i z $ $ S. Gregorii Regiftri Epiftolarum 1236
fas & militates tiegligcrc, ut non folùm rcs ali- A ut dignum eft | diftulifti. Qma ergo hoe totum
quas vel mancipia earum, fed ctiam &: minifte*
iia apud diverfos efle incaute patiatur. Quod ita
effe hoc etiam nobis cx parte aliqua innuit ac con-
firmat, quod Gregorius lator praifentium, qui juris
fe Emolitana: Ecclefia:, quse in ejus diacccfi
conftituta eft , effis perhibet, ab alio le indebite,
co priefente, queritur fervitio fubjugari. Ideoque
Experientia tua pra:di£tum fratrem noftrum ftu-
<lcat commoncre , ut res Ecclefiarum vel paronon
folum ipfum reprobat, feefetiam adfacerdo-
talis officii pertinere probatur opprobrium ; volu-
mus ut eum coram aliis Sacerdotibus, vel qui-
bufdam dc filiis fuis nobilibus contcftari pro hac
re debcas, &c adhortari ut vicio torporis excuf.
fo, defes eflTe non debeat: fed in Ecclefia: fu* ac
monafteriorum cura fit vigilans, patemam filiis
fuis caritatem cxhibcat, in defenfionem paupe-
rum cum diferetione, in quibus juftitia fuaferit,
chiarum fiiarum five minifteria,rationabilitcr ven-g fit ereftus, confilia fapientum libenter fufeipiat:
dicct atque defendat, & ab aliis detineri nullo
modo patiatur. In qua re ne quam forte excufa-
tioncm valeat invenire, tua ei volumus falva æ-
<juicate adefle folatia. Quem fi forte , ut ha£fce-
uus extitit, videris cfl’e negligentem, ca qua: eum
facere oportuerat, te agcrc volumus & implere
in omnibus, quatenus Ecclefiarum utilitas nulla
occafionc depereatj fed & nobis quæque a&a
fuerint, renuntiarc feftina : ut à nobis quid poft
hoc facere debeas inftruaris. b Data menfe Mar-
tii, Indi&. vi.
quatenus & civitas ilia ejus queat follicitudinc
confolari, ipfe defidix fuæ culpas valeat ope-
rire. Si vero, quod non credimus, poft hanc ad-
hortationem noftram folito adhuc more negli-
gens elfe tentaverit, ad nos cft modis omnibus
tranftnittcndus, ut hîc pofitus difeere poffit quid
vel qualitcr fecundùm timorem Dci agere con-
veniat Sacerdotcm. c Data menfe Martio, In-
di&ionc vi.
E p i s t o l a XXVII.
E p i s t o l a XXVI.
Ad Anthcmiura Subdiaconum.
Pafchafii Epifcopi negligentiam coram fitlcüis tefiibus
reprehendat.
Gregorius Anthemio Subdiac. Campaniæ.
s4- X ) Ervcnit ad nos fratrem & coëpifcopum no-
JL ftrum Pafchafium ita defidem negligentem-
que in cun£tis exiftere, ut in nullo quia cft Epif-
copusagnofcatur: adeout neque Ecclefia ipfius,'
a neque monafteria, a five filii, vel oppreffi pau-
peres,ejus erga fe dilcâionis ftudium fentiant,
nec aliquam fupplicantibus fibi in quibus ju-
ftum eft , opem defenfionis accommoder : ô£
quod adhuc dici cft gravius, confilia fapientum,
re£ta fuadentium nulla patiatur ratione fufei-
perc j ut quod per fe nequit attendere, ab alio
faltcm poffit addifeere : fed rebus quæ ad Pafto-
ris curam pertinent prxtermiffis, ad fabricandum
naves toto fe ftudio inutiliter oCcupare. Unde fi-
cut fertur, contigit quadrihgentos ilium aut am-
pliùs jam folidos perdidilfe. Hoc quoque çjus cul- ^
pis adjungitur, quod ita quotidie defpe&us cum
uno aut duobusClericis dicitur ad maredefeen-
derc, ut &c apud fuos in fabula fit, & extrancis
fie vilis ac defpicabilis videatur, ut nihil habere
in fe Epifcopalis vel genii vel reverentix iudi-
ectur. Quod fi ita eft, non fine culpa tua efîe co-
fa gnofeas7^ qui eum objurgarc atque cocrcerc,
Ad Anthemium Subdiaconum.
Campania Epificopos officii fui immtmores convoctt, atque
ut vigilantius agant , montât. Si quem pofiea novtrit
defidem, mittat ilium Romam.
