cft aliud contra famem alimenta , contra firim A fiierit : cur quodmunda mènte millier éx natura
potum, contra zftum auras , contra frigus vef- parieur, ei in immunditiam reputetur ï
tem, contra lalTitudinem requiem quarrerc, nifi
g médicamenta quardam g contra ægritudines ex-
plorare ? Fcminis namque & menftruus fui fan-
guinis fluxus xgritudo cft. Si igitur bene præfum-
fit quæ veftimentum Domini in languore pofita
tetigit, quod uni perfona: infirmanti conceditur,
cur non concedatur cun&is mulieribus quæ natura:
fua: vitio infirmantur ?
San&a: autem communionis myfterium in cif-
dem diebus perciperc non debet prohiberi. Si
Vir 1« autem cum propria corijuge dormiens, (
nifi lotus aqua intrare Ecclefiam non debet | fed *
neque lotus intrare ftatim debet. Lex autem vc- '
teri populo pra:ccpit, ut mixtus vir mulicri | & j
lavari aqua debcat, 8c ante folis occafum Ecclc-
fiam non intrare. Quod intelligi fpiritaliter po-
teft : quia mulieri vir mifce.tur, quando illicitae
concupifcenria: animus in cogitationc per delc-
ftationem conjungitur. Qui nifi prius ignis con-
cupifccntia: a mente deferveat, dignum fc conautem
ex veneratione magna perciperc non pra:- g gregarione fratrum cxiftimare non debet : qui fe
fumit,r,— laudanda eft:»ft. fed fi pcrccperit, non judican-
gravari per nequitiam pravæ voluntatis videt.
da. Bonarum quippe mentium eft, etiam ibi ali-
quo modo culpas fuas agnofcerc, ubi culpa non
eft quia fa:pc fine culpa agitur, quod venit ex
culpa. Unde etiam cum efurimus , fine culpa co-
medimus, quibus ex culpa primi hominis fa£tum
eft ut efuriremus. Menftrua enim confuctudo
mulicri bus non aliqua culpa eft , videlicet quia
naturaliter accidit : fed tarnen quod natura ipfa
ita vitiata eft , ut etiam fine voluntatis ftudio vi-
h dcatur efle polluta , b ex culpa venit vitium, in
quo feipfam qualis per judicium fafta fit huma- C loci ingreflu abftinendum eft : quia voluptas ipfa
Quamvis enim de hac re diverfa: hominum na-
tiones diverfa fentiant, atque alii alia cuftodirc
videantur : 1 Romanorum tarnen femper ab anti-1
quioribus ufus fu it, poft admixrionem propria:
conjugis, & lavacri purificationcm qua:rere, 8c
ab ingreflu Ecclefiæ paululum reverentcr abfti-
nere.
Ncc hæc dicentes deputamus culpam efle con-
jugium. Sed quia ipfa licita commixtio conju-
gum fine voluptate carnis fieri non poteft, à facri
efle fine culpa nullatenus poteft. Non enim de
àdulterio vel fornicatione, fed de legitimo con-
jugio natus fuerat qui dicebat : Eccc enim in ini- 1
quitatibus conccptus film, & in delittis peperit me
mater mea. Qui enim in iniquitatibus conceptual
fe noverat, in dcli&o fc natum gemebat : quia
portât arbor in ramo humorem vitii quern traxit
cx radice. In quibus tamen verbis non ipfam ad-
mixtionem conjugum iniquitatem nominat , fed
ipfam videlicet voluptatem admixtionis. Sunt
enim multa licita ac légitima, 8c tamen in eona
natura cognofcat, ut homo qui fponte culpam
perpetravit, reatum culpa: portée invitus.
