79 S. Gregorii Regulæ Paftoralis
C a p u t XXVI I .
Jpuomodo admonendi conjugati, & calibes.
80
A dac. Si'enim fua quæ portantur Confiderat, ea quæ
ab altero fuftinedpleviùs portât;
Admonendi funt conjuges, ut fufcipiendæ prolis
Te meminerint causa conjun&os , 6c cùm im-
moderatæadmixtiohi feryientes,propagationis ar-
ticulum in ufuni transférant voluptatis , perpen-
dant quod licet extra non exeant, in ipfo tarnen
conjugio conjugii jura tranfeendunt. Unde neceT
Te eft,ut crebris c exorationibus deleant quöd pul-
chram copulæ fpeciem admixtis voluptatibus foe-
dant.Hinc eft enim quöd péri tus medici næ çæleftis
Apoftolus non tam fanos inftituit, quàm infirmis
médicamenta monftravit, dicens: De quibusfcripfincccflîtatc
-A. Liter admonendi funt conjugiis obligati, at-
que aliter à conjugii nexibus liberi. Admonendi
namque funt conjugiis obligati, ut cùm vicilïïm
quæ funt al tenus cogitant, lie eorum quifque pla-
• cere ftudeat conjugi, ut non difpliceat Condito-
ri : fie ea quæ hujus mundi funt agant j Ut tarnen
appetere quæ Dei funt nonomittant : fie de bonis
to-
præfentibus gaudeant, ut tarnen follicita intentione
mala æterna pertiniefeant : fie de malis _____________
temporalibus lugeant, ut tarnen confolatione in- ftis mihi : Bomm eft homini midierem non tanrere :
tegralpem in bonis perenmbus figant : quatenus g propter fornicationem autem unufquifque fuam habeat
dum m tranfitu cognofcunt elle quod agunt , « in & unaquaque fuurn virum habeat. Qui
manfipne quod appetunt -, nec mala mundi cor enim fornicationis metum præmifit, profe&ô non
rrangant, cum fpes bonorum cæleftium roborat ; ftantibus præceptum contuîit ; fed ne fortafle in
nec bona præfenris vitæ decipiant ? cùin fufpefta terram ruerent, ledum cadentibus oftendit Unde
lubfequentisjudicu mala conciliant. Itaqueani- | adhuç infitmantibus fubdidit: TJxorivir débitant
mus Chnftianoram conjugum & infirmus 6c fidé- reddat, fimiliter dr-uxor viro. Quibus dum in malis
, qui 6c plene cun&a temporalia defpicere non gna honeftate conjugii aliquid de voluptate larvalet,
6c tarnen æternis fe conjungere per .defide- giretur, adjunxit : Hoc autem dico fecundum indulrium
valet ; quamvis in deledatione carnis inte- gentiam , non fecundum imperium. Culpa quippe
rim jaceat, fupernæ Ipei refedione xonvalefcat. elle innuitur, quod indulged perhibetur ; fed
Et fi habet quæ mundi funt in ufu itineris, fpe- quæ tanto citiùs relaxetur, quanto non per hànc
ret quæ Dei funt in frudu perventionis : nec to- illicitum quid agitur, fed hoc quod eft Jicitum
turn fe ad hoc quod agit conférât, ne ab eo quod fub moderamine non tenetur. Quod bene Loth
robufte fperare debuit, funditus cadat. Quodbe-C in femetipfo exprimit, qui ardenTem Sodomam
ne ac breviter Paulus exprimit, dicens: J?ui ha- fiigit ; fed tarnen Segor inveniens , nequaquam
bßnt uxores , tamquam non habentes fint : & qui moxmontana confcendit.Ardentem quippe Sodo-
fient-, tamquam non fientes : &.qui gaudent, tam- mam fugere, eft illicfta carnis incendia declinare.
quant.nongaudentes Uxoremquippe quafi non ha- Altitudo verb montium, eft munditia continen-
bendo habet, qui fie per illam carnali confolatione tium. Vel certè quafi in monte funt qui etiam carptitur,
ut tarnen numquam ad prava opera à me- nali copulæ inhærent, fed tarnen extra fufeipien-
lioris intentionis reditudine ejus amore fledatur.-- dæ prolis admixtionem debitam, nulla carnis vo-
. . xo^ m quafi non habendo habet, qui tranfito- luptate folvuntur.f In monte quippe ftare eft niria
elle cunda confpiciens, curam carnis ex ne- fi frudum propaginis in carne non quærere. * In
s cellitate tolérât, led æterna gaudia b fpiritus ex monte ftare, eft carni carnaliter non adhærere.
