■ il:. iJm
ïios te in præfenti tantummodo folidos dare præ-
cipimus , qui 6c ipfi tuis rationibus imputentur.
Ica ergo fac , ut impenfæ mercedis tu quoquc
participium fortiaris.
E p i s t o l a * XXV.
Johan. Duc
Paftorale ont
quàm forrai-
aandum.
■
tu
iuxta fanai Pctri bafilicam cfle dignofcitur, bi- A Perpendo quippe , quod oittni cura vigilan- optini:
' ----- ------------— j —- —~ dum cft,utRedor cogitatione fit mundus, ope- «seOEgj
ratione præcipuus, difcretus in filentio, utilis in
vcrbo, fingulis compaffione proximus, præ cun-
dis contemplatione fufpenfus , bene agentibus
per humilitatem focius , contra dclinqucntium
vitia per zelum juftitiæ eredus. Quæ videlicet
cunda dum fubtili ftudeo inquifitione perfcrutari,
Ad Johannem Epifcopum Conftantiliopoli- ipfa me in fingulis latitudo confiderationis angutanum
, Ü ceteros Patriarchas. .ftat- Nam ficuc Præd‘xi. curandum fummopcrc M
eft ut Rcdor cogitatione fit mundus , quatenus fitmi»
Paftoris oms, dotes , officia late profequitur, ac demum milia hune immunditia polluât, qui hoc fufce-
fidem ad Conciliorum normam profitetur. pic officii , Ut in alienis quoque cordibus poilu-
* Gregorius Johanni Conftantinopolitano, B H raac.ulas terSat- Qïïi.a neceffe eft ut effe KH
UTP , . c ~ r • a munda ftudeat manus, quæ diluerc fordes curât, Necdfc
Eulogio Alcxandrino , Gregorio An- nc ta^.a qUæque deteriùs inquinet, fi fordida ipfa
tiocheno , Johanni Jerofoly mitano , & infequens lutum tenet. Scriptum namque eft :
d Anaftafio Expatriarchæ Antiocheno , tJMtmdamini > qui fertis vafa Domini. Domini etc- jfù.»
e ^ paribus nim va^a h:runt, qui proximorum animas ad in-
A r 1 ' tcrna facraria perducendas in converfationis fuæ
C Onfideranti mibi quod impar meritis, at to- exemplo fufcipiunt. Apud femetipfum ergo quanto
animo renitens, paftoralis curæ pondéra turn debeat mundari confpiciat, qui ad æternita-
portare compulfus fum , caligo inceroris occur- tis tcmplum vafa viventia in finu proprix con-
rit 6c trifte cor nihil aliud, nifi cas quæ videri verfationis portât. Hinc divina voce præcipitur,
nil finunt tenebras, videt. Nam quid Antilles à ut in Aaron pedore f rationale judicii vittis li-
Domino, nifi pro delidis populi interceflbreli- gantibus imprimatur , quatenus facerdotale cor
gitur ? Qua itaque fiducia ad eum pro peccatis ç nequaquam cogitationes fluxæ poflideant, fed ra-
alienis interceflbr venio , apud quem de propriis tio fola confjringat. Nec indifcretum quid vel
1 inutile cogitet,fecurus non film ? Si fortafle quifpiam apud po
qui ad exemplum vitæ aliis contentem
virum, qui 6c fibi iratus, & mihi eflet in-
cognitus, interceflorem fiium me fieri quxrerct,
protinus refponderem : Ad intcrcedendum venire
nequeo, quia ejus notitiam ex fedula fami-
liaritate non habeo. Si igitur rede homo apud
hominem, de quo minime prxfumfiflem, fieri interceflbr
erubefeerem : quantx hoc audaeix eft,
quod apud Deum pro populo locum interceflo-
ris obtinco, cui familiärem me efle per vitx me-
ritum non aenofeo> ,?? QQuuaa in re eft mihi adhuc aliud
ftitutus ex gravitate femper debet oftendere
quantam in pedore rationem portet.
In quo etiam rationali vigilanter adjungitur ,.
ut duodecim Patriarcharum nomina defcriban-
tur. Adfcriptos enim Patres in pedore ferre, eft Exem
antiquorum vitam fine intermiflionc cogitare. r
Nam tune Sacerdos irreprehenfibiliter graditur,
cüm exempla Patrum prxcedentium indefinen-
tcr intuetur: cüm Sandorum veftigia fine cefla-
tione confiderat, 6c cogitationes illicitas depritendat.
gravius formidanefum : quia ficut cundi li- Dmit, ne extra ordinis fui limitem pedem operis
Rurfum cùm me ad confidcranda débita
Paftoris opera confero, perpendo quanta inten-
tione curandum eft , ut fit operatione præcipuus,
quatenus yitæ viam fubditis vivendo denuntiet,
6c grex, qui Paftoris vocem morefque fequitur,
per exempla mcliùs quàm per;verba gradiatur.
