a:27* S. Gregorii Regiftri Epiftolarum 1272
pacç gratias reteratis atque ejus animum, ficut A le corpus beati Donati habeat recondendi liccn.
confueviftis, ad pacem de futuro per omnia pro- dam, paratum fe efle inquiens Dileaioni tuæ,
vocetis: quatenus mcrcedcm populi innocentis,
qui in fcandalo perire potcrat, ante confpe&um
Dei inter multa bona qua: agitis, invenire pof-
k fitisk.
E P I S T O L A XIII.
Ad Alcyfonem Corcyramm Epifcopum,
B e tti Donati corpus in Caffiopi cafiro recondi f in a l, fa l-
va Ecolefitt fua jurifdiftione.
Gregorius Alcyfoni Epifcopo Corcyrx.
7. *T} Efipifcentibus fratribus, 8c ad falubre fe con- J \ fiiium convertentibus non eft neganda be-
nignitas , ne plus in Epifcoporum mentibus culpa
videatur pofle quam caritas. Venientem igitur ad
nos Petrum, Ecclefix Eurix Le&orem, cum feri-
ptis fratris 8c coepifcopi noftri Johannis, coram
Rcfponfalibus Dileäionis tux fufeepimus , atque
eura poft relefta feripta, qux detulerat, curx nobis
fuit requirere fi quid contra allegationem
eorumdem Refponfalium tuorum haberet quod
diceret. Qu| dum nihil fibi aliud injunftum, vel <
refponfurum fe pcnicus perhiberet, extra hoc
quodEpifcopi ipfius epiftola continebat, ea qux
canonibus congruebant, Deo audorc , fine tar-
dirate decrevimus. Poll Iongum verb tempus fu-
praferiptus Petrus capitulare protulit, quod fibi
datum a fuo alfercbat Epifcopo : 8c idcirco rao*
ras caufa fuftinuit. Sed quia in eodem capitulari
a memoratus a fperaffe legebatur Antiftes, ut in Ec-
b clefia bead Johannis, bqux intra caftrum quod
Caffiopi vocatur eft pofita, fandum ac venerabifub
tutela matris fapientifllmz Thcodelindz : veriim quorumdam fa- •
öioneunacum maire aTuis regno pellitur, & pauld poft venenointe-
riit: in cujus locum eleftus eft Arioaldus dux Taurinatium, cui uxor
eyrat Gundeberga Adulouvaldi foror circa an. 624. Plura de eovide apud
Paulum Diaconum in Lift. Langob. Gujfanv.
c Omnes fere mfs. legunt, Secundo, editi vero Secundino. Hxc feripta
Secundini fortafleoccafionem dederunt feribendi cpiftoiam 54. lib.7-In-
' di&.a. nunc fi.Iib.ix. Num illccft Secundinus, vel Secundus,qui aliquan-
do dfcirur Abbas apud Ravennam,& de quo erebra fit mentio apud Paulum
Diaconum in bill. Langob. & maxime lib. 4. c. 42 ? Menfe Martio
dcfunCtus eft apud Tridentum Secundus fervus Chrifti, de quo jam
fzpediximus, qui ufquc ad fua tempora fuccindlam de Langobardo-
xum geftis feripfit liiftoriam. Gujfanv.
6 De eo fupra Ep. 2. lib. 6.
• Varia: flint hujus vocis fignificationes, quas vide apud Menardum
in Cöncordia Rcgularum cap. 3. pag. 124. & 125. Apud Chriftianos
fiimuntur pro facris Reliquiis in auro, vel argento , vel cryftallo , aut
alia quavis materia czlatis. Vocantur & a Grxcis iyxli.iu* : unde a-
pud Annam Comnenam in Alexiade yu-jfm iynlxmos appellatur crux
Sandtorum rcliquias aut landlx crucis particulas continens, quam ca-
tenulis de collo ad pcdlus pendentem geftabant. Prohibentur phyla-
fleria in Concil. Laod. can. 36. & apud Cbryfoft. horn. 43. in Matth.
