quia ad reftituenda qua: fibi’ præjudicialiter af. A bus fine aliqua altcrcatione reddenda eft: Sc tune
îerit detineri, per nos vos voluit fieri promtiores, de fupraferipto Mauro quaeftione ventilata, quod
praÆntia ad vos fetipta prxvidimus dirigenda. ratio fuaferir, terminetur. Quod fi forte Sc de
Queftus auteur cft campum cum vinca fila ab Ec- uxote ipfius aliqua dicitur elfe contenrio, & hoc
, cfefiîc vêtir* hominibus * irrationabiliter occupa- quoque. ita interventu judicii finiatur, ut vobis
turn. Quod fi ita eft , quamquam ante judicium illic pratfentibus ad nos de memoratis caufis de-
poffcllioci debuerat violenter ablata reftitui; ta- nuopratdi&us portitoïneeelfitatem remcandinon
men quia communis filiùs Eventius Diaconus ve- habcat.
fier, confentiente pratfato latore, confticuit per
quinque telles partem Ecclefite veftrte fatisfacc-
* E p x s t o l a CXXVII.
re polfe, ejufdem Ecclefia: juris ilium elfe ; ideo-
In ctlebratione Pafcha, rejttto Vittorii Cyclo, Scotorum
que Fraternitas vefira prædictum Philàgrium
contra juftïtiam laborare nob faciat, fed modis o
quibus potuerit, veritatem diligenter inquirar.
Et fimanifcftè, ficut hic conftituit, probari po-
tuerit veftri juris elfe, huic propter Deum citiùs
lâtis faciendum eft, ut à fua intentione fine labo-
rc difeedat. Alioquin ante omnetn contentionem
b b res ejus tulta veftra provifione reddatur, ut fua
cuique parti integra poft hoc maneat de proprie-
tate cognitio. Quia verb prb eo quad vobis nef-
cientibus inde dïîccfiit, veftros fe æftimat animos
offendifle , Fraternitas veftra ei dulcedinem fuæ
caritatis oftendat , ut cognofeat fe longé aliter {HH ... I , , .
quàm debuit de Sacerdoce eredidiffe. Sed quo- C E go * b Bargoma VlIls Columba ln Chnlto ;
niam .& fanftorum Apoftolorum fe fiepe limini- mitto falutem..
bus, uc ait, praflcncarc defiderat : quoties venic
TC voluerit,c nullius impedimentum, fed veftrum Râtia * tibi Sc pax a Dco Pâtre noftro Je- <
magis habeac in hac parte foladum. V ! fu Chrifto. * Liber me, ô famâe Papa, hy- .
mortm fequtndum, cut [Anatolius ab Hitronymo lauda-
tus fav it. D e Epifcopis per fimoniam ordinatis, aut pofl
lapfum tempore diaconatus; ac de Monachis monaficria '
fu a deferentibus confulit S. Gregcrium , quem videre ]
fummopere cupit. Laudat ejus Paßoralem librumJ petit- ,
que expofitiones in Ezjtchielem & in Cantica.
Domino fan&o, de in Chrifto Patri * Ro- <
mano, pulcherrimo Ecclefi# decori, to- ,
tius Europas flacccntis auguftiflimo quafi j
euidam flori, egregio Speculatori, theo- j
ria utpote divinä * caftulitatis potito.
Indicavit præcerea fupraferiptus portitot,quod pcrbolicum tecum non fit interrogandum de Pa- ,
allefta fafla inter alios civitatis Januenfis habi- fcha, juxta illud Canticum : Internai Fairem tmm, »
cqlledta 1
tatores, & ipfe dare pariter compellatur. Etmi-
ramur quod qui magis mifcricordia dignus eft,
vobis prcefentibus praigravecur. Quod ft ita eft,
denuo ab eo per quemlibet exigi veftra Sanftitas
non permittat: quia eum quem c«citas fua gra-
vat, inhumanum nimis eft in collatione afflige-
re-, cui ft elTet magna neceflitas, debuit ex.col-
d l-atione mifereri. Quiaverö ab Ecclefia d Dprto-
nenfi puerum fuum injufte queritur. detineri, Fra-
terniras tua pr«di£tx civitatis Epifcopo curet
fcribere, ut fi ita eft , fine aliqua illum conten
done refticuat. Qui fi aliter efle forte refponde- quod jam ( * tua tarnen pace di&um fit) nonef-
.r-it , aut apud vos, aut apud'arbitros caufa haec -----x
cognofccnda fine excufatione eft aliqua facienda.
