S. Gregorii Regiftri Epiftolarum ' 6 6%
tree fubtüicer perquifitiim. Et quidem quædam A venerint, omne pondus difcuflionis hujus m tu*
inventa füitt,quæ btnnino poflintFraternicatis tua:
intentionibus obviare, nihil autcm in quo de hu-
jufeemodi capitulis pars veftræ pofllc Ecclefiæ ro-
borari. Nam&deipfa confuetudine tuæ, quam
opponis, Ecclefiæ, quæ vobis oliin , 1 ut a parti-
bus veftris probaretur, fcripfimus : jam fatis nos
follicitudincm geffifle cognofcite, inquircntes filios
noftros Pctrum Diaconum , atque Gaudio-
fum primicerium, nccnon te Michaëlium defen-
forcm Sedis noftræ, vel alios, qui pro diverfis reanima:
redundare periculum ; fciens nullam Di-
ledionem veftram excufationcm apud futurum ju-
dicem habituram, fi non exceflus cleri tui cum
fumma canionici rigoris fcvcritatc correxcris, te
hos quibus hzc fuerint approbata, facros ultcrius
ordines tcmerare pcrmiferis.
Illud autem quod pro utendis a clero veftro
o mappulis fcripfiftis, a noftris eft Clcricis fortitcr
obviatum, diccntibus nulli hoc umquam alii cui-
libct Ecclefia: conccflum fuifle : nec Ravennates
fponfisRavennam à noftris deeefforibus funt tranf- R Glencos vel lllic vel in Romana cmtate tale ali-
raiffi & hsee te in prefentia fua egiffe diftriaiffimè ° quid cum fua confctenna prstfumfifle nec ii ten-
___------ 1 A iVirnr ferretb non DOtuifle ncgaverunt. Appatct igitur fecreto potuiflè " B i B H f B tüfiUÜ
geri, nifi quod ufurpabatur illicite. Unde quod
latenter fubintrodu£tum eft, nulla debet Habilitate
perfiftere. Quæ ergo fuperfluè a te vel à tuis
deeefforibus funt præfumta, cum caritatis intuitu
, atque cum fraterna ftude benignitate corri-
gerc. Nullatenus, non dico per te , fed per alio-
rum vel deccfforum tuorum normam ab humilita-
tis tentes régula deviare. Ut cnim ea quæ fupetatum
elfet ex furtiva ufurpatione fibi pnejudi-
cium gencrari. Sed etiamfi in qualibet Ecclefia
hoc przfumtum fuerit, aflerunt emendandum,
quod non conccflionc Roiftani Pontificis, fed fo-
la furreptione prxfumitur. Sed nos fervant;es ho-
norem Fraternitati tux, licet contra voluntatem
ante di£ti cleri noftri, tamcnprimis Diaconibus
veftris, quos nobis quidam teftificati funt etiam
ante cis ufos fuifle , in o.bfequio dumtatfat tuo
riùs dixi breviter colligam, admoneo quatenus ni- -, mappulis uti permittimus : alio autem tempore
fi decefforum meorum munificentia tibi hæc per ^ vel oerfonas aeere vehementmime oro-privilegium attributa docueris, ^ uti in platèis pallio
ulteriùs non præfumas -, ne non habere te ad
Miflas incipias, quod audacter te in platcis ufur-
pas. De fccretario autem, quod Fraternitas tua
refedifle cum pallio , te filios Ecclefia: fufeepiffe
te fecit te excufavit, nunc interim nihil queri-
mur ; quia- fynodorum fententiam fequentes, minores
culpas quæ negantur ,• ulcifci rccufamus.
Hoc tamen quia femel te iterum fit fa&um co-
gnovimus, fed fieri ulteriùs prohibemiis. Fraternitas
autem tua fit omnino follicita, ne hoc quod
vel*alias perfonas hoc agere vehementiffime pro-
hibemus.
“ Ep i s t olA LVII.