- c. 23. Scilicet intelligunt Chartas, in quibus continentbr incantationcs.
Loquitur autem S. Gregorius de phyladteriis vim quamdam divinam
habentibus adverfus nociva quxque. Sic Chrylbftomus in lib. de pretiones
in c. 23. Match, v. j . & religiofam obfervationem a fuperftitiofa
diftingue. plura de phyla&criis feitu dignillima V- Cl. Alteferra , qux
legifle ftudiofum non pccuitebit. Rccens eft memoria Decreti Inquifitio-
nis Rornanz , quo l%tecjp>.ima'a, yel potius tyteStvAtic damnatur, per
quam nonnulli Reguläres & Seculares geftatione catcnularum in qui-
bufdam corporis membris, fe beatx Virginis dabant mancipio. Guf-
fanvil.
1 Quam ledlionem , cujus Bvangelii, obfeurum eft. Forte quatuor
Evangclia, aut unius Evangeliftx opus, aut S. Johannis caput primum.
Apud Judxos notum eft facram Scripturam fuiffc in varias fedliones
diftributam , quas lingulas fingulis Sabbatis in Synagogis legcrenr.
, Apud Chriftianos utrumque reftamentum in convemu publico olim legi
folitum, non concise & per particulas, ut fit, de quo novo more
multi lunt conquefti. Magis ad hunc locum S. Gregorii facit quod ex
Ilidoro Pelu(iota lib. 2. Epift. 150. referutit de parvis Evangehis qux
religionis caula geftabant mulieres: A;W» /MKrei. . . . . . aimp »uv a!
yj- xlMe ret imrfixix ftut/et. Clemens Alexandrinus fimile quid vide-
tur innuifle in Protrepnco ante finem de amulctis loquens: ytitsß tu
w f ©t«J 7nviiiyKV7if. &c. Id eft ; yos autem nt ipfum quidtm vtrbum
propterca quod tua probatur effe dicccefis, muni“
tionem cmittcre, nullum tibi cx hoc prxjudi-
cium generari : pcticionem cjus fine efredu non
prxvioimus rclinquendam, poftquam ita fibi nc-
ccflitatis tempore c defiderat fieri confultum, ut
Ecclcfix tux jurifdidionem fervare fe in omnibus
fateatur. Hac itaque ratione permoti, Frater-
nitatem tuam feriptis prxfentibus adhortamur,
ut fine aliqua mora, vel excufationc, in prxno-
minata beati Johannis ^.cclefia recondendi fu-
praferipti fan&i venerabile corpus prxbcat facul-
tatem : ira fané ut priùs feriptura interveniente
te muniat, numquam fibi in antefata Ecblefia vel
caftrp fub quolibet argumento , aliquam jurif-
dibtionem vel privilegium tamquam proprius E-
pifeopus vendicaré ; fed omne illic jus ac potefi*
tatem Ecclefiæ tu x , quippe cujus eft parochia,
inviolabilité^ cuftodire. Paritcr quoque te , ficut
idem frater nofter petiit, convenit refponde-
re : ut tempore quo miferante Deo pace reddita
illi ad propria fuerit revertendi licentia, ante-
diftum venerabile corpus auferendi fecum fine
aliqua objeftione fas habeat. Qua dc re ne per-
fonale efle videatur quod gcritur, 8c inveniri pof-
fit unde récidiva rurfus excitetur contentio, etiam
fuccelfores veftri in hac promiflionc pro confer-,
vandis omnibus funt .per omnia comple£tendi :
quatenus hujufinodi prxvcnicnte cautela, nec file
ibidem de cetcro fibi quidquam in dicecefi tua
contra xquitatem , 8c facrorum canonum décréta
prxfumat defendcre,& jus Ecclefiæ tux cx hu-
jufmodi conceflionc prxjudicium aliquod nulla
umquam ratione fuftineate*
KtleJle qui eft Servator, alligare vobii vullis, py Dei credent es bican-
Ulioni, &c. Sic ifta Evangelii leftio fuiflet phyladlcrium non quidem
Judaïcum , dc quo Epiphanius hxrefi ij. ncc quale prohibent Concilia,
Agathenfe c. 6S. Sc Liptinenfec. j. Gujfanv. S- Gregorius inter cetera
phylaâeria mittit leftionem S. Evangelii quod appendi collo lolitum
doeet Johan. Chryfoft. horn. 19. ad Poj). Antioch. Non ternis , inquit,
ut mulieres & farvi fueri, fro magna cuftodia , Evongelia collo fuf-
f indiens.? Vide quoque hom. 7}; in Matth- Evangelium apponi capiti
folitum pro curatione, difeimus ex Aug. in Johan. c> 7-
* Horatius Ode 38.