Atque ideo1 femina: cum femetipfas confiderant
in menftrua confuetudine , fi ad facramentum
Dominici Corporis 8c fanguinis accederc non
pra:fumimt, dc fua re&a confideratione laudanda:
funt. Dum verb percipiendi ex religiofic vita:
conftictudinc ejufdem myfterii amore rapiun-
tur, reprimendæ, ficut diximus, non funt. Sicut
enim in veteri Teftamento exteriora opera fer-
vabantur : ita in Teftamento novo non tarn quod
extends agitur:,j quam id quod intends cogitatur, Drum a&u aliquatenus foedamur : ficut fxpc iraffol
licita intentione attenditur, ut fubtili fenten-
tia puniatur. Nam cum multa Lex velut immun-
da manducari præcipiat, in Evangelio tamen Do-
minus ait -. Non quod intrat in os coinquinat homi-
item } fed qua exeunt de corde, ilia funt qua coinquin
anthomintm. Atque paulo poft fubjecit, cx-
ponens : Ex corde exeunt cogita tiones mala. Unde
ubertim indicatum eft, quia illud ab omnipoten-
ti Deo pollutum efle in operc oftenditur, quod
ex pollute cogitationis radice generatur. Unde
Paulus quoque Apoftolus dicit : Omnia munda
cendo culpas infequimur, 8c tranquillitatcm in
nobis animi perturbamus. Et edm rettum fit quod
agitur, non eft tamen tunc approbabile quod in
eo animus perturbatur. Contra quippe vitia de-
linquentium iratus «fuerât qui dicebat : Turbatus 1
eftpra ira oculus meus. Quia enim non valet nifi
tranquilla mens in contemplationis lucem fe fuf-
pendere, in ira fuum oculum turbatum dolebat:
quia dum male ada deorfum infequitur, confun-
di tamen atque turbari à fummorum contempla*
tionc cogebatur. Et laudabilis ergo eft ira conmundis:
coinquinatis autem & infdeltbus nihil eft _ tra vitium, 8c tamen molcfta : quia turbatum fe
mundum. Atque mox ejufdem coinquinationis ^ reatum aliquem incurrifle æftimabat. m' Oportet „
caufam annuntians, fubjungit : Coinquinata funt itaque légitima carnis copula ut caufa prolis fit,
enim eorum & mens & confcientia. Si ergo ei ci- non voluptatis; 8c carnis commixtio creandorum
bus immundus non eft, cujus mens immunda non liberorum fit gratia, non fatisfa&io vitiorum. Si
s Turon. eo;
* Ita Bcda.V
‘ Ia.u lg .tiB,f.,
perfluum fit, fed et.
additum fit.
'<* tgritudines exponere ; fortaflc pro o
k Id apud Judatos prteceptum, Li
faftitatum; plurefquc vivo p<
labris, alii mini litis aquam
rum S. Aug. lib. dc bono cor_
initio Protreptici adjun&i Hei
gi c. 9. Stromatum 7. Tcrtulli
’ " ,em Apolog.i. pro
f. if. Apud Gentiles idem
lu a fifie p;
Ptopheta
fanftuarit
idicifle. Hodi
I habeant : quafi ift:
nus prarferipferit. Id , lectoi
1 Ilium ufiim certioribus
male ab alio videatur fuifle i
i Rom,
rfundebantur flumine.alu fc foliis, alii in
infiindencibus lavaltone. Meminit Judxojugali
c. xo. Aliorum Clemens Alexand.
. Idem lib'. 3. Pxdago-
■ anus innuir lib. de Bapt. c 5. & 9. S. Jufe
> Chrift. ad Anton. docet dx-nones peram
ad facrificia accolerent; idque eos a
Jud ri non lavant ■ 5° S“od "on amplius
ftam Iotionem folius; facrifieii caufa Domi-
, tux inquifitioni permitto. Guffanv.
ntl ici is probari vellem, ne hxc propofitio
1 ferra. S. Paul-nus 1ip. ad Aleth. meminit
Pétri : idem aliis iin Iocis innuic fences in
nofeit & improbat lib. de oratione c. ir. nec aliud lenfit in Apolog. c. 39.
uc aliquis opinatus. eft. S. Johan. Chryf. in Oriente refert lavandi mo-
rem in nonnullis Ecclefiis, homil. fi. in Matth, nec admodum probar.
Dc re cadcm loquitur homil,74. in Matth, hom. j i . in Johan; hora.
ff. in c. x. x. ad Tim. Vide quw de Hemerobaptifiis (enüerint auClores ad
c. 7. Marci. S. Juftinum nota przeedente indicavi. Canones inveftigavi,
nec occurrerunt ulli pro his Iavationibus decretorii. Itaque confugio
. ad regulam S. Auguftini Ep. 119. ad.Januarium c. 19. Exurget forte no-
* ” ............................. a Romanorum, de que
, ao rtpouoiis aa uique i . ureeoru setatem haud intern ^ '
perduce t. Guß
m In mf. G;
mplorum ingreflu fuififè pofitos. Eufebius lib. 10. c. 4. hiftor.
tit quodammodo. Tertullianus in Africa lavandi confuctudiner
>ftolis ad ufque S. Grcgorii xtatem haud interrupt;
. leblio eft hujufmodi : Sic itaque btmum eft toniun
d fvoluptate rarnis habet apud fe ahqutn0 reatum ;•quia
copmla. oportet ut caufa prolis f it , non voluptas, & i
idorh1 m, See. Et forte rebtiris, & doclriin* S- Aiiguft.
