ï^ 9 4 D e i “s
tem fapientià ; fidat quod Dei eft, quia Deus faciet quod j
ejus eft, cum firmamentum regni fit ftudium contra inimi-
cos Chrifti : quia in damno eft quidquid cum peccato con-
gregacur. In terrcnis enim rebus fèmper caufi damni eft ori-
go peccaci, 6c nihil injuftèperditur, fi ftudetur de injuftitia
nihil haberi. lib. i i - ep. 63.
Quod féliciter rêgnare fit teelera in fuo regno non pcrmitterc.
lib. n.epift. 69.
Tunc enim ftabilitur rcgnum, cum culpa qua: cognoteitur, ci-
tius emendatur.. ibid. -
Unde doluit, ut illic habere pravam contingat a&ionem refu-
gium, unde difciplinæ debet prodire cenflira. lib. j. ep. 24.
Quod fubje&orum culpa, Prxpofitorum dcprimic vitam : 5c
cùm in fubjedto peccatum non corrigi turbin eos qui prxfunt,
tentenciaretorquetur. lib. 4. ep. 25.
Négocia qux confcientiam 5c bonam famam Principis range-
bant, non Legatis,vel aliis agentibus Sedis Apoftolicx com-
mifit,ut ilia cum ijjfo tra&arent: fed ipfius familiaribus viris
piis, qui na&i occafionem, cum eo agerent quidquid defi-
derabac., ut eorum famx confulere videretur. Ub. 3. Ind.
11., ep. 66.
Proponendum Principibus, qubd Dei flagella declinantur ,
cum dépravorum hominum corredtione Dcum plaça re fe-
ftinanc, declarans quod Dei flagella funt bellum 5c peftfs.
lib. 9. ep. i i .
Principes quomodo poflunt fuperare hoftes. lib. 9. Ind. 2. ep.
9. Quod tunc magis Principis exercitus contra hoftes cref-
cit,cùm Dei exercitus adorationcmcrcveric. lib. 3. Ind.
11. ep. 6$.
Et non carnali providentia, fed magis ad futuras Deo largien-
te vidtorias orationibus pervenitur. lib. 1. ep. 75.
Et lib. 4. cpift.7. fic inquit : Scito excellentiffime fili, fi vidto- 1
rias quxritis, fi de commiflx vobis provinciæ tecuricate tja-
datis, nihil vobis magis aliud ad hoc proficere, quàm ze-
lari Sacerdotum vitas, 5c inteftina Eccleflarum, quantum
poffibileeft, bella com pe (cere.
Probabat eorum confilium qui pacem cum barbaris agebant,
ut ad Chriftum eos adducerent. lib. 4. ep. 23. Sc ep. 24.
Prudentia Regis laudatur, quod libentiffime ab oratoribus fibi
relata accepit, 6c quod pacem cum Republica tradtabic. lib.
^ .c p .? . ^
Regem hortatus eft ad fui regni vicia extirpanda, qua: omnia
ipfi fignificavit, interminans divinum judicium, quod id-
circo ipfum admonebac > quia animam ipfius falvaci defide-
rabar. lib. 5. ep. 55. -
Proponebat Principibus propria: falutis periculum, fi delida
corrigcre négligèrent, cùm difllmulans ve^negligens emen-
dare peccata, fiat culpx particeps. lib. 11. ep. 69.
Miratum fe elle dixie, quemdam Principem majorem domus
fux delinquentem non vindicaflè. lib. 9. Ind. 2. ep. 9.
Principes 5c maximps viros abfoivere renuebat, cùm illorum
pcenitentiam non videret. lib. 9. Ind. 2. ep. 5.
Neque yiros clariflîmos aliquid illicite committeré patiebatur,
fed priùs paterne admoneri jubebat. lib. 10. ep. 26.
Quod foris inimici affligant, incus judices conturbent. lib. 10.
epift. 3 6.
Sacrileges, fi opus eflèt, ab Imperatore puniri curabat. lib.
10. ep. 8.
Cxfaris propofitum contra hxrcticos laudat. 1. 6. ep. 66. Hortatus
eft eundem ibidem ad ulcifcendas repellendafque injurias
, 5c malà illata ab hxreticis, Epifcopis Catholicis.
