TrTT
ï ï É
lii T*
I2T
■ ’f' aC
n rr-
€l?tj > >' '
m \ r: i
if* .i.' ’i
è m ƒ
35^^ C O M M E N T A R I I
scvtiilam vel formam >quadratain oblongam intellexeris rZejrri-
p tam , et per medium dlvlsam, turn cacumina an^uloriim pro-
currimt nnWihi, sed concurrunt in centro, ubi linea media divisa
fuit. Igitur etiam liinc apparet, formam descriptam esse qua-
dratam oblongam, et verba in quibus procurrinit cacumina angu-
lorum recte a nobis fuisse ex alieno loco in suum tvanslata.
Formam igitur quadratam oblongam Vitruvius mediam dividit, et
extremas partes, ubi cacumina angulorum procurrunt, contrahit
obliqua deformatione a sexta longitudinis parte ad quartam lati-
tudinis, ubi est versura quadrati vel scutulae.
Reliqua nondum satis intelligo. Hoe video foramen vel duo
foramina designari ibi ubi est curvatura} sed non satis definitum
puto, extra an intra curvaturam id fieri voluent: puto tarnen
intra curvaturam fieri, quoniam sequitur de foramine; iit habeat
curvaturam molliter circumactam. Nee satis intelligo verba et
fo ram in a convertantur: quid enim est foramina convertere?
quo convertuntur? Putabam pertundi nunc foramina, quia paulo;
post extrema foraminis circumlaevigantur. Praeterea foramina
interius fieri vult contractiore et minore latitudine. Ita enim
interpretor locum: et contractura latitudinis redeant introrsus
sexta parte. Tale foramen capituli balistae imaginatus sibi est
etiam Perraltus, ubi vocabulum perifietos explicat bis verbis:
qui a un trou que l'on a aggrandi tout d Centour par plusieurs
' coups de ciseau, qui fo n t que ce trou va en s’élargissant, par
exemple, cornme un entonnoir, ou comme Ie pavdlon d ’une
trompette. Or cette dernihre maniere peut fo r t bien convenir
au trou de la B a llis te , qui doit Ure élargi et adouci par les
hards, afin de ne pas user Ie cable qui j doit passer, ainsi
qu’d est dit qi-apres. Sed difficultatem facit in ista interpreta-
tione verbum redeat, si significat foramen introrsum et in pro-
fundum angustius agendum. Quare videant acutiores, an verba
convertantur et contractura latitudinis redeant introrsus sexta
parte potius significent foramina duo in scutula designanda ab
extremis partibus, ubi cacumina angulorum procurrunt, utnnque
A D L T B R I X. C A P U T XT. 4. 355
retro converti et redire introrsus versus linearn mediam formam
dividentem. Turn vero contractura, latitudinis parte sexta quae
fit, mirationem mihi facit. Sed, ut dixi, nihil hic intelligo.
B p iz jg id em cum catazygide in capitulo catapultae polybolae
a Philone descriptae et a Meistero pictae sub litera C, reperiet
lector ubi litera 1 apposita est. Utrique epyzigidi et catazygidi
funis elasticus, tonus vocatus, intensus obvolvitur. De utraque
accuratius exponit B'Teister p. 44- Ibidem lector ad literam K.
agnoscet modiolum foramini i inclusum, et funibus sive tono
refertum.
Parastatas catapultarum in eadem Meisteri pictura repraesen-
tatas reperiet lector. Sed in balistae parastatis haereo, et dubito
an Omni ex parte conveniant cum parastatis catapultarum. Curvatura
mihi cum cardine parastatarum catapultae convcnlre vide-
batur. Maiorem etiam difficultatem habent sequentia; Adiicitq.iT
autern — altitudo parte I I I I . quae sic vertlt Perraltus ; 11 f a u t
ajouter d la moitié de leur largeur autant que Von a f a i t aupres
du trou , lorsque 1’on en a tracé la largeur et Uepaisseur, sqa-
voir ciuq diametres, et leur domier un quart de diametre de
hauteur. Galianisic; al mezzo si aggiunge di larghezza, quantosi
è fn t to presso albuco nella descrizione: d l larghezza e grossezza
huchi 5, V altezza \. Sic item Rode. Comparatio parastatarum in
catapulta sect. 2. Pat astatae dextra ac sinistra praeter car-
dines altae foraminum quatuor, crassae foraminurn qniiium,
cardines dimidia parastatica, ad foramen spatium fa ran n n is
I S T , a foramine ad medianam parastatam item foraminis S gt
latitudo parastados mediae unius fo ram in is et eins I L , cras-
situdo fo ram in is unius, docet medias parastatas minus latas et
crassas fieri quam ad foramen ipsum. Sed verba corrupta videntur
in descriptione parastatarum balistae.
In ima parte machinae utriusque Vitruvius basin, antibasin
et columnam cum cardine nominat; in catapulta praeterea plin-
thidem, in qua colurnna statuitur, columnae capreolos tres. In catapulta
polybola Philonis est columna sexangularis cum cardine,