mlil
i i .
:■¥ i'ïéïiïir.'
326 C o M M E N T A R I I
diritur Vitrnvio, graere jrivaS. Hiiius foraminilnis ( in transverso
co'ilocatis) inditae tlbiae (organa Vitruvio) anulis agglutinatis
tabulae firniantur. Epistornia Vitruvii fuisse pevforata arguit
loens nbi est epistomionim apevturis . influit spiritus. Reli-
quain fabricain epistomiorum vel operculorum, ut Hero appellat,
et conlunctionem eoium cum manubriis et pinnis accuratius Hero
quain Vitmvius exsecutus est.
Regulae Vitruvii vel plinthides inter tabulam et canonem inter-
positae introrsus impulsae et reductae forainina aperiunt et vicis-
sim obturant, quia fixa babent ferrea chordagia iuncta (nervo
intelligit iVIeister) cum pinnis, quarum pinnarum tactus impellit
et reducit regulas. Chordagiorum coniunctionem curh epistomiis
annotare omisit Vitmvius , • nee eam docuit vel pinxit Perraltus,
qui in Tabula E X I II sub litera T ebordagium feneum et sub \ X
pinnam repraesentavit, diversam ab ea, qualem ex Heronis verbis
susplcari possumus. Hae igitur regulae conveniunt cum Heronis
regula ^ ® subiecta glossocomis vel tbecis vel loculamentis, ( cana-
libus Vitruvii) aequali et parallela fistulae r ^ , cui infiguntur spa-
thulae corneae fortes et inflexae. E x harum extremo nervus
religatus circumducitur circa medium membrum anconisci trimeni-
bris. Hic anconlscus trimembris f ^ ^ coagmentatum habet mem-
bruin ^ cum operculo pertuso vel epistomio Vitruvii, qui membrum
hoe manubrium appellat. Membrum alterum vel medium
® circa fibulam raediam ^ ('Immobilem) movetur; tertlum ^ cum
inanu deprimitur, trudlt operculum (eplstomium Vitruvii) in
foramen glossocomi vel loculamentl, culus operculi foramen tuin
respondet foramini tibiarum.: Ut igitur, cum manum tollimus,
operculum ipsum (epistomlum) educatur ex foramlne glossocomi
atque ita eductum permutet et obturet foramen tibiae, regula
subiicitur fistulae r ^ , ‘ ln qua spathulae corneae inflexae nervum
alligatum babent in extrema parte et clrcum medium membrum
“ infimum anconisci trimembris ductum et firmatum. Nervus
F
bic educto quidem operculo (epistomio) intenditur; contra de-
presso tertio anconisci meinbro ( quod cum pinna Vitruvii coni:!
AD L T B R T X. C A P U T V U I . 6. 327
pararl potest) et operculo in foramen suum Impulso, idem nervus
spatbulam corneam attrabit vi ita, ut eius pars inflexa erlgatur;
cum veto manum tollimus, rursus spathula in prlstinum statum
vel flexuram restituta educit operculum ex foramine suo, ita ut ,
permutet et obturet foiumen oppositum tibiae. Chordagia igitur
Vitruvii respondent spathulis corneis inflexis Heronis, et chordagia
recte dicuntur, quia nervum alligatum et cum manubrio
epistomil coniunctum ducunt, trahunt vel torqiient. Hinc de-
mum intelligimus verba Vitruvii: qiiae manubria cum torquentur,
ex arca j)atej^acunit nares in canules, ubi verbum torquentur
interpretati sunt viii docti,” quasi scrlptum esset vertuntnr vel
convertnntur. Sed nervus proprie tenditur et torquetur; is tor-
tus manubiium cum epistomio impellit in foramen intus. Contra
vil i docti cogitarunt vulgare genus epistomii, quod fistulae indi-
tum convertitur.
Foramina regularum , quae memorat Vitruvlus , omisit Hero ;
idem omisit asses collocatos a Vitruvio in naribus pnigeos, quae
sunt in arcula. Quae utraque pars quem usum habuerit, illis in-
quirendum relinquo, qui malore mechanicarum rerum perltia in-
structi instar maebinae Vitruvianae vel Heronianae fabricari conati
fuerint, quod fecerunt Perraltus. et Meisterus.
Atque Jiae sunt partes pleraeque omnes, qulbus descrlptlo
Vitruvii et Heronis vel cOnvenit invicem vel discrepat; quas
quanquam curiose et magna cum difficultate 'collegi et comparavi, ^
vereor tarnen, ne in locls qulbusdam interpretandis aberraverim
a vero, eo quidem magis, quod mihi Melsteriana commentatio ad
manus non erat, cum baec commentabar, sed excerptls inde olim
nnnotationlbus viri docti usus sum. Venlam tarnen aequl lectores
dabunt conatlbus satls operosls et difficilibus bominis ^i/toAdpou ;
raaloremque opem expectabunt ab arcbitectis et mecbanicls, quorum
ojieram faciliorem multo reddidisse mihi videor emendata
multls in locis Vitruvii scriptura ; in allis vltia susplcari et arguere
magis quam corrigere Heult; , in rellquis Codlcum scriptuiam va-
riani annotavi, ne porro viri docti locundi interpolaüonibus, ut