$8s S. Gregorii Regiftri Epiftolarum 684
quam calis fcifliira pro nulla re fa£ta eft, juftum A tuæ unitatem redcant, feqüe à corpbre Chrifti}
fuic ut Sedes apoftolica curam gereret, quatenus ---- J ™
u n ita tem u n iv e rfa lis E c c le fiæ in S a c e rd o tum m e n -
tibus per omnia cuftodiret. Quod autem dicitur,
: fiiiam noftram c Thcodclindam Reginam fefe a
communione tua hoc audito nuntio fufpendifle,
conftat per omnia ; quia ctfi pravorum hominum
verbis ad paululum fedu&a eft,vcnientibus tarnen
Hippolyto Notario &c Johanne Abbate , erit mo- *
dis omnibus veftræ Eraternitatis communioncm
quæfitura : cui ctiam meas Epiftolas direxi, quas
Fraternitas veftra fine dilatione tranfinittat. -De
{ Epifcopis verb quife fufpendere f vifi funt, aliam B
Epiftolam feci, quam cùm eis oftendi feceris, eos
non ambigo de fupcrftitione Tuæ fuperbia: apud
Fraternitatem cuam pcenitentiam aduros.
Subtiliter autem mihi &: breviter indicaftis,vcl
? g de Agone Rege, vel de Francorum Regibus-quæ
gefta funt. Pcto ut Fraternitas veftra qua: adhuc
recognoverit, mihi modis omnibus innotefeat. Si
autem videritis, quia cum Patricio nihil facit Ago
Langobardomm Rcx, de nqbis ei promittite : quia
paratus fum in caufa ejus impendere, fi ipfe militer
aliquid cum Republica voluerit ordinäre.
quod eft fan&a univerfalis Ecclefia, non dividant.
E p i s t o l a IV.
Ad Theodelindam Reginam.
Quod fefe a Conflantii communione fufpendcrit, dolet. Ni_
hit contra Chalcedonenfis Synodi fidem Juftiniani tempo-
rib us attum ajferit. Hortatur ut Conflantii ordinationtm
fufetpiat, eique communione jungatur.
Gregorius Theodclindx Reginx Langobar-
dorum.
a Uorumdam ad nos relatione pervenit,, ab
aliquibus Epifcopisa GloriaHi veftram iifquc :
E p i s t o l a III.
Ad Conftantium Epifcopum.
Nullam a Conflantio data?» de tribus capitulis cautiontm.
Chalcedonenfis Synodi fidem in Romana Ecclefia integrum
fervari. Divifis proinde Epifcopis ad unitatem rede
un dum.
Gregorius Conftantio Epifc. Mediolanenfi.
PErvenit ad nos quod quidam Epifcopi veftra:
dicecefis exquirentes occafioncm potiùs quàm
invenientes, fefe feindere à Fraternitatis veftræ u-
nitate tentavcrint,dicentcs te apud Romanam ur-
bem in trium capitulorum damnationcm cautio-
ncm fecifle. Quodvvidelicet idcirco dicunt : quia
• quantum Fraternitati tua: etiam fine cautione credere
fbleam, nefeiunt. Si cnim hoccflet necefla-
rium fieri, verbis nudis vobis credi potuiflet. Ego
tarnen nominata inter nos neque verbo ncque
feripto tria capitula recolo. Sed cis, fi citius rever-
tuntur, de fuo errore parcendum eft : quia juxta
Pauli Apoftoli vocem : Non intelligunt neque qu.
ad hoc fcandalum contra fan&am Ecclefiam fuifle
perdu&am, ut fefe a catholics: unanimitatis communione
fufpenderet. Quod quantum vos pure
diligimus, tantum de vobis fortius dolemus, quia
vos imperitis ftultifque hominibus creditis,. qui
non folurn ea qua: loquuntur nefeiunt, fed vix ea
percipere qua: audierint poflunt.