Conqueritur, quod ejus leges contra hxreticos non terventur.
lib, 6.ep. 66-,
Hortatus eft Reginam Gallia: ad ftudium revocandi fchifina-
ticos, convertendi infidèles, nefarios 5c flagitioters viros ul-'
eifeendi \ ut regnum flagellum Dei effugiac, quia fi belli flagellum
declinaverir, non effugiet peftem. Bella cnim,inquic,
5c peftis oh. peccata non punita a Deo immittuntur, cùm
Deus corredtione fceleratorum hominum placetur.l.j.ep. 11.
Juffit certiorem fieri Imperatorcm, quod fchifmaciciad unita-
tem fidei fponte venirent. lib. 9. Ind. 2. ep. 9.
Commendabat eos qui prxcipuè ftudebant ut fchifinatici ad
gremium Ecclefiæ redirent, illos adhortans ad idenixius.
perficiendtlm. Quia inquit, hac in re tanto commodare-
tributionis accrefcunt, quanto ftudium laboris augetur. lib. R S; 5P- 47-
Schifmaticos ad Ecclefiæ gremium reverfos Principibus com-
mendabat, ut pertinaces ctiam hujufmodi exemplo revert»
procurarentur, lib. 9. Ind. 2. ep. 94. 5c 9 y
fpedtant. 1395-
Contra maleficos à Erxtore impïoravit auxilium, ut fèveriùs
in illos animadyerreretur. lib.-5. ep. 31.
Modeftc 5c benignè cum Imperatore 5c Principibus fe geffit in
principio, injuftas leges 6c contra Ecclefiafticam libertatem
Fcrentibus : ita tarnen quod non defiit libéré illis fua mala
ada improbare, 6c illas exequi norl permifit, fed ut abroga-
rentur ftuduit. lih. 3. Ind. 11.ep.65.
Priùs egit cum ipfis Principibus de iniquis jufllonibus : dein*
dedeclaravit Epifcopis aliifque inferioribusquid eflèt agendum
fuper illis. ibid.
Imploravit auxilium magiftratus pro Delegato Sedis Apoftoli-
c x , inquirente contra non (èrvantes canones 6c ftatuta Pa-
crum, inquiens, quod tanto libcntiùsarripuit corredionem
caufarum ccclefiafticarum, quanto de illius (ècularis pote-
ftacis pia mente confidit. lib. 4. ep. 7. Ec iit Epifcopus nul*
B lam excufationem haberet animadvertendi in apoftatas à fide,
magiftratus imploravit auxilium- lib. 8. Ind. 1. ep. 18.
Ad Reginam fbbtrahentem fe ab obedientia Epiteopi fui nuncios
Tegavit. lib. 4. cp. 4.
Quod Imperator in caufis clericorum non le immi(ccbat,'re£
cripfit Maximo Salonicano ; Poftquam, inquit, ÔC nobis
5c omnibus notum eft piiflimos Dominos difeiplinam dili*
gere, 6c ordines tervarc, canones vpnerari, 5c in caufis (a-
cerdotalibus non immifeefe; inftanter exequimur, quod Sc
illorum juvat animam,atque Rempublicam,5c ad quod nos
terribilis tremendique judicis refpedtus impellir. 1. 6, ep. 25.
Imperatori refiftere in iis quæ contra canones judicabat, non
dubitavic, inquiens : Aliter autem nos id'faccrepro omni-
potentis Dei timoré omnimodo non audemus. Et paulo
poft : Quod vero ip(è fècerit, fi canonicum eft, tequimur :
fi verb canonicum non eft, in quantum fine peccato noftro
^ valemus, portamus. lib. 11. ep. 47.
Honqr ab Imperatore Sacerdotibus deferendus. lib. 5. ep. 40.
Peccatis fuis depucabat, quod contumaces Epiteopi ad fecula-
reshaberent refugium, inquiens : Ecfi Epiteoporum can-
fx mihi commillbrum apud piiflimos Dominos aliorum
. patrociniis dilponuntur , -infclix ego in Ecclefia ifta quid
faciof lib. j. ep. 21. .
Quod non obftantibus Imperatoris interpellationibus, fi Epi-
(copus contumax non veniret, diftriélionem canonicaih in
ilium exerccre nullo modo ceflàret. ibid. «
Eumdem coram fe in honore comparere noluit,non obftanci-
bus Imperatoris petitionibus. ibid.
Hortatus eft * Exarchum ad obediendum Ecclefiæ. 1. 6. ep.4 3. * wn Exit-
Mutua charitas, quæ debet eflè inter Sacerdotem 5c Princi- chum.jedH
v pem.ibid. .... • *• ' • , : : - ' ; .nanthmm
Hortatus eft Reginam Francorum, ne neophyti vel fimonia- c,um‘
ci in Epifcopos eligerentur. lib. 9. ep. 11.
