in poenicentiam dari ; quatenus &: fecun-
dùm apoftolicam fentcntiam, ex carnis afiiidio-
nc fpiritus falvus fiat: &: terrcnas pcccatorum for-
des, quas pravis contraxifle fcrtur operibus, la-
crymarum polïit afliduicate diluere. Eis verb qui
ab Ecclefiaftica communione fufpenfi funt, nullus
religiofus f fecundùm canonum præcepta jun-
gatur.
De ordinationibus verb vel de nuptiis Cleri-
corum , aut de iis quæ velantur virginibus, nullus
, ut nunc fieri dicitur, quidquam præmii præ-
fumat acciperc , nifi quippiam fua fponce offerre
maluerint.
De mulieribus quæ de monafteriis ad laïcam
Ijvicam funt egreflæ , virofque fortitæ, quid fieri
debeat, cum prædido Fraternitatis tuæ Prelb y te-
ro fubtiliùs fumus collocuti : cujus relatione San- ^
ditas vcftra poteft pleniùs informari.
Religiofi verb Clerici conventus patrociniaque
laïcorum caveant, & tuæ modis omnibus fecundùm
canones jurifdidioni fubdantur ; ne rcmif-
fione Fraternitatis tuæ, ejus cui præes, fit difei-
plina dillblutaEcclefiæ. ,
Eos autem • qui in prædidas mulieres , quæ e-
grelfæ funt de monafteriis, exceflerunt, & nunc
aicuntur communione fufpenfi : fi Fraternitas tua
de tali facinore digne poenituilTe præviderit, ad
facram communioncm te volumus revocare. ^
E p i s t o l a X X V I I I .
Ad Candidum defenfoxem.
V t Albino htminibus privato fingulis amis duos tremijjcs
prabeat.
Gregorius Candido defenfori.
NEcelfitatem patientibus pontificale convenit
adefle fubfidium. .Pro qua re Expcrientiæ
tuæ præfenti audoritate præcipimus , quatenus
Albino privato luminibus filio quondam Martini
a coloni, fingulis annis a duos tremifles fine aliqua
dilatione præftarc non definat, non dubitatura
fuis hoc fine dubio rationibus imputari.
E f i s t o l a XXIX.
Ad Januarium Epifcopum.
Phaußana qua tridern habuerat Epifcopum, rtunc quoejue
h ab cat.
Gregorius Januario Èpifcopo Caralitano.
PErvenit ad nos, in loco qui intra Provinciam
Sardiniam a Phaufiana dicitur , confuctudi- a
nem fuiflfe Epifcopum ordinandi: fed hanc pro rerum
neeelfitate longis abolevifle temporibus. Quia
autem nunc Saceraotum indigentia quofdam il-
lic paganos remanerc cognovimus, &c ferino de-
gentes modo, Dei cultum penitus ignorare : hor-
tamur Fraternitatem cuam,ut illic fecundùm prit
tinum modum ordinäre feftinet Antiftitem, talem
videlicet qui ad hoc opus moribus ac verbo exif-
tat idoneus, &: aberrantes ad gregem Dominicum
paftorali ftudeat æmulatione deduccrc ; quatenus
eo illic ad animarum vacante compendium, nec
vos inveniamini fuperflua popofeifle, nec olim
deftru&a fruftra nos reformafle pceniteat.
E p i s t o l a XXX.
Ad Conftantinam Auguftam.
V t Conftantinam caput S. Pauli peftulantem deterrent, varia
recenfet prodigia, Addit hanc eße Romanis confue-
tudinem , ut reliquias petentibus, brandea folum concédant.
A d objettam Gracorum confuetudinem refpondet.
Tandem è catenis S. Pauli particulas lima excutitndas .
promittit.
