calculos, emittet per canaliculum. Ita et sonitu et
numéro indicabit milliaria spatia navigationis.
Quae pacatis et sine metu temporibus ad utilita-
tem et delectationem paranda, quemadmodum debeant
fieri, peregisse videor.
CAPUT X. (vulgo XV.)
De [ catapultarum et] scorpionurn rationibus. .
1 Nunc vero quae ad praesidia periculi et necessi-
tatem salutis sunt inventa, id est scorpiohum [catapultarum]
et balistarum rationes, quibus symmetriis
comparari possint, exponam. Omnes proportiones
eorum organorum ratiocinantur ex proposita sagittae
longitudine, quam id organum mittere debet, eiusque
nonae partis sit foraminum in capitulis magnitude,
per quae tenduntur nervi torti, qui brachia continere
2 debent. Ipsa tum eorum foraminum capituli defor-
matur altitudo et latitudo. Tabulae, quae sunt in
summo et in imo capituli péritretique vocantur, fiant
crassitudine unius foraminis, latitudine unius et eius
dodrantis : in extremis foraminis unius et S. Para-
statae dextra ac sinistra praeter cardines altae foraminum
quatuor, crassae foraminum quinum : cardines
[ dimidia parastatica, ad foramen spatium foraminis
S. T. ] A foramine ad medianam parastatam item
foraminis S 9. Latitudo parastados mediae unius fo-
5 raminis et eins I. L. crassitudo foraminis unius. Intervallum,
iibi sagitta collocatur in media parastade,
foraminis partis quartae. Anguli quatuor, qui sunt
circa in lateribus et frontibus, laminis ferreis aut stilis
aereis et clavis configantur. Canaliculi (qui graece
tSvpiyS. dicitur) longitudo foraminum XIX. Regula-
rum, quas nonnulli bucculas appellant, quae dextra
ac sinistra canalem figuntur, foraminum XVIIII, altitudo
foraminis unius et crassitudo: et affiguntur re-
gulae duae, in quas inditur sucula, habentes longi-
tudinem foraminum trium, latitudinem dimidium foraminis.
Crassitudo bucculae, quae affigitur, voci-
tatur camillum, seu, quemadmodum nonnulli, locula-
mentum, securiolatis cardinibus fixa, foraminis I,
altitudo foraminis S , bucculae longitudo foraminum
crassitudo bucculae foraminum Villi. Epi- 4
toxidos longitudo foraminum S vr crassitudo. — . Item
chelae sive manulea dicitur longitudo foraminum III,
latitudo et crassitudo S : — . Canalis fundi longitudo
foraminum XVI, crassitudo foraminis •]♦ *•, latitudo 8 : — .
Columellae basis in solo foraminum octo, latitudo in
plinthide, in qua statuitur columella, foraminis S :— ,
crassitudo F Z , columellae longitudo ad cardinem foraminum
XII latitudo foraminis S :— , crassitudo L) 9.
Eius capreoli tres, quorum longitudo foraminum V1III,
latitudo dimidium foraminis • • j crassitudo Z , cardinis
longitudo foraminis columellae capitis longitudo
L. S. K. antefixa latitudo foraminis a. s. 9 crassitudo
1. Posterior minor columna, quae graece dicitur 5
avTifiaöis, foraminum octo, latitudo foraminis S. I,
crassitudinis F Z. subiectio foraminum XII, latitudinis
et crassitudinis eiusdem, cuius minor columna ilia.
Supra minorem columnam chelonium sive pulvinus dicitur
foraminum I I S altitudinis IIS***/ latitudinis
S I : — • Carchesia sucularum foraminum I I S . I
crassitudo foraminis S I I latitudo 1. S. Transversa-
riis cum cardinibus longitudo foraminum X *'• <■ latitudo
I. S. V*/ decern et crassitudo. Brachii longitudo IS.