dici I populorum agmina convertentes, piè fanftc- A inCrcpando, quod abfit, vobis fignificamus s fed
que dc tenebris ad lumen, dc lapfu ad verara fi- quid rationabiliter 8c fideliccr fuper his obfer-
dem, de morte ad vitara, homines divin* pr*de- vare debeamus, requipmus. Et quoniam non mo-
ftinacionis gratia præfcitos, falutaribus præceptis dicum murmur fuper hac re nobifcum yerfatur,
ac monitis perduxerunt. Quorum fanftorumA- quid refponderé fratribus 8c coëpifcopis noftris
poftolorum veftra Paternitas honoranda fequens debeamus, à vobis quafi à capite refponfum qu*-
merita, 8c pcrfe£fcius implcns excmpla, Ecclefiam rimus 5 ne fuper his aneipites remarieamus, auC
Deimorum probitate 8c aótaum fan&itate con- murmur illud tam veftris temporibus, quara poftc-
dccorat : 8c fide façra chriftianifque moribus vi- ris inter nos aut alios remaneat, rumorque veftcr
gens, qu* fieri Deo placita pr*cipit,ftudiis ponti- qui femper bonus 8c optimus fuit, detra&ionibus
ficalibus indefinenter operatur 8c perficit ; fervans lacerctur, vel fubrogetur ; aut nomen veftrum,
divin* legis pnteepta, quia n o n a u d ito r e s le g is j u - quod abfit, {upervenientibus temporibus blafphe-
fii f o n t a p u d D e t m , ficut narrat Apoftolus, f e d B metur. Nos enim qu* re&a funt au&ore Deo
fa t t o r e s l e g i s j u f t i ß a b u n t u r , humili corde fervantes, uno vinculo caritatis vo-
H*c quidem méditantes, ad nos perlatumeft bis conftri&i,veftram rcligionem in omnibus, ut
à quibufdam Roma venientibus , vos Auguftino fideles alumni defendentes , à vobis qu* refta
confodali noftro, per vencrabilem San&itatcm funt quærimus * feimus enim ut femper fand*
veftram poftmodum Epifcopo Anglorum genti Sedis Prxfules primo Apoftoli,^deinde fucceflbordinato
8c illuc direfto, atque Anglis feripfifle
quos olim ad fidem converfos per vos cognovi-
mus; ut quarta progcnic conjun&i non feparen-
tur. Qu* confuctudo dudum in illis aut in iftis
parcibus, quando una vobifeum ab infantia nutritus
atque cdodus fui, non erat: nee in ullis
prxdeccflbrum veftrorum decretis, vel rcliquo-
rum generaliter vel fpecialiccr patrum inftitutis
le g i, aut hadenus ab ullis fapiehtibus eflc con-
cefliim didici. Scd femper ulquc ad feptimum
originis fu* gradum h*c a fandis anteceflbribus
veftris 8c cctcris fandis patribus, tam in Nicxna
Synodo, quam 8c in aliis fandis Conciliis congrc-
gatis, fervari debere rcpcrij 8c a redè viventibus
ac Dominum timentibus hominibus, ftudiosc pr*-
vidcri cognovi.Dum h*c nobifcum verfabantur,
fupervcncre 8c alia de quibus neceflarium nobis
videtur veftram confulere autoritärem. Venercs
corum fecerunt, vos univerfalis Ecclefi*, 8c
maxime Epifcoporum qui oculi propter contem-
plationem 8c fpcculationem vocantur Domini,
curam gcrere, ac de religionc 8c lege noftra af-
fiduc cogitare, ficut feriptum eft : B e a tu s q u i me- ppiu
d ita b i t u r i n le g e D o m in i d i e a c n o lle . Qu* medi-
C tatio non ledionc per figuram litterarum tantum
confpeda, fed exuberante in vobis Chrifti gratia,
in veftra cognofcitur confcientia immobilitcr
infita. Nullatenus dc veftro cordc recedentc lege
Chrifti Domini facrofanda, ficut in Pfalmis
dicit Propheta: O s j u j i i m e d i ta b i tu r f a p i e n t ia m ^ & pfJ. ji.j
l in g u a e ju s lo q u e tu r j u d i c i u m : l e x D e i e ju s i n cor-
d e ip jiu s , non atramento fed Spiritu Dei vivi
veftris in arcanis confcripta : non igitur in tabu-
lis Iapideis, fed in tabulis cordis. Extinguatur,
oramus, veftris fapientiflimis refponfis 8c auxi-
liis omnis tenebrarum caligo ; ut lucifer nobis
runt quippe ad nos tam^Benedidus,Syracufan* ^rcfplcndcat per vos , fandiflime Pater, 8c do-
Ecclefi* Epifcopus, quam 8c alii fratres noftri c- gmatica definitio omnes ubique lxtificans: quia
quidem Epifcopi lacrymantes, ac dicentes pet fe- gloriofi fand* Ecclefi* patres propria &: .pig
cularcs 8c la'icos nimis feefle turbatos atque ani- fima dogmata in xternx vit* firmam heredita-
mo afilidos fuper immoderatis adibus eorum, tem pr*dicaflc nofeuntur. E t f u b f i r i p t i o : Incolu-
pro quibus 8c aliqua injufta eis impingebantur. mem vos 8c Dcq placitum, fände Pater patrum
Sunt ctiam quxdam Ecclefi* in noftra provin-
cia fuper quarum confccrationibus dubitatur, 8c
tarn propter antiquitatem, quam 8c propter ea-
rum cuftodum incuriam, nefeitur utrum dcdica-
t* ab Epilcopis fuerint, nccne. Super quibus omnibus
nos a veftra Sanditate ac veftrx fand* Scorantem
pró nobis Dominus cuftodiat in xvum.
