affine Graecum, in verfionibus fuist optimo confi-
iio, retinuerunt.
Fateor, inquies, fed, quse fit, unde tandem
cognofcam? Quaerenda eft in antiquioribus, qua?
extra S. Scripturam habentür, licet pauca illa fint,
Grsecorum, Romanorum, Ebraeorum, atque Ara-
bum fcriptis. Mirantur noflri legi in Ebraeo: na-
fe i in muro hyjjopum. Quid hoc, inquiunt? Verte
mufeum, vel adiantum, vel rutäin murariam, vel
aljineüam , vel quid fimile, quod e muris, & pa-
rietibus erumpere folet. Rurfus quia minus vero-
fimile videatur, ad ritus facros adhibitam fuiffe
tantse vilitatis herbulam , murorum ruinarumque
exerementum, & vix herbae nomine dignam, a-
iiam quameunque ftirpem, fupremo Legislator! ma-
gis convenientem, fuiffe ftatuunt. Mirantur, legi
in Evangelio, pofitam fuiffe fpongiam circa hys-
fopum, perhibente Johanne. Quis hoc, dicunt,
intelligat ? Aut hyffopus duplex fuerit, major &
minor; alia videl. in lege Mofis, herbacea, pro
afpergillis: & alia in Johanne Arborea, cui fpon-
gia imponi poffet; aut mutandus erit textus Evan-
geliftae, ut, pro vvwtiv», quod nunc legimus, feri-
ptum fuerit initio, Covä, vel vrrmm. Porro , a-
marum quid porrigendum erat Domino in cruce
patienti: Verte ergo non hyffopum, fed Abfinthi-
um, vel Abrotonum. Ab hyffopo, ut iingunt, fa*
öus fuftis imponendse fpongiac, Joh. XIX. At
hyffopus ad hoc, propter parvitatem, minus fuis-
fet idonea; verte igitur, rortm marinum, aut a-
liud quid, quod arborefeere folet, ut modieus inde
bacillus fieri potuiffet. Et quia hyffopus Ebraso-
um qualis fuerit, non novimus, verte, inquiunt,.
vel mentham, vel origanum, vel majoranam, vel
marum, vel polium, vel pulegium, vel thymum,
vel certe hyffopum vulgarem, quæ apud nos in
hortis colligitur, affervaturque in ufus medicos a
Pharmacopolis. At hoc non eft textum lacroian-
&um vertere, fed pervertere.
Experiamur igitur, num Græcorum, &Lati-
norum, Ebræorum, Arabumque ope in veram hys-
fopi notitiam pervenire queamus. Videndum ante
omnia, annon una eademque fuerit herba, quam
Ebræi 3ÏÏN, Græci vtrttiw , Latini Hyffopum, &
Arabes JL*j A Î appellaverunt. Quod ex
inftituta collatione liquidum fore fpero. Quapro-
pter, quæ de hyffopo ab his dicta funt, ad examen
paulo diligentius revocemus.
De Hyffopo Græcorum agit Diofeorides Lib.
IH. c. 30. Hune exfcripfit Plinius diverfis locis
pæne ad verbum, ut dubium non fit, Hyffopum
Græcam fuiffe Romanis notam, & eandem. Idem
prorfus de Arabibus dicendum, qui Diofcoridem
per omnia fequuntur.
Obfervetur itaque primo Locus nafeendi. In
Cilicia venire laudatiffimiim hyffopum feribit Diofeorides.
Cui Plinius addit Pamphylium, & Smyr-
næum A). Num Romani habuerint, tanquam in*
digenam, an e Græcia petierint, mihi non lique-
re, faffus fum in antecedentibus. In terra fanéla
obfervavit Bellonius: Sponte in montanis Hierofo-
lymorum nafeitur hyßopus fylveßns, a nofiro üiffe-
Ee 3
A) Plin. H. N. Lib. XXV. I l