
^ 3 9 ' . . j M I B M B B i n® infiraütaris cxponerc lingua fufficiat ï Hujus
dcfiderantt, digmtatis yeftr® faftragtt preoeren», " ...... „ ,__.___ ,£ -«■ :------* — k *--•
o b h o c q u i d 1 D o n a tif tis in f e c u tio n is d ic c b a tu r
1 m o lc ftiam fo ftin c re : q u a tc n u s » p o ftq u am lllic
autcm laus in c®lis perfeda eft, in tetris veto fór*
ma ejus oftendenda potius cft, quam diccndaiut
qualis quantaque fit, poftquam ore noftro plenè
non poteft, ex noftta magis compaflionc monftrc-
tur.Quam etfi utcumque laudamus ore, fimul nc-
ceflë cft * ut fateamur manu me fi laudator ejus .
tantum eft quifquam &: non fador, fcntentiam
fibi magis cxacuat, quia in confpedu judicis.hoc
favoribus cxaggcrat quod omifit. Hane nos licet
locotum intervallis disjundi, atque corpore longe Bl 1 RH ;mBedimento prohibitus. Coi tarnen’ Tvobis pofiti, auxiliaire D ó potentia, erga vos
c um c o n t r a co s n u n tia tum c ft h a b e re fu b fid ium
n o n p o f f e , c o g n ita v c r i t a t c , f r a tc r n a e i E H g g
fio n c p o tu iffem u s f e t t e c o n fu ltum ; Sc f a lu b n dif-
p o fitio n e q u id c p n tr a pcftifer® p rx fum tiom s ln -
f a n iam d e b u iifc t f ie r i, tra& a rem u s . E t q u a n tum
n o b is p r x d id u s f r a t e r i n n o t u i t , n o n io lum Pu l "
l lu m m e ru it’c u ju fq u am h a b e r e fo la tium , l e d n e
im m u n e a d R om a n am p p tu iffe t^ u rb em ^ a c c c d e re .
B ftudiofifiimè confervamus : haue vos non folüm
^ _____ Ë B fÜ P l i i l l dit fenon quorumdam odio, qnnuiiaa DD nonnaattiiffttaaSs cCoO--
hibebat , .labörare, fed magis pro defenlione Catholic
® fidei , multorum perhibet mgratitudmes
fuftinere: multaque alia retulic, qu® quoniam a-
c ptum dicendi tempus non extitit, c filentio retl-
nere pr®vidimus. ■ . . ,
circa nos, fed erga fratres filiofque veftros pater-
nis fraternifque oportet vifccribus exhibere. Nam "
quomodo hoc non fit ftudiofiffime faciendum ,
quando ejus non tarn in fratrum filiorumque eft,
quam in inimicorum quoque dilectione pcrfc&io?
Quamobrem, Cariflime, nos quos paftoralis curx
confiringit officium, diligamus fratres. Ipfos quo- ,,
que adverfarios noftros propter mandatum Domi- ^
nicum, noftro circa nos copulemus afte&u. Pa- i
cem fequamur cum omnibus Sc fan&imoniam, fi-
C ne qua nemo videbit Deum. In piis vcrfeniur
operibus, virtutibus polleamus, fulgeat in noftro
peftorc rationale judicii cum fupcrhumeralis a- t
dionc conjumftum.Ita procedamus in confpc&u2
Dei., atque totius Ifracl. Hnjufmodi commiflo
nobis gregi prxbeamus exempla, ut videant no- t
ftra opera bona, Sc glorificent Patrem noftrum
qui in exlis eft,Sit in lingua (ermo,fit zeli fervor
in animo, ut vere de illorum dicamur numero,
Quia e r g o non de rebus terrenis, fed de anima-
rum fiilute tradatur, 8£ veftra atque illius dtver-
fa exiftit affertio, nihil indifeuffa ventatedubtili-
ter refpondere potuimus: quia tempore quoEx-
ccllenti® veftr® feripta fufeepimus, corporis ®gn-
tudine tcnebamur.Sed dum nos omnipotens Deus,
frei placueritjpriftin® faluti reddiderit, veritatem
dilieenti ut poffumus inquifitione nmabimur. Et
fccundùm ea qu® valuerimus addifeete, ita cau-
fam Deo miferante difponemus , ut animarum
quarum vos cur® pro veftra merccde ftudere di-
gnamini, falus non folùm qu® ab errantibus jam
amiffa eft, reparetur, fed etiam qu* ni ver® fidei
i cultoribus eft, Redemtoris nofttid gratia prote-
sente fervetur.
