i Iii
l a p o g e e s t e l y k e
Jez. V. vers 17.
Efíde de iammeren züllenweyäen ma harewyK^i ende de'vreemdeUngen mÜen deveu
taoeßepiaatzen der vetten eeten.
Veragnou kéafchem kedabram zetten de | Gemeenc Latynfche voJgens zyne order. Het
L X X . over kai boßey they font ai hoídieyrpafrne- I ander gedeeke van den Text zetten de LXX.
mi hoos iauroi , de gephnderde ziillm weyden wederom anders over , namentlyk wer^/w^azondereenigezin.
hec welk fiorWf rm, ias erymous toon apaleiphomenoon phagonin
het breede beroogr in zyn Hterozoicon. Dob- tai, de "ji'ildermpn van die gerne , df^'elkegeher
betekent of eene fchaapfkooi, of, gelyk hier 1 vangen zyn, zullen de lammeren opeeten. • Door
ter piaatze leidtng , zoo dar kedabram over te 1 Mechm verftaan de.Rabbynen rammenvolvan
zetten zy, volgens zyne leidmg, of, gelyk de > vette merg.^ want moacPj ismerg.
Jez. V. vers »8.
— Harer peerden hoeven ztdlen ah eene rotzegeaéí zyn, enäe bare räderen als eeti
wervelwindt.
Gelyk hedendaags de Perzfaanfche en Turkfche
paarden in zeer groote achting zyn, even
zoo worden door den Propheecen hooglyk geroemd
die der Ajfyriers , op welken de ver-
•woefters van Jadea zaten } door Jezaias in
den T e x t : door Jeremía IV. 13. Ziet, hy
komt op als 'kolken, ende zyne luagenm zyn ah
een rsnerveh^int, zyne peerden zyn jheller dan
arenden. Habak. 1. 8. fp^ant zyne peerden zyn
lichter dan de luipaarden, ende zy zyn fcherper
dan de avond-^-ol'viii, ende zyne ruiters verfpreiden
haar: ja zyne ruiters zuUcn van verre ko
mm, zy zullen vliegen als een arent, zigfpoed/
gende orn te eten. De hoeven der peerden verge!
y kc onze Propheec by eene rotze, catfar hoos
fiereafetra, namenrlyk van wegens dehardigheic,
waar door zy in ftaac zyn om eene lange
tocht uic te harden, zelfs längs rouwe en rotzachtige
wegen. Dusdanige peerden nocmd//ötneer,
Iliad. IX. chalkopodes, k^pervoetigen.
Hy heeft voor zyne 'wagen kopervoet ige paarwel
de paarden als de räderen der wagenen by
een wervelwint vergeleken. !• dezen zin noemen
de Griekfche Dichters dezelve aelloodeis
buyigj ftormachcig, , fnellopendc:
dus by Homer j Smonides, en Sofokles. Andere
Schryvers vergelyken die doorgaansbyde
winden. Dusdanig waren de paarden aan
Jeatas van de Zon gegeven , Jpollon. Argö'
naut. [V. ß.
van de wint gelykende.
Hy noemd dezelve Odyp XXI. krateroonuehesy
ftrek van klaeuwen of hoeven.
Dog hy heeft in de huizm gehouden de
paarden hart ,fierk van hoeven.
Abfyrtus\.z^. 106. eupodes, weivoccigen, en
ßereopodes vaftvoetigen , in regenilelhng van
rnalakopodai i weekvoetigen.
Verder worden ^ooz Jezaias en Jeremias zoo
De Paarden van Achilles by ^ Calaber VI I I . B.
Worden gedreven als de -winden.
De Paarden van Rhefus by Homeer X. Iliad.
Witter dan fneeuw , en in het loopen als de
liinden.
Dusdanige hartdravers wenfchte Turnus by Virgtlius
c^n. Boek.
Die in witheid de fneetiw zouden te boveH
gaany door loopen de 'winden.
JVindengcn ncemd Ovidius dezelve in het
Boek van zyn Almenak.
En de eerße prys zal bchaalt -worden door
w Inder Ige paarden.
Dus -worden de Spaanfche Paarden befchreeven
by Oppiatius I. B. Cyneget.
Zoo fnel zyn de Spaanfche paarden door voe~
ten ZOO fnel als de wind (" windige voeten )
Hier van daan heeft het verdichczcl zyn oorfprong
van de Porcugaali'che Mervien, dat zy
door de wind met veulen worden, het welk
men by Trogus leeft.
]ez. V. veriT. 2fi. 30,
Haar gehrul zal zyn als eenes onden Leemvs, ende zy zullen brüllen a/s de jonge leeuwe»,
en^ zy %utlen briefchen, ende den roof aangrypcn, ende wegvoeren^ ende daar en
zal geen verlojjer zyn.
Ende zy zullen tegen het zelve te dien dage bruizen, ah het hruizen der zee: dan zalmen
de aar de aanzien^ maar ziet, daar zal dmßerniffe ende benaetmdheit zyn, ende
het licht zal verdniflert mrden in bare vermeßingen.
A l h i e r
N A T U U R K U N D E .