D Epilcopi damnatîlèntentiæ Sc caufæ revifionem ad inftantiam
Exarchi commifit. lib. 9. Ind. 2. ep. 10.
Epifcopos excufavit apud Principes de illis apùd ipfum con-
querentes, unde non facilè contra illos ndem adhibebar.
lib*9. Ind. 2. ep. 44.
Principibus bona agentibus fuo nomine gratias agere potifli*
- mùm (ùper pace non præteribat. lib. 9. Ind. ®.ep. 99.
Tribunos 6c magiftratus hortamr ad gravamina contra Ecclefiafticam
libertatem illata vihdicanda. 1. 9. Ind. 2. ep. 101»
Qubd orandum eft pro vita Imperatoris, cujus vita erat caufa ,
ut orthodoxi ad ordines peraucerentur, lib. 11. ep. 4 6.
Regem Galliæ hortatus eft , ut congregarctur Synodus contra
fimoniam. lib. 11. ep. 59.60.61. Sc 64.
Oftendit eidem bona ipfi ventura ex reformatione abufiium regni
fui, Sc quæ mala ab illis emanarunt. 1. 11. cp. 59. Sc 60.
£ Admonet Regem Angliæ, ut fuum Epifcopum audiat, fi vulc
utille proipfoà Deo audiatur, lib. 11. ep.66.
Reginam Galliæ hortatus eft ad prxbendum auxilium contra
impudicitiam Sacerdotum, inquiens malos Sacerdotes rui-
nam eflè populorum. lib. 9, Ind. 2. ep. 109 5c 1.11. ep. 69.
Sentcntias nonnullas quas tulit, non priùs publicari, quàm
Imperatori per Relponfidem fignificaflèf , permittebat, ne
in de(pe6lum illius aliquid agere videretur : cùm ejus prar-
deceflor id contra quod (èntentiam tulit permiferit. lib. 14.
epift. 7.
Ut Princeps ad ejus judicium veniret,refcripfit.l.y. Ind,2.ep.44.
Laudatur' Imperator eo quöd fervabat unitatem faccrdotalcm.
' lib»'. 7. epift. 6.
Signum quöd Dcum diligant Principes, eo quöd Sacerdotes
5c Chrifti famulos diiigunr, honoreque afldciunt. lib. 9.
epift. n . W M
1 ^ 6 ad Princep
Rationem ejus rei Imperatori reddere non pigebat,qua:illiad- .
mirationem afferre poterat: unde certiorem ipfum fecit,
cur Legatos novi Patriatcha: apud fe moram traherepaflus
non eft. lib. 7. ep. 6.
Juffit Defenfori mandatum vocandi Epifcopos provineix ad
limina Apoftolorum Prxtori provineix fignincare, ad re-
movendam omnem fufpicionem, ne illorum difeeflus im-
pedirctur. lib. 7. ep. 22.
Certiorem fecit Reginam Gallix de reformatore tranfmitten-
do : quod fieiplacueritquamprimum tranfinicteret, uccum
aliis regni Prxlatis fubtiliter abufus quxrat Sc emendet. lib.
11. ep. 69.
Eidem fignificavit fe velle legare aliquem, ut' fedis Apoftolicx
nomine pera«fta Synodo, perpetrata contr% canones corri-
gat. lib. 13. ep. 6.
Prxdicatores miflos ad converfionem infidelium eis commen- ]
dabat. lib. 4. ep. 23. Sc 24.
Gratix agendx funt Principibus ob prxftitam charitatem Le-
gatis fedis Apoftolicx. lib. 9. ep.11. 6c 1.11. ep. 61. Sc 61.
.Aa natalcm fan£ti Petri diem Principes invitabar. lib. 9. Ind.
> eP . 9 -
Honores viris probis conferri ab Imperatdrc curavit, unde
commendavitRefponfali eum qui non habebat totam pecu-
niam neceffariam proemenda chaftaexconfulatus, ut ilium
opera 6c aliqua pecunia juvaret: ita tamen fi fieri poterat,
abfque difliculcate, ut apud Imperatorem fuo nomine non
uteretur, cum talis eflet vir, cui honor fine pretio debere-
tur. lib 2. ep. 53.
