j2,11 S. Gregorii Regiftri Epiftolarum 1212
decem & o£to, qucm noftra voluncate diu A quocies opportunum fuerit, facra Miflarum de-
* jam poffidetis, Fratcmitati veftra: a jure dire&o
donamus arque concedimus ; itaut cum habea-
tis, poflideatis , arque juri proprietatiquè veftra:
vindiectis atque defendatis, &: quidquid de eo
b facere volucritis, quippe b ut dominus, ex hujus
donatiönis jure libero potiamini arbitrio. Contra
quam munificcntia: noftrse chàrtulam numquam
nos fuccejTorcfque noftros noveris efte venturos.
Hanc autem donationem à notario noftro perferi-
ptam legimus, atque fubfcripfimus, tribuentes e-
tiam non expedata profeffione veftra, quo volue-
c ritis tempore, alligandi liccntiam, légitimac ftipubeat
tantummodo celeferare myfteria. c Menfe c
Augufto, Indidione v.
E p i s t o l a XLIX.
Ad Romanum derenforem.
P al At U urbis Rom a minißris, annonam ab Imfer at ore con*
cejfam poftulantibus, apud Ltontium faveat.
Gregorius Romano defenfori.
■ Ualcm neceffitatcm. diver fa officia palatii
urbis Romæ a de annonis fuis fuftineant,
latione &: fpônfionc interpofita. Aitum Rom*. B Expcrientiam tuam credimus non latere. Etideo
r quia latores pratfentium vice fua illuc omnes elegerunt
tranünittcre, ut apud filium noftrum glo-
riofum Leontium agere debeant, qualiter ipfie
cis annona:, ficut à fereniffimis Principibus largi-
tx funt, deputentur impendi, &: in hac re etiam
fibi petiverunt Experientiam tuam debere con-
currere : caproptcr quia hoc & etiam illis non
petentibus eorum exigit paupertas ac ncceffitas
impertiri, dum aptum opportunumque efte con-
fpexeris,, cis de quibus valueris, ftudii tui fit ira
Epistola XLVII-
Ad Venantium Perufinum Epifcopum.
Ecclcjio Epifcopo frigore labor antij hyemales vejles abfcjue
mora mitral.
Gregorius Venantio Epifcopo Perufino.
FRatrem.& coepifcopum noftrum Ecclcfium
frigore omnino laborarc cognovi'rpus, pro eo
uc»« « emu*,,. ___ __________ præbere folatia, quatenus hoc quod illis clcmenquicTfibi
quod hyemalem veftem non habeat. Et quia ali-
r.k; X w/xUic rt*anfmirri • Frater—
à nobis peciît debere tranfmitti Frater- C tiifimi Principes pietate fibi ingenira conceflèrunt,
nitati tua: ad hoc per latorem prarfentium tranf-
mifimus a amphimalum, tunicam, vel b pedora-
lcm, ut a te ei debeat fine mora tranfmitti. Et
ideo ad prjedidum fratrem noftrum fub omni il-
lud celcritatc ftude tranfinittere , atque nobis,
hoc ipfum quia tranfmiferis, tuis renuntiare epif-
tolis non omittas: fed ita fac ut ad tranfinicten-
dum, quia vehemens frigus eft, moram aliquam
minime facias.
E p i s t o l a XLVIII.
& illi confcqui valeant, & tu indifertus non vi-
dearis exiftere.
E p i s t o l a L.
Ad Eulogium Alexandrinum Patriarcham.
A Monopkyfitarum errore; converfos commtndat.
Gregorius Eulogio Patriarchæ Alexandrino.
X Atores prxfentium Siciliam venientesa à Mo-
_L <no phyfitarum erro'r e c■o nverfi funt, atque fan-■
' da: univerfali Ecclcfix femetipfos adunaverunt.
Ad Lucidum Leontinum Epilcopum. D Qui ad bead Petri Apoftolorum Principis Eccle-
Qutm è congregatione fuafohanr.es Abbas dele gerit, ordi-
net pro monafterio Prejbyttrum.
Gregorius * Lucido Epifcopo Leondno.
I^Ilius nofter Johannes,Abbas,Prcfbyterum fibi
^ in monafterio fuo , ex congregatione eadem
petit ordinandum. Idcoque Fraternitatem veftram
præfenti audoritate duximus adhortandam : quatenus
virum, quem vobis de congregatione fua b ad
ordinationcm Prelbyterii obtulerit confecranfiam
pertendentes, popofeerunt à me ut cos meis
epiftolis veftra: Beatitudini commendare debuif-
fern} quatenus ab hæreticis qui juxta ipfos funt,
nullam jam violentiam perpeti permittantur. Et
quia unus eorum dicit monafterium in quo fuit,
à parentibus fuis fuiflfe conftrudum, audoritatem
defiderat à Sanditate veftra percipere, ut hi qui in
eo funt hærctici, aut ad finum fanda: Ecdefiæ re-
dcant, aut de eodem monafterio repellantur. Hxc
à nobis indicata vobis cfle fufficiant : nam de vefdum,
de eo, ficut eft confuetudinis, quæque funt £ tra Beatitudine novimus , quia quidquid ad zcdifcutienda
fubtiliter perquiratis ; & fi nihil in eo
repertum fuerit, quod ei poffit obviare, canonice
ficut moriseft, confecretis. Nihil ei aliud privi-
legii concedentes, nifi ut in congregatione fua
lum Dei omnipotentis pcrtinct, cum omni facc-
rc fervorc feftinct. Pro me verb ut orctis peto :
quia inter gladios Langobardorum quos fuftineo,
podagræ doloribus vehementer affligor.
