
L I B E R S E XT US .
Indi&ione decima-quarca, anno ordinationis ejus fexto.
E p i s t o l a I.
Ad Marinianum Epifcopum.
Injohannis decejforis ejus teftamento, quid ratum
ejfe debeat.
Gregorius Mariniano Epifcopo Ravenna:.
SIcut injufta pofcentibus nullus eft tribuendus
efte&us, ica legicima defidcrantium non eft dif-
ferenda petitio. Prefbyteri igitur, ac Diaconi, at-
que clcrus Fracernicatis veftrz oblata nobis peti-
rione conquefti funt, Johanncm quondam decef-
a forem cuuma condito teftamento, diverfa in Ecclefiz
fuz gravamina confcripfiffe.. Et petiverunc
uc hzc in damnum Ecclefiz fuz,prohibente quip-
b pe lege, nulla deberent occafione perfolvi. b Et
quamvis poftquam hereditas illius, fucceflioque
lepudiataeft, ad hzc te fatisfacienda ratio nulla
conftringat: verumtamcn ex abundanti his te hor-
c tamur affatibus, ut ea qua: c dc Ecclefiz fuz, vcl
de acquifitis in Epifcopatu rebus contra legum
d fieri ftatuta difpofuic, d Fratcrnitas veftra nec au-
doricatem przbeat, nec aliqua in his rationc con-
fentiat. Si quid autem de propriis rebus, quas an-'
te Epifcopatum habuit, quod quidem prius Ec-
'clefiz fuz non contulit, fieri voluit vel decrevit,
firmum per omnia robur obtincre necefle eft: nec
quiiquam Ecclcfiafticorum id contra rationem
tentet qualibet ex qu fa done eonvellere.
Quia verb dum viverct, fzpius a nobis expetiit,
ut ea quz in monaftcrio illo contulcrat,quod jux-
ta Ecclcfiam S. Apollinaris ipfe conftruxcrat,
noftra debuiflemus audoricatc firmare, Sc nos fa-
«fturoT hoc effe promifimus: Fratcrnitatem veftram
neceffario przvidimus adhortandam, ut nihil de
his quz illic contulit atque conftituit, aliquo mo-
^ do patiatur imminui, fed omnia firma ftudeat fta-
bilitatc fervari. Hujus igitur monaftcrii e & coi_ e
latarum illic rerum quia in teftamento quod con-
didit feciffe nofcicur mentionem, fcîcndum vobis
eft non ea nos ideo confirmaffc, quoniam fupre-
mam ejus fequimur voluntatem, fed quia ei hoc
ficut diximus, viventi promifimus. Hzc itaque
omnia fie follicitc Fraternitas veftra implere fcf-
tinet, quatenus Sc quz in fupraferipto monafterio
conftituit, & à nobis funt firmata, ferventur, &
ilia quz in damnum dari vel fieri per teftamentum
fuz decrevit Ecclefiz, nullam, prôhibente nempe
lege, obeineantfirmitatem.
E p i s t o l a II.
Ad Clcrum & plcbem Ravennæ.
Reftam omnino ejfe Mariniani Epifcopi fidem tefiatur.
Gregorius Clero &plebiEcclefia: Ravennæ.
PErvenir ad nos quofdam homines, maligni
fpiritus inftigationc pervafos, erga opinionem
. fratris Sc coëpiicopi noftri Mariniani mentes vef-
' tras corrumpere falfa locurione voluiffe, dicentes
quod idem frater nofter minus quàm decec fan-
diam Chalcedonenicm Synodum veneretur. De
qua re omnibus vobis Sc ipfe prafens de integritate
fuat fidei fatisfacitj Sc nos per omnia teftamur cum
à cunabulis in fanâæ univerfalis Ecclefia- gremio
nutritum, reftam prscdicationem fidei cum vita
fua: atteftatione tenuifle. Veneratur enim 6nâam
Nicanam Synodum, in qua Alius : Conftantino-
policanam, in qpa Maccdonius : Ephefinam pri-
^am, in qua Neftorius : Sc fandam Chalcedonen-
fem, a in qua Diofoorus arque Eutychcs damna-1
tus eft. Si quis autem contrif harum quatuor Sy-
. S e n »D E p i i r . . I.