Perficos odi, puer, apparatus. s
Id eft, fumtuofos, exquifitos. Hxc vox apud Latinos obvia pro repo“'
fitoriis, ut theca nummaria, theca calamorum, &c. Grxcis hpe^tud,.
idem ac,«njjtgt ovpls. Apud S. Aug. & alios legimus entechas, qua voce
Grxci non videntur ufi.. Vide cauf. 12. q. 1. c. 10. ex fermoned* vita
communs clericorum. refertur in Aquifgran. an. 836'. c. 1I2. Guf-
fanvil. ‘ ' / '
h Hie albula inter lapides pretiofos annuraeratur. Porté ipfeeft de quo
Epiphanius Dc 12. gemmis numéro duodecimo agit, fcilicec onyx, quem
air nomen fortitum efle propter puritatem albedinis sj&ro xâjngyv ris
Mvaturns. ubi notât Petavius Alabaftritem lapidem à Diofcoride vocati
onycem. Apoll. Sidonius in epithalamio Ruricii & Iberia: enumeran-
do gemmas , raeminit lapilli albi.
* Eo ipfoanno faflam pacem hane innuit Paulus Diac. lib. 4. c. 29.
quo baptizatum ait c.28. Adaloaldum fiiium Agilulfi Regis, fc. anno 603.
quo Fefti Pafchalis dies fuit feptimo Jdus jiprilis ; quo etiam mente
Septemb. ccepit Indiftio feptima : f attaque eft pax, inquit, menfe no-
no ufque ad Kalend. Aprilis, Indittione ottava. Hinc ad annum 6ôy.
quo mentis Aprilis cum o£laya Indiftidne currebat, produdlam pa->
cem colligcremus, nifi oflavam eamdem Indidlionem feq. capite 30.
afllgnaret Paulus, turn fecundo Phocx imperantis anno , turn Gregorio
ad Chriftum migranti : ciim tamen ncmini dubium fit feptima
Indiftione obiiflè Gregoriumj fexta vero, fub finem anni tfo2. Pho-
eam imperare cccpifle.
k In recent, fubditur : Dat. menfe Januarii Inditt. v n . quod nutli
exhibent è noftris mfs. codicibus. Verum, quod pertinebat ad Epift. fe-
quentem pro hac epiftola affignarunt. Corrupte in Collcûionc Pauli
Data die fecunda menfis Martii, Inditt. 11.
N o t m ad Eu s t . X I I I .
* In Vatic. D. Sc Rem. petiijfe legebatur. Apud Guflanvill. & in
nonnullis mfs. JUperaffe legebatur.
b Excufi, qua in Cajpopi caftro eft pofita.
c Très Vaticani, Bcccenfis , & alii ex Norm, cum Regio ferri con*
fultum. c
Vatic. B. ut Syngdale ejft videatur. . . . ©• invtmri non po(fit. '
Ejpist.
H Ü Liber XIV. Inditäione VII
, ' E p i s tol a XIV.
Ad Felicem Subdiaconum.
Ecclcft* S. Pauli ad favtnda lumina amplas concedit
reditus.
Gregorius Felici Subdiacono, & Re&ori patrimonii
Appiæ.
Licet omnia qux hîe apoftolica habet Eccle-
fia beatorum Petri 8c Pauli, quorum honore .