a Blera , vulgo Bieda, urbs olim '
m Patrimonii S. Petri, Sutrio & Vi
citer millia pafliium diflans. Cujfa
b Vatic. A . & pndiciam majfam
st. X L V.
ufciæ, Epifcopalis
:rbio urbibus nniti
quat
• Donatio direfla eft qua: fit inter
iiatim, ttansfert dominium in donarar
reBum vadat. Alteferra.
1 Vatic. A. & D. Pratellenfis, &
donatione jure perjecius , libero potiar
c Stipulatio unde didiafit, ailipi
fit, difceptantGi..............
X L V I.
vos, quia diredlo, id eft redlà 8c
n. Papias, directum to quod in
erque Rem. ut Dominus ex hue
a flipite, quod ut flipes, firma
& Jurifconfulti.
1 d E p i St . X L V I I .
a Graccis legitur, Erat veftis utrimque villofa, qua: tunicae
fuperponebatur; liinc S. Martinus, referentc Sulpicio Scv. Dialogo
t. c. r. infra amphibalum fibi tunicam latenter eduxit. Idem enim
eft amphimalum, ac amphibalum , quod a Latinis frequentiils ufurpatur.
Vide Paulinum lib. 4. dc vita S. Martini , Gregorium Turoncnfcm de
gloria Confcfibrutn c. 59. Fortunatum lib. 3. verf. 19. Utitur & hac voce
S. Remigius in teftamento apud Flodoardum lib. r. c. 18. Futuro E-
pifeopo fitcceffori meo amphibalum album Pafchalem relinquo. Capu-
tium habuifle annexum probat Cangius, quem coufule.
b Vatic. A. vel peclorale ut ante ei.
N o t .* ad E p i s t . X L V I I I .
• Ita Turon. Norm. Anglic. & unus ex Colbert. In Vatic. A. LH-
cillo. In Tellerianis & nonnullis, Leuntinis.
b Ita habent mfs. Norman. Turon. Vatic, non Prejbyteri, ut prills F legebatur in edit. Guflanv. & aliis.
‘ In duobus Teller. Menfe Maio India, v. Confentiunt quidam Va-
ticani codices. Melius legitur in Vatic. B. Menfe Aug. Nam in omnibus
pene codicibus ha:c epiftola eft in fine libri duodccimi. Sic m
Norm, penultima extat. Quid efficacius ad probandum feriptam fuiue
definente Indidt. v. quae fcilicet abfolvi debuir Menfe Septemb. iqeuntc.
N ot x ad E p i s t . X L1X.
• Vatic. A. de Antoninis filiis. Peflimam hanc ledtioncm eflc convince
epiftol* feries. Per officia de annonis fuisfollicita intelligendi funt qui
officia gen No
L.
* De Monophyfitis fuprd Bp. 1. lib. 9.
c 67, lib. H. Erantpropa-:
go Ncftorianorum Sc Severianorum. Gufiat
S A N C T I
G R E G O R 11 PAP.
R E G I S T R I E P I S TO L A R UM
L I B E R D E C I M U S - T E R T I U S .
Indidione VI. anno ab ejus ordinatione XIII.
E p i s t o l a I. A fpiritaliter accipimus, fpiritaliter tenemus. Sabbatum
enim requics dicitur. Verum autem Sabba-
Ad Romanos cives. tum ipfum Redemtorem noftrum Jefum Chriftum
Dominum habemus. Et qui lueem fidci cjus
agnofcic , fi peccata concupifcentiæ ad mentem
per oculos trahit, in die Sabbati onera per portas
introducit. Non ergo in die Sabbati per portas
intro ducimus onera, fi in Redemtoris noftri gratia
conftituti, pondéra pcccati ad animam per
fenfus corporeos non trahamus. Nam idem Do-
minus ac Redemtor nofter multa in die Sabbati
legitur operatus, itaut Judæos reprehenderet, di-
B eens : Jhiis njeßrum bovem aut a finum Juum non 1
folvit in die Sabbati y à “ ducit adaquare f Si ergo
ipfa per fe Veritas non euftodiri juxta litteram
Sabbatum præccpic, quifquis otium Sabbati fe-
cundùm Legis litteram euftodit, cui alteri nifi ipfi
Veritati contradicitî
Aliud quoque ad me pcrlatum eft , vobis à
perverfis hominibus elle prædicatum,b ut Domi- &
nicorum die nullus debeat lavari. Et quidem fi
pro luxu animi atque voluptate quis lavari appétit,
hoc fieri nec reliquo quolibet die concedimus.
