220 C O M M E N T A R I I
'"lillS-
:>f?l
veram srripturam menaeus, ex graeco fxrfvaios vel /ir/vialo^, iam
olim coniectura assecutus piorlidisset Turnebus Aclvers. 2o, i2.
Ipse. etiain Philander suspicatus est vitiosum rnanaciis a graeco
fir/vós derlvatum esse. Baldus in Lexico Vitruviano sub voce
Monachus multa inepte comminiscitur de vocabulo et scripturae
varietate, Turnebi vero nullam plane mentionem fecit. ' Contra
xecte admonuit de errore los. Scaligeri, qui in annotationibus ad
Manilium vulgari scripturae vitio deceptus: Orbita, inquit, Z.m-
nae est linea inXEijrTiKrj; ea Tarentmis voce a veteribiis lat inis
vocahatiir circnliis manacus et maniacus: addit idem Scallger,
Arabes hinc effecisse vocabulum Almanachi, addito scilicet arti-
culo al. Sed ecce tibi miram Ciserani annotationem vel potius
lovii aut Boni Mauri: nam Ciserani opera bic desiit: manacus da
greci e nominato Mariaco penulbima lo n g a , id est lunaris, per-
che fxiivti sive mene apud poetas signij-icat Innam, e secondo
Vidioma dorico mana. — e questo vocabulo li Arabi hano Jia-
vuto da li g ra e ci, et e moUo trito a li tempi nostri appellando
se alrnanach li computi de la luna et de li altri pianeti suppu-
tati da li Astronorni moderni. Vides confusa invicem vocabula
manaeiis et manacus, et bona malis commista.
aequinoctiali intervallo — Philander ad h. 1. Genus dicendi
Geometris familiare, cum significare volunt altero circini pede in
dato signo tnanente, alterum ad constitutam magnitudinem dedu-
cendum, ut circulum perficiant. Galiani vertit; col centro equi-
noziale e coll’ intervallo estivo si tir i il cerchio mensuale, il
quale s i chiama manaco. Rode : welcher den Abstand des Som-
.mersonnenstrahls vom Nachtgleichensonnenstrahle zum halben
TDürchmesser hat.
'7-
sive per Jubernas — Plaec omittit Fianeck. Post lineas sive
Wratisl. inserit haec: aeqninoctialis radius ubi erit litcra c,
sed deducendiim ad eum locum, quo secat circinationem per
aestiva sive et eet.
A D L I B R T IX . C A P U T V I L 6. 7- V U I - i- 221
in subiectionibus — Galiani vertit: secondo il dato luogo.
Rode: bey Verzeichnung der Sonnenuhren. Capite sequenti est:
ex quorum lihris si qiiis veilt subiectiones inuenire, p o te r it:
vertit Galiani: ap]dtcarle ai datl luoghi. Rode: tnaii bami sie
nach der gegebnen Anleilmig leicht nachmachen. Expressit sci-
licet Vitruvius vertendo Graecum i>7:óStt>ts. Caiisas Quinctilianus
3> 5? 7 ^8 graecas hito^éssis interpretatur.
analernmatis —^ Guelf. Wrat. analematios. Deinde subi-
ciuntnrque Sulp. Guelf. VVrat. subiactantnrque Vatic. Copulam
et ante describuntur ( ita enim cum Sulp. Guelf. habet, descri-
bantur Vatic.) omittit Wrat.
Omnium autem — Hinc Capitulum X IX exorditur Wrat. qui
deinceps descriptionum carum — ^ut dies dat. Postea idernque
Sulp. Fran. Wrat. 'X{/:
Quas res n o n— Sulpic. Vatic. Franech. Guelf. quas ob res.
Wrat. quas ab res. Idem Wrat. non omittit. Postea praetermissis
Guelf. Wrat. Denique describendo Wrat.
Neque enim — Ita Sulp. Vatic. Fran. Guelf. Wrat. Enim
primus oniisit locundus. Sequens quae omittit Wrat.
A D C A P U T V I I I . (vulgo IX.)
Inscriptionem Capitis locundus posuit hanc: D e horologio^
rum rdtione et usu, atqiie eoriim inventione et quibus inven-
toribus. Aptius Galiani et cum eo Rodiana inscripsit: D e quo-
rundam horologiorum ratione et inventoribus. Nostra cum argu-
mento consentit.
ad enclirnaque succisiim — Cotton, excisurn. Deinde Boro-
sus Wrat. Compendium Architecturae cap. 2g. JMulta variaque
genera simt horologiorum, sed Peligni et Ilernicycli magis aperta
et sequenda ratio videtur. Pelignum enim horologium dic ilur
quod ex tabulis duabus inarmoreis vel lapideis sitperiore parte
latioribus inferiore angustioribus componitur. ubi Edltio \asco-
sana Plinthium dedit. Contra Codd. Vaticani duo Pelignum, in
quo Vitruvii Peiecinon latere censebat PoLenus. Ceteium unde