membrorum partibus universi operis conveniens effectus.
Dispositio autem est rerum apta collocatio, ele-
gansque in compositionibus effectus operis cum qua-
litate. Species dispositionis, quae graece dicuntur
ibéai , hae sunt: ichnographia, orthographia, sceno-
graphia.
Ichnographia est circini regulaeque modice conti-
nens usus, ex qua capiuntur formarum in solis area-
rum descriptiones. Orthographia autem est erecta
frontis imago modiceque picta rationibus operis futuri
figura. Item sténographia est frontis et laterum abs-
cedentium adumbratio, ad circinique centrum omnium
linearum responsus. Haec nascuntur ex cogitatione
et inventione. Cogitatio est cura Studii plena et in-
dustriae vigilantiaeque, effectus propositi cum volu-
ptate. Inventio aütèm est quaëstionum obscurarum
explicatio, ratioque novae rei vigore mobili reperta.
3 Hae sunt terminationes dispositionis. Eurhythmia est
venusta species commodusque in compositionibus mëm-
brorum aspectus. Haec efficitur, cum membra operis
convenientia sunt, altitudinis ad latitudinem, lati-
tudinis ad longitudinem et ad summam omnia respon-
4 dent suae symmetriae. . Item symmetria est ex ipsius
operis membris conveniens consensus ex partibusque
separatis ad universae figurae speciem ratae partis responsus
: ut in hominis corpore e cubito, pede, pal-
mo, digito ceterisque partibus symmetros est eurhyth-
miae qualitas ; sic et in operum perfectionibus. Et
primum in aedibus sacris aut e columnarum crassitu-
dinibus aut e triglypho embates ; in balista autem e
foramine, quod Graeci x&pirprjTOv vocitant ; in navi-
bus interscalmio, quod dicitur ; item ceteforum
operum e membris inveriitur symmetriarum ratiocinatio.
Decor autem est emendatus operis aspectus 5 Jprobatis rebus compositi cum auctoritate. Is perfici-
turstatione, qui graece $£jxanß}iQS dicitur, seu con-
! suetudine aut natura. Statione, cum Iovi Fulguri et
Coelo et Soli et Lunae aedificia sub divo hypaethrae-
que constituuntur. Horum enim deorum et species
! et! effectus in; ap er to mundo atque lucenti praesentes
videmus. . Minervae et Marti et Herculi aedes doncae
fient: his enim diis propter virtutem sine delicus aej
dificia constitua decet. Yeneri, Florae, Proserpinae, I Fonti cum Nymphis Corinthio genere constitutae aptas
I videbuntur habere proprietates, quod his diis propter
teneritatem. graciliora et florida foliisque et volutis
ornata opera facta augere videbuntur iustum decorem.
! Iunoni, Dianae, Libero patri, ceterisque diis, qui
eadem sunt similitudine, si aedes Ionicae construen-
tur, habita erit ratio mediocritatis, quod et ab severer
I more Doricorum et a teneritate Corinthiorum tempera-
1 bitur earum institutio proprietatis. Ad consuetudinem 6
autem decor sic exprimitur, cum aedificiis interiori-
bus magnificis item vestibula convenientia et elegan-
j tia erunt facta: si enim interiora perfectus habuerint*
! elegantes, aditus autem humiles et inhonëstos, non
erunt cum decore. Item si Doricis epistyliis in coro-
nis denticuli sculpentur, aut in pulvinatis. capitulis et
I (columnis) Ionicis epistyliis exprimentur triglyphi,
translatis ex alia ratione proprietatibus in aliud genus
operis, offendetur aspectus, alius ante ordinis con-
^uetudinibus institutis. Naturalis autem decor sic eiit, 7
si primum omnibus templis saluberrimae regiones aqua-
rumque fontes in his locis idonei eligentur, in qui-
bus fana constituantur : deinde maxime Aesculapio,
Saluti et eorum deorum, quorum plurimi medicinis