* In Agaihcnfi c. fr .m .jcX . Si Efifi.pn andiu u/lnnunu .limit
de Eahfidflit juriipnpritt Itgnntrit, .t,ter non v.lrbit, nifi tantum-
deen dt juris propni f.ettlLle(UppUvtrii. 'Idem in Epaon. c. ig.ia. p17.
iJimnguebant vctcrcs Clcricorum res proprias a rebus Ecclefiz, quxeis
quafi Clericis competebant. Primas donarc poteranr ac legate .alias nec
donare nec legare. Quidquid in clericatu de Ecclefiz bonis acquirebant,
non libi, non harredibus ccdcbat. fed Ecclefise cujus erant miniftri. 0 .p-
rimum utique darutum . ne Ecclefije bonis ditefeerent, aut Jieredes di-
larent lpretis pauperibus. Legat ftudiofus catifx n . q. 3. 4. j. & jn
Pccretal. lib. H t i t . * p„ali, citrh.nm. it x6. de teß.m'enii,. He.
Ubi notabit euam tempore Alcxandri III. in fine n . fcculi Clericis non
Itcuiirc, dc bonis mobilibus qua* per Ecclcfiam adepti erant, teftari, fed
tflncura aliqua eleemofynx intuitu crogare moderat^ dum vivunt. Ia
Antioch. Cone. c. 14. Sc ij.de bonis Ecclefise & Epifcoporum ftatuitur.
In Carthag. c. 31. d?peculio & cmtionibusCl ericorum. Guffanv.
In duobus Vatic. Reg. Cotb. uno Rem. Sc omnibus pene Norm, foß
hereditärem ejus pofthumam. In Becccnfi, toß htredem ejus poßhumam.
Ita quoque- in lex Anglic.
‘ Excufi, de Etdefia fua.
£ d Vatic.A. & C. confentientibus Norm. Reg. Sc Corb. Fraternitas
veftra nee provehat nec aliqua. In Vatic. B. Fraternitas veftra nee pro-
bet. In'Vatic.D. Fraternitas veftra probibeat, net aliqua.
e Mcndose in reccntioribus ed. & eolleHarum.
N o t * a d Em s t . I I .
» Norm. Reg. Sc tres Vatic, in qua Neftorius, Di of cor us atqtu Ett-
tyches. Ica etiam vet. edici.
nodorum
/ 7 J ------
■ nodorum fidem,& Contra fandz memoriz b Leo- A
nis Pap* tomum atque definitionem aliquid um-
quam loqui przfumit,, anathema fits Proindc fa-
tisfatftronem pleniflimam recipientcs, caritate in-
regra, puro corde , Paftorcm veftrum diligitc j ut
apud Deum puriùs fufo ejufdem vobis valcat pro*
defle interccflio Paftoris.
• E p i s t o l a ÎÏL
Ad Maximum Salonitanum.
notuit fuftinere. Quijbus quonlarti, Ut poftibile eft, fib
aliquod defideramus ferre confultum,idcirco Di- .
ledionem tuam ante difto fratri & coëpifcopo no-
ftro mille modios critici, aut ft plus levare potue-
ric, ufque ad duo m i t t fcripcis te dare przfcnti-
bus deputamus. Hortamur igitur, ut in his prz-
bendis nullam moram aut excufationem adducas
quatenus dum tempus finic, & hie cum Dei adju-
torio fine pcriculo ad propria remeare, 8c cities
Valeat nccelfitatem patientibus fubvenirc.
Mdxmut de Jimonia & de aliis mult is accufatus Romans
eitatur.
Gregorius Maximo b præfumtori Ecclcfiæ
Salonitanæ.
