5^ O O M M E N T A R I I AD L I B R T VIT. C A P U T T. 7- 3 1
cum calce avenato; ita pvimuni corium facit idquc pilis subijrit;
alterum corium facit inclita calce succreta altum digitos duos;
denique testaceum corium postremum struit vel sulFundit, idque
pavitum oleo fricat.
Pavimenta nunc videamus sectilia et tessellata. Haec Vitru-
vius sect. 5 cxtrema ita signat; pavimenta struanlnr sive sectilia
seu tesseris. ubi vulgatum sectilibi/s ex Codd. Colton. et Wrat.
correxi. ^ Ita euim ipse statim Vitruvius sect. 4 sï sectilia
sint, nulli gradus in scntnlis aut trigonis ant qnadratis scu
J a v i s extent. — S i tesseris striictum. Deiiique testacea spl-
cata Tihurtina ab bis seiunxit. Sect. ó subdialia pavimenta
struit e tessera grandi circitcr binurn digitnm caesa ; sed ibi Pli-
nius rectius alta pro caesa, auctor Compeudii lata soi iptum legit.
Denique sect. 7 testacea (sub dio) sive ex tessera grandi sive
ex spica struit. Palladius in subdivali pavimento tessellas latio-
res vel tabellas qualescunque marmoreas aut paginas imprimit, Maii
cap. 1 1 .
Pariter Suetonius Caesaris cap. 47 in expcditionihiis, inquit*
tessellata et sectilia pavimenta circumtulisse. ad quem locum
comparavit Ernesti dissertationem Breitingeri insertam Scliellhornii
Amoenit. litterariis T. VII p. 14 seqq. qui e Vitmvio monstravit
tessellata pavimenta crustis quadratis, sectilia variarum figura-
rum crustulis fuisse structa. Ab utroque genere distinxit opus
musivum, quod semper in cameris, nunquam in pavimentis usur-
patum fuisse affirmat. Vulgo vero cum Salmasio docent, tessellata
esse musiva et vermiculata, sectilia v’ero graece XiSoSTpasra
dici, et marmoris niaioribus segmentis strui. Quam opinlonem
contra Breitingerum vindicare studuit Ernesti in Excursu ad Sue-
tonii locum; sed is nulla attulit nova argumenta. De Vitruvio et
de vocabulorum tisu, quem eius frequei;tavit aetas, (nam potuit
insequente aevo variari) si quaerimus, apparet tessellatum pavi-
mentum solis tesseris, id est crustis cjuadratis structum fuisse;
contra in sectilibus variae siinul figurae, id est scutula, trigona,
quadrata et favi vel hexagona aclhibebantur. In subdivali pavimento
tesseram grandem aut spicam adbibet. Scutula f.gura
esse oblonga instar scuti, (clypeus enim fuit rotundus) voluit
Turnebus; contra Salmasius ad Vopiscum p. 5 x5 scutulam a
axvraKv clerivat, et scutulatum rete, scutulatam vestem docet
babere rbombos vel rliomboideas figuras intextas. Cf. idem p. 40',.
Fhilander srutulas rotundas interpretatur a sculi figura, favos
vero crustulas hexagonas, instar cellaruin cerearuin, cpiaesunt
in apluin alveariis. Cum Perralto Galiani tessellatum pavimen-
tum interpretatur de musivo , {Ü ^nosaico) sectile autem de eo
genere, quod Galli onvrnge de pieces rapportées, Itali vero il
cmnmesso vocant. Scntnla Rode cum Pbilandro genefe neutro
dicta Interpretatur die Ovale.
Testacea spicata Tiburtina Pbilander fieri ait laterculis lun-
ctis et in latus proclinatis ad spicarum similitudinein, ut subie-
ctae ab eo figurae ostendunt. Roniae et in Tiburtinis Hadriani
et Manlii Vopisci villis in eo pavimenti genere visos laterculos
crassos digitum unum, latos tres, longos se x : esse et longos
digitos quatuor, crassos unum, latos duos. Vulgus vocare spi-
nam piscis. Spicam testacei Perraltus vertit les carreaiix de
Tivoli disposés en fo rm e d'épi de blé. Galiani: Vammattonato
d spiga a ir uso di Tivoli. Addit vulgo id opus a spina di
pesce vocari. Rode vertit; das Tibnrtinische aehrcnförmige
P f laster aus Brandsteinen. Cur Tiburtina cllcantur testacea haec,
nullibi traditum legl. Galiani ab usu Tiburtino vocata voluit
esse; possumus etlam conilcere saxo vel caemento saxi Tibur-
tlni structa fuisse. Addo nunc Inscrlptionem Muratorianam
p. 314 no. 2. atrium refeceriint, et vermiculinn straverunt, item
pavimentum spicam straverunt, et sedilia circundturn le je -
cernnt.
Fricare quod alt Vitruvius pavimenta structa, Plinius cote
despumare dixit. Perraltus user avec Ie gres vertit; Galiam
spianare; Rode abreiben. Vitruvius infra 7 cap. 4 pavimentum
graecuin hibernaculorum cote despumat, ubi Plinius 3Ó sect. 63
cote depolire dixit.