83 S. Gregorii Régulas Paftoralis 84
vocantis eriibefcere, fi jufticiam nolumus formi- A innocentiam putanc , atque ad fervórem fpiritus
dare : quia tanto graviori improbitate contemni- nullis fe ardoris ftimulis inflammant. Et fit ple-
tur, quanto 8c contemtus adhuc vocare non de- rumque Deo gratior amore ardens vita poft cul-
dignatur. , pam, quàm fecuritate torpens innocentia. Unde
Quomodo ad- Ac contra admonendi funt peccata carnis igno- 8c voce judicis dicitur : Remittuntur ei peccata mul-
moncndi fint, rantes, ut tantofolliciciùs præcipitemruinam me- ta, quia dilexit muit urn. Et : Gauditim erit in ulo
noncipSr tuant, quanto aldus ftant. Admonendi funt, ut fuper nno peccatorc poenitente , magis quàm fuper
noverint, quia quo magis loco prominenti confi- nonagintantruem jujlü , quibus non opus e fipoeni-
' ftunt , ep crèbrioribus fagittis infidiatoris impe- tentia. Quod citiùs ex ipfo ufu colligimus, fi.no-
«fum mc"tCS> tuntur* Quj, tanto ardentiùs folet erigi, quanto ftræ mentis judicia peniemus. Plus namque ter-
tujiu. robuftiùs fe confpicit vinei : tantoque intolerabi- ram diligimus quar poft fpinas exaratafiruiftus ubeliùs
dedignatur vinei, quanto contra fe videt per res producit, quàm quæ nullas fpinas habuit, fed
PromiiTa cafté integra infirma: carnis caftra pugnari. Admonen- ' tarnen exculta fterilem fegetem gignit. Admo-
vivambus. <ü funt, ut inceflanter præmia fufpiciant, 8c li- nendi funt peccata carnis ignorantes, ne fuperio-
benter proculdubio tentationum quas tolerant la- B risprdinis celfitudine fe ceteris præferant ! cum ab
bores calcabunt. Si enim attendatur félicitas quæ inferioribus quanta fe melius agantur ignorant. In
Innoccntise
torpenci pr*-
ponenda fèrfine
tranfitu attingitur, leve fit quod tranfeundo
laboratur. Audiant quod per Prophetam dicitur:
Hxc dicit Dominus eunuchü : 'ui eußodierint fab-
bata rnea , dr clegerint qua volui, dr fee dus meum te-
nucrint: dabo cis in domo men dr in mttris me is locum
dr nomen melius a filiis & fliabus. Eunuchi quip-
pe funt, qui compreflis motibus carnis, affedum
in fe pravi operis abfeidunt. Quo autem apud Pa-
trem loco habeantur, oftenditur ; quia in domo
Patris videlicet ceterna manfione etiam filiis prje-
feruntur. Audiant quod per Johannem dicitur :
Hi funt qui cum mulieribus non funt coinquinati:
examine namque re&i judicis mutât c mérita or-
dinum, qualitas a&ionum. Quis enim confidera-
tis ipfis rerum imaginibus nefeiat, quod in natura
gemmarum carbunculus præferatur hyacintho ?
Sed tarnen cærulei coloris hyacinthus præfertur
pallenti carbunculo : quia 8c illi quod+naturæ or-
do fubtrahit, fpecies decoris adjungit ; 8c hunc
quem naturalis ordo prætulerat, coloris qualitas
foedat. Sic ergo in humano genere 8c quidam in
jneliori ordine détériorés funt, 8c quidam in de-
teriori meliores : quia 8c ifti fortem e^ctremi habitus
bene vivendo tranfcendunt,& illi fuperioris lo-
’•virgincs enim funt, & fequuntur Agnum quocumque C ci meritum moribus d non exequendo diminuunt.
ierit. Et quod canticum cantant, quod nemo po-
teft dicere , nifi ilia centum quadraginta quatuor
millia. Singulariter quippe canticum Agno canta-
r e , eft cum eo in perpetuum præ candis fidelibus
etiam de incorruptione carnis gaudere. Quod tarnen
eleifti ceteri canticum audire pofllint, licet
dicere nequeant : quia per caritatem quidem in il
C a p u t X X IX .
£>uomodo admonendi qui peccata operum lugent, dr
qui folttm cogitationum.