Amen.
a E p i s t o l a XVII.
Ad Felicem Meffanenfcm Epifcopnra.
Interrogate refpondet de confanguineornm conjunHionet de
•vexatione Epifcoporum a fubditis , ac de dubia Ecclc-
fiarum confecratione. Segregari incorrigibiles, & Syno~.
dim quotannis congregari prtcipit.
dis audoritatc inftrui prccamur: 8c utrum ca qu*,
ficut pr*diximus, vos pr*fato confodali noftro
Auguftino Epifcopo, 8c Anglorum genti ferb-
pfiffe audivimus, fpccialiter eis, aut generaliter Rcvcrcndiffimo fratri Felici Epifcopo, Gre-
omnibus feripta fint, feriptis veftris imbui qu*ri- eorius fervus fervorum Dei.
mus , 8c de hac five de aliis prxfcriptis rebus pie- &
niter informari cupimus. Nos enim ea qu* legi- Aput noftrum quod eft Chriftus, ad hoc fua
mus, & obfervari à fidelibus cognovimus, non ; membra nos cfic voluit, ut per ejus largam
a Epiflolam banc h,ndenus non cicöfam rept
Pratfll. Geniet, ac Sagienfi : qui codices vix una
fc In nomine hujus Epifcopi Syracufani videtui
Johannes hanc adhuc icgebat Ecclcfiam.
N otji
in Corbeienfi,
: diferepant. .
irrepfiffc t nam
X V I I .
• In Cotb. Vatic. D. Rem. & Gemec. legitur pro titnlo, Refcriptum
S. Gregorii ad eumdtm Felicem Ep.quod fupponit aliam epiftolam Felicis.
Nonnulli dubitarunt hanc epiftolam efle S.Gregorii:verdm ab eoferiptam
evincit teftimonium Johannis Oiaconi, qui ejus partem rctulit lib. x. c.
37. Sed & Hincmarus faepe de ea mentionem facit, ejulquc tertiam feri
partemexferibit, tum Ep. 37. & f?. tum in traft, dedivortio Lotharii &
Thetberg* Interrogat. 5. & quarrt. 7. fed fufius Interrogat. 11. versds fi-
aem, Regino ctiam,Abbas Prumienfis, qui fiorebat an. 700. in prima appendice
ad librum de Ecdefiarticis difciplinis c. 30. & alii, qui fubfcquutt
funt, Canoniftæ, plura ex earetulerunt. Reperituretiam ha:c epiftola
i in multis codd. mis. Tell. Cam. Bigot. Germ. Vail. Anglic. Verdin
‘ quant fit corrupta Sc deformata, darum eft ex multis interpolationibus
Sc repetitionibus inutilibus t quas leftor ftudiofus Sc prudens inter le-
gendumobiervabit. Ideo à quibufdam reprobata eft, tamquam Gregorio
Magno lindigna. Partim ex Guganv. Huic dofti viri ccnfuræ noa
audemus fubferibere ; quin potids hanc epiftolam Gregorio dignam ju-
dicamus. Ineaquzdam repetuntur aut ex epiftolis, aut ex libro Reg.