Johannis Ravennatis Bpifcopi ad Gregorium
Papam.
Singulis fibi objeSlis fitbmifie refpondet, & Ecclefia fit* privilégia
ex Confuetudine tuetur -, qua ne minuantur poftulat.
Everendiflimus confervus meus Caftorius a-
R poftolicæ Sedis veftræ notarius, reddidit mi-
M M inchoanti adhuc cedicur, in profi- Dhi b Domini mei Epiftolam, confortera mellis 8£
rci- ente d* eteri•u' s vi• ndTi cctur. vulncris. Quæ fie tarnen ïnnxit aculeos, ut locum
Conquefti prxterea eftis, quod quidam de fa-
cerdotali ordine Ravennatis civitatis,peccatis im-
minentibus , gravibus fint criminibus involuti.
Quorum caufam vel illic te difcutcrc volumus,
vel huc eos , 1 fi tamen probationum difficultas
pro locorum longinquitate non impedit,ad hzc
ipfa difeutienda tranfinittere. Quod fi vel ad
tuum judicium vel ad nos , majorum fulti patro-
cinió, quod non credimus, venire defpexerint, te
in obje&is fibi capitulis contumaciter m refpondenon
fubtraheret medicinz. Nam qui fuperbiam,
divinum fequens judicium, reprehendit, meri-
tö fe mitem ac placidum quodammodo profite-
tur.
Commemoraftis igitur, quod ego novitatis am-
bitione, pallii ufum fupra quam antecefforibus
meis indultum fuerat ufurpaflem. Quam rem pro-
prii Domini mei confcicntia, qua: divina regitur
dextera, nullo modo credere patiatur, nee o-
pinionis incerto aures facratiflimas aperire. Prire
nequiverint ; volumus ut eis poft fecundam & E quia licet peccator, novi tamen quam^gratertiam
admonitionem tuam , minifterium facri
interdicas officii; atque nobis dc contumacia eo-
111m, feriptorum tuorum tenore renunties: ut dc-
libercmus quemadmodum adus eorum debcas fub-
tiliter perferutari, atque fecundum diffinitiones
canonicas emendare. Cognofcat igitur Fraternitas
tua decaufahac nos pleniffime abfolutos, ex
co quod vobis n eaufas ipfas commifimus filbtiliter
perquirendas,atque omnia peccata eorum fi inultc
ve fit terminos nobis à patribus affixos tranfccn-
dere , & quod omnis elatio nihil aliud habeat
quàm ruinam. Nam fi majores noftri in regibus
c fuperbiam non tulerunt,quanto magis non eft in t
Sacerdotibus fuftinenda î Deinde recolo me in fi-
nu atque in gremio facrofandæ Ecclcfiæ veftræ
Romanæ enutritum, &c Deo auxiliante prove-
dum. d Et quibus aufibus ego fandiffimæ illi Se- i
di, quæ univerfali Ecclefiæ jura fua tranfinitdt,
1 Rcccntibrcs ed. i patribus. Relu&antur vet. cxcmplatia.
k Ira Norm. Turon. duo Vatic. & alii. In Vatic. A. & in Reg. legitur:
ut in plateis pallium ulteriùs non pnfumas. Excufi addiderunt/«rr«,fcilicct :
pallium ulteriùs ferre non pnfumas. Gcterum de pallio alibi faepe, maxime
in commcntariis de S.-Grcg. vita , quos, indice duce, confulcrc licet.
