55Ö C O M M E N T A R I I
iiotavit Hesycliius. Chailto Aplirod. 3, 4 ita nara-rté^rijv inter
instrumenta tortorum, qnibus veritas exquiri ex maleficis puta-
baUu-, nomlnavit solus scriptorum graecorum, qui hoclie extaut.
Dubitari igitur potest, au is catapultae usus telo invenienrlo simih
occasloneiii praebueiit, an contra. Plautus in Cuvculione 5> 3?
pilum catapiiltarium recte vertit. né\.7r) eniin non solum scutum
parvum voratur graece, sed est etiain basta, piltun. Ita Xeno-
phon Anabaseos 1, 10, i 2 dsróv ycpvaovv èfci tceKtijs dvaTiTtxfxévov.
Antea Pevicles npSyros twv irpó avrov dicitur niacblnas in bello
adbibuisse ad expugnandam Samum, opera usus Artenionis Cla-
zoinenii, qui arletes et testudines illi construxit, teste I.pboro
apud Diodorum i 2, 28 consentiente Plinio 7i 56 Servio ad Aeneid.
9 ) 505. Sed Heraclides Ponticus apud Plutarchum in Pericle Ar-
temonem Periclem aetate antecessisse statuit: recte, si idem est
Artemon, in quem invectus legitur Anacreon in carmine extante
in Atbenaeo r2 p. 533-
Iteruni Diodoius 14 c. 42 Kal focp ró aarix-rtthrinóv evpéSif
rtard Tovrov tov Kaïpóv iv ^'vpajiovSais (aetate Dionysii circiter
Olympiade 95) tbs av twv nparisruov tbjcvit&v 7zavTu-)LÓB£V sis
eva TÓ7TOV swij-yiiévüov. Idem 17, 45 naraxékTus opponit roïs ne-
rpo^óKois. 187 5^ iuxta nominat KaTanéXras, óév^eXtis rs r,ai
xerpo/SóAovs. 16, 74 rroAXovs r.ai TtavToèajsovs óë.vjSeXs'ïs Hat na-
TaTriXTai. Demetrii rrsTpo^óXovs nat r&v TpiSizAdjiiav oév^eXSiiv
70VS Inuvovs memorat 20, 49 et cap. 85 óS.v^eXü>v nat jrerpo^óXwv
TiavroiMV Tols psyé^siSi TrXijifos — /StAoSraseis oiHsias Tois ivriBe-
sBai péXXovSi HaruTréXTais, denique twv TpiSJiiBdfiwv öév^eXwv
rovs TtoppwTarw ^dXXovras. Agesistrati TpiSKiBajios HarairéXTi]S
telum ad tria stadia usque cum dimidio iaculabatur, teste Athe-
iiaeo de Macbinis p. 3 et Philone p. 99. Vides igitur óèv^sAij
Diodorum diligenter a naTanéXTr) et xerpo^óXw distinguere; ó£v-
^eXi'is autem sagittas, narairéXTtjs bastas, Tterpo^óXos saxa iaculabatur.
Unicus est Diodori locus 20 c. 48 tic helepoli, quam
Salaminiorum oppido admovit Demetrius ; sis fikv ras Harw Sts-
fa's sisijvsfne nerpo^óXovs rtavroiovs, sis èk ras fiésas HaransXA
D L I B R I X. C A P U T X. 1. 339
ras oEv^sXsis fiSf\r,Tovs' sis ie ras dvwrdras óSv^s'ksIs re roiis
iXa}:iiiTous Hat nsrpo^óXwv n'MjSos. quem inseita copula r.at ad
reliquorum similltudinem et usum loquendi Diodoreum conforman-
dum atque eiriendandum censeo. Serior usus invenit eadem ma-
cbina sagittas et bastas iaculari, binc nomen HaraneXTr/s commune
fuit macbinis sagittas et bastas emittentibus. Ad 6ë.vjBstii]s intel-
lige dïsrós. Homerus enim Iliadis 4, 126 sagittam ódv^eAij vocat.
Ad liane similltudinem HaTaTzsXrijs et jtSTpojSóXos nomiuati fuerunt
item genei e masculino. Posteaquam vero HaransKnjs sagittas et
bastas iaculari coepit, usus vocabuli óEv^eXi/s desiit; binc Poly-
bius TrsTpojSóXovs tantum et Jzerpo^oXind dpyava iuxta hututzsX-
ra s , et KaruTriXTiHd opyava hui /Sé'A?/ 1 1 , 1 1 , 3 cominemorat. Hinc
idem narajréXras rpiTn'/xsis babet 5, 88) 7-
losepbus tarnen libro quinto de bello ludaico óEv^sAs^is et
XiBoj3óXovs iuxta nominat, imitatus vetustissinios sciiptores grae-
cos. Roinani enim post Caesarem sciiptores nomina macbinarum
miie mutarunt et permutarunt, balistas pleruinqne nominantes et
multa alia nova maebinarnm veterum aut paulum immutatarum
vocabula usurpantes. Hanc vocabulorum diversitatem recte an-
notavit Lipsius in Poliorceticis libri 3 Dialogo 2.
Appianus voluit quidem ille sciiptores Atticos imitari et d£i'/3f*
Xsis nominavit, sed addito vocabulo naraxéXrai, quod cum ipsis
XiBo^óAoïs communicavit. Ita enim de rebus Hispanicis cap. 92
HararseXrui fiiv i^énsivro rois nvpfois óE<psXeis ts Hal XiBo^óKoi.
Easdem maebinas simul iisdem vocabulis memorat de rebus Punicis
cap. 8o- Idem ibidem cap. 93 ^éXrj HaTuTssXritid distinguit a na-
raiTsXrais, sagittas et tela ipsa nominans illa, narajréXras vero
maebinas. At idem cap. 41- narrat EvXa Tzay.sa iijcyj:sa diy Hara~
JtéXras in ysipös missa, ubi naraJréXrai pro telis ponuntur. C, 16
ubi refert ySiAi; rpiirtpci/ nai XiBoiis fisydXovs in bostium aciem
immissa , intelligit «arairèATay rpijrijjceis, catapultas , quae tela tri-
cubitalia mittebant. De quo genere Festus: T r ifa x , inquit,
teluTTi tvluiiï cuh'itoruTn, ejuod, cutupultci vuttituv.
E n n iiis : aut permaceret paries percussus trifaci.
Sa|