Partoral. At hujufmodi repetitiones S. Gregorio funt familiäres. Illam
Ep. (altem iranfpofitam putat Guflanv. atque ante Epift. oftavam libri r.
nunc 9. Iib. vi. reponendam cenfet ; quod Felix , cui de pfiyilegiis An-
glorum genti conceflis refpondet Gregorius, die ipfcfucric ad quem feri-
pfeiatlib. 1. Indift. 9. Verdm ab ilto hunc fuiffe diyerfum fic demon-,
ftramui : Epiftola h*c ad Felicem fupponic Auguftiuum jam in Britan-
niam miflum, unmo jam ejus quæftionibus ad novae* Ecclefi* AMjUi
caritatcm 8c fidem, unum nos in fe corpus cffice- A cogicationes omnium hominum no vît, eu jus etiam
ret, cui ira nos adhxrerc convenit, ut quia fine oculis omnia nuda funt 8c aperta. Nam fi ea defipfo
nihil efle poflumus, per ipfum poffimus eflc truerem qu* anteceflorcs noftri ftatucrunt, non
quod dicimur. Ab arce capitis res nulla nos divi- conftru&or, fed everfor eflc juftè comprobarcr,
dat : ne ab co, fi membrum ejus eflc refugimus, teftantc Veritatis voce, qu* ait : Omne regnum in L,lc-ir*
relinquamur, 8c velut dejefti de vite palmites feipfitm divijùm non fiabit ; 8c omnis feientia 8c
arefeamus. Ut ergo Redemtoris noftri habitacu- iex adversùs fe divifa deftruetur. Idcoque ne-
lum efle mcreamur,in diieftione ipfiustoto men- ceflc eft ut omnes concorditer ftatuta fandorum
tis ftudio mancamus. Ipfc namque ait i^ui diligit Patrum noftrorum teneamus, nihil videlicet per
me ïfermonem meum feritabit, & Pater meus diliget contentioncm agentes, fed ad omne ftudium bo-
eum,& ad eum veniemus, & apud eum manftonem næ devotionis unanimes , divinis 8c apoftolicis
faciemus. Excgit ergo Dile&io tua, Fratcr carifli- conftitutionibus auxiliante Domino parcamus d. d
me, ut ex au&oritate Sedis apoftolic* tuis debe- O quàm bona eft caritas, qu* abfentia per ima-
remus confultis refpondere. Quod licèt non pro- B gincm, pr*fcntia fibimetipfis exhiber per amo-
lixè, fed fuccintté agere feftinaremus, propter rem, divifa unit, confufa ordinat, in*qualia fo-
quafdam importunitates, quæ noftris præpcdien- ciat, imperfe&a confummatl quàm rcûè prædi- colojf.i
tibus pcccatis in nos fupervenere : tuis tamen cator egregius vinculum perfe&ionis vocat : quia
h*c, per reliqua fan&orum Patrum inftituta, ftu- virtutes quidem cetcr* perfcdiônem générant,
diis perquirere latiùs 8c inveftigare committimus. fed tamen cas ita caritas ligat , ut ab amantis
Non enim poteft mens attrita, 8c oneribus atque mente diflblvi jam ncqueant. His rite perpenfis,
importunitatibus prægravata tantùm boni pera- c caritative jam di&is indulfi , nec præceptum t
gère, 8c libéré de his loqui, quantùm deleftara dedi , fed confilium : nec regulam in his pof-
8c oppreflionibus foluta. Non ergo ifta ob id pr*- teris ullis tenendam tradidi, fed de duobus peri-
tulimus, ut h*c 8c alia qu* neccflaria fore co- culis quod facilius fit, vitandum oftendi. Siigi-
gnoverimus, tu* Samftitati velimus denegare, tur in rebus fecularibus fuum cuique jus 8c pro-
fed ut quod hîc minus invenitur, latiùs perqui- C prius ordo fervandus eft : quanto magis in Eccle-
De tribus enim apoftolicam Sedem , in qua
alicus es 8c edo&us, capitulis confulcndam , pr*-
deceflorum cuorum fequens exempla credidifti,
id eft de confanguinitatis conjun&ione, 8c de vexatione
Epifcoporum à fubditis, 8c de Ecclefia-
rum dubitatione conlecrationum. Quod autem
fcripfi Auguftino, Anglorum gentis Epifcopo, a•
fiafticis difpofitionibus nulla debet induci confu-
fio, f ne ibi difeordia locum inveniat, unde pa- £
cis debent bona procedere ? Quod hac rationc
fervabitur, fi nihil poteftati, fed totum *quitati
tribuitur. Qua propter multum cor noftrum Ma-
gnitudini veftr* oongaudet, quod fic vos in v c f
tris a&ibus ftudiolos invenimus , ut vos 8c noftri
curam habeatis, 8c talia feifeitando inquirere ftulumno
videlicet, ut recordaris, tuo, de confan- deatis: quatenus talia vobis non folumapudho-
guinitatis conjun&ione: ipfi 8c Anglorum genti, mines gloriam, led 8c apud omnipotentem Domi-
qu* nuper ad fidem venerat, ne a bono quod cce- num pr*mia mcrcedis acquirant.