QUotics contra Ecclefiafticam quid geftum di-
citur difeiplinam, ne nos ante Deum culpa
ex diffimulationc redarguat, irrequifitum hoc rc-
linqucrc non audemus. Pervcnit itaque ad nos,
quod per fimoniacam hzrefim fueris ordinatus.
Scd &: alia de te multa hic ditfta font, de quibus
unum quammaxime fuit, propter quod necefle ha-
buimus te fummopcrc per feripta noftra prohibe- 1
re, ne Miflarum folemnia cclcbrare debuifles, donee
quid effet, veriùs potuiffemus addifeere. Ne
ergo filii Ecclefiz diu videantur non habere Pafto-
rem, cte ne hzc quz dicuntur* fi indifeuffa reman-
ferint, hujufmodi fc vitium tendat in plurimos,
hortamur ut ad nos venire omni poftpofita excu-
fatione feftines i quatenus fervata juftitia, hxc&c
cognofcere, Sc finire fecundum canonica inftituta
Chrifto révélante poffimus. Ica autem fac, ut ad
veniendum ampliùs jam moras non ingéras; ne ip-
fa ce magis abientia obnoxium his quz dicuntur
affignet, Sc nos in te hzc res non foliim propter
di&a crimina, quz purgarc fubterfugis, fed etiam
propter inobedienciæ culpam duriùs, fcilicet ut
in contumacem, cogat cx Concilio ferre judicium.
E p i s t o l a IV .
Ad Cyprianum Diaconum.
"Modiorum tritici duo milita det Zenoni Epifcopo egenis
diflribuenda.
Gregorius Cypriano Diacono.
Z Enon frater & coëpifcopus nofter quofdam
in civitate fua alimoniarum neceflitatcm in-
E p i s t o l a V.
Ad Brunichildem Reginam.
Laudat ill am d reEla filii cducationt. Candidatn Pr'ejby-
terum patrimonii, quod erat in Gallia, rettorem defi-
gnatum commendat.
Gregorius Brunichildæa Reginæ Francorum. a
E Xccllèntiz veftrz przdicandam ac Deo pla-
citam bonitatem, Sc gubcrnacula regni tef-
tantur, Sc educatio filii manifeftat. Cui non fo-
lum incolumem rerum temporalium gloriam pro*
vida follicitudine confervaftis, verùm etiam zeer-*
nz vitz przmia providiftis, dum mentem ipfius in
radice verz fidei materna, ut dccuic, Sc laudabili
inftitutionc plantaftis. Unde non immerito eonti-
git,b ut cunda gentium régna przcellerec : quip- ^
pe qui earumdem gentium creatorem Sc pure colit,
Sc veraciter conficecui». Sed ut laudabiliùs in
eo fidcs cum operibus enitefcat,adhortationis veftrz
eum verba fuccendant : quatenus ficut fubli-
mem ilium inter homines potentia regalis often-
dit, ita ante Deum magnum faciat0 bonicas adio- e
nis.
i Qnià veto multarum rerüm expérimenta nos
admonent dc Excellcntiz veftrz chriftianitate
confidere : idcirco paterno falutantes affedu, quz-
fumus ut propter amorem beati Pecri Apoftolo-
rum Principis, quern toto vos feimus corde dili-
gerc, diledilfimum filiunvnoftrumCandidum Pre-
ibyterum, przfentium porcitorem, unà cum patri-
moniolo , ad cujus eum gubernationem cranfmifi-
mus, auxilio veftri patrocinii foveacis : quatenus
poteftatis veftrz gratia roboratus, d patrimonio- *
lum ipfum, quod pauperum conftat expenfis profi-
cere, Sc falubriter regere, c Sc fi qua cxinde abla- e
ta font, ad jus ipfius patrimonioli valeat reforma-
re. Nam non fine laudis veftrz incremento eft
quod poft tot jtempora ad ejufdem patrimonii rc-i
b Epiftolam xo. nunc 14. S. Leonis intelligit ad Fla vianum feriptam,
reyera tarnen encyclicam, & ad omnes totius orbis Chriftiani Epifcopos
mi flam, atque in Chalced. Cone. adt. 1. j. 6. folemni apptobacione con;
fecratam. Tomus volumen, autcodicem notât, uti videre eft apud Hie?