Gregoriusa Conftantinæ Auguftæ. a
S Erenitas veftræ Pictatis, religionis ftudio &:
fan£litatis amore confpicua, propter earn, b
quæ in honorem fanfti Pauli Apoftoli in palatio
) ædificatur, Ecclefiam, caput ejufdem fan&i Pau- fih.
li, aut aliud quid de corpore ipfius, fuis ad fe juf- w-
fionibus à me præcepit debere tranfmitti. Et dum
ilia mihi defiderarem imperari, de quibus facilli-
mam obedientiam exhibons,veftram erga me am-
pliùs potuilfem gratiam provocare : major me
moeftitia teriuit, quod ilia præcipitis, quæ facc-
re nec poflutû, nec audeo. Nam corpora fan&o-
rum Petri & Pauli Apoftolorum tamis in Eccle-
fiis fuis corufcant miraculis atque terroribus, ut
neque ad orandum fine magno illuc timoré polfit
_. acccdi. Denique dum beatæ recordationis decefi
^ for meus, quia argentum, quod fupra facratifli-
mum co rp u s beati Pétri Apoftoli erat, longe ta- j
men ab eodem corpore ferè quindecim pedibus
mutare voluit, c fignum ci non parvi terroris ap- c
4 Vides quantum interfît Ecclcfiz, calumnia tores puniri. In Cod. lib.
4. tit. de probationibus , leg. finali : Sciant cuntti accufatores earn ft rem
define in publicam notitntm debere, que. munita fit idoneis teftibus, vel
infiruRa apettijfimis documentas, vel indiciis ad probationem indubitatis
fr luce clarioribus expedita. Et lib. 9. Cod. tit. z. leg. fin. Nec im-
^Ram pofeat f i m l: ru do fupphcii. Notet ledor idrcfcrri cauf. %, q. 8. c.
3. tamquam ex Epif'ola Eucychiani. Lege totam q. 6. cauf. f. ubi de calumnia
citatur in tribus canonibus S. Gregorius non admodum exadè. F
Audor operis imperfedi homil. 41. in cap. zz. Mattb. docct quara-
tione cum calumniatoribus agendum. Guffanv.
* Deçà fiipra Ep. 4;. lib. 3. Indid. n.
f Excommunicatos ab uno Epifcopo , ab aliis ubique terrarum vitari
debere, vêtus eft inftitutum : cùm Niczna S y nodus can. 5. deco facial
mentionem mt. >&rlnc, quern quafi antiquum ufurpat Antiocbena
Syuodus c. z. & 6. See. Gufianv.
N o t * a d ^Ep i s t . X X V I I I .
• Ms. Pratell. duo tremijfes, legendum forfan duodecim. Sufpicionem
mover quod duo tremifïès modica foret eleemofyna. Nam tremiffis tertia
tantum pars eft aurei five folidi : folidus vero quarta parte minor ludo-
vico noftro aurco : quippe hic iz6. granis æquiponderat, illc 9c. cùm
folidos fex haberet uncia, qux eft granorum ^76. Trcmiffis illius paflim
meminere medii ac inferioris xvi fcriptorcs ac leges : xquivalcbat fcrc
feuto noftro argenteo.
N o t * ad E p i s t . X X IX .
* Ita omnes ferè mis. codd. apud Geographos Phaufbnia, & dicitur
vulgd Terra nova. Urbs eft Sardinia! maritima : cujus Sedes Epifcopalis
fub ArcbicpifcopoTurritanoi junfla eft primùm Eraporicnfi .quxdeci-
mo-fexto leculo ad Caftellum Arragoncnfe tranflata. Partim ex Gufianv.
N o t * ad E p i s t . X X X .
* Tiberii Conftantini Imperatoris filise, quam pater Mauricio uxo-
zemdedit, dotilque loco Imperium tradidit. Hæcpoft neccm Mauricii
Imperatoris db impioPhoca in monafterium primo detrufa, turn poll
annum cum tribus filiabus, cjulHcm tyranni juflu occifa eft ; plura de
ca vide apud Scriptores hiftoriz Byzantinz. Gufianv.
b In Norm. Rem. Corb. & nonnullis Vatic, perfticua.
« Eodem ferè modo Hadrianus Papa circa ann. 77x. in fragmento
Epiftolzad Carolum Magnum : Pettit nos. ut ei corpus fanflum tribue-
remus. Sed nos ficut jamdudum vobis dsreximus, per revelationem ter-
riti, nullo modo audemtii tx spfis Sanilorum corporibui amphiu 1ui* ,x '
agit are. Guflauv.