& annuntiabit tibi; majores tuos, & dicent tibi. /
Licct cnim mihi , nimirum c micrologo , illud ,
cujufdam egregium Sapicntis elogium, quod di- <
xifle fertur, * quamdam videns * contupi£lam : \
Non admiror artem , fed admiror frontem , ad te ,
darum à me vili feribendo poteft inuri j tarnen f
tuæ evangelic« humilicatis fiducia fretus, tibi
fcriberc præfumo, Sc mei doloris negotium injun-
go.Vanitas namque feribendi nulla eft, ubi nccef-
fitas cogit, quamvis majoribus, feribi.
Quid d ergo dicis de Pafçha zi. aut ai. Lun« c
Mr s_ / _________ _____ /r-\ —___r ,
Nam idem Philagrius puellam fuam cum fi-
fe Pafcha, nimirura tenebrofum a multis com-
probarurc calcalenteris ? Non lacec enim,ut cre- ,
do, efficaciam tuam, quantum Anatolius, mir«
do&rin« vir , ut fanffcus aic Hieronymus, cujus
Eufebius Gxfarienfis Epifcopus in Ecclefiaftica
E excerpta inferuit Hiftoria , Sc S. Hieronymus in
liis üe nepotibus, de qua, ut ait , nulla eft qu«-
ftio , eumdem puerum fuum nomine Maurum
maritum fuum fecutam innotuit. Ex qua re a£tum 4
eft ut per eum de quo eft contcntio, etiam alii fiio hoc idem de Pafcha opus collaudavit catade
quibus nulla eft quxftio, teneantur. Quod fi logo, de hac Lun« «tatc^ vituperando difpuret;
veritatc fubfiftit, puella ilü cumfiliis Sc nepoti- qui contra Gallicanos fRimarios de Pafcha, ut
cs. At recentiores maluerunt benevalcntibtts, i
infirmh opponcrcnr
6 ai
i Irrepfic in exculos qui, aaic quinquennio ; quod expunximus , tum
quia fenfum tuibabat, tum quia ä mfs. abeft.
c Excufi fimul gaudia ; ä qua ledtione recedere cogunt mfs. pene
°m,‘eS‘ N o t ä ad E pxst. C X X VI .
* Colbert. & Rem. irrafmäbiliter Matt rum reftitui.
* Sic reftituimus ex probatioribus mfs. In quibufdam Icgitur abla-
tä, quod idem eft. Vidc qu* de hac voce jam diximus ad Epift. 55.
hujus Indidtionis. Gujfxnv.
- c Excufi, nullius impedimento avertatur .fei.
* Dertona'Pcolcmaio JVjralv«, Straboni b'sp^y ubi 9- pro r librariorum
vitio irrepfic: nam apud Stephanum ejus epitomatorem Icgitur i'iprat
■ xcAis Aiyvpav. Htec urbs, qux hodie Tertona, fita eft inter T'icinum &
Genuam, Epifcopalis fub Archiepifcopo Mediolanenfi. Gußänv.
N o t a ad E p i s t . CX X V I I . '
* Epiftolarum a fe ad S. Gregorium feriptarum meminir S. Co-
lnmb. Ep. 1. & i. Hisrefpondifte (ändtum Pontificcm feribit audtor vi-
tae S. Salabcrgx perantiquus. Queritur tarnen Columbanus Ep. 1. Sa-
tanam lemel & bis impedivific quominus Epiftolx fua: ad fandtifli-
mura Papi m peryeniren^ At forte c4jm duas priores non accepilfctS.
Gregorius, tertiam felicids delatam fibi Jegerat: cui poftea refpqnfum
dedit; etfi inter Epiftolas Gregorianas nulla extet ad Columbanum.
Ad annum veró 599. {altem referendam cenfemus liane Epiftolam,
quod ipfius meminerit Columbanus in Ep. ad Gallicanos Epifcopos,
ejus caufa congregatos anno lequenti. Porro nota; adicriptx ad mar-
ginem, funt R. P- Fkmingi Minorität, qui primus liane Epiftolam typis
mandavit; ipfis adjecimus nóftras in columnarum calce.
<• Leg. Barjona, hoc eft filius columbiE. Nomen hoc Columbano con-
venicbac qui modo columbam le , modo palumbum vocat. Columba-
p nus velut diminutivum pro pullo columbarum fumi poteft : hoc eft.
■ olumbt filio. Plurimis mendis feater hxc Epiftola, quibus mederi
arduui
itulo gaudet Ep. iv. ad Bonifa 4 In hoc dilTenticbant Scoti à ceteris in Pafchæ celebratione, q iod
Luna: 14. die in Dominicain incidente, hanc iplàm diem pro Pafchate
eelebrarent., ne cum aliis ad dominicain fequentem, folemnitaris hujus
eclebrationem diffcrendo,tcmpus Pafch® terminofque prastergrederentur.
• Forfan calculâtoribus; aut calcenteris. Hoc ultimo cognominc deu-
gnatus Origenes ab -Hieronymo in una epift. ad Marcellam ; fic pr"'*
appcllarus eft criam Didymus Alex. Gram
wgjs. Utcrquc ob
multitudinem librorum ab ipfis editorum.
i Porté fic didos, quod obfeura & dillicilia riniarcntur.