A Liter admonendi funt qui peccata déplorant
operum, atque aliter qui cogitationum. Admo-
Humilitas in
virginitace 1erlorum
celfitudine læti funt, quamvis ad eorum 'nendi quippe funt qui peccata déplorant operum,
præmia non afiurgant. Audiant peccatorum car- ut confummata mala perfeda diluant lamenta’
ms ignari quod per femetipfam de hac integrita- ne plus aftringantur in debito perpetrati operis,
te Veritas dicit : N on omnes capiunt verburn hoc. c 8c minus folvant fletibus fatisfadionis. Scriptum
Quod eo innotuit fummum , quo denegavit om- quippe eft : Potum dédit nobis in lacrymis in menfu-
nium : 8c dum prædicit quia difficile capitur, au- ra : ut videlicet uniufcujufque mens tantum pce-'
dientibus innuit, a captum cum qua cautela te-j) nitendo compundionis fuæ bibat lacrymas,quan-
neatur. turn fe à Deo meminit aruifle per culpas. Admo-
Admonendi funt itaque peccata carnis ignoran- nendi funt, ut inceftanter admifla ante oculos re-
tes,ut 8c præeminere virginitatem conjugio feiant, ducant, atque vivendo agant, ut à diftrido ju-
& tamen fe fuper conjuges non extollant.-quatenus dice videri non debeant. ünde David f cùmpe-
^ virginitatem præferunt, 8c le poftponunt ; teret, dicens : Aveyte oculos tuos a peccatis mets
Mala opera lu-
gentibus quid
8c illud non deferant quod melius eflejeftimant,&
fe cuftodiant b quo fe inaniter non exaltant. Admonendi
funt ut confiderent, quod plerumque a-
dione fecularium vita continentium confunaitur
paulo fuperiùs intulit : DeliSlum meum ë coram me
eft femper. Ac fi diceret : Peccatum meum ne re-
fpicias poftulo, quia hoc refpicere ipfe non ceflo.
Unde & per Prophetam Dominus dicit x Etpeccacum
8c illi ultra habitum afliimunt opera,ôdiffijux- torum tuorum memor non ero, tu autem memor efio.
ta ordinem proprium non excitant corda. Unde Admonendi funt, ut fingula quæque admifta con-
bene per Prophetam dicitur : Erubefce Si don, ait fiderent, 8c dum per unumquodque erroris fui in-
mare. Quafi enim per vocem maris ad verecundiam quinationem deflent , fimul fe ac totos lacrymis
Sidon adducitur, quando per comparationem vi- E mundent. Unde bene per Jeremiam dicicur, cùm
tæ fecularium atque in hoc mimdo fluduantium, Judææ fingula delida penfarentur:Z)zw/^j- aqua-
Pfal.SO.r
ibid. V. s-
If4t. 41.V.2S.
& 2S.fie.lxx.
Non tantilm u-
nivçrfà,, fed c-
tiam fingula
peccata aeflenejus
qui munitus 8c quafi ftabilis cernitur , vita re-
probatur. Sæpe enim nonnulli ad Dominum poft
carnis peccata redeuntes , tanto fe ardentiùs in
bonis operibus exhibent, quanto damnabiliores fe
de malis vident. Et fæpe quidam in carnis inte-
gritate perdurantes, cùm minùs fe refpiciunt ha-
pere quod defleant, plenè fibi fufficere vitæ fuæ
* Corb. eceptum.
k Carnot, primusejuos ina>
4 Idem cod. non fiquendo.
rum deduxit oculus mens. Divifas quippe ex oculis
aquas deducimus, quando peccatis fingulis dif- '
pertitas lacrymas damus. Neque enim uno co-
demque tempore æque mens de omnibus dolet ;
fed dum nunc hujus,nunc illiusculpæ memoria
acriùs tangitur, fimul de omnibus in fingulis com-r
mota purgatur.
• Laud, fi minus f ih .
f Corb. Carnot. Bclv. w feenitent. Sôjuimuc cum edicts Tree.
Sic de fpc fîdu
rorpefcanc.
■ Pfil- 9* ' 2.
i. Cor. h . 3r.
Genefis+.v. s.
& 3' ;
Dinacypus eft
aniin* torpen-
tis, diaboli ar-
tibus dcceptæ.
b
jiidt/n
De quibusmo-
ncri debeant,
qui cogicationc
fola peçcarunt.
I df
Advertant u-
truni deleûa-
tione. vel con-
fenfu deliquctint.