Gregorius Anthemio Subdiacono Campaniæ.
a Uoties ilia dc fratribus cocpifcôpifque no-
ftris audimus , qux & illos reprehenfibiles
oftendere, & nobis triftitiam valeant generare,
) de eorum nos emendatione non mediocriter co-
git neceffitas cogitare. Quia ergo nuntiatum no-
bis eft Campanix Epifcopos ita négligentes exiftere,
ut immemtfres honoris a fui geniique, ne-
que erga Ecclcfias, neque erga filios fuos pater-
næ vigilantix curam exhibeant, vel monafteriorum
follicitudinem gerant, feu in opprefforum fe
&c pauperum tuitioncm impendant : ideo hac tibi
au&oritate præcipimus ut cis à te convocatis,
cx noftro illos mandato diftri&è commoneas -,
quatenus defides ulteriùs elfe non debeant : fed
facerdotalem fe habere zelum &: follicitudinem
opéré doceant ; atque ita in his qux cos juftè fe.
1 cundùm Deum agere convenir, vigilantes exif-
tant, ut nullum nos dc çis denuo murmur exaf-
peret. Si quem vero eorum poft hæc negligentem
efte cognoveris, ad nos eum fine aliqua ex-
cufationc tranfmitte : b ut quàm fit grave nolle {>
ab his qua: reprehenfibilia, & valde vituperanda
funt, corrigi, regulari in fe valeant diftridionc
fendre.
N> TX ad E m j t , X X IV .
* Is erat Epifcopus Nicotcrx ex Ep. 48. lib. ir. Indifl. 2. F
N o r a a d E p i s t . X X V .
* Antea Proculum, led mis. lex codices optima* not*, quos con-
fuluimus, quibus fimiles funt edit. 1504.1508. if 39. & aliz antiquz,
Icgunt Palumbum. Videtur autem Palumbus efle Epifcopus Confcntix,
de quo fit mentio in Ep, 4 .1. 7. Indidl. 1. nunc Bp. 3. lib. 8. Gujfanv.
Ad cumdein quoque feribit S. Gregor. Ep. 47. lib. ix. Indift. 2. Lau-
datur hxc Ep. ab Hincmaro opufculo 33. c. 43. Abeodem multz citan-
tur epiftolx S. Gregorii, ut tertia libri ix. in capitularibus Caroli Cal-
vi tit. 7. cap. ultimo. Oftava ejufdem libri, in opufe. 33. c. 17. Ibid.
Ep. 108. laudati libri noni. Ejuldem opulculi cap. 10. citaturEp. 107.
prxdifti libri. Cap. 22. refertur Ep. 4$. libri xi. ad Thcoftiftam de hz-
refi infamatam. Cap. 36. Bp. 13. ejufdem libri xr. Cap. 43. epiftola 47.
libri ix. In opufculo denique 42. feu in epifiola Caroli Calvi nomine
ftripta ad Hadrianum Papam, adducitur cx Ep. 116. libri ix. infigne tefi
Hsec uullis in mfs. reperimus.
N o t * ad E p i s t . X X V I .
* In excufis, filii Ecclefie, Ultimam vocem ncc in Vaticanis, nec in
Norm. Colbert, aut aliis mis. reperimus; unde illam relpuendam duxi-
xnus: fi qui tamen ipfam reiinere volucrint, per nos licet. Qui vero fine
filii Pale fie docemus in notis ad Ep. jtf. lib. h i .
b Dura verba Epifcopo a Subdiacono intimanda. Nec leviora lunt
quz fequuntur coram aliis exprobranda. Scribant S- Gregorio dicam,
banc qui correptionem improbant, epifcopalifque dignitatis la:fie, acer-
rimum ejufdem dignitatis viudicem, rcum, fi polfint, peragant. Au-.
i et’
'* Hoc prxmittitur in tribus Vatic. & duobus Colbert.
N o t a ad E p i s t . X X V I I .
(/Quid honor geniufque Epifcoporum pofiulct, non lemel exprimit
vir fanflillimus. Quaruor Me commeroorat ; fiudium erga Ecciefias,
paterna* vigilanti* curam erga filios , monafleriorum fofiicitudinem,
opprefforum & pauperum tuitionem. In Ep. tC. Anthemio, eafdcm fere
dotes Bpilcopo attribuit: in utraque torporem defidiamque exagitar.
Au«ei. yide fimilem loquendi modum luprafip. 2;.
Ij
Liber XIII. Indi£tione VI.
E p i s t o l a XXVIII.
Ad Johannem Syracufanum Epifcopum.
