yxx S. Gregorii Regiftri Epiftolarum 712
Sed dum éa exindc levarc omnis eorum niulritu- A Gone cxlcftis patrix cögitare cognovi: triftis vc-
do conveniens niteretur , ita eos vis tonitrui at- rö vehementer mihi, qui fuper curam rerum S.
que fulguris nimio metu terruit atque difperfit', Petri Apoftoli, adhuc etiam de rebus dulciflimi
ut talia denuo nullatenus attentare prxfumcrent. filii mei domni Theodori rationes pofiturus fum:
Tune autem exeuntes Romani eorum corpora, follicitèannegligenter cas expenderim, requiren-
qui hoc ex Domini pietate meruerunt, levave- dus vado. Omnipotens autem Deus , qui menti
runt, Sc ii\locis quibus nunc funt condita , po- veftrx fux mifericordix vifccra infudit, qui vo-
fuerunt. . bis follicité cögitare conceffit, hoc quod de Sal-
Quis ergo, Sercniflima Domina, tam temera- vatore noftro per cgregium prxdicatorem dici-
rius poflït exiftere, ut hxc fciens, eorum corpora tur : J>uia pro nobis egenus faffus efi, cum dives 2lC
non dico tangere, fed vel aliquatenus prxfumat cjfet, in ejufdem Salvatoris adventu , vos virtu-
infpicere ? Dum igitur talia mihi a vobis prxccpta tibus divites oftendat, abomni culpa liberos af-
funt, de quibus parere nullatenus potuiffem, quan- ß filiere faciat: &: pro terrenis cxleftia, pro tranfi-
tüminvenio; non veftrum eft; fed quidam homincs toriis gaudia vobis manfura -c....--------- concédât.
J--
contra me Pietatcm veftram excitare volucrunt,
Hoc autem quod pro vobis agi a pud facratifli-
ut mihi, quod abfit, voluntatis veftrx graciam fub-
mum corpus S. Petri Apoftoli feribitis, certum tc-
traherent, Sc propterea quxfiverunt capitulum,
nete , quia etfi lingua veftra taceat, fieri caricas
de quo vobis quafi inobediens invenirer. Sed in
veftra jubet. Sed ucinam digni fimus, qui pro vobis
omnipotente Domino confido, quia nullo modo
orare debeamus. Quia vero, dignus ego non
benigniffimx volunta^i furripitur , Sc fan&orum fum, nonambigo. Sed multi hie digni funt', qui
Apoftolorum virtutem, quos toto cordc Sc mente ex oblatione veftra ab hoftibus reaimuntur, Sc
diligitis, non ex corpofali prxfentia, fed ex pro- fidelitcr noftro Crcatori deferviunt, de quibus hoc
te&ione femper Jiabebitis. egiftis quod feriptum eft : Abfconde eleemofynam in 1
Sudarium verb, quod fimiliter tranfmitti juf- finu pauperis, dr h&cpro te exorabit.
fiftis, cum corpore ejus eft , quod ita tangi non q Sed quia ille plus diligit, qui plus prxfumit:
poteft, ficut nec ad corpus illius accedi. Sed quia erga dulciflimam mentem gloriofilfimi filii mei
fereniflimx dominx tarn religiofum defiderium domni Thcodori habeo aliquam querelam: quia
efle vacuum non debet, de catenis quas ipfe (an- donum ingenii, donum rerum, donum mifericor-
£tus Paulus Apoftolus in collo & in manibus get dix atque caiitatis a fantta Trinitate percepit:
tavit , ex quibus multa miracula in populo de- fed tamen fecularibus indefinenter caufis adftrinmonftrantur,
partem aliquam vobis tranfmittere gitur, afliduis procelfionibus occupatur, Sc quofeftinabo
, fi tamen hanc tollere limando prxva- tidic legere negligit verba RedemtorisTui. Quid
luero ; quia dum frequenter ex catenis eifdem eft autem Scriptura facra, nifi quxdam Epiftola
multi venientes benedi&ioncm petunt, ut par- omnipotentis Dei ad creaturam fuam ? Et certe
vum quid ex limatura accipiant, afliftit Sacerdos ficubi effet Gloria veftra alibi conftituta,& feripta
cum lima, & aliquibus petentibus ita concite ali- terreni Imperatoris acciperct, non^eflaret, non
quid de catenis ipfis excutitur, ut mora nulla fit.j^ quiefeeret, fomnum oculis non daret, nifi prius
Quibufdam verb petentibus, diu per catenas ipfas quid fibi Imperator terrenus fcripfilfet, agnovifducitur
lima, Sc tamen ut aliquid exinde exeat,
1 non obtinetur. m Menfc Junio, Indi&iorie xn.