7'
L ib e r .ÎV . Indiftiotte X I L 7 1 0
p a ru it . Sed & ego aliquid ümiliter ad facratilfi- A contigit ut beatïe recordationis Leonis I^apæ temmum
corpus fandi Pauli Apoftoli meiiotare Vo-
lui : àc quia neceffe erat ut juxta fépulcrunl
cjus effodi altiùs debuilTet, pr^pofitus loci ipfius
olfa aliqua non quidem cidem fepulcro conjun-
âa reperit. Quæ quoniam levarc præfumfit, atque
in alium locum tranfponere, apparentibus
quibufdam triftibus fignis , fubita morte defun-
dus eft.
Prætcr hæc autem fandæ memoriæ deceflbr
meus, itidem ad corpus fandi Lauréntii Mar-
tyrïs quædam mcliorare defiderans , dum nef-
citur ubi vencrabile corpus eflet collocatum ,
poribus, ficut à majoribus traditur, düm quidam
Græci de talibus reliquiis dubitarent, prædidus
Pontifex hoc ipfum brandeum allatis forficibus
incident, & ex ipfa incifionc fanguis effluxeriri
In Romanis namquc vcl totius Occidcntis parti-
bus omnino intolerabile eft atque facylegum, fi
Sandorum corpora tangere quifquam fottafle vo-
luerit. Quod fi præfumferit, certum eft quia hæc
tcmcritas impunita nüllo modo remanebit. Pro
qua re de Græcorum confuetudincj qui ofla le-
vare Sandorum fe aflerunt, vehementer miramuri
& vix credimus. Nam quidam Monachi Græci
ffoditur exquirendo , & fubitó fepulcrum ip- g hue ante biennium venientes nodurno filentio jufius
ignoranter apertum eft : & ii qui prælentcs
xta Ecclefiam fandi Pauli, i corpora mortuorum i
in campo jacentia effodiebant, atque eorlim olfa
k recondebant, fervantes fibi, dum rccedcrent; fe
Qui, cùm tenti , &: cur hoc fâccrent diligenter
fuilTcnt difeufli,, confefti funt quod ilia ofla ad
Græciam eflent tamquam Sandorum reliquias
portaturi. Ex quorum exemplo, ficut prædidum
eft, major nobis dubietas naca eft, utium veruni
fit quod levàre vcraciter ofla Sandorum dicun-
tur.
De cofpöribus verb beatorum Apoftolorum
ç quid ego didurus fum, dum confier, quia eo tempore
à erant atque laborabant, Monachi & d manfiona-
rii, qui corpus cjufdcm Martyris vidcrunt, quod
quidem minime tangere præfiimfèrunt , omnes
intra decern dies defundi funt, itaut nullus vitæ
e fupcrefte potuilfet, c qui fandum jufti corpus il-
lius viderat.
Cognofcat autem tranquilliffima Domina,quia
f Romanis confuetudo non eft, quando Sandorum
reliquias dant, ut quidquam tangere præfumant
2 de corpore : fed tantummodo g in pyxide h bran-
1 deum mittitur, atque ad facratiffima corpora Sandorum
ponitun Quod levatum, in Eçclefia, quæ
eft dcdicanda, débita cum veneratione rccondi-
tur: & tantæ per hoc ibidem virtutes fiunt, ac fi
illuc fpecialiter eorum corpora deferantur. Unde
* Quinam client manfionarii docetur lib. 3. Dialog, capp. 14. & tjs
fed prxlertim cap. 5. libri primi j ubi conlùle notas ad verfionem grz-
cam Zachariz. Alias hujus nominis fignificationes, fed à S. DoÀoris
feopo aliénas requite fi lubet in notis Gufianvillæi.
* Norm. Corb. 6c aüi nonnulli, qui fanftum & juftum corpus illius.
Vatic. B. & D . qui fanäum corpus illius. Vcrifimilior leftio exhibetut
in cod. Reg. ubi, qui fanHum juftum corpus illius ; quam tarnen am-
plefti non audemus, quod nullum aliud exemplar huic fuffragetur.