• Hoc fetelo Patres Africani, advcrsùs Zozimi commonitorium de-
fèndêbant. Guffanv.
m Ita Vatic. C. & D. Audoen. Gemet'. Pratell. Lyran. quibus con-
fentiunt vet. excufi. In Vatic. A. refpondere vel noluerint, vel nequive-
rint. In quatuor Anglic. Michael. & Sag. refpondere pnfumferint. Recen-
tiores editi, refpondere noluerint.
n Jure communi Epifcopus omnis de Clericorum fubrum caufis judi-
cat. Non ergo verbis iftis delegatuf à fummo Pontifice Ravennas Epif-
copus.qui de Clericis fuis vice alterius cognofcat: led illi tântdm animus
additur, ut caufam dc qua defperabat, ndentcr aggrediatur, ccrius Rotnanum
Pontificem allaboraturum, ut qua: juxta canones forent definita,
executioni mandarentur. Auret.
r o Duravit mappul® five ludarii linei ufus, donee in ejus locum Ma-
p nipulus, jam non ad fordes tergendas, fed ad ornatum fuffe&us eft circa
fcculum decimum. Mappularum meminere nono feculo Alcuinus Sc
Amalarius. Vide Card. Bona de rebus Liturgieis lib. i. c. 14. §• *•
notam 73b. noftri Mcnardi in librum Sacramentorum.
N o r a ad E p i s t . L V I I .
a Hate Epiftola defideratur in mfs. Vatic. Anglic. Norm. Corb. Turon.
See. Extatin Remcnfi, duobus Colbert, ac duobus Teller.
fc In Rem. abeft, J)omini mei.
* Rem. fuperbiam contuderunt. _
* Rem. quibus excefftbus illi ftdi, qut in univerfali Ecclefia jura. Ad
hare verba Guffanv. notulam hanc attexjjit.- agnofeit primatum. Nec mtpræfumferim
obviare , propter cujus, confervan- Aquium domni Papac mecllrh pfocedentès tifi funt,
. r»-« «ft Et quia prævidens Deus noftcr omnia in manu veftra
te in confcientia puriffima collocavit j adjuro
vos per ipfam Sederh apoftolicam,quam antea mo-
ribus, nunc etiam honore debito gubernatis, ut in
nullo Ravennati Eeclefiæ, quæ familiaritcr veftra
eft, pto meo mc-rito privilégia quibus hucufque
iifa eft, minuatis ; fed te fècundùm vocem prophe-
ticam, in me, te in domo patris mei fecundum
fuum meritum transferatur. Quia ergo uqiverfa
privilégia quæ fandlæ Ravennati Ecclcfiæ à præ*
decefforihus veftris induka funt, pro majori fatis-
faâiione fubjeci ca in feriniis vencrabiiibus fecunflam
audoritatem , ficut Deo manifeftum eftj
multorum contra me inimieorum invidianf gra-r
viter exckavi ? Sed beatiflimus Dominus meus nihil
me contra prifeam confuetudinem exiftimet
e aÉtentaffe, quod te à multis te prope e ab omnibus
civibus hujus urbis atteftatur, inter gefta e-
tiamfi acquieviffet , te fupraferipeus revcrcndifL
fimus notarius potuerat atteftari : quoniam jam de
fccretario defeendentibus fitiis Ecclefiæ , te in-
f gredientibus Diaconibus f lit mox procedatur ,
tune primus Diaconus Epifeopo Ravennatis Ecclcfiæ
pallium çonfuevit induere j quo te in lita^ ^
niis folemnibus uti paritcr confuevk.
Nullus ergo contra me Domino meo conetur
furrepere : quia fi vult, Deo euftode, non poteft
probate quod a me aliqua novitas fuiflet intro-
duda. Qualiter enim juffionibus vel utilitatibus
veftris, ubi caufa ejtegerit, paruerim, omnipotens
Deus cordi veftro puriflimo faciat manifeftum :
te hoe peccatis meis imputo, qubd poft tot labor
res atque anguftias, quas intus forifque fuftineo,
talem viciffitudinem mefear invenire. Sed iterum
me ilia res inter alia CQnfolatur , quöd interdum
S fanftiffimi patres ob hoe tantummodo g caftigant C Si
dum confecrationis deceflbrum meorum tempora
, fidem nihilominus reperientes, nunc verb in
Dei te in veftra eft p.oteftate quidquid veritate
cognita fieri jufleritis : quoniam ego juffionibus
Apoftolatus domini mei parere defidcrans, quam-
vis antiqua confuctudo obxinuit, ufque ad fecundam
juflionem abftinere curayi b.
filios fuos ut cos faciant potiores ; te poft hanc
devotionem ac fatisfa&ionem fanftæ Ravennati
Ecclefiæ, quæ peculiariter veftra eft, non folùm
vetera privilégia confervctis, fed te majora veftris
temporibus confcratis.