deliderio expedat. Non flendo autem Here, eft Sed quia multi funt, qui feel era quidem carnis défie
exterior a adverfa plangere, ut tarnen no ver it ferunt, nec tarnen in conjugio pofiti, ufus folumæternæ
fpei confolatione gaudere. Et rurfum, non modo debiti jura confervant : exiit quidem Loth
gaudendo gaudere, eft fie de infimis animum at-D Sodomam, fed tarnen mox ad montana non per-
tollere, ut tarnen numquam definatlumma for- venir , quia jam damnabilis vita relinquitur, fed
midare. Ubiapte quoque paulo poft fubdit, Pra- adhuc celfitùdo conjugalis continentiæ g fubtiliterit
enim figura hujus mundi. Ac fi apertè diceret : ter non tenetur. Eft verb in medio Seo-or civitas
Nolite conftanter mundum diligere, quando 6c quæ fugientem falvet infirmum : quui videlicet
îpfe non poteft, quem diligitis, ftare. Incalfum cùm fibi per incontinentiam mifeentur conjures
cor quafi manentes figitis, dum fùgit ipfe quem 6c lapfus fcelerum fugiunt, 6c tarnen veniâ fal- !
, y. r . Ü vantur. Quafiparvam quippe civitatem inveniunt
i Admonendi hint conjuges, ut ea in quibus fi- in qua ab ignibus defendantunquia conjugalis hæc
bi aliquando difplicent, 6c patientes invicem to- vita non quidem in virtutibus mira eft, fed tarnen
lerent, 6c exhortantes invicem falvent. Scriptum à fuppliciis fecura. Unde idem Lo'th ad An^elum
namque eft : Invicem w e r a veftra portate , & fie dicit : Efi civitas h icjuxta, ad quam poffitm furc-
adimplebitts legem Chrifii. Lex quippe Chrifti ,ca- re , parva ,• & falvabor in ea. Numquid non modi-
ntas elt : * quia ex îllo nobis 6c largiter fua bo- £ ca eft : & vivet'anima me a in ea ? Juxta ergo dici-
na contuîit, 6c æqu^nimiter mala noftra portavit. tur, 6c tarnen ad falutem tu ta perhibetur : quia
Tunc ergo legem Chrifti tlimitandocqmplemus, — ' '' N ^ ^
quando 6c noftra bona benignè conferimus 6c
noftrorum mala piè fuftinemus. Admonendi quoque
funt, ut eorum quifque non tam quæ ab altero
tolérât, quàm quæ ab ipfo tolerantur atten-
Jura conjugii
quando iranf-
cendantur,
i.Cor. 7.V.I,
ère.
Apoftoli indul*
Solilm fufei-
piendx prolis
s hinc filant, ab editoribus fruilra acjditum, ipfius
b Laud, ex deliderio Jpiritm.
« Sicrcftituimus ad mfT. omnium fidem, cdmpriûsin edicts Icecrc-
tur, qui* île nolis. 6
d Cam primus, meditando.
« Ira Tree. Laud. Gcmcc, Sc alii, In excufis, crebris exhortationi-
bm, repugnance, fenfu.
conjugalis vita nec a mundo Io n * divifa eft, nec
tamen a gaudio falutis aliena. Sed tunc in hac
adione vitam fuam conjuges quafi in parva civi- :
rate cuftodiunt, quando pro fe aifiduis depreca-
tionibus intercedunt. Unde 6c rede per Angelurrv
e Hlc laborat fenfus in editis ubi legirur, in monte quippe fttte quit
efi, nififrucium propaginis in came nonquerere i Quodpugnac contr«
luperiora : In monte fitnt qui etiam carnali copula inherent ,fed tame»
extra fufeipiende prolis udmixtionem debitam, nulla carnis voluptate fil■*,
vuntur. Expreifimus prariertim-mf. Tree, ubi, nififrudumnonquerere^,
idem eft ac , nonnifi frudum propaginis in came querere,
c Laud, primus, Aud. 8c nonnuili, fubUmiter: la Tree. & ceteris.
fubtduer.
ad
jlil v. m. ad eumdem Loth dicitür i Beat étiam in hoc fufee-
piprcces tuas y ut non fubvertam urbem pro qua lo-
cutus es. Quia videlicet cum deprecatio funditiir
Deo , nequaquam calis conjugii vita damnatur.
