C O M M E N T A R I J
excitare. ubi extremae partes sunt capita Pliiiio. Aut igitur
Fliiüus cum Palladio pavimenta subdialia cum intcstinis permu-
tavdt, attjue ex illis verba Vitruvü ad Intestina falso traiistulit,
aut verba Vitruvii vitiosa et lacunosa sunt. Vitium arguit stru-
ctura verborum laborans: qtild enim clavis figltur? Antea erat:
eo fa c iliu s (axes) clavis f i x i continehnntiir. Nunc subito bini
c la vi fig u n tu r extremis partihus a x i s , v t i mdla ex parte possint
se torqneiido angnli excitare. Quid audio ? davi figuntur
in extremis paitibus, rie anguli se torqiiendo possint excitare
axem ? Haec absurda ratio a Vitruvio non est profecta. Igitur
angulos scrlbenduni fuit; nam axes torquendo se angulos ex-
citaut. Hoe si veriun est, non potest scriptura vulgata essc
vera, ubi nihil adest, quod dici possit angulos excitare, praeter
clavos. Sed hos Vitruvius nee potuit nee voluit dicere .re tor-
quendo angulos excitare. Superest igitur ut axes scribamus;
quod feci.
cerro aut fa g o — Wratisl. omisso aut habet cetera., f ‘^ë^
sen servo. Farnum Philander ait hodieque Italiam vocare de
genere quercuum arborem. Italoruin Latinorum aesculum,
Theophrasti <pyyóv esse falso affirmat Accorandroni ad Theophra-
stum p. 704. Alibi vocabulum scriptum reperi j-arnia., idque
Oudini Galli Dictionarium habet, monente Perralto. Gesneri
snsTp'icioTuem fa rn um Italorum ortum esse ex latinoyVnnïbzo, muta-
to in fra n um , unde Gallicum sis f r h i e ccnfirniare videntur Edd.
priuiae Palladii cum Vincentio et Cuba. In Apicio II I cap. 13
qui snat Ju n g i fa rn e i in Edd. primis et Codice Vaticano, temere
Hummelberg et qui eum sunt secuti de coniectura mutarunt in
fa g in e i. Sed potest is locus suspicionem facere in Vitruvio et
Palladio interpretationem hominis Itali ex margine accessisse- vo-
cabulo fa g o , Galiani pro fa rn o posuit vocabulum fa r n ia Italorum.
Nunc de consilio ipso Vitruvii videamus, quod aliter
aut scriptum legit aut interpretatus est ctrm Palladio auctor Com-
pendli. D e cerro aut fa g o aut fa rn o diutissime tahidata du-
rabunt., si stratis super paleis vel f i lic e humor calcis nusquam
AD L I B R I V I I . C A P U T I. 2. 3. 2i
ad tabulati corpus accedat. Ra Palladius ; slmiliter Compendium
• D e cerro aut fa g o seu fa rn o coaxationes ut ad vcLu-
statcni possint per manere, iactatis in ordinem et compositis
axihns f d e x aut palea aequaliter supersternatur, ut calcis
humor ad axes pervenire non possit. üterque igitui in A itru-
vio scriptum leglsse yidetur Ita: Narnque de cerro — potest per-
vianere , nisi coaxationibus f a c t i s , si e r it , f i l e x , s i non, palea
subsiernatur. Plinlus contra solos axes quernos probans, els-
■ que supersternens filicem aut paleam, vulgatam Vitruvu senptu-
tam secutus esse yidetur.
f i l e x , si non — Male Sulp. silex non. Contra recte locun-
dus file x edidlt, quem secutus Philander de yitiosa scriptura silex
admonuit, quam repetlit tarnen Laetiana et Rodiana. A^erum edi-
'dit Galiani. S ilex Cotton. Vatic. 2. f i l i x A'atic. 1. f e l i x AVrat.
iPostea a calcis Sulp. -
statnminetur — Cotton. stuminetur, et paulo post stumma-
tionibus inductus. Riidus si novum. Deinde qui possit Guelf.
Wrat. locundeae, Galiani; quod yltiirm correxit Philander. Dem-
que Sulp. ruderetur, s i novum erit.. Contra inductus rudus si
novum erit. Cotton. Guelf. AA^rat. Quare vulgatum inductis ruderetur.
Rudus si novum erit correxi. Geterum statuminibus
ediderunt Philander, Laet et Galiani.
redivivum — e veteri renovatum interpretatur Philander;
Graeci iraXivaipeTov dreunt, docente Phrynichoapud Ruhnhenium
ad Timaeum p. 204.
ad duum — AVrat. ad iinum. Palladius I, 9- Tune siipei
.statuminabis rudus id est saxa' contusa, duabus partibus et una
,calcis temperante constitues. Idem Mali cap. i i . et paleam vel
filic em substernemus, et aequaliter aequabimus sa x o , quod raa-
num possit irnplere. Fedaneum super rudus indiicimus et assi~
duo vecte densamus: tune antequarn rudus siccetur, et eet. Ap-
paret igitur priorem Palladii lociun esse lacunosum. Male enun