non mfetuunt, quia animamm regimina fufcepc- A qui femctipfos diligunt, his proculdubio exhiofu!>
nine, Sollicitudo ergo quæ fubdicis exteriùs im-
ccrta penditur, Tub certa necefTe eft menfura teneatur.
im‘ Undebene ad Ezechielem dicitur.: Sucer dotes ca-
f. 29. Put futim non- r-adent „ neque comam nutrient, fed
tondentes attondeant capita fita. Sacerdoces nam-
que jure vocaci Aine, qui uc facrum ducacum præ-
. bcant, fidelibus præfunt. Capilli verb in capiee,
exteriores funt cogitationes in mence ; qui dum
fuper cerebrum infenfibiliter oriuntur, curas vitæ
præfentis dcfignanc ; quæ ex fenfu negligenri, quia
imporcunè aliquando prodeunc, quafi nobis non
ïentieneibus procedune. Quia igicur cundi qui
præfunt , habere quidem follicitudines exterior
bene, à quibus fe noceri polie in ftudio gloriæ
temporalis cimenc. Nam quos nil concra fe valere Alios donna*-'
confpiciunr, hos^nimirum afpericace rigidæ.fem- «onc terreau
per invedionis premunt, numquam clemencer ad-
monent, fed paftoralis manfuecudinis oblici, jure
dominacionis terrent. Quos redè per Prophecam
divina vox increpat, dicens : Vos autem cum aufte- ^ch. 34-4*1
ritatc imperabatis eis & cum potentia. Plus enim
fe fuo audore diligentes, jadanter erga fubdicos
fe erigunt, nec quid agere debeant, led quid va-
leant ateendunt : nil de fubfequenti judicio me-
tuunt, improbè decemporali poteftate gloriancur :
libet ut licenter Sc illicita faciant, & lubditorum
debentj.nec tarnen èis vehementer incumbere, B nemo contradicat. Qm ergo &prava findet age-
facerdotes rede Sc caput prohibentur rädere, Sc re | & tarnen ad hæç vult ceteros tacere, ipfefibi-.
met teftis eft, quia plus veritate fe appétit diligi,
quam contra fe non vulc defendi. Nemo quippe
eft qui ita vivat, ut aliquatenus non delinquat. II-
le ergo fe ipfo ampliùs veritatem delidcrat amari,
qui libi à nnll.o vult contra veritatem parci. Hinc calat. 2. i*g
ctenim Petrus increpationem Pauli libejnter acce-
__ pit hinc David correptionem fubditi humiliter i.seg.n. 7.
miniftratam exteriorem providentiam corporum audivit : quia Redores boni dumprivato diligere a fubditisaw
vita protegitur, Sc rurfus b per moderatam cordis amorc fe nefeiunt, liberæ puricatis verbum à lub- |“^sauden'
intentionem non impeditur, capilli in capite fa- ditis obfequium humilitatis credunt. Sed inter
hæc neceffe eft, ut cura regiminis tanta modéra-
minis arte temperetur, quatenus fubditorum mens.
C cùm quædam redè fentire potuerit, fie in vocis
libertatem prodeat, ut tamen libertas in fuper-*
biam non erumpat : ne dum fortaffe immodera-
tiùs linguæ eis libertas conceditur, vitæ ab his
humilitas amittatur. Sciendum quoque eft e quod &
oporteat, ut Redores boni placere hominibus ap-
petant, fed ut fuæ æftimationis dulcedine proxi-
mos in affedum veritatis trahant, non ut fe amari
defiderent, fed ut diledionem fuam quafi quam-
dam viam faciant, per quam corda audientium ad
amorem Conditoris introducant. Difficile quippe Qua intention«
comam nutrire : ut cogitationes carnis de vita fubditorum
nec à fe funaicus amputent, nec rurfum
ad crefcendum nimis relaxent. Ubi Sc bene dicitur
: Tondentes tondeant capita fua ; ut videlicet
a curæ temporalis follicitudinis Sc quantum ne-
cefle eft prodeant, Sc tamen recidantur citius, ne
immoderatius excrefcant. Dum igitur Sc per adcerdotis
Sc fervantur ut cutem cooperianc, Sc re-
iecantur ne oculos claudant.
C a p u t V I I I .