perat, metuendo aufteriora reccderet, fpccialiter Ceterum fuper vexatione Epifcoporum, dc qua
8c non generalitcr ceteris me feripfifle cognofcas. nos confulcre voluiftis: feimus quia a nullis vica
Unde 8c mihi omnis Romana civitas extitic teftis3
nec ea intentione h*c illis feriptis mandavi,
ut poftquam firma radice in fide fucrint folidati,
fi infra propriam fuerint confanguinitatem inven-
j i , non leparentur, aut infra affinitatis lincam,
id eft ufque ad feptimam generationem conjun-
gantur : fed adhuc illos neophytos exiftentes fie-
b piflimè eos priùs illicita doccre b vitare, 8c ver-
bis ac excmplis inftruere, 8c qu* poft dc talibus
egerint , rationabiliter 8c fideliter excludere o-
porter. Nam juxta Apoftolum, qui ait : Lac vobis
potum dedi, n o n ejeam ; ifta illis modo, non
pofteris,ut fupradi&um eft, temporibus tenenda
ïndulfimus; ne bonum quod infirma adhuc radice
plantanjm erat, erueretur, fed coeptum firma-
retur, 8c ufque ad pcrfc&ionem euftodiretur. Sa-
Præfulum perturbari debet exccffibus : quia valdc
indignum eft, ut bi qui Tbroni Dei vocantur,
aliqua motione g à Regibus vel fubditis turben- g
tur. Quoniam fi David Regum juftiflimus in Saiil,
quern conftabat jam à Domino reprobatum efle,
manum mittere non præfumfit : quanto magis ca-
vendum eft ne manum detraftionis aut vitupe-
ratibnis , five indiferetionis aut dchonorationis ,
quidam mittant in un&um Domini, vel in prædi-
. catores famft* Ecclefi* ? quia corum vexatio five
S detra&io ad Chriftum pertinet, cujus vice in Eo»
elefia legatione funguntur. Undc fummopere ca-
vendum *eft omnibus fidelibus, ne clanculo aut
publicè Epifcopum fuum, id eft un&um Domini,.
dctra&ionibus aut vituperationibus diJanient ,
perpcndentjss illud exemplum Mari* : quia pro
ne fi in his {ecus quam debuimus aliquid egimus, eo quod Moyfi famulo Dei propter ./Ethiopiflam
c non protervi* , fed commiferando a£l:um efle detraxit, immunditia lepr* muldata fir. Et illud
cognofcas. Unde & teftem invoco Dcurft , qui Pfalmift*: Nolite ta n g e r e chrifios meos, & in Bro< p/j. t
can* optimam gubernationem fpe£bantibus refpondifle S. Gregorium. _ anno ^03. Hadrianus ad Syracußnum patrimonium rege
Ergo aa alium Feliceai feripta eft quam ad illam Meflänz Epifcopum r Leoni, Secundino, Johaoni, Dono &c. Epifcopis Sieili
regendum miflus,
inferibitur Ep. 40. librii. Huic enim demortuo fucccflcrat Donus,
faltem initio Indift. xtv. ut patet ex Ep. 9. libri vi. Si dicas loco mo-
ramfuifle hanc epiftolam, camquc ad aliam indiftionem pertinere: quod
omnibusmfs.contrarium eft, neculla vel leviflima conjeftura nititur,
quid refpondebis de tot aliis ad Donum (criptis epiftolis ? Itaque Eucär-
po fucccflcrat Felix Dooi deceflor. Eucarpum jam anno 180. grandas-
vum agnoicit Pclagius II. ad ipfum feribens. Aliquot ergo ante Grcgo-
rii JPontificatum annis, Meffanenfcm Ecclcfiam regebat Felix I. In ejus
locum ordinacus eft a Gregorio Donus ; cui, non multis ante Gregorii
obitumannis fucceffit Felix II. Non, inquam, multis : nam incunte
idaturlib. 13. Ep. 18.
‘ Abeft vitare a Gcmet. Corb. ac Vatic. D.
* In Corb. & Gcmet. non propter ipfa. Excufi non propter ipfam, ubi
nullus eft fcnfus.
d Iifdem verbis incipit Ep. 53. lib. v. fimile etiam caritatis clogiutn
legitur Ep. 33. lib. v u i .S c Ep. 108. lib. tx.
« Vitiose in excufis caritatitu,t.
r Gcmet. eonfufio, ubi difeordia.
* In Vatic. D. & Gcmet. hjgliquis v*lfubditis. In Cotb. a deficit t