G E E S T
houwers, fchilders de Wiskundige weteiifchappea
aan te pryzen zyn.
O p vers 14.. word vermelt de ilofFe uit de-
•welke de Atgoden-beelden of gevormd of uicgehouwen
zyn , en daar worden vier zoorcen
van boomen des •wouds genaamd,
Jrazim, kedroi, Cederen.
Thirzah maakt den Uicleggercn verlegen.
Zeker is hec, dac eene Woudboom ce verkic-
2en is , van welks hout Beeiden der Goden
konden gevormc worden. De Gemeene Latynfche
Overzctting , gelyk 00k de Zurichfehe,
behaagt een Hex, zekere eykenboom , aan anderen
een Beukeboom , aan Bochart een Pynboom,
de moeder der Goden toegewyd, waar
van Thurfoi (hec verwand zynde woord thir'
z a , müTchien daar uitgeboren ) kladoi, lampades
y thyrfi tada, Bacchus Tieken met blader
omwonden gemeenlyk gemaakt wierdcn. Euripides
in de Bacchus PrieftereiTcn
Ho Bakcheus d' echoon
Jhurfoodey fhloga^eukeys.
Ovidkis: Aldaar fieekt hy in plaats van eene
lamp vme Pynboomen in hrmd, alwaarom
na 00k op Ceres Feefidagen eene fakkel van
fynboomen hont gemaakt '•^•ord gegeven. Aan
Urßnns Ar boret. BibUc. kap. 7. bl. 123. behaagd
de fhiictfche Ceder, Oxycedros. eene
boom vol lakken en knoeßen , de Jeneverboom
zeergelyck. Deze zal de grooter Jeneverboom
Sf-^n, met eene roodachtige bezie C. H. degroo-
Ter Cedej-met eene donker roode bezie I. R.ofook
de grooter bezie-dragende Ceder met een Cyprejfe
blad met eene geelachtige bloeme C. ß. Die
Herne dezelve urfmus toe bl. 128. zoo dat hy
zegd, ZOO dezelve met is thirza , hy niet "weet
•ivaar dm ergens genaamd te zyn. Van deze
boom zyn ook gemaakt geworden de Thyrfi,
pieken of lange ftokken met klimop of cyloof
en jonge groene wyngaard-ranken omvlochten.
O o k is deze boom inderdaad bekwaamer om
tot beeiden te bearbeiden dandepynboom. Dez
e zogten de T^Jif^/? meerendeels onderdepynappeldragende
en harfchvoortbrcngende, of
ook eikeldragendeboomen, gelykzommige Affchrifcen
der L X X . Taalslieden agrwbalanon y
•wilde eikel-boom, hebben. Van deezen allen
verfchilt de Wydvcrmaarde Hiller fherophyt.
I . D. bl. 432. dewelke de ftera aandemannetjes
L?We^oö»igeefc. B y aldiengy in hcc OoCVcnde
voctftappen van de naam thirza zoiid zoekcn,
200 verkies de Jeneverboom , dewelke by den
Perzianen Yafen is en ares, ar-ar bydcn Tur
k e n , erz, iirz by den Arabieren. JVleninzk.
Woordenb. 2158. 5704. 570?. By aldien het
imand zoude gelieven andere Cederofjenevcrboomen
re verkiezen , voornamcntlyk uit het
Ooften , ZOO zoude op de lyft können komcn
de Kretifche Jeneverboom zeer welriekend van
hout, der hedendaagfche Grieken Tournef. Cor.
insgelyks de Ooßerjche Jeneverboom de gemeene
E L Y K E
gelykende, met eene groote zwarte vrucht.
Dezelve.
Aüon. Een Eikenboom , van welken eiders
Ook hebben zommige Affchriften van de LXx!
drun, eene Eike.
Orenis onder die boomen, dewelke den Uit.
leggeren moeite aandoen. By aldien dooracht.
baar gezach moet geftreedeii worden , zal de
Pynboom het Winnen, welken de Overzectingcn
hebben, de LXX. pitus, pynboom, de Kaideeuwfche
, Syrifche, die van Hieronytnm,
K. Kimchi, Pagninns , Schindlerns, de Zurigfche
Moedertalige , dewelke Forhen heelt,
Hiller Hierophyt. 1. D. bl. 36;. Dat Paledim
vruchtbaar is in het voorcbrengen van Pynboo
men blykt uit het II. B. van Adamnanus o\t[
de H. Piaatzen: den vertrekkenden nit J-lebrm
m het vlakke veldgelegen, naar de Noord-kan,
niet verre van de •weg ter linkerhand ontmat
men een berg niet zeerboog vol pynboomen, dm
mylen van Chebron gelegen, uit welker pjnki
men-bofch naar Jeruzalem toe op Kameelen ¿f
voerd --jvord hout om te branden. By aldiendc
ze Oren is, zoo moet uit de wilde turopeaa
fche zoo zeer gene gezogd worden, maarcfd
tamme, dezaai-pynboom C. B de Pynboo
harde beentjes langbladig 1. B. of zekere Oofter.
f c h e , hoedanig zyn zoude de Ooßcrfche 'Tjr.
boom met lange harde bittere hladeren en klm
zeerßherpe vrucht y Tournef ort. CoroU. bl. 41
De Zaeyeling begunftigende woorden, dcwe
ke in den T e x t ftaan , natang Oren, hy hee
Oren geplant. Van dit onderfchcid tuifcha
de gezaaide en wilde zingd Firgilins in de
Flarderskout:
De Effcheboom is de alderfchoonße in de k
fchen, de pynboom in de hoven, dePopulier, sa
de ßroomen, de denmboom op hooge bergen; m&s
als gy, ßcboont Lycidas , my dikwyls bezoeki
zal de Eßcheboom m de boßchen , de 'Pyiibom
in de hoven voor 11 -wyken.
Van de gewyde gebruiken des Pynsboom
hebben wy buven eenige zakcn bygebracb'
Meerdere zyn te leezen in de Dijfertat.
Spanheim de Praßantia Numifm. b[. 267.
Cnperi Harpocrat. bl, 43. DeHoltensderPyi»
appelen komen voor op de Gedenkpenninge
dcTMamertynen, Syrakuzantrs, deVolkpb
ring van Aiiguftus met het Opfchrift Tl
S E M P i t O N l Tl. F GllACCUS LEG
PPO . COS. Eene Srok met klimopomwoH'
den , kißnon belos, eene eyloojdragende pyl iif
Evripides in de Voorreede voor de Bacchantti
( Bacchus PrieftereiTen ) draagt de Beotiß
Bacchus op eene Onixfteen iiirgcfneeden ,
de Pyn-nooten rapen by een de Kupidoo's
de Brandenbiirgfche Schatkamer van Bege^'^^
bl. 13. 186. By aldien dePyn-appdszoohoog
zyn beroemd geweefl:, waarom zoude ookniö
het hout geheiligt zyn ? Doch ons ontbreckfi
in de Üofterfche Talen de namen van de l'y""
boom met Oren verwand. Die vourrechc g^'
nic£
i ! ' hV
TAB. n r x vm.
'-^rp . x i i v . i>. ip.
« f ! r i , .•^•„nn- fijti ptm
T. G.m,,^,,-
- r,