SSfe placere R ell or Juo fiudio hominibus appetat ,fid
tamen ad quod placere debeat, intendat.
Ai. xix; 1 Nter hxc quoque necefte eft, ut Redor fixierter
invigilet, ne hunc cupido placendi hominibus
pullet : ne cüm ftudiosè interiora penetrat,
cüm providè exteriora fubminiftrat, fe magis ä
fubditis diligi quam veritatem quadrat: ne cum
bonis adibus fill ms, ä mundo videtur alienus,
q»i placere hunc audori reddat extraneum amor fuus. Hoftis
non^'clinfto^ namque Redemtoris eft, qui per reda opera qua:
<jua:nt, aduicc- facit, ejus vice ab Ecclefia amari concupifcit: quia
non diligitur, libenter audiatur. Debet ergo qui ‘
præeft, Sc ftudere fe diligi, quatenus poflit audiri,
adulterinæ cogitationis reus eft, fi placere puei*D & tamen amorem fuum pro femetipfo non qùærere
, ne inveniatur ei cui fervire per officium cer-
nitur, occulta cogitationis tyrannide refill tare.
Quod bene Paulus infinuat, cum fui nobis ftudii
occulta manifeftat, dicens : Shut & ego per omnia z. cor. 1
omnibus placeo. Qui tamen rurfus dicit : Si adhuc Galat. 1
hominibusplacer cm, Chrifii firvus non effim. Placet
ergo Paulus, Sc norrplacet: quia in eo quod
placere appetit, non fe, fed per fe hominibus
placere veritatem qu»erit.
paftorcs cam;
fponfæ oculis appetit, per quern lponfus dona
tranfmifit. Qmnimirum amor proprius cùm Re-
doris mentem ceperit, aliquando hanc inordinatè
ad mollitiem, aliquando verb ad afperitatem ra-
pit. Ex amore etenim fuo mens Redoris in molli-
.tiem vertitur ; quia cùm peccantes fubditos refpi-
c it , ne erga hunc eorum diledio torpeat, corri-
pere non præfumit : nonnumquam vero errata
fubditorum quæ increpare debuerat, adulationi-
bus demulcet. Unde bene per Prophetam dicitur
: V-e his qui confiuunt pulvillos fub omni c cubit0
C a p u t IX,
manus, & faciunt cervicalia fub capite univerfa
£)upd fiirc fillicite Rcttor debet, quia plerumque
• at at is ad capiendas animas. Pulvillos quippe lub
vina virtutes f i ejfi mentiuntur.
omni cubito manus ponere, eft cadentes à fua re- £ ^
ditudin’e animas, atque in hujus mundi fe d dele- O Cire ctiam Redor debet quod plerumque vida a 1. ***
datione reclinantes, blanda adulatione refovere. virtutes fe efle mentiuntur. Nam fæpe fub parcimoniæ
nomine fe tenacia palliat, colitraque fe ef-
fufiô fub appellatione largitatis occultât. Sæpc
inordinata remiftio pietas creditur, Sc effrenata
ira fpiritalis zeli virtus æftimatur. Sæpe præcipi-
tata adio velocitatis efficacia, atque agendi tardif
Quafi enim pulvillo cubitus, vel cervicalibus caput
jacentis excipitur, cum correptionis duritia
peccanti fubtraliitur, eique mollifies favoris adhi-
betur, ut in errore molliter jaceat, quem nulla
^fperitas contradidionis pulfat.Sed hæc Redores,
• Corb. cum nonnullis, curs, temporalis follidtudines. Laud, cure,
tempqrales follicitudmes.
b In edit. Parif. iyi8. Gilot. & plur. per immoderatam. Quibus fuf-
■ fragancur multi mlTfcil. tres Carnot, duo Audoe. Lyr.& tertius Gcmct.
fecus alii, pratfertim Tree, quem errare nqfquam deprclwndijnus,nUi
^bi iceern* mauu comiptus fuit. ■'
c Duo priores Gcmct. hie & deinceps, cutiu
fccundus Aud.
d Duo pr. Gemct. diletiione.
• Corrupte in Gilot. Vatic. & plur. qtfod no
bus mir. Anglic. nçcnon inyiço feqfu.