Dicunt enim pia: memoria: Juftiniani tempori-
bus aliqua contra Chalccdoncrifem Synodumfuif-
C fe conftituta: qui dum neque legunt neque legen-
tibus credunt, in ipfo errore manent, quern fibi
de nobis ipfi finxerunr. Nos enim, tefte confcien-
tia, fatemur dc fide ejufdem fan£ti Chalcedoncn-
fis Concilii nihil motum , nihil efle violanim:
b fed quidquid pra»di£ti Juftinianftemporibus a- 1
&um eft, ita affcum eft ut fides Chalcedonenfis
Concilii in nullo vexaretur. Si quis autem contra
ejufdem Synodi fidem aliquid loqui prsefutnit vel
fapere, nos ejus fenfum fub anathematis interpo-
fitione deteftamur. Cum ergo integritatem noftram
ex confcicntia: noftra: atteftatione cognofci-
^ tis , fupereft ut numquam v6s a Catholics Ecclefia:
communione feparetis j ne tot veftra: lacry-
mx, tantaque bona opera pereant, fi a fide vera
inveniuntur aliena. Dccet ergo Gloriam veftram
ad Keverendiflimum fratrem & coepifcopum
mcum Conftantium , cujus &: .fides, & vita bene
olimmihi approbataeft, fub omni celeritate tranfi
mittere, eique direflis veftris Epiftolis indicarc,
ordinationem ejus quam benigne fufeepiftis , &
quia ab ejus Ecclefia: communione in nullo fepa-
ramini. Quamvis in hac re me vobis fupcrfluc diloquuntur,
neque de quibus affirmant. Nos enim, au- E cere arbitror : quia etfi quid in veftroânimo duftorc
veritate, tefte confcicntia, fatemur hes fidem
fanfta: Chalcedonenfis Synodi per omnia il-
libatam cuftodire, nihilque ejus definitioni adde-
r e , nihil fubtrahere auderc. Sed fi quis contra
earn, ejufdemquc Synodi fidem, five plus minufve
ad fapiendum appetit ufurparc, cum omni dilatione
poftpofita anathematizamus, atque a finu
matris Ecclefia: alienum efle decernimus. Quern
igitur ifta mea confcffio non fanat, non jam
Chalccdonenfem Synodum diligit, fed matris
Ecclefia: finum odit. Si ergo ea ipfa qua: audere
vififunt, zelo loqui-anima: pra:fumferunt: fuper- F
eft uthac fatisfadionc fufeepta, ad Fraternitatis
bietatis fliit, veniente filio meo Johanne Abbate,
atque Hippolyto Notario, ex corde veftro arbitror
fuifle fublatum.
E p i s t o l a V .
Ad Bonifacium Epifcopum.
Cleri fui moribus & famtt confulat. Id de Subdiaconis ejus
dec er nit, quod fupra de Siculis lib. 1. Ep. 4 4.
Gregorius Bonifacio Epifcopo a Regienfi.
COntumelia quidem Sacerdotum eft, de divi-
nis cultibus admoneri. Quod enim ipfi de-
* Fuit Garibaldi Bajoariorum regis filia, primùm Autharis Longo-
bardorum régis uxor , turn eo poil annos Ccx veneno exflinûo, Agilul-
fo Taurinatium duci nupfit, quid Longobardis rex creatus eft. Hujus
mu lier is pietas infîgnis laudatur à feriptoribus, Sc maximè à S. Gregorio
, qui plures ad earn Epiftolas fcripfit, eique libros Dialogorum di-
rexir, quam feiebat utique & ’Chri/li Jidei dtditam & in bonis aSlibus tjft
fr&cipuam, inquit Paul us Diaconus lib. 4. de geftis Longob. c. J. qui
earn vocac Theudelindam, ejufque picratem 8c erga Ecclefiam munifin
centiam mirificè extollit. cap. 6. Cujfanv.
* Vatic. A. fufpendere nifi funt.
t Idem qui Agilulfus dc quo paulö antea.
R N o t * ad E m s t . IV .
* Modus compellandi honoris cau(a,quo utitur Gregorius erga Reges,
Imperatores, eorum uxorcs, 8c alias primarias perfonas. Nondumemm
receptus crat Majeftatis titulus, quo nunc reges gaudeut. Quamquam
Horatius fic Auguftum alloquatur lib. 1. Ep. 1.