De qua deprecation^ Paulus quoqUe admonet, di-
! /. cor. 7- s. cens : Nolite fraudare invicem , nifi forte ex confen-
Ju ad temp us , ut vacc'tü orationi.
Monica cacli- At contra admonendi funt qui ligati conjugiis
bem vitam du- non .hint, ut præceptis cæleftibus èo rcftiùs 1er-
ceutibus an- v janc ^ qUO eo$ a<i curas mundi nequaqllam jugüm
, copulæ càrnalis inclinât : ut quos onus licitum
• conjugii non gravat, nequaquam pondus illicitum
terrenæ föllicitudinis premat -, fed tanto eos para-
tiores dies ultimus, quanto 6c expediciores inve-
niat : ne quo meliora agero vacantes pofliint, fed
■ tarnen negligunt, eo fupplicia détériora merean-
tur. Audiant quod Apoftolus ciirn quofdam ad
cælibatus gratiam inftrueret, non conjugium fpre-
v it,fed curas mundi nafeentes ex conjugio re-
ilid. v. 3S. pulit, dicens : Hoc ad utilitatèm vcftram dico, non
ut laqueum vobü injiciam : fèd ad îd quod honeftum
eft y & quod fàcultatem prabcat,\ fine impedimento
a a Domino obfcrviendi. Ex conjugiis quippe terrenæ
follicitu dines prodeunt : 6c idcirco magifter
Gentium auditores fuos ad meliora perfuafic, ne
follicitudine terrena ligarentur. Quem igimr cæ-
libem curärum fecularium impedimentum præpe- (
dit, 6c conjugio fe nequaquam fubdidit, 6c tamen
conjugii onera non evalit. Admonendi funt cæli-
bes, ne fine damnations judicio mifeeri fe femi-
Fomicationem nis vacantibus purent. Cùm enim Paulus forni-
«ïïnSnî* ca^on>s vitium tot criminibus execrandis inferuit^
Paulus annu- cujus fit reatus indjcavit-, dicens : Neque fornicato-
rd!r 6 v rcs* nccl ue idolüferuientes, neque adult cri, neque mol-
&ro; ' les,neque mafculorum concubitorcs, neque fures, neque
avari y neque ebriofi-, neque nialcdici, neque rapaces
Htbr, 13. +. ycgftum Dei pojjidebunt. Et rurfum : Fornicatorcs au-
■ ' tem dr adultcros judicabit Deus. Admonendi ita-
que funt, ut fi tentationum procellas cum diffi-
cultate falutis tolérant, -conjugii portum pétant.
t. cor. 7.9. Scriptüm namque eft : Melius eft nuberé, quant uri. ■
Sine culpa fcilicet ad conjugium veniunt, fi ta-
mm coma-0" men nec^um meliora voverunt. Nam quifquis bo-
gium,nifi voto num majus fubire propofuit, bonum minus quod
îîiKobftriai. licuit, illicitum fecit. Scriptum quippe eft : Nemo
I, mittens manum fuam b ad aratrum, & refpiciens retro
y aptus eft regno calorum-. Qui igitur fortiori Audio
intenderat, retro convincitur refpicere, fi re—
liftis amplioribus bonis ad minima retorquetur.
C a p u t X X V I I I .
guomodo admonendi peccata carnù experti, d*
eorum expertes.
■ ■ " •^'ter admonendi funt peccatorum carnis con-
Qiiibus moni- j atque aliter ignari.: Admonendi namque Hint
pcccafofCant Peccaca carn's experti, ut mare faltem poft nau-
Qtüis°conrcii. ^ra&mm metuant, 6c perditionis fuæ diferimina
vel cognita perhorrefeant : fie qui piè poft per-
petrata mala fervati finit, hæc improbè repetén-
do moriantur. Unde pcccanti animæ &. num quam
juin.}, j, 3 peccato definenti dicitur : Frons mu liens mere-
tricùfalla eft tibi, noluifti erubefeere. Admonendi
kaque funt, ut ftudeant, quatenus fi accepta nature
bona integra fervare noluerunt, faltem feilfa
refarciant. Quibus nimirum necefle eft ut per-
• Tree. Laud. Val-ci. & très Gemet. Domino obfirvandi. Corb.