ron. ad Pammachium Sc Oceanum : nec ingentem foldm, fed & me-
diocrem libclluni.cpiftolamque.Unde Eutychianos ridentes Leonem Pon-
tmceni, quod Epiftolatn dograaticam fuam ad Flavianum Patriarcham
Conftantinop. & univerfum Conc.Chalced. miffam tomum appellaret.rc-
darguit Ephrem Patriarcha apud Photium. Ex Salmafio ad Solinum pag.
I3,7< propneidem tomus eft ac truncus ftu codex, & fcapus feu ramus
ab arbore rccifus : quibus nominibus vocarunt antiqui chartas in unum
volumen convolutas atque complicatas, quôdbaculi fimilitudinem prx
fe ferrent ; quomodo chartæ non fciipta: jungi folebam, ut ex Caffiodoro
ducimus : atque hinc ad quodvis volumen denotandum , Sc codicis & I
toms vox eft extenla. - 1
N o t a A d E p i s t . I I I .
* Hax Epiftola reperitur partim cauf. 1. q. 4 . c. Accufatum, partim
extra, tit. dc fimonia. c. 4. Sc j. Guffanv.
c r;^C^r^u' *nva^1 > & ufurpavit Salonitanam Sedem.
Excufi, ne per hic que,.
N o t a a d Eh s t . V.
• Brunichildis, Athaiiagildi Gothorum in Hifpania, & ScpMmania,
fcotJuavc Galliæ Narbonenfis Provincia dominantium Regis, cx Goi-
Tom. I I
fuintha uxore, filia, Sigeherto Regi Francorum nupfit, ex eoque Chil-
debertum genuit, patrem Theodeberti 4c Theodorici. Quod ait Mariana
a Gregorio Epifcopo Romano Brunichildem duabus Epiftolis, auc
potiils dccem efle laudatam, & ob id feekra Fredegundis a noftris hifto-
ricis ei affida arbitratur , refelli non meretur, Quippc Gregorius nono
regni Theodeberti ac Theodorici fratrum anno, xv. Idas Marrias ddceC-
f i t , ante annos novem quim Brunichildis periret: quo tempore non-
dum illa proceres prseter unum auralterum, nondum Defiderium Vieik-
nenfem Epifcopum jugulari juflerat': nondum neporcs fuos crudeliter
occiderat. Prxterea quot & quas bafilicas Brunichildis exftruxjflet , ex
ijtfius Epiftolis feivit Gregorius : quot 8c quam arrocia facinora faceret,
lcire facile nön potuit Deniqüe laudat cam nonnumquam Gregorius, uc
proniore animo Ecclefix Gallicanx , & Cindidi, Auguftini, aliorumque
quos ipfi comn'cndar, habeat rationem, curamquc fufeipiat. De bis Fu-,
se Sc exadd vir clariff Hadrianus Valefius inl. 17. rerum Francicamm,
quem lege. Guffanv. Multi alii prxter Marianam, a Brunichilde tot fccle-
rum fufpicionem amovere conati funt, & in his Cordemoifius in Hif-
toria Francorum haud ita pridem Gallice feripta. Dc his egimus in vita
S. Greg, quam confute. ,
b Prxclare gefta Childcberti etiam in Italia paftim narrant Greg. Tu-
ron. Paulus Diac. & alii, licet Paulus erga Francos pauld iniquiorera
fcoftendar.
c Excufi , pietas aBionis.
* Dc cp fqpra lib-X. Ep. 33. lib. j. Ep. 31. infra Ep. 6. Sc 7. & Pcla*
gius I. an. 557. in Ep. ad Sapaudum Arelar.
E E c