Principes hortatus eft, ut annonam piis locisdebitam reftitue-
re non morarentur: quia quidquid tribuirtjr pauperi, fifub-
rili confideratione penfetur, non eft donum, fed mutuum : .
quia quod datur, multiplicato fine dubio frudlu recipitur.
lib.io.ep. 21.
Laudatur amor Reginx Galliarum erga pia loca. lib. 13. ep. 6.
Commendare fe nolle ait Ecclefiam beati Petri Auguftx,‘ cum
Deum diligat: quia quanto plus Deum diligit, tanto am-
plius ditftam Ecclefiam amat. lib. 13. ep. 39.
Petitio Chriftiani Regis non negligenda. lib. j. ep. 55.
Ejus precibus in iis qux ad religionem fpetftant, fatisfacien-
dum. lib. 6. ep. 50.
Legatum ad poftulationem Regis in' fuo regno conceflit. lib. 5.
«P- M
Sigpificavit Regi mandata Legati, ejufque auxilium implora-
vit, utea peificerentur. ibid.
Quod non conceditur Principum precibus, non eft aliis per—
mittendum. lib. 9. ep. 11. £
Quod in aliquo a rigorc eft recedendum Principum gratia, ibid.
Principibus eft denegandum quod non eft concedendum. ibid.
Difpenfare cum bigamo ad facros ordines Reginx Francorum
denegavit, inquiens: Abfit enim ne veftris temporibus, in
quibus tarn multa pia ac religiofa agitis, aliquid contra Ec-
clefiafticum inftitutum fieri permittatis. lib. 13. ep. 6.
Non permittebat illis fxculares fubditos angariare. lib. 1. ep.
■ 49. Et idem ep. 61. Gennadio Patricio 5c Exarcbo Africx
inquit: Ita igitur, quxfo, afpirantc Domino hxc omnia in-
terminationis noftrx prxeeptione corrigite, ut fi non reefti-
tudinis contemplatione, faltem formidine noftrx juflionis, a
talibus fe gloriofus Theodorus, vel homines ejus abftineant.
Pauperes fxcularibus Principibus commendabat.lib. i.ep.48.
aflerens, ut falva juftitia piis fe caufis libenter accommo-
dent, Sc quidquid his juris ratio tribuit, benigue jubeant
cuftodire.
Et epift. 76. Prxfcntium quoque latorem, 5cc. ut in his, qux E
fibi neceflaria, juftitia tamen prxfente, fuggeflerit, follici-
tum ei impendatis effetftum.
Hortabatur uc onera 5c intolerabilia gravamina populorum
tollerent, illorumque calamitates fublcvarent, cum magis
juvetur Refpub. ex pauco quod colligitur jufte,quamex
multo cum peccato, cum id ut caufa, ut tot magnx expenfx
in tantis calamitatibus nihil profint. I/lufiris epijiola contra
ifios Principes acerbos exaftorts de Sardinia, Corfica &
Sicilia, lib. 5. ep. 41.
Qux colliguntur, fine peccato efle debent; unde eadem epift.
dixit,: Idcifc'o fortafle tantx expcnfx in hac terra minus ad
utilitatem proficiunt, quia cum peccati aliqua admixtione
colliguntur.
Commendavit provincias Principibus , ut ad illas regendas viros
probos mitterenr, nec paterentur illos a quoquamin ul-
lo contra juftitiam prxgravari. Unde commendavit infus
fæcuiares. 1397
A lam Corficx, ut gubefnatorem, qui bene illam tradaret, ad
earn deftinaret, & prxterirum gubernatorem laudavit : Sc
probabat, fi iterum ad candem infulam regendam mittere-
tur. lib. 7. ep.. 3.
Regi Francorum referipfit, ut curaret, ut fpoliatu's EpifcopuSj,
fuis bonis 5c Epifcopatui reftituerctur. lib. 9, Ind. 2. ep. 116.
Prxfedis fignificabat quantum in fe efTet, fc affli&is intercef-
fionis fux fblatium non negate, lib. 10. ep. 37,
Deus bonos ad populorum regimina perducit, ut per eos omnibus
, quibus prxlati fucrint, dona fux pietatis impendar;
lib. i i . cp. 66.
Felices populi ob regimen boni Regis, lib. 13. ep. 6.
Calamitates provinciarum commendabat Imperatori, prxfcr*
tim Italiæ, à Longobardis inflidas. lib. 13. ep.38.
