. li
145 C O M M E N T A R I I
sed potius in Ipso ventris initio ex loco rleclinato delecta statim
tnniesrlt; qui tanien tumor longo ventris spatio vel planitia ex-
aequatur. Igitur de aqiia tumescente non cogitandum puto, sed
potius de cursu aquae sunt haec interpretanda, qui leniler lu-
viesccre ^ i. e. attollere sese, ex longo ventris spatio et leniter
in altItudinem snmmi c livi exprirni dehet. Quod nisi factum
fu erit, fit g e n ic n ln s in quo cursus aquae erumpet inaioie vi et
'J-istidarnm cornmissnras. Igitur Perraltus partem veri
vidit; et locundi Interpalationes omnino reiiciendae sunt. Parva
autcm mutatioue suum Vitruvio restitui sensuin verLo exprimatiir
iTiutato in expriinitur et copula et interserta. Ceterum Yaticani
libri male in lon°iindineni summi c livi dant. Comparemus nunc
locum Palladii: Sed si se vallis interserat, ereclas pilas vel
arcus iisqne ad aquae iusta Ja s lig ia c o n s t ru em iis a u t plnnibeis
Jis tu lis clan sant deiici patiernur et explicata valle consurgere.
Compendium Arcliitectuiae: (^uodsi concavae vallis demissiones
inqiedient ^ structnra solida v e l arcuatlli ad librarneniiim aquae
cccurratur, aut fU tu lis plunibeis aut canalibus aquae cursus
dirigatur. Sed ex istis veiborum compendiis nihil ad emendan*
duur vel interpretandum Vitruviuni lucramur.
6.
in valUhus — Wrat. in valli. Deinde commixturas Vatic.
Wrat. Geniculus quid sit, intelligitur ex sect. öcoUiiviaria—
Sulp. ita plane scriptum exhibet, quod serva*
vit Tocundus et Philandri Argent. i 55o- Guelf. colliviaria. Vatic.
et Franeck. coliviaria. Wrat. colliniaria. Qui primus columnaria
scripsit, nescio Barbarus an quis alius, temere fecit, nee potuit
interpretari non magis quam Baldus, qui coniecturam nescio cuius
columbaria scribentis commemorat, temere a Laeto probatam.
De scripturae varietate Polenus ad Frontinurn p. 160 non de-
cernit, sed is tarnen puteos censet exstructos fuisse, non solum,
ne aer conclusus moraretur aquae cursum, sed etiara, ut pateret
via externo aeri, quo melius internae rivorum partes conserva-
AD L I B R I V r i l . C A P U T VI . 5 1/1■\9
rentur; atque saepe etiam, ut possent egeri per eos puteos, ubi
opus esset, nimia inquinamenta, purgarique livi. Quemusum
postremum quid impedit colluviaviorura etiam fuisse quin ex.ipso
nomine suspicemur ? quanquam Vitruvius alium colluviariis us.im
attril)uei it.
ejjicere, quod decursus— Etiam bunc locum locundus temere in-
terpolavit; priraum enlin quod omidit; deinde post eac/treaftra puncto
posito, dedit: Item hac ratione ciirn habebunt — UbramenUt,
inler acLvs ducentos et eet. Quo facto totam loei sententiam
pervertlt et orationem Vitruvii obscuravit. Singulas nunc vaiic-
tates persequar. Igitur quod ex Sulpic. Guelf. Wratisl. restitm.
Deinde post expressits (in Guelf. Wratisl. male expressis legitur
scriptum) ex Sulp. Fran. Guelf. Wrat. auctoritate delevi temere
a locundo Intersertum Hem, et continuata oratione post hac ra-
tione ex Sulp. Vatic. Fran. Guelf. Wrat. restitui possunt f ie r i .
ciitn habebunt — fa s t ig ii — Guelf. Wrat. ad fa s t ig ii dant,
Wratisl. tarnen ad fa s tig ia . Perraltus haec vertit: y ayant une
pente raisonnable depuis la source jusqu’aux muradles de la
ville. Galiani; qualora si avret il livello della caduta delle Jo tite
alla eind. Rode: nachdern das Gefdlle von der <^ueLle bis zur
Stadt abgewdgt worden ist. Milii in Vitruvii oratione deesse
aliquid videbatur, ut sit veluti iusta fa s t ig ii Ubramenta. Sed
bene tenendum est, haec omnla cum antecedentibus verbis esse
continuanda , non cum sequentibus j ut statim videblmus.
7 -
Jteni inter actus — Sic Sulp. Vatic. Fran. Guelf. Wrat. locundus
omlsso vocabulo Item haec cum antecedentibus coniuncta con-
tlnuavit. Wratisl. actos, Sulpic. diicendos dat. Postea collocare
Wratisl.
aliquis locus — Guelf. Wratisl. aliqid dant. Sequens in de-
eursu (Ijaetiana male praepositionem ornisit cum Galiano et Philandri
Argentoratensi i 55o) cursu aquae declivi.
plauitie — Guelf. IVrat. planitia. Sequens in expressiontbus
i'iii