Liber IV. indiâàone X 11. 68 6
bent cxigeK.turpitef éxigùiitür. Tarnen ne, quod A leftionem tuam,ùt præiâum viruni vel ante fa
jion xftimamus, in aliquo Fraternitas tua ea qua:
ad opus Dei pertinent negligat, de hoc ipfo fpc-
cialiter te prxvidimus adhortandum. Admone-
mus itaque ut'nullatenus clcrus Regicaha: civitatis,
in caufis quas eorum pofeit officium, Fraternitatis
tua: remiflione laxetur. Sed in iis qua:
ad Deum pertinent, inftantiflime atque ftudiofif-
fime compellantur. Opinionem quoque prsedifti
cleri tui ftuderc te volumus, ut nihil de iis pra-
vum, nihil quod contra Ecclefiafticam difciplh
nam percinet, audiatur: ad ornatum quippe ejus,
tam feminam fub diftriàâ ad tê facias executions
pcrduci, caufamqüe ipfam fccundùm fui meritum
fumma fubtilitatis examinations pérquiras. Et fi
ita inveneris ut nobis nuntiatum eft ,- negotium
tot iniqiiitatibus inquinatum, cum fummæ purga-
tionis feveritate détermina -, quatenus &: ante fato"
viro, qui nee fuum, nec illitis attendit habitum
& tantorum càüfa fuit fcelerum , c uldo diftri&a e
proveniat : Sc ilia priûs prôcedente Vindiftij atque
in monaftcrium fub poenitentia reda&à, om-
nesres, quæ de fæpc di£to loco ablatæ fuerant.
non ad foeditatem a£tuum eorum pertiriere debet B cum omnibus illis fuis frii&ibus atque acceflioni
officium.b Subdiaconis vero tui? hoc quod dc Si- bus revertantur.
culis ftatuimus, decernimus obfervari : nec illam
definitionem noftram cujufquam finas contuma-
cia aut temeritatc corrumpi ; quatenus düm præ-
diifta omnia per te fuerint confcrvata diftriâilfi-
mè, nec admonitionis noftræ, ficut Sc credimus,
tranfgreflbr exiftas , nec in quolibet reùm te rc-
miflionis accufet paftoralis tibi commiflus ordo
regiminis.
E p i s t o l a VI.
Ad Cyprianum Diaconum4
PetronilU converft & Agnelli ejus corruptorisfacinus difeu-
tiat, & puniat, atque ablata Monafterio curet refiitui.
Gregorius Cypriano Diacono & Rc&ori Sicilia:.
PErlatum eft ad nos, Petronillam nomine de
Provincia a Lucania genitam, per exhortatio-
nem Agnelli Epifcopi fuifle converfam , refquc
fuas omnes, quas habere potuit, b licet fibi jura
potuiflent competere, tamen cidem monaftqrio,
Epi stola VII.
Ad Geiinadium Eatricium;
Columbo Epifcopo in Numidia Concilium inquirenti ,■ d f .
pravos correpturo faveat. Compefcat intefiina Ecclefia-
rum bella.
Gregorius Gennadio a Patricio & Exarcho
Africæ.
SAtis b credimus religiofæ Excellehtiæ veftræ
mentem adverfus ea maxime, quæ in Ècclefiis
geruntur incongrua , c divini amoris æmulatione ,
fuccendi. Tanto igitur Ecclefiafticarum corrediö-
nem caularum vobis libenter ingerimus, qiianto
de pia veftræ mentis intentione confidimus. Co-
gnofeat liquidem Excellentia veftra quibüfdam de
Africanis partibus venientibus ad nos fuifle per-
latum, plura in Concilio Numidiæ contra patrum
tramitem atque canonum ftatuta committi. Qua-
rum rerum frequentes querelas quia diutiùs tole-
rare nullatenus potuimus, Columbo fratri Sc coè-
pifeopo noftro, de cujus gravitate ipfa ejus quie
quod ingrelTa e ft, etiam fpecialiter donationis ti- D percrebuit, dubitare jam nos non permittii: opinio,
tulo contulifle : moricntemque prædidum Epifcopum
dimidiam partem fubftantiæ fuæ Agncllo
cüidam filio fuo, qui notarius noftræ efle fertur
Ecclefiæ, atque dimidiam cidem monafterio rc-
liquifle. Sed ciim propter irruentem Italiæ cladcm
Siciliam refugiflent, dicitur earn fæpc nominatus
Agnellus corruptis ejus moribus ftuprafle-, atque
fentiens gravidam, de monafterio c feduxifle, ref-
que ejus omnes tam proprias, quàm eas, q u i de
parte patris ipfius habere poterat, abftulifle, ac
commifimus perquirendas. Quamöbrem paterno
falutantes affe&u , hortamuf ■ ExfcellOntiam veftram,
iit cundis qua: ad Ecclcfiafticam correptio-
nem pertinent, veftri robur ei fubrogetis auxilii;
ne fi quod male geritur,qu£efitum vel vindicatum
non fuerit,longorum ufurpatione temporum cum
majori liccnria d in futuros crefcat excefliis.Scitö
autem, Excellentiflime fili, fi vidorias qua:ritis,
fi de commiflä: vobis provineix fecuritate trada-
tis , nihil vobis magis aliud ad hoc proficere ,
poft perpetratum tale tantumque facinus, in fui £ quàm zclari Sacerdotum vitas, & inteftina Ecole-
eas d dominii jure defendere. Hortamur igitur Di- fiarum, quantùm poflibile eft, bella compefcere.