& cone. d ix. & lib. f. contra Julian, c.
:a tarnen apud Bedam. Guffanv. Diverlx leâioni à Gufitx
nullus ex mfs. noftris codicibus fa vet. In Rcmeiifi le*
rolls fit, non fitisfaclio vi thrum. In Vatic. D.omiicritur
' ixtio creand. lib. fit gratia.
quis«
quis ergo fua conjugd ttort cupidinc voluptatis ca-.
ptus, fed folummodo liberorum creandorum gratia
utitur, iftc profedo n de ingreflu Ecclefije, feu
de fumendo corporis Dominici fanguinifquemy-
fterio, fuo eft relinqucndus judicio : quia a nobis
prohiberi non debet accipere, qui in igne pofitus
nefeit ardere. Cum verb non amor procreanda:
fobolis , fed voluptas dominatur in operc com-
mixtionis , habent conjugcs etiam de fua com-
mixtione quod defleant. Hoc enim eis concedit
fanda prsedicatio, 8c tamen de ipfa conccflione
mctu animum concutit, Nam cum Paulus Apoftolus
diceret : g ut fe continere non poteft, habeat I
uxorem foam t ftatim fubjungere curavit: Hoc autem
dico fecundum indulgentiam, non ficundum im-
perium. Non enim indulgetur quod licet 8c juf.
turn cft. Quod enim indulgcri dixit, culpam efl
fe demonftravit.
Vigilanti verb mente penfandum eft, qubd in
Sina monte Dominus ad populum loquuturus^
prius eumdem populum abftinere a mulieribus
pra:cepit. Et fi illic ubi Dominus per creaturam
fubditam hominibus loquebatur, tanta provifio-
ne eft munditia corporis requifita, u^ qui verba
Dei perciperent, mulieribus mixti non eflent: (
quanto magis qui corpus Domini omnipotentis
accipiunt, cuftodire in fd' munditiam carnis debent
, ne ipfi inarftimabilis.myfterii rnagnitudine
prxgraventur ? Hinc etiam ad David de pueris
fuis per Saccrdotcm dicitur , ut fi a mulieribus
mundi eftent , panes propofitionis accipercnt:
quos omnino non accipercnt, nifi prius mundos
cos David a mulieribus fatcretur. Tunc, autem
vir qui poft commixtionem conjugis lotus fueric
aqua, etiam facra: communionis myfterium valet
accipere, cum ei juxta prxfinitam fententiam
Ecclefiam etiam licuerit intrare. J
TJndecima interrogdtio Auguflini.
Qua:ro etiam fi poft iilufionem, qu« per fom-
nium folet accidere, vel corpus Domini quilibet
accipere valeat; vel fi Sacerdos fit, facra myfte-
ria eclebrare >
Rejpon/io bean Grcgorii Papa.
Hunc quidem Teftamentum veterisLcgis, ficut
in fuperiori capitulo jam diximus , * pollutum
dicit, 8c nifi lotum aqua etiam ufque ad vef- i
peram intrare Ecclefiam non concedit. b Quod
tamen tunc fpccialiter ad ilium populum, fpiritaliter
autem intelligcns fiib eodem intellc&u ac-
cipiet quo pnefati fumus: quia quafi per fomnium
illuditur, qui tentatus immunditia,c veris imagi-
nibus in cogitationc inquinatur. Sed lavandus eft
aqua, ut culpas cogitationis lacrymis abluat. Et
\ nifi prius ignis tentationis receflerit, relifn ie quafi
ufque ad vefperam cognofcat;
Sed eft in eadem illufione valde necefiaria difi*1
cretio, quia valde fubtilitcr penfari debet ex qua
re accidat menti dormientis. Aliquando enim
ex crapula, aliquando cx natura: fuperfluitate vel
infirmitate 4 aliquando cx cogitationc contingit.