• ' ,
Très culparum Wodù
Admoncndifunt, ut de mifericordia quam po-A Primum itaque per hoftem, "fecündum verb per
ftulant, præiumant : ne vi immoderatæ affliûio- carncm, tertium per fpiritum perpetratur. Inficfia-
1 hisïntereant. Neque enim piè Dominus ante de- tor enim ‘ prava fuggerit caro Te deledationi «'
linqueiicium oculos flenda peccata opponeret, fi fubjicit, atque ad extremum fpiritus vifhis dele-
per femetipfumea diftri&è terire voluiflet. Con- âatione. confentit. Unde f 8e ille ferpens prava f ■
ilatênimquod à fuo judicio abfcondere voluit, fuggeifit, Eva autem quafi caro fe deledationi
quos.mifcrando præveniens fibimetipfis judices fe- fubdidit, Adam verb velut fpiritus fuggeltiöne ac
cit. Hinq enim feriptum eft : Prtvenîamus facïcm deleftatione fuperatus affenfit. SuggefUone itaque
Domini in confèfiione. Hinc per Paulum dicitur : peccatum agnofeimus , deleâatione vincimur
Sinofmctipfosdijudicarcmus.nonunqucjHdicaremnr. confenfu etiam ligamur. Admonendi funt igitur
Rurfumque admonendi funt, ut lie de fpe fidu- qui nequitias cogitationis deflent, ut follicitè corn
ciam habeant, ne tarnen incauta fecuritate tor- „ fiderent in qua peccati menfura ceciderunt,quate- ' '
pefeant. Plerumque enim hoftis eallidus mentem “ nus juxtaruinæ modum quam in femetipfis intrer-
quam peccato fupplantat, cùm de ruinq fua affli- fus lentiunt, etiam menfura lamentacionis erio-an- Poecati mo-
ftam » refpicit, fecuritatis pelKferæ biand'itiis fedu- tur :ne fl cogitata mala minùs cruciant, ufque ad
cit. Quod figuratè exprimitur, cùm faaum Dinæ perpetrandaoperaperducant.Sedinterhæcitater.
memoratur. Scriptum quippe eft : Kgrefa eft Dina rendi funt, ut tarnen minime frangantur. Same
ut videra millions ngionis illius : quam cùm •vidijfet enim mifericors Deus eo citiùs peccata cordis
Sichemßiou Bamr Hcvài,frinceps terra illius, ada- abluit , quo hase exirc ad opera non permittit! : -
mavit earn, é-rafuit, & dormivit cum Ula.vi op/ri- 8c cogitata nequitia quanto citiùs folvitur,quia efl
mens virgincm : & conglut 'mata eß anima ejus cum feau operis diftriaiùs non ligatur. Unde reaè per
ea, triftemque blanditiis delinmit.'Oim. quippe ut Pfalmiftam dicitur : Dixi, [romntiabo udversiim W
mulieres videat extraneæ regionis,egreditur,quan- me injuftitias meus Domino & tu remißfti impieta-
do unaquæquc mens fua ftudia negligens, aaio-C tem cordù met. Qui.enim impietatem cordis fub-
nes aliénas curans, extra habitum atque extra Qf- didit, quia cogitationum injuftitias pronuntiare
dinem proprium vagatur. Quam Sichern princeps vellet indicavit. Dumque ait : Dix i ,pronuntiabo,
terræ opprimit ; quia videlicet inventam in cutis ■ atque illico adjunxit, Et tu rcmififli ; quàm fit fu-
exterioribus diabolus corruropit.Et conglut'mata eß per hæc facilis venia oftendit. Qui dum fe adhuc
anima ejus cum j a s quia unitam fibi per iniquita- petere promittit, hoc g quod pecerefe promûtes g
bat, obtinuit : tem refpicit. Et quia cùm mens à culpa refipif- quatenus quia' ufque ad opus hon
cic , b addicitur, atque admiffiim flere conatur :
corruptor autem fpes ac fecuritates vacuas ante
oculos revocat, quatenus utilitatem triftitiæ fub-
trahat, reifte illic adjungicur : Trifiemque blanditiis
delinivit. Modo enim aliorum fa<fta graviora,
modo nil elfe quod perpetrarum e ft, modo mifevenerat
culpa, ufque ad craciatum non perveni-
ret pcenitenria; fed cogitata affliiftio mentem ter-
geret, quam nimirum tantummodo b cogitata ini-
quitas inquinafiet.