Dominum obfervandï; & fccunda manu, Dom. obfecrantd.
Tom. I I .
\. pendant, in tam magno fidelium iiumero quàm
multi &Te illibatos euftodiant, 6c alios ab erro-
re convertant. Quid ergo ifti difluri funt, fi aliis
in integritate ftantibus ^ ipfi nec poft damna refi»
pifeunt. Quid di&uri funt, û cùm multi 6c alios
fecum déférant ad regnUm , hi expeftanti Domino
nec Temetipfos reducunt? Admonendi funt, Pr*t«itä p«.
ut preterita commilfa confiderent, & immirién- cata decant,
tiadevitent. Unde fub Judææ fpecie per Prophe- filtura vitcnc*
tam Dominus corruptis in hoe mundo mentibiis '
tranfaflas admemoriam culpas revocat, quatenus
pollui in fiitùris erubefcant, dicens : Fornicau funt E*eck. 23.3.
I in Mgypo y in adolefcentia fua fornicau funt : ibi ’ i ’ ’ ‘
fubaöfa funt über à car Um, ó* f racla funt mamma
pubertatü earum. In Ægypto quippe ubera fubi-
guntur,cùm turpi hujus mundi deliderio huma-
næ mentis voluntas fubfternitur. In Ægypto pu-
bertatis mammæ franguntur, quando naturales
fenfus adhuc in femetipfis integri, pulfantis con-
cupifeentiæ corruptione vitiantur.
Admonendi funt peccata carnis experti, ut vi- Mira Dcieigx
gilanti cura confpiciant, poft deii6la nobis ad fe peçcatores mi-
redeunribus Deus quanta benevolentjâ fimim fuæ
pietatis expandat, cùm per Prophetam dicat: Si B güM m*
dimiferit vir uxorem flam, & ilia rccedens dnxerit ?erem' *' l‘
virum alium, numquid revertetur ad earn ultra ?
' N umquid non polluta & contaminât a eritmulier ilia?
Tn autem for nie at a es cum amatoribus mult is, tarnen
levertere ad me, dicit Dominus. Ecce de forni-
cante 6c reli&a muliere argumentum juftitiæ pro-
ponitur, 6c tamen nobis poft lapfum redeuntibus
non juftitia, fed pietas exhibetur. Ut hinc utique
colligamus , fi nobis delinquentibus tanta pietate
parcitur, à nobis nec poft delirium redeuntibus
quanta improbitate peccatur : ant quæ ab illo erit
fuper improbos venia,qui non cellat Vocarepoft
culpam. Quæ nimirum bene per Prophetam poft
deli&um mileridordia vocatio’nis éxprimitur, cùm
averfo homini dicitur : Et erunt oculi tui videntes o io
praceptorem tuum, &, aures tua audient verbum poft
, tergiim monentis. Humanum quippe genus Dominus
in faciem monuit, quando in paradifo condi-
to homini atque in libero arbitrio ftanti, quid fa-
cere, quidve non facere deberet, indixit. Sed
homo in Dei faciem terga dédit, cùm fuperbiens
ejus jufla contemfir. Néc tarnen fupêrbientem
Deus déférait, qui ad rcvocandum hominem Legem
dédit, c exhortantes Angelos mißt, in carne
noftræ mortalitatis ipfe apparuit. Ergo poft ter- C
gum ftans nos admonuit, qui ad recuperationfcm
nos gratte etiam contemtus vocavit. Quod igitur
generaliter fimul potuit dici de cun&is , hoc ne-
cefte eft fpecialiter fentiri defing.ulis. Quafi enim’
coram Deo pofitus quifque verba monitionis ejus
percipit, cùm priufquam peccata perperret, voluntatis
ejus præcepta cognofcit. Adhuc enim ante
faciem.ejus ftare , eft needum eum peccando
contemnere. Cùm verb dereli£tó bono innocen-
tiæ, iniquitaremeligens appétit, jam terga in ejus
faciem mittic. Sed ecce adhuc 6c poft tergum
Deus fubfequens monet, qui etiam poft culpam
ad fe redire perfùadet. Averfum revocat, com-
milïà non refpicit, revertenti finum pietatis expandit.
Vocem ergo poft tergum monentis audi-
mus, fi ad invitantem nos Dominum faltem poft
peccata revertimur. Debemus igitur pietatem
b Laud. Theodor. & Val-cl. fuper aratrum.
« Gemet. primus, exhortants.
F