Hortatus eft Auguftam ad fublevanda gravamina Reipub. lib*
5 13. ep. 39.
Patricium hortatus eft, utapud fiium Regem, in caufis paupe-
rum fuus animus crefceret: cum nobilium mentium fèmiple-
num bonum videatur, quod fine adje&ione rclinquitur. lib.
11.ep.14. ^
Nutrices filiorum principum hortabatur, ut talia tunc eis fug*
gerant, quæ poftmodum oftendant quàm bona fiierinc, quX
à nutritorum fuorum ore fuxerunt. Nam verba nutriencium,
aut lac emnt, fi bona funt aut venenum, fi mala. lib. 7,
ep. 26.
Laudavit eos qui fuum officium egregie prxftabant apud fuos
Principes pro fide Catholica. lib. 9. Ind. 2. ep.121.
Patriciam hortatus eft ad cogitânda ea qux plus animx funt
quàm corporis. Sc tremendum Dei judicium, 6c quod omnia
funt tranfitoria.’ lib. 13. ep. 32. *"
^ Confiliarii officium deferibit. lib. 1. ep. 34. inquiens quod cum
amicis omnia traâanda funt, fed prius.de ipfis j Sc ii adhi-
bendi funt, qui non ma, fèd te diligunt.
Et lib. j. ep. 36» qui affiftunt Principibus, Sc finceris erga eos
dileétionibüs obftringuntur, ilia ipfis fuadere debent , at-
que fuggerere qux animam falvent,, Sc opinioni non dérogent.
Juffit Principibus ut confiliarios fchifmaticos ad unitatem redire
facerenr. lib. 9. Ind. 2. ep. 9.
Ait quod non eft mirum fi ibi hxretici non poflunt adduci,
cùm confiliarii fine fchifinatici. ibid.
Quod multorumfolamen eft, ut prudentes viri Regibus adhx-
reant. Namdum prxftandi fibi locum ad animx utilitatem
datum intelligunt, certum eft, quia inercedis caufis, qbi in-
veniunt, non ppftponunt. Tib. n . ep. 14.
1 Contra confiliarios, qui contra Dei timorem, Sc ftatuta cano-
num confilium Epifcopo dederunt, juffit excommunicari,
fic inquiens : Ut cadentes difeant, quatenus incautc ambula-
re non debeant. lib: 9. ep. 2.
Præfeétos Ôc Redores provinciarum 5c urbium hortabatur,ut
exercèrent fèveritatem in fidei Chriftianx hoftes, fic inquiens
: Ita ergo omnia diftri&iffimè fiib omni feftinatione
corrigite, ut non folùm pro hac vobis difeiplina gratias re-
feramus, fed ôc teftimonium de bonitate veftra, ubi neceflcr
fiierit, prxbeamus. lib. 3. Ind. 11. ep. 3 8.
Et ab illis poftulavit, ut eorum auxilium pro fidei propagation
ne impartirentur Epifcopis. lib. 3. Ind. ii.ep. 6z.
Judices quos à pravitate convertere ncquibat, litteris apud fuos
Principes notabat. lib. j. ep. 41..
Alios fuptemos apud Principes adnjonuit, ut Principibus flig-
gererent,ne permitterent magiftratus pravè agere.l.^.epizz«
Xibertates uniufcujufque contra judicum infolentias libère de-
fendebac- lib. S. ep. 51.
In eo quod injufte fic, Deus offenditur, Sc propria opinio gra-
vatur, 5c Principum tempora fufeanmr. lib. 10. ep. 51.
Quando Deus offenditur ut placatum nobis reddamus homh
nem, nullo modo homincm placamus. ibid.
Nullo modo fè pafluruminquit, fi fibi conftarent qux dequo-
dam judice ferebantur, quin Imperatori'fignificaret, cum
homines propter juftitiam fè diligere profiteatur, non autem
. juftitiam propter homines poftponere. ibid.
Magiftratus in fiio munere obeuhdo, priùs Deum oportet ut
placatum habeat, deinde cum omni follicitudine irfipleat
Principis utilitatem. ibid.
Iram in magiftratu edomandam, 5c fiigiendam afferit. ibid.
Prxfedum hortatus eft,utgraviffima 6c vexationes atque vio-
- lentias judicum corrigat, oppreflofque.ex tributis lublevet,
lib. 11. ep.y^ . '
Magiftratum adraonuit, ne in caufis Ecclefiafticis fe itnmifce-
. V V u u Üj ' -