Si quantum, pojfem quoque ; fed neque parvum
Carmen Majeftas recipit tua.
Et apud Caftiodorum lib. 3. Variar. Ep. 17. occurrit Hegia majefias.
‘ Propter injeftam h ie, etfi levitcr, damnations trium capitulorum
mentionem , Conftantius ab offerenda Thcodelindae hac Epiftolapru-
dmter abftinuit, ut liquet ex Ep. 39. Quod laudavit fapientiflimus Pon-
tircx j aliamque Regina: fine fcandalo dandam (cripfic, in qua nec {. Sy-
nodt, nec geftotum in damnatione trium capitulorum mcminit. Eft nu-
N o t ä ad E p i s t. V.
• Al. Regttano, ut legitur iu omnibus Norm, in Vatic. D. See. Infra
quoque clerus Rtgitana civitatis.
• Vide libri 1. Ep. 44.
ïslÓT* ad E p i s t . VI.
ta l Ita,i5 * pars ?lim «at magna: Grarci*, ubi nunc Bafilica-
CuJJanvDCli ^ caP° * cum parte auftrali citerioris Principatus.
b Ut verus fenfus eliciatur, fic fieri debet conftru£iio: Petronillam
Monafterio quod ingrejfa eft, omnia qua habebat, licit jure monafterio
competerent, fpecialtter tamen ea titulo donationis ipfs contulijfe. Jam Cx-
p oblcrvavtmus, Gregorii ftylum hyperbatis 6c verborum inverfionibus
ac trajectiombus abundare. Itaque Gregorii fcopus eft, ut ea omnia
qu* de Monafterio ablata fuerunt, e«m ornnibui Fruchbus fttis at.ne.c-
»Biembm illu, Id „ aflequatur, obfemt tea omnei qua,
habere potuit Petronilla, eidem Monafterio quod ingrelTa e'ft competere
, turn et jure communi, fcilicec Imper, lege, qua in ipfa Monachi
profelfione, illius bona Monafterio acquiruntur. Novel. Juftin. y. Nov.-
113. cap. 38. turn maxime Ipeciali donationis titulo. De fententia S.
Gregorii ac propofito (copo non eft dubitandi locos, fi legatur Ep. j .
libri Its Quia, inquic, ingredientibus monafierium, convertendi gratia,
ulteriits nulla fit teftandi licentia, fed res eorum ejufdem monafterii juris
fiant, aperta, legis definitione decretum eft.
* Hoc eft clam eduxilTe. Seducere propric eft feorfum ducere.
A Scilicet res ablatas j non earn, ut mvitis mis. habent editi.
e Virginum facrarum conjugia vetita vide in Concil. Tur. I. c. fexto :
qui fe facratis virginibus per conjunRionem nefandam mifeuerint, vet
c propofitum profejfs, religionis dereliquerint, unique a communione ha-
beantur alieni, quia f i quis templum Dei violaverit, difperdet ilium Deus.
Confule etiam Cone. Par. III. c. y. 8c Tnron. II. c. io. Qui facratam
virginem ducit uxorem, capitali fententia feriendus eft , ex Clotarii II.
confticutione, qu* inter Concilia Galliæ refertur poft Concil. Par. v.
N o t * ad E p i s t . V I I .
* Dé Patriciis jam (àepè injefta mentio. Eorum dignitatem inftituifle
Conftantinum magnum legitims. Vide Tillemohtium in Hiftoria Im-
perat. in Conftantino.
b Vatic. A. & C. fatis credimus relatu Excellentia veftra.
c Excufi, divini auRoris.
d Omnes Vaticani pr*tcr D. r» futurit erajfeiur excejfsbus.