de quibus legitur\Apparuerunt illis dijpertit& lin^ m
giu ficut ignis, f e d itq u e ftipra ßngulos eorum. Verè
linmir rpltdfinf. fi ln rra- vw jeune 'iS"*'-'*./*""'7 " 'V " o. _ , -
_ , . pnim in nobis isnea! linsuas reiidcnt, fi in ira*
De fupraferipto autem Epifcopo, quem cx>m- D fnm för
. ___ !__ ait. olT%riMc \ro 1 f' miratl lll— tcum filiorumque exhortätione divini fervore fpi-
ritus acccndamur. Crcditum nobis agrumDomi-
nicum exerceamus dum licèt; feminemus in tl-
more dum tempus eft, bonum facientes non defi-
ciamus : tempore enim luo metemus non defi-
cientes. Simus de illis, de quibus Pfalmifta dicit:
Eiintes ibartt & flebiwt, mittmes femina fit*. Ad
cujus rei fru&um nos provocans, fubdidit: Venien-
tes autem De nie nt in exultatione,portantes manipu-
los fuos. Vigilemus itaque,& relinquentcs terrena
negotia, cxleftibus anhclemus. Ét qua? retro fiint ^
privatum efte,aflcritis, valde mirati fu-
mus cur nobis hoc non Primatis ejus, fed Exc
e l le n t veftrx Epiftola nuntiavit.
E p i s t o l a LXIV.
Ad Dominicum Epifcopum.
Pa florale mums ex caritate exercendum. Quod illud ita
exerceat Dominicas, ipfi gratulatur, ac de xemisgratia*
agit.
V Erè mirabilis caritatis virtus eft, Dile&e Frater,
Greoorius Dominico Epifc. Carthamnenfi. _ oblivifeentes, in ea qu® ante funt nofmetipfos
e§ ° P ^ E enixius extendamus. Mens noftra m /eculan vamunione
quæ adventu fupcrnz gratix poftquam
fpiritalia inclinavit ad infima, poftquam ipfum fi-
bimet unumquemque carnalibus illcccbris difeordantem
pacavit hominem, ira in humanis fe dilata
vit mentibus, ut lublimia inclinarct, humilia
fublimaret, pacarct difeordantia, ferocia manluc-
faceret, diflociata conglutinaret, farciret, divifas
tôt aquarum terrarumque fpatiis climatumquc
divcrûtatibus hominum nationes, compaginatis ad ,
rietatc non diffluat fed tota in unum currat atque
confluât finem, quem mira fuavitatc David
rcfpexerat, cùm dicebat : Vnam petii d Domino, PI
hanc requit am: ut inhabitem in domo Domini omnibus
diebus v iu mea. Hoc amore liquéfiant boni corda
Reftôris. In his fe mens tota fufpendat. Dum
adhuc in terris fumus pofiti, frequens a nobis la-
crymarum imber in cxlo compunflionis nubc fru*
dificet. Tunc enim bene atque verè, Dilede mi
Frater, ad proximorum diledionem defeendimus,
unum mentibus, fu® vinculo fuavitatis a'dftringe- F fi in dileftione Del ex toto corde, ex tota anima
ret. Hujus amplitudinis prxconia quando huma- & mente, atque ex tons vinbus perfiftimus.
5 In fine juxta alias edit. legitui
quod unicus tan turn cod. e Vatic,
omnibus , quibus ufi fumus, fi ui
unum hate temporis nota ad (equ
iv. juxta alias eaiciones, pertiueat
ptam, qux prills Indidi
Data rnnfi Augufli, InJiHione iv.
ihibët, quatuor aliis tacentibus, imo
is cxcipiatur Colbert, in quo tamen
tem Epifiolam , feilicet 74. Indift.
an potids ad prxfentem Petro feri-
■ . acccnfebatur, ambiguum.
NOTJI AD Ep i s t . L X 1I I .
Hic locus in aliis exeufis eft corruptus , ubi legitur , poflqtiam dum
contra tot Sec. in quibus explicandis quis non cxcutiat f _
h Recent, fed minimi. Duo« Vatic .fed ut minimi; quod et
in vet. cd. Scquimur Rem. Corb. Norm.