morem fupprimo, 6c confolatam mentem adPon- Qin enim loci fui neceflitatc cogitur fiimma di- Ad ri
tificalis operis ftudia accingo , confiderata ipfa cere , hac cadem neceflitatc compellitur fumma Jjjj
rci immenfitate deterreor. monftrarè. Ilia namque vox libentiùs auditorum
E
quido novimus, cùm is qui difplicet, ad intercc-
dendum mitcitür, irati ad détériora animus pro-
vocatur. Et valde pertimefeo, ne commifla mihi
plebs fidel ium, rcatus mei additamento depe-
reat, cujus nunc ufquedelida Dominus æquani-
miter tolerabat. Cùm vero utcumque hune ti-
No XXV.
a Ita reftituimus hune titulum viginti faltcm mfs. codicum bencficio,
quibus concordant editiones antiqnæ, Veneta 1504. Parif. ijo 8 .1J71. &
aliac. Eodem modo legitur apud Johannem Diaconum lib. z. cap. 3. &
apud Ivoncm part. 4. c. 117. De hoc Johanne, diâo Jejunatorc, vide quæ
fupra diximusEpift.4. Guffanv. In ed.Vatic, cxcidcrat Gregorio Antioch.
In aliis excu/îs legitur , Anaß. Patriarche. : feribere, Expatriarcht
coacti fumus auâorftate quatuor mis. Vatican. Norm. Anglic. & fere
omnium.
b De Eulogio vide infra Epift. ft.
* Hic è monte Sina Monachus* in locum Anaftafii Magni à Juftino
Imperatore pulfiaun. 571. fubrogatur. Vir land magnarum virtutum,
nifi viventis Epilcopi Sc tanti viri lèdem occupaflec. De eo mira dicit
Evagrius libro quinto, capite 6. Sc Nicephorus lib. 17. cap. 36. Cûm
autemper annosxxiij. federn Antiochenam pacificc rcxillct, decclTori
camdem reliquit moriens ann. {94. Guffanv.
De eo fiipra Epift. 7.
e Id eft , eodem exemplo : fcilicet quia plures Epiftolæ ad lingulos
exe.mplis paribus mittebantur. Eodem modo habetur Ep. 80. bu jus libri,
Sc Epift. olim 37. & Hi- lib. 7. Indiftione z. nunc 6% Sc 106. lib. 9. Vi-
decur nonnullis idem eile quod litteræ paricuU vel paricla, eftque conjediu-
ra dariffimi viri Hieronymi Bignonii in Notis ad Marculfùm. Alia eft
opinio Claudii Salmalii ex libro de modo ufurarum, ubi ait : pariculam
ihartam, Græcis r< ïnv, elle exemplum quod ex authentico excmplari
deferiptum eft : unde exemplars , deferibere cx authentico ; itaut par
fit rJ xfu-nrSxu. Et fic paricuU charts diver fie jfunt ab authcnticis
Sc originalibus, ut Grarcis re Jnt , 8c re irivimr diverfum eft ab
ip%Tvx* 8c irfanvTvirti. Guffanvil. Confule, fi placet, Mabillon. De re
diplomat, lib. x. cap. 2. mm. 7■ Idem loquendi modus infra Ep. 80. Sc
lib. 7. Ep. 60. 8c 106. Lege cod. Theod. tit. de fententiis Sc pariculo
recitatis.
Alio modo quid fignificet a paribus explicatur in mf. Pratell. in no-
ta ad Ep. a8. lib. 9. Antonio Subd. Charta qus. in difiraHiont & emtiont
pojjeffionis fieri filet, a paribus proprii dicitur; pro eo quod exemplar tilted
tarn apud emtorem, qu'am apud difirallortm retinetur atque ferva•
tur. Proinde Beatus Greg, interdum hujufmodi ritu ufus eft, dirigens £■
piftolas fuas ad diverfas perfinas: retinebat enim exemplar apud f i , ne
fortl caffaretur vel corrumperetur Epiftola fua in itinere. Hare nota ejuC-
dem eft antiquitatis ac iple codox qui 600. an. retatem prxfert. Juxta
y-, conjedturam banc omnes Gregorii Hpiftohe a paribus aici potuilTcnr.
r De ordine Patriarchatum, ut hoc loco lervatur, diximus in vita S. Gregorn
li cap. 1. & de inferiptione a paribus difleruimus.
f De eo Exod. z8 • Hcbr. jon chofen Græcis
de qua voce Budxus in comment, linguæ Græcæ. Apud antiques ( ait)
dicebatur xiytoc,qni unaquaque nations patria infiituta interprétari & eloqui
poterat...... poftea omnes difirti fie appellati : item vates feu fatidiei.