1 Eodem plané modo loquitur Baron, in notis ad Martyrolog. Rom
i 7 . Julii. Concellàrum tarnen ab iplb Gregorio Mag. reliquiarum exem
pla non défunt. Ex Ripamontio hift. Ecdef. Mediol. lib. 8. pag. f i t
5x3. Theodelinda Langobard. Regina Gregorius........eoncejfit auguf
tifiisesas reliquias.......... quas inter vifuntur ipfius Baptifti reliquia, li
quidus in ampulla truer, eueres cremato corpore, fr tum dente modi
tum quid) calvaria............. funt demurn linttamenta qua Mattyrum
fanguinem ebibere .fr ofitum fragmina........ hac omnia quo pluris apud
cmnem pofieritatem afiimarentur, acne folita reliquiarum adulteria fufi
fella quit habere pojfrt , acceffit ipfius Gregorii manu confia us index
harum reliquiarum-, in quo Langobardicis litteris exftripta fr fignata
omnia continentur. Item ex Mario Vipera apud Ughellum leal. lacr.
tom. 8. col. 19. Linianus Benevent Epiftopus interfuit folemni tranfla-
tioni corporis beatifiimi Levita Modefti Martyris ex urbt Beneventum,
die g. Julii an. SÇ i. ex concefiione magni Geegoriiad preees Arichis piift
fimi Benevent ant Dueis , a Monachis S. Maria ad Olivolam ( extra
eivitatem Beneventanam pofitis ) quod ab Epifcope cum clero a Duce
umverfoque populo honorifici receptum, in ipfa Ecdefia collocatum ibique
fepultum, donee diaa bafilica in ipfius honorem dedicata effet. Sed neque
brandea folùm concelTa innuunt Indidt. xi. Ep. 19. & Indidl. it. Ep. if.
cul. Bened. Obfi
softer Mabillonius, cùm in Przfàt. ad z. fe-
, Baronianum fuumve ftilum tempera vit : par•
inquit, ejufmodi tranflationes Pontificatu S. Gregorii peragebant.
------------r . . „ s Gregt |
fie difta Galiicè boitte.
Sic appcUabantur panni & vclamina, quz venerandis Martyrum li-
planis appHcata ex ipfo contadu , tamquam Sandorum iplorum reli-
quiz, fideltbus difperticbantur. In plur. mfs.legitur prandeum. cui tcC-
pondet vox grzea. De hac voce conlùle Lexicographes.
Fraudes tftmfmodi nomine pias, re facrilegas damnant quotquot
firm veré pu} ufurpant homines irrcligiofi, qui quz fua funt quzrentes,
& vana pictatis fpccie llludentes , folidam exuunt pietatem. Optatus
Afer loco nondum fans emaculato lib. r. meminit Lucillz , quz ante
Ipirnalem cibum os cU)ufdam mortui libabat, quod Donatiftis in more
pofitum arbitratur Balfamo ad Concilium Carthaginenfe can. 6s. Au-
guitmus lib. deopere Monachorum cap. zS. Alii, inquit, membra Mar-
tyrum, fi tamen Martyrum, venditant. Gregorius Turonenfis lib. 9. cap.
«• meminit infignis nebulonis, qui falfas reliquias per Galliam circum-
lerens, tandem Parifiis detedus fuerat. Utinam his fimiiia non vidif-
1« ztasnoftra, & Epifcopi dc tollendis tarn nefandis reliquiarum abu-
f ir* j*?“Cm a,i4uando » Icto quidem , led lcriô cogitarcnt, veras à
alfis difeernentes certis indubitatifque documentis , quod Concilium
z araug. circa ann. S90. igne admoto przftitifle legimus. Qui plura'
et, légat Epift, Bonifacii ad Zachariam de Adalberto : Hadriani ad
quo pafli funt, ex Oriente fideles venerunt*
qui eorum corpora ficut civium fuorum répétèrent?
Quæ duda ufque ad fecundum urbis milliarum, in \
loco, qui dicitur 1 Catacumbas, collocata funt; 1
Carolum Magnum de corpore fandi Cändidi : Capitularis Aquilgra-
nenfiscap.41.ut fâlfànomina Martyrum, Sc incertz Sandorum me-
moriz non venCrentur, exConcilio Africanocap. 50. Concil. Moguntin.
can. Ji. See. Gufianv.
k Al. recolltgebant, uteft in Vatic. A.