A non potuit. Sed beneditftionem parvukm quin-
quaginm folidos San&itati vcftrx tranfmifi. Vos
igitur pro me, ficut credo quia facitis , enixius
orate, ut de prafentis vita: pelago me omnipotens
Cofmam Prejbyterum ex ejualitate loci, ad <juem ajfumtus Deus fua manu cripiat, atque me quicfcerc in
. r , xtemz v k x Httore ccncedac. Graved enim hie
I difi. 74»
m Quorum-
lain.
fite rat, affiiftum, reftituat priori loco.
Gregorius Johanni Epifcopo Syracufano.
QUorumdam ad nos relatione pervenit, Cofmam
, qui cx Monacho monafterii famfta:
Luciæ à deceflore veftro vcncrandje memoriæ
gladiorum oppreffiones & caufarum tumultus pa-
tior. Sed fi me diligitis, orando monftrate : quatenus
orationis veftræ intcrceffionem fenciam, Sc
ampliùs in tôt malis atque perturbationibus non
affligar. Omnipotens Deus fua vos manu protc-
Maximiano in Ecclefia Syracufana faëlus Subdia- B gat, & pervenire cum vcftris ad cxleftia bona
conus, atque à vobis poftca in poffeffionc, quæ concédât. Menfe Maii, Indi&ione vi.
Juliana vocatur, Prelbyter dicitur ordinatus, ita
nimia triftitia & loci qualitatc vehementer affli-
E f I S T O L A XXX.
dum, ut vitam fibi pcenam exiftimet, a & con-
tricionis fuæ fuga quærat auxilium. Et ideo quia
Ad Deufdedit Mediolancnfem Epifcopum.
talcs erga fubjc&os noftros debemus cxiftere, qua- Thcodorum cum Dtftnfon ad Venantium mitt at 1 de Theo*
les nobis , fi filbjedi fuiflemus , noftros voluera- dori expoflulationibus inquifiturum.
mus effc pra:pofitos; magnx benignitatis eft, fi
cum in Ecclefia ubi Subdiaconi eft fundus offi- Gfegorius Deufdedit Epifc. Mediolanenfi.
cio, Sanditas veftra reducere, atque illic Pref- XT’ Rater &: coëpifcopus nofter Theodorus mul-
byterum voluerit conftituere cardinalcm. Quod X 1 ^ queritur fe contra jufticiam atque promife
& facere quantum arbitramur debetis : fi tamen ^ fionem tuæ Sanditatis perpeti : quæ nos facile non
nihil eft quod juftè contra ipfum animos veftros duximus credenda. Sed quia hæc relinquere fine
exafperet. Si vero aliqua culpa eft, fuis nobis hoc inquifitione non poflumus, fratri &: coëpifeopo
epiftolis Fraternitas veftra ut feire poffimus infi- noftro Venantio ejus caufam deputavimus venti-
> nuet. b Datum menfe Aprilis, Indid. vi.
E p i s t o l a XXIX.
Ad Philippum Prejbyterum.
Gavifium fie de Andrea obitu, quod ad atema gaudia per-
venerit. Philippum rogat, ut idem fibi a Deo impetret.
Ipfi mittit folidos quinquagmta. D
Gregorius “ Philippo Prelbytero.
O Ufcepi epiftolas Diledionis tuje , in quibus
mihi innoteicere curafti, quod vir venerabi-
lis Andreas, Preibycer, de hac luce migraverit. Dc
cujus ereptione gavifus fum : quia ad ea qua: Temper
expetiit, gaudia a:terna pervenit. Dc folidis
, verb qui pro faciendo xenodochio b a filio noftro
Proba Abbate Jerofolymis relidi funt, hoc quod
deliberatum fuerat, ut fieri debuiffet, immutari
landam : ut fubtiliter ipfe cognofcac,nobifque 1
nuntict. Tua itaque Fraternitas eumdem Epifcopum
cum Defenfore Ecclefiæ fuæ fub feftinatione
ad prædidum fratrem dirigat,ut nos, ejufdem negotii
cognita veritate, fuis ipfe epiftolis ccrtiorcs
reddar.
E p i s t o l a XXXI.
Ad Phocam Impcratorem.
Peffimos Reges, ad populi peccata punienda ; optimot, ad
fiubditorum confiolationem conßi tui. Hort at ur ut afflifta
Rtipublica fiubveniat.
Gregorius Phocæ Augufto.