Et quidem cum ex natura: fuperfluicate vel infirm
mitate evenerit, omnimodo h^c illufio non eft
timenda : quia hanc animus nefeiens pertulifle
magis dolcndus eft quam feciflc. Cum verb ultra
modum appetitus gulx in fumendis alimentis
1 mpitur, atque idcircohumorum receptacula gra-
vantur , babet cxinde animus aliquem reatum:
non tamen ufque ad prohibitioriem percipiendi
facri myfterii, vel Miflarum folemnia celebran-
di, cuni fortaflc atit Left us dies exigit, d aut ex- *
hiberi myfterium pro co qubd Sacerdos alius in
loco deeft, ipfa neceflitas compel lit; Nam fi ad-
funt alii qui implere e myfterium valeant, illufio e
per crapulam faifta a perceptione facri myfterii
prohibere non debet j fed ab immolatione facri
myfterii abftineri, ut arbitror, humiliter debet j
, & tamen dormientis mentem turpis imaginatio
' ^ non concuflerit. Nam funt quibus ita plerum- ^
que illufio nafcicur,ut corum animus, etiam in
fbmno corporis pofitus, turpibus imaginationibus
non feedetur. Qua in re unum ibi g oftenditur, g
ipfa mens rea, non tune vel fuo judicio libera,
cum fe & dormienti corpore nihil meminit vi-
difle, tamen in vigiliis corporis meminit in inglu-
viem cccidifle. Si verb ex turpi cogiratione vU
gilantis oritur illufio in mente dormientis, paten
animo fuus reams. Videt enim a qua radice in-
quinatio ilia proceflerit; qui quodcogitavit feiens,
hoc pertulit nefeiens. Sed penfandum eft , ipfa
cogitatio utrum fuggeftione, an deledatione, vel,
quod majus eft, peceati confenfu acciderir. b Tri- h
bus enim modis impletur omne peccatum, videlicet
fuggeftione, dele&atione , confenfu* Sug-
geftio quippe fit per diabolum, dele£tatio per car-i
nem, confenfus per fpiritum : quia primam culpam
ferpens fiiggeflit, Eva velut caro deledlata
eft, Adam verb velut fpiritus confcnfit. Et neccf-*
faria eft magna diferetio , ut inter fuggeftionem
&c dele&ationem, inter deledationem confen-
fiim judex fui animus pr^fideat. Cum enim ma-
; lignus fpiritus peccatum fuggerit in mente, fi nul-
ta peceati deledatio fequatur, peccatum omni-
modo perpetratum non eft, Cum verb caro dele-
&ari cceperit, tunc peccatum incipit nafei, i Si «
autem etiam ad confenfionem cx deliberarione
defeendit, tunc peccatum cognofeitur perfici. In
fuggeftione igitur * peceati femen cft. In dele&a- fc
tione fit nutrimentum. In confenfu perfe&io. Ec
" Vidctur æquipârare ingrelTum Ecclcfiæ cum fumtionc corporis Do-
mim : qiiafi fit indignus Ecclefiam ingredi, qui dignus non cftfacro
Chnfti corpon communicarc. In eamdem fere fenrenriam ciratur S.
Ghryloftomus. Videat leftor c. 31. lib. 4. Dialog. S. Greg, inquorc-
ertur iftoria cujufdam Curialis qui filiolam fuam conftrupraverat, ideo-
que Ecclefiam ingredi non audeW. Guffanv.
N o t a ad I n t h r o g . XT.
Vulgati, pollutum Domino, & nifi. Sequimur Bedain & mfs. codi-
}».<! u r n . „liter p.pulus ftirit.lh ihl.lligmt, M
rom meUeil1* . J«« prof. Parum difcrcpac cod. Capuc. R.o-,,
nis' Ä S S i r T l V VCrdlh 3pUd Beclara & in mfs- Mf-
Vatic. D. aut exhibtri minifterium. Vaticanus tamen
Bftamque leChoiicm exhibet.
.• Tütoa-minifte^ium> legiturque boc löcö apud Bedam.
Tom. I I ,
* Vatic. D. rcje&a negatione, imaginatio concufferit; quam ledlionetn
etfi S. Grcgorii fcopo convcnire videatur, amplefti non auderaus, qubd
nec apud Bedam riec in aliis mis. habeatur. Ceteroquin leftionis reccptas
optimus eft fenfus. Indulget S. Debtor pollutioncm ex nimio cibo paf-
_ fis, ut ad facram Euchar'iftiam fiimendam accedant; fi tamen dor-
t mientium mentem nulla turpis cogitatio concuflerit. Sienjm turpibus
imaginibus mens feedata fucrit, ram a fumendo quam a celebraudo
(aero myfterio cenlet abftinendum.
e Sic reftituimus ex mfs. & Beda, etfi fenfus paulo fit obfciirior. In
vulgatis lego ; Oftenditur qubd ipfa mens rea non fit tunc, fed fuo itidi-
do penitus libera , cum fe etfi dormienti nihil meminit vidfe, tamen
in vigiliis corporis meminit in ingluviem incidijfe.
h Hax fufius profequitur S. Debtor, lib. 4. Moral, num. 49. & feqj
* Vatic. D. fi autem ad confenfionem & ieliberationem confentiti
Turon. fi autem jam ex deliberatione confentit.
k Beda & Vatic. D. peceati initium efi.
E E c t