8c bénéficias acquifitafunc, Deo fint au&ore communia
: efle debet in adminiftratione adionum,
diverfitas perfonarum, ut in alfignatis cuique rebus
cura adhiberi poflit impenfior. Cum ergo pro
Ecclefia beati Pauli Apoftoli, follicitudo débita
nos commoneret ne minùs illic habere luminaria
I274 A n e , de luminaribus ejus ita fine noftra ftudeanc
follicitudine edgitare , ut null us umquam illic
negle&us poflit exiftcrc. Fa£ta vero fupraferipta-
rum omnium rerum traditione, volumus ut hoc
prxccptum in ferinio Ecclcfix noftrx Experiencia
tua reftituat |
E p i s t o l a XV.
Ad Anthemium Subdiaconum.
Exarchum temere laquent cm moneat, & ipfe per epiflolam
Romanorum malts fperatum procures levamen.
Grcgoriusa Anthemio Subdiacono.
a üia Gloriam veftram fixam valde acque fta-
bilem in fuis efle moribus audio , multùm
lxtificor, 8c fie vobis qux mihi difplicent, ficuc
idem prxco fidei ccrneretur, qui totum mundum fpeciali filio fiducialiter loquor. Excellcntifiimus
b lumine fux prxdicationis implevit, b 8c valde in- enim Exarchus aliqua loquitur, qux omnes qui
congruum efle ac duriflimum videretur, ut ilia ei ilium amant, ad inimicitias illius valeant provo-
fipecialiter pofleflio non ferviret, in qua palmam cate. Dc qua re ei per latorem prxfentiufn in ex-
iumens martyrii capite eft truncatus ut viveret, C cepto, qux mihi vifafunt relegenda diiftavi: qux
utile judicamuseamdem màflam qux Aquas-Sal- li placet, 8c vobis relcgantur, ut feiatis quid
vias nuncupatur, cum omnibus fundis fuis, id eft
ceila vinaria, Antoniano, c villa Pertufa in foro
Primiano, Cafliano Silonis, d Cornelii, Thcfle-
laca, atque Corneliano, c cum omni jure, inftru-
dto, inftrumentoque fuo 8c omnibus generaliter
ad earn pertinentibus, cum j Chrifti gratia luminaribus
, deputare, adjicientes etiam eidem cc£
fioni hortos duos inter Tiberim 8c porticum ipfius
dcreeadem feribere debeatis. Hie autem quanta
neccllitas, 8c qux nos mala conftringant, 8c
prxfentis Refponfalis noftri relatione, 8c ex epi-
ftolis fratris 8c coepifcopi mei Mariniani poteftis
agnofeere. Unde Gloriam veftram decet ftudiose
cogitarc : quia nos de fapientia veftra magnam
in omnipotenre Domino fiduciam habemus, 8c
ubi vos eftis, illic caufam negligi nullo modo
fua certitudine non inveniatur aliéna. Gratia vos
fuperna cuftodiat, 8c profpcrc agerc omnia concédât.
Ecclcfix , cuntibus a porta civitatis parte dexte- j^crcdimus. Ita ergo facite, ut confidentia noftra a
f ra , quos dividit fluvius f Almon, g inter affines r~~ ,v ^ »• ^
g horti monafterii fan£ti Srephani, quod eft ancil-
larum D e i, pofitum ad fanöum Paulum, 8c ad
fines pofleffionis Pifliniani, fimul& terrulas, qux
h vocantur Fofla latronis, pofitas b ibidem juxta
• a Ep is to lA XVI.
eamdem porticum cuntibus : fimiliter parte finif-
Felicis Meflanenfis Epifcopi ad S.Gregorium.
tra ad portam ubi nunc vinex fa&x funt, qux
terrulx cohxrent ab uno latere pofl'effioni Eugc-
Quant de confanguinitatis gradibus , in quibus nub ere licet
nitis quondam fcholaftici, & ab alia parte poflef
; de Epifcoporum vexatione a fubditis, ac de Eccle-
i fionibus monafterii i fanfti Ediftii , qux omnia
fiis quarum dedicationes funt dubia.