; confentiunt Lyr. 3c
tas gràvitatis Conlîliüm putatur.^Unde necefte eft J
ut Redor animarum,virtutes ac vitia vigilanti cura
difeernat, ne aut cor tenacia occuper | Sc par-
cum fe videri in dilpenfationibus exulter : aut
a cum effuse a quid perditur > largum fe quafi mife-
rando glorietur .* aut remittendo quod ferire de-
buit, ad æterna fupplicia fubditos pertrahat; aut
immaniter feriendo quod delinquitur, ipfe gra-
viùs delinquat : aut hoc quod agi redè ac graviter
potuit, immaturè præveniens leviget 5 aut
bonæ adionis meritum differendo, ad détériora
b b permuter.
C a p u t X.
J%u<e ejfi debet RcHoris difirctio correptionis & difsi- Ï
mulationis, fervoris & manjuetudinis.
At. in . - Sciendum quoque eft quèd aliquando fubje*
ftoirum vitia prudenter diffimulandarimt/ed quia
diffimulantur, indicanda : aliquando Sc apertè co-
gnita, maturè toleranda, aliquando verb fubtili-
ter Sc c occulta perferutanda : aliquando leniter1
arguenda, aliquando autem vchementer incre-
panda. Nonnulla quippe, ut diximus, prudenter
diffimulanda lunt, fed quia diffimulantur, indican-
d? : ut delinquens & deprehendi fe cognof-
land*. Clt & perpeti, has quas in fe tacite tolerari confident,
augere culpas erubefcat, feque fe judice pu-
niat, quem fibi apud fe Rebtoris patientia clemen-C
ter excufat. Qua fcilicet diflimulatione bene Ju-
. dæam Dominus corripit, cùm per Prophetam difau.
S7- it. e ft. Mentita es, & mei non es recordata, ncque co-
d gitaJH in corde tuo, quia ego tacens & quafi d non
videns. Et diflimulavit ergo culpas, Sc innotuit :
quia&: contra peccantem tacuit, & hoc ipfum ta-
tiamapërtè co- quia tacuerit dixit. Nonnulla autem vel apergnita,
tolcran- co§nita, mature toleranda Hint, cùm videlicet
3a. rerum minimè opportunitas congruic, ut apertè
Corrigan cur. Nam feda immaturè vulnera deteriùs
infervefeunt, Sc nifi cum tempore medicamenta
conveniant, confiât proculdubio quod medendi
officium amittant.Sed cùm tempus fubditis ad correptionem
quæritur,fub ipfo culparum pondéré pa-1
fientiaPræfulis exercetur. Unde bene per Pfalmi-
pfal. 128.}. flam dicitur : Supra dorfum meum fabricaveruntpec-
catores. In dorfo quippe onera fuflinemus. Supra
dorfum igitur fuum fabricafle peccatores queri-
tur, ac fi aperte dicat : ■ Quos corrigere nequeo,
quafi fuperimpofitum onus porto.
Alia, licètoc- Nonnulla autem occulta fubtiliter funt per-
C»ta, pctlau- fcruranda.ut quibufdam fignis erumpentibus ,Reftorinlubditorummenteomnequodclaufumlate
t, inveniat, Sc intervenience correptionis arri-1
culo, ex minimis majora cognofcac. Unde refte
*u‘k *• ad Ezechielem dicitur : F Hi heminù, = fode paric-
M c Ubimox idem Propheta fubjungît: e t cùm
fiptfa» parinem, „pparuit ofiium timm. Etdixtt ]
ad me : Ingredere, & vide ahominationes pefimas,
quas iJH faciunt htc. Et ingrejfus vidi : dr eccc om-
«Ù fimilitudo reptilium, dr animalkm aheminatio ,■
& univerfa idole domus Jjrael depiffla erant in pa-
riete. Per Ezechielem-quippe prapofitorum per-
lona fignatur, perparietem duritia fubditorum.
Et quid eft parietem foderé, nifi acutis inqnifitio-
* Edit* contra mff £dem, quid impenditur.
b Laud, permittee.
* Carnot, primus, & fccundus Aud. faocculti.
Primus Cam. cum 2. priorib. Gem. non audiens.