Si autem pro neceffitate corporis, hoc ;nec Do-
q minicorum die prohibemus. Scriptum quippe eft:
Nemo earner» fiuant odio habuit, fed nutrit & f i - J
•vet cam. Et rurfum feriptum eft : Carnis curam ne .
ficeritis in concupifientiis. Qui igitur carnis curam
in concupilccntiis fieri prohiber, profcft6 in
neceffitatibus concedit. Nam fi Dominicorum die
corpus lavare peccatum eft, lavari ergo die eodem
nec facies debet. Si autem hoc in corporis
parte conceditur, cur hoc exigente neceffitate to-
ti corpori negatur î c Dominicorum verb die à la- «
'Non eufiodiendum juxta litteram Sabbati diem. Corpus
Dominico die necefßtatis caufa lavari poße.
Gregorius a fervus fèrvorum Dei dile£tifïi-
mis filiis fuis Romanis civibus.
P Er venir ad me , quofdam perverfi fpiritus
homines, prava inter vos aliqua & fan&a: fi-
dei adverfa feminafle, itaut in die Sabbati aliquid
operari prohibèrent. Quqs quid aliud nifi Anti-
chrifti pra:dicatores dixerim ? Qiû veniens, diem
Sabbatum atque Dominicum ab omni facict opéré
euftodiri. Quia enim mori fc &c refurgere fi-
mulat, haberi in veneratione vult diem Dominicum
: & quia judaïzarc populum compellit, ut
exteriorem ritum Legis revocet,& fibi ]uda:orum
perfidiam fubdat, coli vult Sabbatum.
Hoc enim quod per Prophetam dicicur : Ne
inferatis onera per portas vefiras die Sabbati ; tam-
diu tencri potuit, quamdiu Lcgcm licuit juxta
litteram euftodiri. At poftquam gratia omnipotentis
Dei Domini noftri Jefu Chrifti apparuit,
prxeepta Legis qua: per figuram di£ta funt, juxta
litteram fervari non pofliint. Nam fi quis dicit
hoc de Sabbato elfe fervandum, dicat nccelfe eft
etiam carnalia facrificia perfolvcnda : dicat prx-
ceptum quoque de circumeifione corporis adhuc
ufquc retinendum. Scd contra fc Paulum Apof-
tolum audiat diccntem ; Si circumcidamini, Ghri-
fius vobis nihil prodefi.
Nos itaque hoc quod dc Sabbato feriptum eft,
No I.
• * In recent, legitur, Gregorius gratia Dei Epijcopus, diltaijfimis &c.
Unde occafioncm captat Guflanvillaius epiftolam hanc pene rejiciendi
tamquam adulterinam. Tota tpißola, inquit, altetius omnino videtur
efie quam Gregorii. At curita videatur, nullam rationem profert. Certè
alitcr de ilia fentimus : redolet enim ftilum Grcgorianum, & in omnibus
pene mfs. habetur. Quod fpeftat ad infcriptionem hanc Greg, graft*
Dei Epifcopus , abeft ab omnibus Norm. Colbertinis, ac plcrifque
Bift. uccnon a vet. cd. Sanè infolens eft hie titulus in Gregor, epiftolis,
unde in ipfo abjicièndo nön hxfitavimus.
b Si Guftanvillxo credimus, conftat ex hat epiftola , non fuifiie tune
ntor cm apud Romanos lavari die, Dominico. Addic inde fcrupulum qui-
buldam injeftum de refponfione S. Gregorii ad interrogar. decimam Au-
guftini oliiti lib. xrt. Ep. 51. nunc U4. libri xi. Vamis profêftó ferupu-
lus, & a viri prudentis mente procul äbigendus. Sanè potids conftat ex
hac epiftola tunc moris futile apud Romanos lavari etiam die Doxui-
Tom. I f
nico. Adversus confuetudinem hanc a perverfis hominibus efie predict*
D turn, docet nos Gregorius. Ac eorum infeitiam & errorem ftacim redar-
guit.* 1
c Ut Chriftiani vacent orarioni, le&ioni, conventumque cclebrent id
Ecclefia publicum, ubidiviua facraque fiunr. Idqutdetn naturalt-juri
congruum, Mofaicse legis jure, pro fabbatis expreflum. In lege nova
non ftatim , ut quidam exiftimantpra:ceptum canone Ecclcfix, non
Imperatorum voluntate fancitum. Ex Juftino, Tertulliano, Athanafio,
liquet Chriftiani.s folitum convenire, five fynaxes agete die folis, quam
Dominicam dicimus : extra quam diCm vix faerft fuilfe fa£la innufe
idem Atbanafius Apolog. 2. ubi de poculo fradlö. De feriatione ab ope-
ribusea die primus cdixic Conflantinus circa medium quarti fcculi. Ed
legem rclatamin Cod. tit. de feriis: Omnes judices urbanique plebes, (§*
cunciarum artium officia, venerabili die Jolts quit ft ant. Ruri tarnen pofits
agrorum culture, hberi licenterque inferviant; quoniam frequentet
evenit ut non aptiits alio die frnmenta fulcis, aut vinet prohibits man-
demur; ne occafione momtnti pereat commoditas edefti provifiom (flh
HHhh ij
1 I Si