Nam quod de mappulis à Prefbyteris te Diaconibus
meis præfumtum Apoftolatus vefter fcribit,
vere fatcor,tædet me aliquid exinde commemo-
rare , cùm per fe veritas, quæ apud Dominum
meum fola prævalct, ipfa fufficiat. Nam cùm hoc
minoribus circa urbem conftitutis Ecclefiis lici-
Epi stola LVIII.
Ad Cyprianum Diaconum.
: habet Cofinas unde folvat , cum illiut creditoribus
pacifcatur ; atque ejufdem filio , paElam fiummam perfolvens,
liberet.
Gregorius Cypriano Diacono.
C Ofmas ex variis pcriculorum neceflitatibus
multis fe dicit a debitis obligatum, itaut pro
cis a crcdicoribus fuis fuos dicat filios decineri.
Quaeres fi ita eft, nos omnino commovic. Quam-
obrem hortamur Diledionem tuam, ut quia de
rebus pauperum dandis agicur, caufam ejus cum
fumma fubtilitatc perquiras : te fi inveneris eum
turn fit, potcrit etiam Apoftolatus Domini mei, debitis veraciter involutum , ut non fit
fi venerabilem clerum prima: apoftolicæ Sedis fuæ
requirere dignatur, modis omnibus invenire : quia
quoties ad ordinationem Epifcopatus feu refpon-
fi Sacerdotes vel Lcvitæ Ravennatis Ecclefiæ Ro-
mam venerunt, omnes in oculis fan6tiffimorum decefforum
veftrorum cum mappulis fine reprehen-
fione aliqua procedebant.Quare etiam eo tempore
quo iftic à prædecefïbre veftro peccator ordinatus
fum, cun&i Prefbytcri te Diaconi mei in obfe*-
fubftantia unde poffic hzc ipfa perfolvere, prjedi-
£los creditores ejus adeas, te propter recolligen-
dos filios ejus, quanta cognoveris quantitate com-
ponas. Et quia , ficut di&um eft, hie non ha-
bet unde reftituat, de rebus pauperum ex prxfen-
ti noftra auiftorirare perfoive; fciens quidquid illic
te providente datum fuerit, patrimonii noftri
penfionibus efle reputandum. b Menfe Augufto ,
Indiflione xi.
rum ab Epifeopo Italic agaofu , quern longé pofiti ulrro fatentur. Ex
infinicis tedimoniis unum aut alterum profsro. Eugenius Carthag. Epifcopus
Eccleliam Romanam appcllavit caput omnium Ecclefiarum, ut
xcfcrt Viftor Utic. lib. t. Vana. perfecut. c. ij. Cypr. Ep. jp. novoe edit.
Oxon. verfus finem : Navigare audent, & ad Petri Cathedram , atque
ad Ecclefiam principalem unde unitas facerdttalis exorta ejl, a fchifma-
ticis & profitais litter as ferre.
e Rem. Sc Colb. antiq. civibus hujus urbis, etiam inter gefta, fi acf
Procédera propriè ligoificat ,. ad facra convenire, maximeque dici-
tur dc factis perfonis : -ficut incedere, de magnatibus & regibus cum di-
gQitAt^ ac mandate ambulaatibus -, imodeaiis, ut Juno apud Maro-
Aft ego qua Divum incedo regina.
Ibidem : Et vera incejfu patuit Dea.