Alytai autem eft oraculum feu refponfum divinum oratione (bluta, ut
fötjrpi'oe, ver fi bus, fecunddm quofdam G ram ma ti cos. Vide philonem
de vita Mofis lib. 3. fed præcipuè fandtum Hieronymum ad Fabiolam
de vefte làccrdotali, qui legit {fcfp. Porrô de rationali cadem. verba K-
pctics in lecunda parte Paftoral. cap. a. Guffanv.
309 Liber I. Indi&ione IX. ' 310
cor pénétrât, quam theemis vita commendat : A diligit, quafi coccus ex duplici tin&ura fulgefi
quia quod loquendo prxeipit, oftendendo adju-
vat ut fiat. Hinc enim per Prophetam dicitur:
Super montem excelfum afiende tu qui ev angelicas
Sion. Ut videlicet qui cxlefti prxdicatione uti-
tur, ima jam terrenorum operum deferens, in recit.
Qui igitur fic ad au&oris fpeciem anhelat,
ut proximorum curam negligat, vel fic proximo-
rum curam exequitur, ut a divino. g amore tor-
pefcat, quia unum horum quodlibet negligit, in
fuperhumcralis ornamento habere coccum bis
rum culmine ftare vidcatur, tantoque fubditos fa- tin&um nefeit. Sed cùm mens ad prxeepta cariciliùs
ad meliora pertrahat, quanto per vitæ me- tatis tenditur , reftat proculdubio ut per abftiritum
de fupernis clamat. Hinc divina lege ar- nentiam caro maceretur. Unde 6c bis tin&o cocmum
Sacerdos in facrificium 6c dextrum accipit co torta byfliis adjungitur : de terra enim byfliis
Sc feparatum, ut non folùm fit ejus operatio uti- nitenti fpecie oritur. Ec quid per byflum , nifi
lis, fed etiam fingularis : nec inter malos tantum- h candens décore munditiæ corporalis caftitas demodo
quæ re£ta funt faciat, fed bene quoque o- fignatur ? Quæ videlicet torta pulchritudini fuperantes
fubditos, ficut honore ordinis fuperat, " pcrbumeralis inneditur : quia tune caftimonia ad
ita etiam morum virtute tranfeendat. Cui in efu perfe&um munditiæ candorem ducitur, cùm per
quoque pe&ulculum cum a^mo tribuitur, ut quod
de facrihcio prarcipitur fumerc, hoc de femet-
ipfo difeat Conditori fuo immolare. Et non fo-
lum pedore quse reda funt cogitct, fed fpeda-
tores fuos adfublimia armo operis invitet. Nulla
abftinentiam caro fatigatur. Cumque inter virtu-
tes ccteras etiam afflidæ carnis meritum proficit,
quafi in diverfa fuperhumcralis fpecie byflus tor-
ta candcfcit. .
Rurfum cùm me ad confidcrandum debitum
præfentis vitæ appetat, nulla pertimefcat : blan- Paftoris verbum ac filentium confero, paventi cudimenta
mundi, refpedo intimo terrore defpi-
ciat ; terrorcs autem confiderato internæ dulce-
dinis blandimento contemnat. Unde fupernæ quoque
vocis imperio, in utroque humero Sacerdos
vclamine fupcrhumeralis adftringitur, ut contra
perpendo, quod valde neceflc eft ut 6c d if
cretus fit in filentio, 6c utilis in verbo, ne aut ta-
ccnda proférât, aut proferenda reticelcat. Nam
ficut incautalocutio inerrorem pertrahit, ita indifcretum
filentium hos qui erudiri poterant, in
adverfa 6c profpera virtutum femper ornamento C.crrore derelinquit.Sæpe namque Redores impro-
muniatur : quatenus juxta Pauli vocem, Per ar- jjjjj:’ c- '"t
ma jußitia à dextris finißrifque gradiens, cùm ad
fola, quæ anteriora funt, nititur, in nullo de-
ledationis infimæ latere fledatur. Nonhunc profpera
devent, non adverfa perturbent, non blan-
, da ufque ad voluptatem demulccant, nota afpe-
ra ad defperationem premant : ut dum nullis paf-
lionibus intentionem humiliât, quanta in utroque
humero fuperhumeralis pulcbritudine tega-
tur, oftendat.