E P I S T O L A XXXI.
Ad Theodorum Medicum.
Gratias refert de tranfmijfa in pauperes pecunia. A d facra
Scriptura leclioncm hortatur. Commend at Narfttem.
Adittit muneri tabulas.
, Gregorius Theodoro Medico 1 Imperatoris.
EGo omnipotenti Deo gratias ago , quia eorum
qui fc viciffim veraciter diligunt loca a-
nimum non dividunt. Ecce enim , Dulciflime Sc
Gloriofilfime Fili, longe à nobis diftamus corpore
, Sc tamen prxfentes nobis exiftimus caritate.
Hoc veftra opera, hoc feripta teftantur, hoc de
prxfenti expertus fum, hoc de abfenti veftra Gloria
rccognofco. Hoc vos Sc hominibus amabiles,
&c omnipotenti Deo dignos in perpetuum faciat.
fet. Imperator c x li, Dominus hominum Sc An-
gelorum, pro vita tua tibi fuas Epiftolas tranf-
mifit : & tamen, Gloriole Fili, eafdem Epiftolas
ardenter legere negligis. Stude ergo ; quxfo, Sc
quotidie Creatoris tui verba meditare. Difce cor
Dei in verbis Dei, ut ardentiùs ad xternâ fufpi-
res, ut mens veftra ad cxleftia gaudia majoribus
defidcriis accendatur. Tan to enim tunc major ei
erit requics, quanto modo amore Conditoris fui
requies nulla fiicrit. Sed ad hxc agenda infun-
£ dat vobis omnipotens Deus confolatorem fpiri-
tum. Ipfe mentem veftram fua prxfentia impleat,
Sc implendo levet.
De me autem cognofcite , quia multas hîc &
innumeras amaritudines patior. Sed ago omnipotenti
Deo gratias, quia minùs affligor value,
quàm mereor.
Cariflimum autem filium meum b fufeeptum (,
veftrum domnum Narfetem Glorix veftrx com-
mendo. Quern quidem fcio , commendatum in
Quia enim virtutum mater eft caritas, idcirco bo- omnibus habetis : fed facere vos rogo quod faci-
norum operum fru£tus profertis, quia ipfam eo- p tis, ut dum peto quod fieri video,c mercedi vcf-
rum fru&utim in mente radicem tenetis. Ea autem
qux in redemtionem captivorum, Deo vobis af-
pirantc tranfmififtis, lxtus, fateor,& triftis accepi.
Lxtus videlicet vobis, quosde prxparanda man-
Ecclclîafticar Hiftoriæ-peritiffimus Antonius Pagi, ad an. 258. confir-
tnatquc ipfius Pcarfonii con fen fu & teftimonio. Igitur negare non pof-
fumus Gregorium dum ad Condancinam fcribcrct, aliquando memoria
lapt'um. ■ .
m Hanc temporis quo feripta eft Epiftola notam exhibent rafs. Vatic.
Norm. Tiuon, S. Gat. Colbert. vcts Corb. &c.
t r x m e p e te n d o fu b ju n g am . P r x t e r e a E x c e lle n -
t i x v e f trx b e n e d id io n em , e a q u a tranfmilTa e ft
c a r ita te fu fe e p i. U n am v e r b a n a tem d c um d u o - *
b u s p a rv u lis a n a tic is p ro v e ftri am o ris g r a tia tran f-
N ot jb ad E p i s t . X X X I .
* Addimus Imperatoris, ex omnibus Vatic. Norm. See. De eo relege
Ep. 66. lib. nr. Indi£l. xr.
* b Medici, inquit Altefcrra ad hanc Ep. atgrotos fijos yocanr fufee-
ptos, id eft dientes. Aug. in P f 4J. JEgrotat ntfcio quis. aJhibetur
713 Liber IV. IndiéHone XII. 7x4
mietere prxfumfi, ut quoties ad refpiciendum A gemitus mei. Omnes qui vobifeum furit, mea pc-
earn vefter oculus ducitür, memoria etiam mei to vice falutari. Domnx Dominicx falütes mcas
inter occupations tumultufque caufarum, in ani- dicite : cui minime refpondi, quia cùm fit Lati-
mum veftrum revocetur. na, Grxcè mihi feripfit.
E p i s t o l a XXXI I. E p i s t o l a XXXIII.
Ad Narfem Patricium. Ad Anthcmium Subdiaconum.
Caufam Prejbyterorum cum Johanne Patriarcha f t ad cano-
num normam omn'mo exaSlurum déclarât. Commendatum
d fe Theodoro Narfetem. Epiftola hr évitât cm e neuf at,
quod tribulationibus prematur.