Dc hoc verbo faepe alibi, maximè in nota 471. ad lib. Sacram.
< Lege in hanc rem multaqute S. Johan. Climacus refert exempta in
4. Seal* gradu num. 16.19, 31. 35. 34. fife. & agnofees Pradatorum mi-
ram prudentiam in puniendo, (ubditorum dupendam in patiendo obc-
dientiam; ab illis décréta merito immerentibus fiipplicia, ab his quafi
mererentur æquanimiter fuifle toleiata. Guffanv.
k Pod hanc Epiftolam in dnobus codd. Teller. Sc in antiquiori Colb.
fubjicitut privilegium à Johanne S. Pont. Ravennati Ecclefia: conccflum
his verbis : Exeniplutn prxeepti : Dileftilfimo fratri Petro, Johannes.
Convenire novimus rationi ut eos amiâu pallii decoremus , quos in iliis
> civitatibus divina inlpirante mifericordia facerdotii honor illuminât, in
* quibus hoc etiam illis qui prxteritis temporibus fuere pontifices ab apo-
’ ftolica Scdc coudât eflè indultum. Ideoque Caritati tuæ ufum pallii, ficut
1 dcccflbrcs tui lubuiffe nofeuntur,præfenti auitoritate concedimus, atque
ea omnia circa honoris tui privilegium volumus permanere, qua: an ter io-
ribus temporibus Ecclefia: tuæ confiât eflè 1èr va ta ; ur nihil proifus de
> privilegiis ejus dolpas ùijjiinurum. Et, fi,èfcrtptio Domini Papa ; Deus te
incolumem euftodiat. Data x. Kalend. Ofiobris, imperante.Dom. Ju-
ftiqo Augufto. Dedlilfimus Baluzius qui ex cod. Colbert, przeeptum
.hoc edidit, Mifeejjan. lib. f. reftè ccnfèt feribendumut in didloColb.
Jußiniano, pro fuftino.
N ot je a d E p i s t . L V IU .
* Nota .hiftoria vidux 4. Reg. 4. Sc parabola Matth. 18. Romanorum
vetuftiflîmi lege 11. tabulaium permiferant viventis débitons corpus fc-
cari.'diftrahi, dividi inter creditores. A. Gellius lib.. 10. c. 1. Poftca dc-
bi tores Sc qui fe pro eis in nexum dabanr, carceri mancipabantur, Sc vet.
beribus ad créditons nutum fubdebaatur. Livius Annal. lib. 8. meminit,
caufamque notât refixi moris. Conftautinus Imp. paaia çarceris libérât
debitoresfifcalium,.Cod. lib. 10, rit ij.icg. z. Diodet.ianus .& Majiraia-
nus Imperatores crudcliffimi, ob xs alienum fervire liberos cieditoribus
nolunc, ut habetur Cod. lib. 4. tit 10. leg. 11. Juftinianus ia Auchcnr.
134. C. 7. caver ne débitons filius pro patre retineatur aut in piguus,
aut in lèrvile minifterium , aut in conauâîonem : creditoremque qui
hanc in legem peccavii fubdit pcenis corporalibus. Career autem eft fpe-
ctes fervitutis. Vide 5. Greg, dialog, lib. z. e.xy. In Galliis, mortui
debitoris corpus invadunt creditores, & fepeliri vêtant ; vjvenrem carceri
tradunt. S. Johan. Chi y (oft. hom. 61. in Matth. iS.adverlus creditores
immifericordes animosè invehitur. eos potiflrmdm qui fibi ob-
noxios agticolasduriùs eiaguant. S. Aug. fenu. Domini in monte fib- %.
Chrifti .doôrinam explicans de debitis dimitteodis, vult quidem admo-
neri debitor es dc fuo officio, negat compellcndos inclenreutcr ; docct
relaxanda potiùs eflè débita Äuget.
b Id tantüm legimus in Turon S. Gat. in Colbert vet. Sc in Vatic. A.