Lori a in excelfisDeo, qui juxta quod feri-
v J ptum eft, immutat tempora, & transfert régna
: ôc quia hoc cundis innotuit, quod per Prob
Lege S. Petri Damiab. lib. 1. Ep. 12. Alexandra II. S. Chryfort.
horn. 14. in cap. 11. Aft. Pxpoftularunt cum illo. . . .finguUri dtfpofiix
t>ofu it illii pet
Miiplun
<m ( P‘ttrttm) repr,thendi, uit hi difeant
>ria. Incipie
.........ride
us fit a faßte Ó» vana gU ■ ns enim Pe
n &c. Idem il. deferend
aftèrt Moïfis à foc:ero hom.jne barbaro
lit , VII! principatùsi magnitudine ; vel miraculis qua
e vubo\re fufundeb.atur, quodtttt prefer,uibus Ufque J
'S f id ,con fi de rabat quod lie fefignaficr
tjjet pa-rticeps namr* 1ua”1 non raro tnu Ita latent.
1 ideo cum manfuetudint ■ confilium fufeepit, Pji nunc vidtre alinuo
LAuger. ■ ' ' ....... " v ■
N ot jr ad E p i s t . X X V I I I .
V ®^1,,antts' fontrifiationis fiu fugam qutrat auxilium. Faventhuic
L Colbert. &, Reg.
j *n codem cod. Colbert. Menfe Mato, India, vr,. At paulo antea
d'J1 m a*'° ‘ *'cut & 'n ,uox lauc^- Rcg* legicur Menfe Aprili,
~ N o t x a d E p i s t , » X X IX .
• Sic antique editiones & mfs. codd. Maid in aliis: Philippo Epifcopo.
h In Vatic. D. & F. qui
0 Probo Abbati...........reliai
»>• quæ lc6fio alium inc
N o t a ad E p i s t . X X X . 1
1 In tribus Vatic. liuicEp. præfigitur Menfe Aprili, India, vi.
N o t a ad E p i s t . X X X I .
1 Olim in rébus lattis & gratiarum adlionihus ufurpari folitum hym
m Gloria in txcelfis Deo, jam obfa vavimus lib, y. Bp. 33. nota 4
Antiquum morèm fuam teftificandi lætitiam hujus hymni dccantationtf;
perfeveralTe ufque ad Caroli Mag. tempora, patet ex Anaftafio in Leone
HL Pariter, inquit, fe ampleaentes cum laerymis fe ofculati funt ( Léo
K Carolus ) &pridtao Pontifice Gloria in excelfisDeo inehoantc &c.
Venlm paulo poft hujus hymni ioco dccantari coepit Te Deum huda-
tnus. Si quidem Stephanos Papa exceptus eft Remis à Ludovico pio,
pr&cinehtibus pro Unta exultatione variis Ecclefia ordinibus, Te Deum
Jaudamus,&c. ut in ejufijem Ludovici pii vitalcgitur. In more etiam po-
fitumerat apud Græcos.his verbis, Gloria in excelfis Deo &cc. utiad
gratias agendas, ut exprefsè docet Chtyfoft. homil. 3. in cap. %. Ep. ad
Coloff. Porro qua occafione epiftola hæc feripta fuerit, omnes norunr.
rnfuperioribuscditionibus initio libri xr. nunc xm. Icgitur fub titulo
Ep. 1. De phoca Coronato & c. Verûm hoc ad calcem amandandum ccn-
p fuimus. Gregorium arguunt nonnulli, quafide Mauricio iniquiüs; dc
Phocaadulatoriè feripferit. Verdm, ut taceamus adverfum in multis
Gregorio fuifle Mauricium , nempe in controverfia cum Johanne Con-
ftantinopolitano cecumenici ritulum ufurpante, in Maximi Salonitan»
ordinatione, in pace cum Langobardis ineunda, Indift. 13. Ep. 40. Ut
etiam taceamus immanitate infigni, feedaque avaritiæ labe, præclaras
Mauricii dotes tune faltem fuifle defbrmatas, cum ingentem captivo-
rutn nnmerum jugulari malm't, qudm perexigua pccunia in fîngulorum
pretium à Chagano taxata illos rédimere : certum eft Exarchos in Italian!,
ut reliquias illic Imperii adversds Langobardos tutarentur mil-
fbs, pçr impotentiam Sc avaritiam , majora quàm hoftes ipfi, damna
Italis attulifle. Adjacentes quoque Italiæ inlulas exaftionibus nimiis
opprefias queritur Gregorius lib. v. Ep. 41. Igitur magis æqua fperans
tempora, hîc ad Phocam feribit : Releventur veftrâ mifericordiâ con-
trtti ac deprefitanimi fubjeaorum. Ep. vero 38. Domino laudes debemus,
quod remoto jugo triftitie,, ad liberiatis tempora fub imperiali benignita-
tisveflrt pietatt pervenimus. Denique Ep. 39. Deo gratias debemut
quod tant dura h»^i tetnporis pondéra cervitibtis no fris amo;a fient,