, Gregoriusa Narfæ Patricio.
MUlta mihi dulciflima Caritas veftra per E-
piftolas fuas in bonx operationis laudibus
eft locuta , ad qux omnia brevitcr ego refpon-
b deo : b Nolite me vocare Noemi, id efi pulchram :
fed vocale me Mara, id efi amaram, quia amaritu-
dine plena fum.
De caufa verb Prelbytcrorum, qux cum fratre
meo & coëpifcopo, viro reverendilfimo Johanne
Patriarcha agitur, ipfum, puto, adverfarium pa-
timur, quem afleris velle canones cuftodire. Ca-
ricati autem tux breviter fateor : quia omni vir-
tute & omni pondéré, camdem caufam, auxilian-
c te omnipotente Deo , ,c exigere paratus fum. In
i qua fi vidcro d Sedi apoftolicx canones non fer-
vari, dabit omnipotens Deus quid contra contem-
tores ejus faciam.
Quod autem feripfit mihi Caritas veftra, ut fi-
f lio meo domno Theodoro c Archiatro &: Exprx-
fefto pro vobis gratias agerem, feci : &c quantum
potui commendare minime ccflavi. Peto autem
mihi ignofeas, quod Epiftolis tuis fub bre-
vitate refpondeo : quia tantis tribulationibus pre-
mor, ut mihi neqùe legere, ncque per Epiftolas
multa loqui liceat. Hoc folum tibi breviter dico :
g u ia oblitus fum manducare panèm meum d voce
Judais converfis tribus det folidos ftngulis annis.
Gregorius Anthemio Subdiacono.
His quos de * Judaica perditione Redem-
tor nofter ad fe dignatur convcrtere, ratio-
nabili nos oportet moderation concurrere : ne
vi&iis, quod abfit, inopiam patiantur. Ideoquc
tibi hujus prxeepti audoritate mandamus,b qua-
tenus filiis Juftx ex Hebrxis, id eft Juliano, Re-
demto,&: Fortunx,a tcrtia-decima fuccedenti In-
didionc annis fingulis folidos dare non différas ;
quos tuis no veris mo dis omnibus rationibus im-
putandos.
E p i s t o l a XXXIV.
Ad Pantaleonem Præfedum.
C Vt Donatiftarum audaciam comprimât, & Paulum Epif-
copum Rornarn auantocius mittat, hortatur.
Gregorius Pantaleonia Præfe&o Africa:.
HÆreticorum nefandiffimam pravitatem ,
qualitcr lex b pérfequatur inftantiùs , Ex-
cellentix veftrx non habetur incognitum. Hi igitur
quos & fidei noftrx integritas & legum damnat
diftridio mundanarum , non leve peccatum
eft fi veftris inveniant temporibus licentiam rc-
ferpendi. In illis igitur partibus, quantum didici-
mus, ita Donatiftarum crevit audacia, ut non fol
ium de fuis Ecclefiis audoritate peftifera cjiciant
Catholicx fidei Sacerdotes : fed hos Sc quos ventdicus;
fufeeptum fitum medicus dich igrotum. Æquè & advocaci fufcepto
t clier
‘ Vatic. A. mercedi veflrt me redde fubjugatum.
d Id vulgatis, cum duobus parvulis Atticis. In Norm. & Corb. cum
duabus parvulis aSacis Leftionem noftram luppeditarunt mis. Vatic,
nam in Vatic. D. legitnr, cum duabus parvulis anaticis aquaticis. In
A. B. C. cum duobus parvulis anaticis. Corruptutn hunc locum putarunc
Altelcrra & Guftanvillzus. Hie Jegcndum cenluit Anaitem, ab Anata
Urbe Caria: in Alia minore: ftilicèt, inquir, tria mancipia dono dat, illam
Anaitem, & duos parvulos Atticos. Sequitur apud Guflanv. ut quotient
ad refpiciendum earn vefter oculus ducitur, memoria etiam mei ....r e vocetur.
Verdm decebatne tam gravcm, ram caftum Pontificem, puel-
lam potiils quam parvulos Atticos, Theodori oculis proponere; ut ex
illius contemplatiqne memoria amici refricaretur, amorque recalcfccret ?
Non ablque verifimilitudiue legebat Altelcrra unuin anacem, quod eft
urcei genus, de quo Gregor. Turon. lib. de miraculis S. Juliani c. 8.
Siuatuor ex his perfugam lapfi, patenam ér urceum, qui anax dicitur,
tnpatriam deferunt. Attica vero interpretabatur vafet fid ilia, ab Attica
region» in qua fiebant, qua vulgb, inquit, ab Italis porcellana vocantur.