« Al. filentio reticere, ut habent vet. cd. Sc Vatic.
* Editi, gratia diftonento.
N ot jb ad E p i s t . L X IV . ‘
a Magis placuit recent, edit, faciamus; quod nullis in
- occuttit.
X e n ia
Xenia v.erô tcmpôralia à vobis dire&a , licèt A infanis mentibus correptionis medicinam adhi-
noS talibusnon egeamus, tamen cum débita ca- beat, Sc errorum abets c morfus expellat : qua-
ritate fufeepimus. Egemus autem de veftra debi- tenus dum pix provifionis veftrx remédio , pef-
a cantate atque commiffi vobis regiminis folli- tiferx pravitatis fuerit caligo depulfa, Sc vera
citudine gratulari. Multo enim nobis hæc dul-
h ciffima fiunt, cùm b facerdotalis mentis atque pix
converfationis fuerint fuavitate cqnditx.
E p i s t o l a LX V.
Ad Mauricium Imperatorem.
illic fides radios fua: fetenitatis afperferit, cxle f
tis vos ante Redemtoris noftri oculos triumphus
expedet: quia quos extends ab hofte defenditis,
etiam interius a diabolicx fraudis venerio, quod
eft gloriofius, liberatis.
E p i s t o l a LXVi.
jifricanos quofdam Ejtifcopos Roma Conflantinopolim mit- Ad Athanafium Prelbyterum.
tit, etui Mauricio tpfi teflentur Impp. contra Donatiftas "
Ups »'glip. Mmricii Amvmmudvcrfu, hpm'ßumm Iffim ,b fur„m , UfU fi
conttmtores excitât. Conftantinopolitano Epißopo feripturum fpondet.
Gregorius Mauricio * Augufto.
INter armorum curas-, Sc innumeras follicitu-
dincs, quas indefeflo ftudio pro Chriftianx Rei-
publicx regiminc fuftinetis , magna mihi cum
univerfo mundo lxtitix caufa eft, quod Pietas veftra
cuftodix fidci, qua dominorum fulget impe-
rium, prxeipua follicitudine femper invigilat.
Unde omnino confido quia ficut vos Dei caufas
Gregoriusa Athanafio Prefbytero de Ifauria.
SIcut de eis quos ab unitate Ecclefix hxreti-
cca: pravitatis error abfeidit, affligimur Sc do-
lemus: ita his quos intra finum fuum catholicx
fidei profeffio continet, congaudemus. Et ut pafi
torali follicitudine illorum nos oportet impicta-
tibus obviare: fic piis horum profeflionibus con-
q gruir favorem impendere , & b finccra efle qux 1
religiofx mentis amore tuemini, ita Deus veftras ^ fapiunt declarare. Atque ideo dum tibi Atha-
majeftatis fuje gratia tuetur Sc adjuvat. Qualitcr nafio Prefbytero monafterii fandi Mile , cui eft
autem Pietatis veftrx Sercnitas contra Donatifta- vocabulum Tamnaco , quod in c Lycaonia cft
rum flagitiofiffimam pravitatem confideratione
juftitix Sc finceriflimx rcligionis zelo commoca
fic, diredarum lucidiffimè tenor infinuat juffio-
num; Sed venientes viri reverendiffimi ex Afri-
cana Provincia Epifcopi, aflerunt ita effe incauta
diffimulatione poftpöfitas, ,ut nec Dei illic judicium
haberetur in metu, nec principals hade-
nus juffiones fortirentur effedum : hoc etiam
fubjungentes, quod in prxfata Provincia, Donaprovincia
conftitutum , contraria“ integrx fidei
fuiffet orta fufpicio * ut profeffionis eux potuif.
fet integritas apparcre , ad apoftolicam Sedem
cui prxfidemus, elegifti recurrere, afferens etiam
te corporaliter verberatum aliqua injuftè ac violenter
feciffe. Et qiiamquam ea qux vi impul-
fionis fiunt, canonum minime cenfura recipiat,
Sc jure habeantur infirma y quia ipfe ea diffolvit
qui injuftum fateri fierique compellit : fed matiftarum
prxmiis prævalentibus , fides catholica Dgis ilia fufeipienda eft & ampledenda confeffio.