* Très Gem. fode tibi-, quod olimlcftunj in Tree, aut,fed* Hi. Ijdem
«od. & dim perfodijfem,
I nibus duritiam cordis aperire ? Quem cùm fodif-
le t , apparuit oftium : quia cùm cordis duritia vel
fludiofis pcrcunèlationibus, vel maturis correptio-
nibus feinditur, quafi quædam janua oftendicur,
ex qua omnia in eo qui corripitur cogitacïonum
mtenora videantur. Unde Sc bene illic fequitur :
Ingrcdere & v id e ahominationes peljimas, quas ifli m l
faciunt htc. Quafi mgreditur ut abominationes af-
piciat, qui difeuffis quibufdam fignis exteriùs ap-
parentibus, ita corda fubditorum penetrat ut
eundla ei quæ illicite cogicantur innotefcant. Unde
Sc fubdidit; Et ingrejfus vidi: & ecce omnis fm i - ibid.
Ittudo reptilium, & animalium abomination In re-- Cogitationes
ptihbus cogitationes omnino terrenæ fignantur tcrrcnæ
; in animalibus verb jam quidem aliquantulum i Z T
terra lufpenfæ, fed adliuc terrenæ mer cedis præ-
mia requirentes. Nam reptilia toto ex corpore ter-
ræ inhærent, animalia f autem magna parte corporis
a terra fufpenfa funt, appetitu tamen gulæ ad
terram femper inclinantur. Reptilia itaque funt
intra parietem, quando cogitationes volvuntur in
menteT, quæ a terrenis defideriis numquam levan-
tur. Animalia quoque funt intra parietem, quando
& fi qua jam jufla, fi qua honefla cogitantur,
appetendis tamen iucris temporalibus honoribuf-
que deferviunt : Sc per femetipfa quidem jam
quafi a terra fufpenfa funt, fed adhuc per ambi-
tum quafi per gulæ defiderium fefe g ad ima fub-
: mittunt. Unde Sc bene fubditur : Et univerfa ido- Âech. s. t0.
la domus Ifrael depitta erant in parietc. Scriptum Ambitds & -
quippe eft : Et avaritia , qua efi idolorum firvhus. vami* idolol
Rette ergo poll animalia, idola deferibuntur: quia Iac.n£
çtfi honefla adlione nonnulli jam quafi à terra fe C° ‘ *'
erigunr, ambitione tamen inhonefta femetipfos
àd terram deponunt. Bene autem dicitur, Depitta
erant : quia dum exteriorum rerum intrinfe-*
eus fpecies attrahunrur , quafi in corde depinoi-
tur quidquid fi£lis imaginibus deliberando cogi-
tatur. Notandum itaque eft, quiapriùs foramen
m pariete, ac deinde oftium cernitur, Sc tunc de-
mum occulta abominatio demonftratur : quia ni-
mirum uniufcujufque peccati priùs ligna forinfe-
) eus, deinde janua apertæ b iniquitatis oftenditur, 5
Sc tunc dernum omne malum quod intus latet ape-
ritur. . r
^ Nonnulla autem funt leniter arguenda : nam Qui aut '
cum non malitia, fed fola ignorantia vel infirmi- ranua uum^
rate delinquitur, profe£lb necefte eft, ut magno firmitatc.dc,in'
moderamine ipfa delidi correptio temperetur. S^x"ndi.CnK”
Cundi quippe quoufque in hac mortali carne fub-
fiftimus, corruptionis noftræ infirmitatibus fubja-
cemus. Ex fe ergo debet quifque colligere qua-
Jiter alienæ hunc oporteat * imbecillitati mife- i
reri, ne contra infirmitatem proximi fi ad increpa-
tionis vocem ferventiùs rapitur, oblitus fuiefle
videatur. Unde bene Paulus admonet, dicens :
E Si praoccupatus fuerit homo in aliquo ddiclo , vos Calat. e. r,
qui fpiritales ejhs, injhuite hujufmodi in fpiritu
manfuetudinù, conjidcrans teipfum, ne & tu tente-
r ù . Ac fi apertè dicat : Cùm difplicet ex aliéna
infirtnitate quod confpicis , penfa quod es ; ut in
increparionis zelo fe fpiritus temperet, dum fibi
quoque quod increpat timet.
Nonnulla autem funt vehementer increpanda,
Ita mff. & yet. ed. In recent, mole corporis -, quod minimè re-
< Aud. fccundus, ad ima fujpendunt.
* Longip. inquifitionis.
* Lyr. Sc fccundus Aud. infirmitati prodejfe.