C a p u t X X X .
ncordem Deum loquitur , modo adhuc tempus WÊfÊÊm oeæBSm j „ ^ „
fublequens ad p e e r i n g polUcetur : ut
per ha*c decepta mens ducitur., ab intentione pce-
nitentiie fufpendatur : quatenus tunc bona nulla
percipiat, quam nunc mala nulla contriftant; 8c
tunc pleniüs obruatur fuppliciis, qujc nunc etiam
c gaudec in deliiftis.
At contra admonendi funt qui peccata cogitationum
deflent , ut follicite confiderent intra
mentis arcana utrum deleiftatione tantummodo,
an etiam conferifu deliquerint. Plerumque enim
d tentatur cor , 8c ex carnis nequitia dele&atur, 8c
tarnen cidem nequitia: ex ratione renititur, ut in
fecreto cogitationis 8c contriftet quod libet, 8c
libeat quod contriftat. Nonnumquam verb ita
mens baratro tentacionis abforbetur, ut nullatenus
i à" qui cùm abjtineant, non deflent.
A Liter admonendi funt qui admifla plangunt,
nec tamen deferunt : atque aliter qui deferunc, De pan. tii/i.i,
nec tameii plangunr. Admonendi funt enim qui £ Qji^admir-
admifla plangunt, nec tamen deferunt; ut confi- ap angunt*
derate follicitè feiant quia flendo inaniter fe man- AlitJr admci-
dant, qui vivendo fc nequiter inquinant, cùm id-
cirço fe lacrymis lavant, ut mundi ad fordes re- deferunt !
deant. Hinc enim feriptum eft : Can is reverfus ad JJ“^ 1 \
fuum 'vomitum , dr fus lota in volutabro luti. Canis gunt.
quippe cum vomit, profeiftb cibum qui pe&us de- Vrov- 26,11 ■
primebat, projicit : fed cùm ad vomitum reverti- sine Amenda-*
tur, unde levigatus fuerat, rurfus oneratur. Et tionc inanis
qui admifla plangunt, profeiftb nequitiam, de qua cft Poenitcntia*
male fatiati fuerant, 8c quæ mentis intima depriterior
renitatur, fed ex deliberatione fequitur hoc, ______ __ w
unde ex deleftatione pulfatur: 8c fi fecultas ex- E mebat, confitendo projiciunt, quam poft confefabfiinent
fuppetat, rerum mox effeftibus interiora
vota confummat. Quod videlicet fi jufta animad-
verfio diftrifti judicis refpicit,mon eft jam cogitationis
culpa, led operis : quiaetfi rerum taraitas
foras peccatum diftulit , intus hoc confenfionis
opere voluntas implevit.
In primo autem parente didicimus, quia tribus
modis omnis culpæ nequitiam perpetramus,
fuggeftione fcilicet, deleiftatione , 8c confenfu.
a Belv. Corb. & primus Carnot, reperit.
b Vulgati, mÆ contradiccntes, ad f i ducitur. Familiaris eft noftro
Gregorio vox ifta, addicitur, de qua jam lib. i. Moral, num. ij. Vide
etiam lib. 9. num. 31. & lib. n . num. zx. 13.
* Bellov. prima manu, gaitdet in deliciis.
a ItamfT. vel, tentatum cor. In GulTanv. tentatu cor.'
* Carnot, primus, cum prava fuggerit.
Tom. I I .
fionem dum tepetunc, refumunt. Sus verb in vo-
lutabro luti cùm lavatur , fordidior redditur. Et Eadem difi.
qui admifla plangit , nec tamen deferit, poenæ c- x+- Quiad-
1 gravions culpæ lie fubjicit; quia 8c ipfam quam “ lira plan§lt‘
flendo potuit impetrare veniam contemnit, 8c
quafi in lutofa aqua femetipfum volvit ,quia dum
fletibus fuis viræ munditiam fubtrahit, ante Dei
oculos fordidas ipfas etiam lacrymas facir. Hinc Eul
rurfum feriptum eft: Ne itères verbum in oratione
f Tree, duo priores Carnot, duopriores Gemet. & Bellov. per cor-
re£Uonem, illic ferpens.
t Laud. Val-cl. tertius Gemet. & tertius Carnot, hoc quod petere: ,
pcenitendo obtinuit.
h Duo priores Gemet. agitata.
1 Bellov. & fccundus Carn. tanto graviori culpA... quanto & ipfam, F I