Hanc Altelcrra: conjefturam non improbat Cangius. Si Corb. ac Nor-
mannismfs. ftandum, fortalTe tabellas tres ad Theodorum mittit Gregorius
: primam anatem appellat, quód avem illam eleganti, pro ilia
*tate, pcnicillo expreflam exhiberet : pofteriores duas adacas vocar,
fcilicet amarnorum littorum piftas coloribus deferiptiones. Etenim fi ab
«wi littus, quod Tullio, Virgilio, Aufonio dicitur ada, nomen fum-
fit Attica regio, ut Straboni & aliis placet, qnoniam major ejus pars
ad mare fita eft : cerré littorum decora leu amcenitates, adaca vel adact,
pocuerunt.dici. Conjeiiuram hanc viri doftilfimi, aliorum cruditorum
criterio permittimus.At quid vetatobviam lenfum, quem prxcipuè Vati-
cani mis. fuppeditant,ample£li?MittitGregorius Medico familiari& ami-
co unam anatem cum duobus parvulis anaticis, hoc eft marrem & duos
pullos. Anas quidem nota eft avis, & communis: verdm aliquse vifuntur
exquifitis coloribus depift*, corona in vertice infignes & odorata:, qua
etiam in cortibus regiis inter aves rariores aluntur. Quid vetat dieere
hujufinodi anatem adhuc Conftantinopoli fbrtafle nondum vifam, Gregorium
curaftc mitteread amicum Medicum , quem rcrum naturalium
ftudiolbm & in alendis rarioribüs animalibus curiofum haud dubiè no-
it ? Isfanè fenfus non longids arcefiiturj fed ipfum offert reftituta
r optima: not* mis. Vaticanis \unam leflio c anatem cum duobus
vulis A . hoc eft anaticulis. Ex anaticis, librarii, & qui edendis
Gregorii operibus infudarunt, ad hujus vocis vim parum attendentes,
conflarunc aticis, Sc polka Atticis.
N o t æ ad Ep i s t . X X X I I .
* Vide Epiftolam 6. libri 1. In Vàtic. B. legitur Narfs. Comité. In
A. & C. foldm feribitur, Narfei, ut etiam in Colb. & aliis.
b Excufi, nolite me vocari Noëmi, id eft pulchrum. . . . amarit. ptenus
fumy Prxtulimus mis. Vatic. Norm. Reg. Corb. &c.
c Inter fe diflèntiunt mis. Vaticani. Codex D. habet, eximere. cod.
Ç. exirt ; concordcfque funt Norm, codex verô B. txercere , Sc pro di-
verfa le&ione, exire.
p d Sic legitur in tribus Vatic- Norman. &c. confentiuntque vet. editi.
At in recentioribus, Sedis apoftolice..
* H*c vox vulgô vertitur, Medicorum primus ; non ita plerique doi'qui
Archiatrum pro Principis medico ufurpant : quicumquc tandem
ille fit, primus, lecundus, tertius, See. legatur Alciatus in An-
notatione lib. 11. Cod. ubi formam confiituendi Archiatri refert ex
Calfiodoro Ep. 19. lib. 6. Indulge noftro palatio , habeto fiduciam ingre-
diendi. Fas eft tibi nos fatigare jejuniis. Fas eft contra noftrum deftdt-
rturn Jentire. GuITanv.
N o T i AD E p i s t . X X X I I I .
* Extat Pauli IIJ. de Judzis Bulla an. ij+x- ut fubfidiis converti fb-
veantur, nccnon alia Johannis X X II.relata inter extravagantes communes
tir. de Judzis c. z. Auget.
b In edit, recent, quatenus filiabus........ Juliana,RedemU.Fortunato.
r mfs. Norm. Turon. Anglic. Sc Vatic. See. adhzrcmus. In duobus tamen
Vatic, pro Fortuna, legitur Fortunato.
• N otjb ad E p i s t . X X X I V -
* In tribus Vatic, in totidem Norm. & in Rem. Epifcopo Africa. Mcn-
durb irrepfifle in hac inferiptione nemo dubitabit, qui ad Excellentiz
titulum quo Gregorius Pantaleonem donat, attendet : fic enim Epilco-
pos numquam compellat. Prxterea Epiftolz feries nullatenus Epilco-
pum, fed Exarchum aut Przfcftum ad quem fit feripta manifeftè iab
Imperatorum leges innuit, quarum aliz contra Donatiftasab Au-
guftino paffim referuncur : aliz à fuccedentibus Impp. editz fiint. Vide
Cod. Theodof. necnon in Juftinianzo Cod. tit. 6. libri 1. Nt ftthdum
baptifma iteretur. Auget.