publicè venumdetur.At contra' gloriofus vir Gen- qUæ ex fponcanea voluntate monftratur procedenadius
de uno eorum mihi fimilia queftus eft,
b qui talia querebantur. Cui h etiam duo cete-
ri in re eadem teftimonium ferebanr. Sed quia
in caufa ipfa fecularis judicis intercrat, eof-
dem Epifcopos ad Pietatis veftrx exiftimavi effe
veftigia dirigendos : ut per femetipfos ferenifli-
mis auribus iuggerant qux. fe fatentur pro fide
catholica pertuliffc. Eapropter obfecro ut Dominorum
Chriftianitas pro. falute animx Sc vita
piifiimx fobolis, fua eos, quos tales effe cognofre
, ficut apud nos feciffe dignofeeris. Ne quid
tamen nobis ambiguum potuiffet exiftere , fan-
diffimo d Johanni quondam fratri Sc coëpifcopo «
noftro Conftancinopolitanx civicatis Antiftici ,
de te prxvidimus feribendum,* ut fuis.nos quid «
adüm effet Epiftolis informaret. Qui fxpe à no- ;
bis admonitus , referibens * innotuit, codicem :
apud te fuifle invencumin quo plurima contine-
bantur hxretica : Sc ob hoc fe adversùs Dile-
dionem tuam fuifle commotum. Quem quia ad
cit, diftrida ulcifci juffione prxeipiat, Sc ruinam ^ nos ftuduit pro fatisfadione tranfmictere , prio-
pereuntium crcptionis manii fufpendat, atque res ejus partes follicita ledione percurrimus. Ec
b Ita Norm. Cotb. Reg. Rem. Vatic. D. & plur. Io tribus tarnen
Vatic, legitur, cum Sacerdotali mente atque pit. converfationis See. nullis
autem in mis. obfer vavimus quod habenc editi, chm Sacerdotum ment es
N o t «« ad E p i s t . LXV.
* In mf. Ciftercienfi additur, ö* Tiberio. Tiberius unus erat ex Mau-
ricii Auoufti filiis, fed nondum fuerat in confortium Imperii afiumtus.
Qua veto ratione ad ipfum conjuu£tim & ad Mauricium cjus Patrem
fcripfifict banc EpifloTam S. Gregorius, ncgledlo ejus fratre Thcodofio
natu majore jam purpura donato ? In tribus Vatic. & in Regio legitur
Mauricio Tiberio Augufto. Eadem haud -dubie erat inferiptio in
codice ex quo deferiptus eft Ciftercicnfis. At pro Mauricio Tiberio
( cognomen erat Mauricii ) feripfit amanuenfis, Mauricio & Tibe-
. Rem. Corb. See. ubi editi babent, duo
in, ante caufa, ex omnibus mis. In Bec-
rat, legitur, feculares judices intererant.
ivimus, de quibus non mouemus, quod
c Editi, ab eis morbos & c. it
Rem. Corb.
N ot JS ai
mfs. Anglic. Norm. Vatic. Reg.
L X V I .
fc Sic legitur in Vatic. Norn
alii certi. Paulo poll reftituimu
cenfi pro, fecularis judicis intc\
Multa alia ex mfs. confcnfu mu
levia lint.
Tom, I I .
• Antea legebatur Anaftafio contra fidem plurimorum mis. codicum
& editionum an tiquarum. Id etiam conftat ex concextu Epillolæ in qua
mfs. omnes & editi Codiceslegunt, Athanafio, ficut Sc ex Epift. j. lib.
6. nunc lib. 7. in qua cxemplaria omnia habent Athanafium, quod ad-
„ vertcre debebant qui titulum illum corruperunt. Idem error reperitur in
“ editis Johannis Diaconi, licèt mfs. Codices reclament. Gujftnv. Vide
jndicem Chronolog. hift. Monaft. Ori'entalis p. Ixv.
t> Ut in caufa Johannis Chalcedonenfis , fupra Ep. if. Gujfanv. .
< Eft reeio Afix minoris, Cappadociæ pars, in auftrum Ciliciam
verlas, ab ea Tauro monte divifa , inter Ifauriam ad occafiim, Sc Ar-
•nieniam minorera adortum : cujus Metropolis Iconium hodie, vulgo
Coçni. Guflanv.
a Cui ut Conftantinop. Patriarchsc fuberär Lycaonia, juxta Concil,
Chalced. can. 9.17. iS.
H Hh