1037 Liber IX. Indi&ione II. 1038
ait, errantes, .horremJam inrnlit fenrentiam, di- A cum ; fed hoc fopotans Ipiiu Oaeoois, hoc imcens
: * Cériè, f i (tfque ad duarurn vigilt arum' ter-
minttm, eyuod noiPis~ medium inditat, onus Luna tardaient
, non lux tenebras fed lucem tenebrx fupe-
rant; quod certum efi in Pafiba^non effe prob ab tie,
Ut aliqua pars tenebrarum luci dominetur, quia fo-
femnitas Dominica Refurre&ionis lux efi, & non
efi. comrmtnicalio l a d cum tenebris. Et f i in tertia
iigilia Luna excanduerit ; non efi dnbium Lunam
2t. le i 22. exortam eJJ'e, in qua vertm Pafcha non
efi pofsibile mmol art. Nam qui hac Luna xtate Pafcha
definiunt pofsibile celebrari , non folum illud
aiiSloritate Divina Scriptuu affrmare non pojfuntfied
bibit bubum erroris. Qualis, rogo , h x c frivofa.
& tamimpolita, nullis fcilicet flivirra; Scriptur«
fiilta teftimdmis fenteotia : Cum Judsis Pafcha fa-
cere non debemus ? Quid ad rem * pCrtinet ?Num-
quid Judæi reprobi Pafcha facerc credendi func
nunc, utpote fine templo, extra Jcrufalem, Chri-
fto tunc figurato, ab iis crucifixo ? Aut, numquid
ipforuitr efle rede credendnm eft 14.Luna * e Pafcha
; & npn porius Dei ipfius inftiruentis Phafe
efle fatenchim eft, fciemifque jfolius ad purum
quo myfterio 14. Luna ad cranfcenfum elerta eft >
Quod forte fapientibits Sc tui fimilibus aliquan-
* Forti Lun*
Pafcha, aut
Luna & Paf-
, > . , . . 1 * . , . 1 J> • v . ------------ — j---------- - mm iiw ua a i iu u a u -
Cr jacniegn & contumacu enmen & ammarumpen- g tulum prarluceat. * Qui hoc opponunt, licet fine
culum iticurrunt; dum affirmant veram lucempojje im- -au&oritate, Deo im properen t quarc non fua prje-
molari cum aliqua dominarione tenebrarum, qua om- feiemia anrea tunc pr«caverit Jud^orum con-
nibm tenebris dominatur. Necnon in fandi do- tumaciam; ut fi nollet nos cum eis Pafcha face-
gmatis legimus libro : pafcha, id eft Solemnitas re, novem dies azymorum in Lege przeiperet, ut
Dominica Refurreffionts ante tranfgrejfum lemalis vel noftrac folemnitaris initium finem folemnita-
aquinoöHi 16. initium non potefi celebrari, ut feili- tis eorum non excederet? Nam fi 11. aut 11. Pa-
cet xquinottium non antccedatg quod utique ^ Vi- . fcha celebrandum, ä 14/ufque ad iz . novem dies
dorjus in fuo tranfgreflus eft cycFo, & per hoc computabuntur} feptem fcilicet l Deo pr*ccpti,
Gain« jamduaum[ invexit errorem, feu ut hu- Sc duo ab hominibus audi. S-’d fi licet homini-
milius dicam, confirraavit inolitum. Quippcqua bus augere per fe aliquid divins cenfura:, inter-
ratronc utraque ftare pofltint, tit fcilicet Refur- rogo, ne forte videatur contrarium cfleilli Deu-
redio Domini ante fuam celebretur Paffionem , p tcronomii fententiar : Ecce , inquit, verbum quod 1
i: ! “ t /^PCCjn d:cj m do> neei ue adP<[i*t M illud, reque auferas ab Domini jtrflSoiie in lege fanciti, in quibus tantum
légitimé Phafe Domini comedr mandatum eft,
(qui k 14. Luna ufque ad zo. ntimerandi flint)
contra jus fafque tranfeendantur ? Luna enim
zr. aur it. extra jus ïucis eft, urpote poft medium
itodis tunc temporis exorra ; Sc tenebris lucem
fuperantibus, lucis fblcmnitas nefas eft, ut aiunt,
agi. Quare ergo tu tam fàpiens, nimirum cujus
clariffima per Orbem , ut antiquitus, facri inge-
ilii diflrufa flint lumina, Pafcha tenebrofum colis
î Miror, faseor,à ce hune Galfia: errorem, ac fi
e*. Sed hæc ma'gis procaciier quàm humilircr
feribens , fcio euripum pr*fumtionis difficilli-
mx mihi * nexifle , enavigandum fore * irogus. '
Nec loci namque, nec ordinis eft ur magnse tuæ j
audoritati aliquid quafi difeutiendo inrogetur, j
Sc ridiculosé ce mei ( nimirum Pecri Cathedram
Apoftoli Sc Clavicularii légitimé infidentem) Occidentales
apices de Pafcha follicicent. Sed ru
non * cam me vilem in hac r c , quàm multos Sc *
defundos Sc viventes , hæc eadem qua: nocavi, *
filmantes magiftros, confiderarc dcbcs, Sc quafi
Schynteneum, jam _dio non foiffe rafum ; nifi for- Dcum eis te trfherrconoqhrum * credeVpiè mm- » u.