Quod fedè etiam fuperhumerale ex auro, hyavidi‘
humanam amittcre gratiam formidanres
loqui refta libéré pertimefeunt : 6c juxta Verita-
tis vocem nequaquam jam gregis euftodiæ, Paf-
torum ftudio, fed mcrcenariorum vice deferviunt:
quia veniente lupo fugiunt, dum fe fub filentio
abfeondunt. Hinc namque eos Dominus per Pro-
phetam increpat, dicens : J‘ Canes muti non valentes
latrare. Hinc rurfum queritur , dicens : Non
aßendifiis ex adverfo, ne que opfofiiißis murum pro
domo ißrail, utßaretis in pralio in die Domini. Ex
adverfo quippc afeendere , eft pro dofenfionè
cintho, purpura, bis tindo cocco, 6C torta fieri D commifli gregis voce libera hujus mundi potefta-
byflo præcipitur ; ut quanta Sacerdos clarefcerc tibus contraire. Et in die Domini in prælio fta-
virtutum diverfitate debeat, demonftretur. In re, eft pravis decertantibus ex juftitiæ amore re-
Sacerdotis quippe habitu ante omnia aurum fui- fiftere. Paftori etenim reda timuifle dicere, quid
get , ut in eo intellcdus fapicntiæ principaliter eft aliud, quàm terga taccndo præbuifle ? Qiû
emicct. Cui hyacinthus qui aëreo colore refplen- nimirum fi pro grege fè objicir, murum pro dodet,
adjungitur ; ut per omne quod intelligendo
pénétrât, non ad favorcs infimos, fed ad amo-
rem cæleftium furgat : ne dum fuis incautus lau-
dibus capitur, ipfo etiam veritatis intelledu va-
cuetur. Auro quoque aç hyacintho purpura per-
mifcetur,ut videlicet facerdotale cor,cùm fumma
mo Ifracl hoftibus opponit. Hinc rurfus dclin-
quenti populo dicitur : Prophetx tui viderunt tibi
falßt dp ßulta , nec aperiebant nunc iniquitatem
tuamy ut te ad poe nitenti am provocarent. Prophetæ
quippe nonnumquam in facro eloquio dodores
vocantur, qui dum fugitiva efle præfentia indiquæque
prædicat, etiam in femetipfo fuggeftio- cant, quæ funt ventura manifeftant. Qüos divines
vitiorum reprimat, eifque velut ex regia po- nus fermo falfa videre redarguit : quia dum cor-
teftatc contradicat, quatenus nobiliratem femper ^ ripere culpas metuunt, incaflum delinquentibus
intimæ rcgencrationis afpiciat, & cæleftis regni
habitum moribus defendat. De hac etiam nobi-
litatc fpiritus per Petrum dicitur : Vos autem genus
eleclum, regale facerdotium. De hac etiam po-
teftate, qua vitia fubigimus, Johannis voce ro-
boramur, qui ait : guotquot autem receperunt eum,
dédit eis potejlatem JiliosDei fieri. Auro autem, ac
hyacintho, 6c purpuræ bis tindus coccus adjungitur
, ut ante interni judicis oculôs omnia virtutum
opéra cx cari tare dccorentur, 6c cunda, quæ
coram hominibus rutilant, hæc irt confpedu oc-
culri arbitri fiamma intimi amoris accendat. Quæ
fcilicet caritas, quia Deum fimul 6c proximum
6 Vulgati, tepefiat.
11 Ita mis. Sc vet. cd. At Vatic. Sc Gullanv. candens nitore.
? In tribus Vatic, in Norm. Sc plerilbue : dicens, Non afeendifiis,
T om. I I .
promifla fecuritatc blandiuntur. Qui iniquitatem
peccantium nequaquam aperiunt, quia ab mcrc-
pationis voce conticefcunt. Clavis quippe aper-
tionis, fermo eft correptionis : quia increpando
culpam detegit, quam fæpe nefeit ipfe etiam qui
perpetravit. Hinc Paulus ait : Ut potens f it exhor-
tari in doftrina fana, dr eos qui contradïcunt, redargues.
Hinc per Malachiam dicitur : Labia Sa-
cerdotis euftodiunt fiientiarn, dr legem requirunt ex
ore ejus : quia Angelus Domini exerciiuum eft. Hinc
per Ifaïam Dominus admonet , dicens : Clama,
ne cejfes, ficut tuba exalta vocem tuam. Præconis
quippe officium fufeipit, quifquis k ad facerdoomillo
Ilaix teftimonio- Sic legitur in ver. ed. Parif. Sc in Gilot.
k In vulgatis, ad Sacerdotem afiendit.
K k ii
h
Ira lit in filentio
difcretus.ut
fit utilis in vcrbo.
Johan, xo.v.
*2. & i j .
Jfai.StS.ro.
Ex.ech. 13. s.
Ad Tu. z. 9.
Malac. 2. 7.
Jfai.ss. x.
k