tl. '
■-ft lij!::
i t i i l : : '
I
iii.'
146 C O M M E N T A R T I
verba dictvm est post canalihiis vulgo addita omittunt Sulp. Fran.,
Guelf. Wiat. E x quibus lectionibus inter se comparatis suspicor
verba aliqriot excldisse, quibuscum particula coniungi potuit.
Ceterum verba Vitruvii E a mitem ductio — expeduionem Per-
raltus sic vertit: c est ainsi que les tuyanx de plornb doivent
ètre ja it s pour la conduile des eavx. ]n Annotatione subiecta
admonuit, bis verbis condudi rationem fistularrini plumbearum;
quae vero sequantur, pertinere ad onmes aquaeductus , sive illi
plumbeis forniis sive tubulis struantur. Quae viro docto unde
in numtein venerit opinio , equidem non possum excogitaie. Se-
quentia eniin de solis adhuc plumbeis fistulis apertissimis verbis
omnia tradunt; et verba huius sectionis initio posita E a aulern —
est fv t i i r a — habehit manifeste ad rationem statim explicandam
referuntur. Verba autem Vulgata: eorvm iuLervalla substruere
ad librainenta ita vertit Perraltus: il fa u d ra remplir de niacon-
jierie les intervalles qui sont entre les jnoutagnes. Omisit igitur
verba ad libratnenta. Contra Galiani: cou sostruzioni alzare
gV intervalli a livello. Rode; so sind in den Zivischentiejen
genau abgeU>agte Unterbaue aiizulegen.
sin aiitemnon longaerit circurnitio— Perraltus baec ita vertit:
et s 'il se rencontre de Tiaiites montagnes ^ il Jn u d ra que la conduite
des tuyaux s e fa s s e en tournaiit. Reliqui Interpretes verba
Vitruvii simpliciter reddiderunt. At comparata verba membri an-
tecedentis : rnontesque medii non fu e r in t altiores postrdare viden-
tur talem fere apodosin, qualern reddidit Perraltus: sin niontes
medii altiores Ju e r in t et non longa erit circurnitio^ circum-
ductionibus. Praeterea ad verbum postremum desiderari videtur
aliquid , veluti perducatur aut utendum.
in declinato loco — Wrat. inclinato. Deinde venerint cum
Sulpic. Perraltus vertit: on y conduira les tuyaux en descendant
selon la pente du costeau, saus les soutenir par de la maqon-
nerie;. et alors il a rriv era, qu’ils iront f o r t loin dans Ie f-ond
de la vallée selon son niveau, qui est ce que Von a]}]ielle ventre.
Galiani: si dirizzerd il corso per lo pendio, e giunto che si sard
A D L I B R I V I I I . C A P U T VI . 5- 147
al fo n d o , v i si fa r d una sostruzione, ma non a lta , acciocche
sia quanto piu longo si pub il tratto a livello. Questo e quel,
che dicesi ventre. Sic etiam Rode, nisi quod postrema ita reddidit:
JO dajs eine sehr lange Horizontalebene entstehe. D 'e s e
ivird der Eauch genannt. Perralti errorem in omittenda sub-
structione admissum non est quod pluribus convincam.
' libramentum — Sulpic. Vatic. Fran. Guelf. Wrat. libratum
dant. Hoe idem paulo post dicit Vitruvius longum spatiiim ventr
is , postea substructum ad libram Ja c tu rn , denique ventris pla-
nitiem vocat.
hoe autem — MiXiav — Haec omisit Wrat. Ceterum ventris
appellatio apprime convenit ductui inter castella superiore in valle
perpetuo depresso et quasi cavo. Cavitatem enim quamcunque
Graeci noiKiav vocant; ita verbi causa tibiae cavum auAou noiXiav
dicunt.
adversus clivum — Ita Sulp. Guelf. Wrat. locundus edidit
ad adversum clivum. Eadem audacia eius fuit infra sect. Q.
ex longo spatio — locundus dedit quia ex longo sputio ventris
leniter turnescit, tune exprimatiir. Sed Sulp. Guelf. Wrat.
omittunt quia et tune. Perraltus vulgatam vertit; P a r ce rnoyen,
lorsque les tuyaux seront parvenus au costeau opposé, ils con-
traindront Veau qu’ ils resserpent de remonter assez doucement
d cause de la longueiir de ce ventre. Galiani; quando poi si
sard giigito al pendio opposto, dopo che per lo lungo tratto
del ventre si sard leggiermente gonfiata l'acqua, si spingerd
alla cima dell' altiira. Vides Perraltum vocabulum leniter retu-
lisse ad aquae adscendentis motum; contra Galianum aquam ipsam
leniter intumescentem dicere. Sed in Vitruvio de cursu aquae haec
omnia dicuntur; qui quemadmodum turnescit, ita etiam expri-
mitur in altitudinem clivi. Sed quid est tiirnescere? Corpus
tumescit, cum ultra planitiem se attolllt. Aqua non aliter tumesclt,
quam si adcrescente copla aquarum aut accedente vento supra
planitiam eam, quam antea tenult, se attollit. Sed ex longo
spatio ventris vel ventris planltla longa non potest aqua tumescere.