1 Catatumbas legit Baronius in Martyrol. ad 13. Kalendas Februarii :
fie etiam habent quidam mis. codd. Sc editi. Sunt autem pliirimi anti-
qui & meliotis notz, in quibus legitur catacumbas. Requifitus fuper
hac re Einintfntiffimus Cardinalis Bona, ira mihi Icripfit die 9. Septcm-
brisannoi<J7o. Omnino legendum catacumbas : pc enim legunt pleriqui
D fr antiquiores codices mft. ÿ'aticani. De vocis autem origine nihil occurrii
mihi prater ea qua notât Baronius m Martyrologio ad diem 3. fr.io. Ja-
nuarii.Accipitur ubique pro locisfubterraneis, in quibus Martyrum corpora
fepeliri foie bant. Dominicus Magrus in poftrema editione anni 1669. fui
voeabularii Ecclefiaftici, verbo cacmeterium, citât Latinum Latinium
afferenten hanevocema Grata' caracumbe deduct, qua fignificat locum
concavum fr profundum. In aliis autem litteris die if. Novembris ejufdem
anni de cadcm re ita loquitur : Video ex litteris tuis fupereffe tibi
fcrupulum de hac voce eatacumba, qua de re allocutus fum Dominicum
Magrum, apud quern funt omnes lucubrationes Ldtini Catinii, quas
Jperdi f t brevi editurum. Inter ceteras funt quadarn nota manuferipta in
Martyrologium Romanum, in quibus Latinius ea feribit de catacumbis,quà
in fuum vocabularium tranftulit idem Magrus, In fine autem Epiftolz
hzc adjunguntur : Poftquam feripfi, mißt hanc paginam Dominicus Magrus,
quam adslo hie ejus manu exaratam. Continet autem h zc pagina
quz fequuutur : ln mea notitia fequor ertiditifftmi Latin's Latinii opinionem
in voce eatacumba, ut ipfe advertit in notis margmalibus ad Martyrolo-
£ gis*m Romanum, refrobando corttBioncm Cardinalis Baronii. Nam vox
Grata wnucvptÇti fignificat juxta locum eavum ac profundum, d nomine
xbtfes, quia apud Latinos litttra y fapiffim) mutatur in u, ut pajfim
occurrit. Nomen autem tumba prattrqudm non eft Latinum, ilia loc*
non erant prope tumbas, fed potists in terra eavemis, in quibus Chriftia-
ni collectai fr fynaxts celebrabant, ibique poftta corpora SanRorum Martyrum
fepeliebant, See. Idem ferè habetur in Roma lubrerranea lib. 1.
cap. i. ubi dicitur catacumbas deduci à Grzea voce nst™' & xiftÇo?,
hoc eft ut Helychius explicat, nfiixts ßvB-is, cavus receftus, five
locus in imo pofitus ac profundus. Sic etiam lib. 3. cap. rz. catacumbas
appellar Sc cas delcribir, refertque Epiftolam hanc fandi Gregorii. Ad-
do & à voce ulftCtt derivari cymbam : led Sc apud Sabaudos valles, vulgo
combes appel'antur. Gufianv. His quz S. Gregorius hie fignificat,
fcilicct corpora SS. Apoftolorum Petri Sc Pauli, codem loco remanfiflè,
quo fucrant prids condita, opponi poteft prima S. Cornelii Papz Sc
Mart, epiftola de iplorum tranflatione fuo tempore fada. Vcrdm Epil-
rola bzc fuppofititia eft Sc longé poll Gregorium fida ; nam in ea funt
laciniz ex Gregorianis Epiftolis aflutz, maxime ex Ep. 109. libri rx.
Indid. z. ubi nxc leguatur à fallo Cornelio feripta : quifquis in radiée
caritatis f t inferit, nee à verträte deficit, See. Alius nodus difficilior
folvendus fupereft. Nempc in vet. Kalendario Romano quod Ægidius
Bucherius, Socictatis Jefu Prefbyter eruditilfimus, edidit, legitur : n r.
Kalend.Jul. Petri in Cataeumbas.fr Pauli Oflienfe, Fufco fr Baffo Coff.
Id eft, ut explicat nofter D. Theodericus Ruinart in Adis Mart. pag.
69z. an. zf 8. quo anno fada eft tranflatio SS. Apoftolotum, co ipfo die
quo corum feftivitas agebatur. Gcrtè tranflationem hanc optimè probat