Deo adjuvante per antedi&x Ecclefix Prxpofi- ^ Omino beatiflimo 8c honorabili, {an&o Patos,
qui per tempora fuerint 8c a prxfcnti fepti- J_) tri Gregorio Papx, Felix veftrx falutis ac
ma Indidione volumus, ordinari. Et quidquid (anditacis amator. Beatiflimx veftrx falutis, ac
exinde aceeflerit , luminaribus cjus impendi, at- fanditatis jura, penes Deum funt manifefta. Dum
que ipfos exinde ponere rationes. Idcirco Expe- prxdicationibus fcilicct apoftolicis 8c dodrinis
rientix tux prxeipimus ut fupraferiptam maflam verx fidei culcura, univerfa repleta fit terra: per
Aquas-Salvias cum prxnominatis omnibus fundis divinorum tamen erudicionem eloquiorum , vef-
fiiis, necnon hortos, atque terrulas qux fuperius tra inftruente admonicione exhortatoria, fuper-
continentur, de brevibus fuis delcre debeat, ac xdificatur orthodoxa Chrifti Ecclefia apoftolica
ic auferre, 8c cunda k ad nomen prxdidx Ecclefix inftitucione fundata, 8c a fidclibus patribus fir-
beati Pauli Apoftoli tradcre : quatenus fervien- miffimè roborata. Ad quam beatiflimi omnes A-
tes ibi Prxpofici omni pofthac carcntcs excufatio- poftoli pari honoris 8c poteftatis confortio prxe
Addi poflet Menfi fanuario, Inditt. v tt. Legitur cnim in tribns
Vatic. & in Colb. vet. quos codices przferendos putamusduobusTcl-
Ierianis, ubi habes Menfe Augufi. inditt. vi.
N o t * ad Bu s t . XLV.
* H*c epiftola in tabula marmorea ad bafilicz S. Petri parietem affiza
legitur. Affixz hujus tabulz meminit Johan. Diac. lib. 2. c. 20. Ez
hac epiftola liquer quz tunc & quanta client in Ecclefiis luminaria.
Apud Caftiod. lib. iix. Variar. Ep. 7. ferib.it Theodopie'us Rez Epifcopo
Salonitano ut perfolvat pretium tfo. orcarum olei ad implenda ejus Ec-
clefiie luminaria comparatarum. De Ecclefiz luminaribus fzpe di&um
a nobis in notis ad Dialogos.
b Vatic B. & F. valde incongruum accejfijfe & durijfimum.
In tabula marmorea: yilU pertufa. Bifurce. Priminiano. Confen-
tw Reg. /
d Corneli I effe lata, atque Corneliano.
e Nihil hie necefle eft notam adjungerc, qua vocabulorum iftorum
fignincatus aperiatur. Sufficit indicare lib. 3. dig. tit. 7. qui inferibitue
de inftrutto vel mfirumento legato ; ubi omnia recenfentur, quibus fun-
Tom. I f .
dus vel,domus poflunt inftrui : diferimenque ftatuitur inter ea qu* funt
inftrudi, quz funt infttumentum, qux fiinc inftrumenti. S, Gregorius
in hac donatione nihil non comptcbendit, res , jumenca , homines.
Gujfanv,
‘ Vatic. A. Arnon.
* Vatic. B. inter fines. &
h Excufi , pofitas, id eft Juxta eamdem. Legendum fanè ibidem aut
itidem, ut in Reg. Sc in Vaticanis. In tabula marmorea legitur idem,
forte compcndiosè, pro ibidem.
1 In tabula marm. S. Arifti. In Vatic. A. & B. S. Htdifli. In Vatic.
I . S. Ed fit.
k Reg. & Vatic. F. ad monafterium pnditta.
1 In tabula marmorea poft reftituat fubditur: Bene vale. Dat. v n u .
Kalend. Februarias Imp. Dn. n. phoca P P. anno fecundo & conjula-
s ejus 0 primo Inditt. vn.
No Er XV.
• Falfutn effe hunc.titulum liquet ez his verbis, Gloriam 1
a quz non adaptantur ad clericos. Gujfanv
MM mm