Alhier ontmoetmen twee woorden van eene
betekenis , dewelke aan het bedryf van den
Leeuw worden toegefchreeven fcbaag en naharfi;
het eerfte betekent eigentlyk bniUen ooruein,
oorneßhai; het tweede ¿ne/'c^e» of liever, gelyk
her de Lo.zynic\izZurichfche Vertaling heeft
ß-endere, knirfchen, knerjfen, fnuyven ^ rui-
I2pi
fchen, gelyk de zee bruifchc, en verkiaart hec
zelve vers ^o. zal tegen hem bruizen —gelyk
dezeebruifcht. ZieSpreuk. XIX. 12. Van de
verdüifteringe der Zonne zal eiders gemakkelyker
ge legen dheit om van te fpreeken gegeven
worden.
Jez. VI. vers. 13,
Dog zal nog een tiende deel daarin zyn, ende het zal lüederkeeren, ende zyn om af te
iveyden: maar gelyk de eyke, ende gelyk de haeg-eyke, in dewelke na de afwerpinge
der bladeren noch fteanzelis: alzoo zal het beilige zaat het jleimzeldaar uan zyn.
De Uitleggers verfchillen. De LXX. Kai
'eti ep' auteys efti to epidekaton, kai palineßateis
pronomeyn hoos tereHinthos , kai hoos balanos,
hotan ekpefey ek teys theykeys auteys. En nog
zal over dezelve eene vertiening zyn : en
wederom zal het zyn tot eene ontneeming, gelyk
de terpentyn, en gelyk eene eykcl, wanneer die
Hit zyne bolßer valt.
De alhier voorkomende boomen zyn elah en
iallon , gene vertaalt onze Lacynfche een Olmboom,
de LXX. terebinthon, onze Moedertaligeeen
Lindeboom y andereneen£Vi^e.- deze<ÍQ
meeílen een Eike, anderen een breedbladige Eikenboom.
Voor de hinde en Olmboom ítryden
eenigzins de vermaagíchapte bynaamen der Türken
tílamur oghlamur , ßlamur. Meninzk.
Wjordenb. 5 24. 5 40. 3 5 43. Wat 'er van zy,
het fchynt dat verílaan moeten worden boomen
haré takken wyd lütfpreidende , bladcrryke,
en die eykels dragende. Van dusdanige boomen
, dewelke liare takken wyd uitbreiden,
verdicrld uit de Befchryving der Nacuur vermeid
te worden, dat zy lichtelyk door het geweld
der winden ter aarden zouden worden geworpen,
by aldien dezelve fterker is als de tegeniland
bieJende wortel j maar fteeuwiger hec
geweld der winden zouden tegen ftaan , by aldien
zommige rakken of reeds zyn afgeworpen,
of van bladeren oncblood. Dat cerfte denkbeeld
verfchafc een Zinnebeeld van de Kerk in de
verdrukking, hec andere van dezelve niet onderdrukt,
maarwederomopryzende, gelykdie
boomen fchoon ten eenemaalternedergeworpen
wederom können opftaan, het zy uic eene eykel,
of uic de wortel. In alles verdrukt, dog
niet benauwet : twyfelmoedig, dog niet mismoe*
dig. Vervolgt, dog niet daarinverlaten : nedergeworpen,
dog niet verdorven. 2. Kor.IV. 8.9.
Gelyk een Eikenboom gefchooren door harde
n weerkanten fcherpe bylen aan het bruine loof
in de vruchtbare koude door fchade, door afkapping
van het yzer zelfhulp en moed trekt.
Horatius B. der Gedichten. Hier op
doelc de Uitlegging van den zeer Beroemden
Hillerus Hierophyt 1. D. •^ôi. bl. alwaarhyonzen
Text dus overzet ; Gelyk de Eihboom en
dt breedbladige Eiken in welker a fwer fing vaS'
tigheit is, ZOO zal het heilig zaad in hare her'
ßelling zyn.
Jez. VI I . veríT: 14. 1 y.
Daarom zal de Heere zelve u-lieden een teken geven: Ziet^ eene maagdzalx^jsam
ger worden., ende zyxtileenen Zone baren y ende zynenname IMMANUEL heeten.
Böter ende honig hy ceten , tot dat hy mete te verwerpen het kwade , endè
te verkiezen het goede.
Door eene onveranderlyke W'iliekeur van
den aldcrwyften Scheppcr is vaftgeitelc, dac
nog de man alleen , nog de vrouw alicene tot
hec werk der voorteeling zouden genoeg zyn,
hec welk cot uicwerking gebracht word door
verecniging van beide kunnen. Man ende Wyf
fchiephyze. Ende GOD zegendeze, ende GOD
zeide tot hen : weeß vrnchtbaar, ende vermenigvuldiget,
ende vervult de aar de Gen. I. 27,
28 Maar deeze ftandvafte , en altyd dezelve
ichikking mocft verbrooken worden in de Geboortc
van den MESSIAS , en DefTelfs wonderbare
ontfangenis en geboorte uic eene onbevlekte
Maagd een teken zyn van KRISTÜS
Godheid. Den Godgeleerden laat ik over de
wydiopiger uitlegging van deze doorluchtige
Godfpraak , de toepailing op de Geboorte en
Perzoon van den Heiland , de verdediging
insgelyks tegen den Joden, dewelke door almah
niet beftiptclyk willen verftaan te worden eene
ongerepte Maagd, maar allerley vrouwsperzoon
getrouwdofongetrouwd, ja zelfs Spreuk.
XXX. 18. 19. Dog deze dingen zyn van myn
beftek niet. Hec zy my genoeg gezegd te
hebben