te putem , quod vtx credere poiTum , dum eum que me feito, licet faltuatim & hypetbolicè, chi. «ƒ««»»,t=,
■ L iS tC fr* 1 ^lU! C cmen^aEum, apud te eife loium os aperire. Tuum itaque aut exeufa aut
probatum. Altter tamen & honeftius tua excu- damna Viftorium : feiens fi ilium laudaveris, int
o poteft pentia, dum forte notam fub.re * ti- ter te & fupradiaum Hieronymum fidei futurum
es Hermagorica: novicatis , antecelfordm Sc fore negotium, qui nimirum Anamlium laudavit,
maxime lapa: I^oms audoritate contentus es. buic contratium j itaut qui unum fecutus fuerit,
Woli te qua:fo in Wlj qioeftione humilitatt tantum alterum recipete non poterit. Tua itaque confiant
gravitati crcdFre, quz fepe falluntur. Métier deret Vigilantia, ut in fidc duorurn auftorum fu-
rorte ejt cams vruus m hoc ptoblemate leoxc pradiftorum, fibi invicem contrariorum, proban-
mmuc Vims namque Sanftus emendate poteft, da, nulla fit inter te & Hieronymum in fenten-
qu* ab altero majdre emendata non * fucrint.. tia ptomenda diffonantiai ne nobis undique fine
o , , f p ^ T r eu"0.fttèS“ ag' t ns.& H 'bern' clsant1' E anguftia:,ut aut tibi, aut illieonfentiamus. Par-
quis,l lulolophts & fapientiffiims componendi cal- ce in hoc infitmis, ne feandalum diverfitatis of-
B comP“»n«. Viaormm npn foiffe receptumI tendas. Simpliciter enim ego tibi confiteor quod
nIU ^ Y™1? d,gnum. qUîm auaori- contra fanfti Hieronymi* aufloritatem veniens,
are idcirco mihi ttmido peregrmo, magis quàm apud Occidentis Ecclefias hzreticus feu refpuen-
lciolo tux dirige fulcrum ferment«: : & * matu- dus erit; illi enim per omnia indubitatam in Scri-
re punttum tu* placabilitatis huic tempeftati nos pmris Diyinis accommodant fidem. Sed hzc de
circumdanti compefcenda:, tranfmittere non de- Pafcha fufficiant.
jHHÉiji ^u,a *?on ™'hi fatisfacit poft tantos q'uos Ceterùm de Epilcopis illis quid judicas inter-
j:g ll. orcs j una îftorum fententia Epifcoporum rogo, qui contra canones ordinantur, id eft H quos k
ntium cantum : Cum Judais Fajcha * facere tu Simoniacos, & Gilras auébor pelles fcripfi-
on e emus. D ixit hoc olim Sc Viâor Epifcopus, (lis. Numquid cum illis communicandum cft }
nemo Onentahum fuum recepit commen- ^ Quia, quod gravius cft, multi in hac Provincia
* Vift.o p'"“- ..ko"»™ Hilari,t«nc Rom. Eed. ArcMiaHeohf, poRea
M Cydura fm Pafekafc™ oop.pon.i,’
?a” t « C o n T ”™ 0 “11'“ “ Rssllfc primilm amplia* fi™, p,
eilirtir I v - an- Ï4i. deinde omnes Occidentales. Hunc
■ M m m i a a E f e f t i & m ,„ i j i i s Ana,»i,„s, 1 «
oppomt Columbanus Alexandrinus crat fl u' ’ "-'toio
im« «U i« * principcn, loCom ^
lom. I I,
quoque de Pafchate canones, quos e
evulgavir Bucherius.
*' Ita emendandum duximus,cûn
( ubi in margine notatur haberi in n
t\C Simon,ocos ) %. G il tas aucior,
&c. Gildas is eflè videturcognom
o fapiens qui fcripfit de ezeidio Bri-
tannix & de EccIefîaOici Ôrdin
raftigatione. Idem infra indicatur
uuSor Giltam d* hit interrogavit. De facris ordinibu;
collatil ia Galiia conquerùur S- Gxegotius pene in omnibus Epiftolia
V V u ij