'270 C O M M E N T A R I I
Ki,
;! i I
quod falsuin csse seutentia convindt, et consensus Interpretuiu,
qui ea reddiderunt, non eadew.
ut ad altitndiiiei/i — Guelf. z/^ altitudiiiem, Wrat. eb 'alti-
Ludiuey qiiae. Etiain Franeck. Guelf. q'//ae dant.
modioLi — Philaiidreae dant rnoduli. Sequens pice et cera
est ea ratio, quam supra navalcm ratioiiern vocavlt, ut ex Dios-
coride 1, 02 et Pllnio i6 c. i2 adnionult Philander. Zopissam
vocabant derasam navibus picein cuin cera.
elati — Snip. et lati. Guelf. allati. Sequens extulerint ex
Vatic. Franecli. dedi pro extulerunt. Yoss. extulerit.
.4 - . ■
magis altis — Guelf. maguis, Wrat. aliis magnis. Etiam
Sulp. Fran. Vatic. Cotton. Guelf. aliis dant.
involiita — Guelf. Wratisl. valuta. Deinde dernissa oinisso
catenaque Wrat. Postea uuinn pro iniiim Wratisl. Forte exci-
dit aquae. Perraltus vcrtit; qui descendc jusques dans l'eau.
s i t u l o s s t i l o s sjdeudentts Sulp. Sequens ejjferet revocavi
ex Sulp. Vatic. Fran. Cotton. Guelf. pro vulgalo cjfert. Wrat.
a^erret dat.
qui cum super — Sulp. Voss. Guelf. Wrat. cum omittunt.
pervehuntur ex Sulp.^Fran. Cott. Guelf. Wrat. restitui
in locuni vulgati a locundo pervehentur.
id aquae — Sulp. A'oss. Wratisl. id omittunt. Deinde me-
cum faclunt Fran. Cotton. Guelf. Vulgo est extulerunt.
Pauca supersunt de fabrica horum organorum nionenda. Pri-
nium organum vel tympanuin hominibus calcantihus ver sari alt,
Vitruvius, ubi I. Martin interpiCs veitlt: par Ie mouvement d ’aul-
cuns hommes qui cheminent dcdans. Quod fieri cum non possit
in tympano aquam intus susclpiente, monuit Perraltus tympano
adlungendam fulsse rotain, quam bomlnes intus conslstentes ver-
sarent; quod feclt in plctura I talmlae LX I. probante. Gallano.
Contra locundus et Rode cupain tympano indiderunt, quae ma-
A D L I B R I X. C A P U T IV . 3. 4- V. i. ü. z j s
nibus vcrsaretur. Item alterius organl uterque cupam axi indidlt,
cum id pariter calcando versaretur.
Tertiuin organum vel eandcm rotam, quae servlt alteri orgauo,
si ad maiorem etiam altltudincui atjuarn tollcre debet, altiore
etiam in loco collocaudam et manu veisandam csse, monuit Perraltus.
Vitruvii enlin oiatio poteSt allquem in eiun Inducere eno-
rem, rit credat, cateuae circa axem volutae eam esse vim, ut
aquam altius extollat. Uude factum est, ut locundus, Rivius
et Fjcupoldus nostras in Tbeatro macblnarum liydraulicarum cate-
nain in rotae peripbeiia non in axe involverent.
A D C A P U T V. (vulgo X.)
Inscriptlonem Capitis mutavl. locundeae babent hanc; D e
rotis et tyrnpanis ad., molendam Jarinam. Gallani dedlt: D e
alio Ijmpuno et Hydraidis. Rodlana; D e alio tympano et
Hydroinylis.
eisdern rationihus — Voss. eiiisdern. Sequens aquam omittunt
Sulp. Franeck. Voss. Guelf. Wrat. Postea est post opus
omlttit Wratisl. 4
sine — calcatura — Videtur igitur trla praecedentla organa
Vitruvius volulsse hominibus calcantibus versari, quod in tertio
fieri posse negavlt Perraltus. E x loco Lucretii 5, {Jiy ut flu v io s
versare rotas atque haiistra videmus constat rotas ad irrigan-
duni agruni exstiuctas aqua fulsse versatas. Susis hortos regios
irrigabat organum haustorium versantlbus bobus, referente Ctesia
apud Aelianuin de N. A. 7, 1. Plutarchus irrepiar,Td dvrXypaTa
vocat de Solertia p. 177 ed. Hutten. Aegyptlacas rotas a bobus
versatas descripslt Maillet II p. 93 dellneavit Niebuhr I p. 149.
Quae contra inanu versabantur rotae Aegyptiae, cas describit Philo
ludaeus I p. 410. Cf. Diodorus I p. 40.
Eadern ratione — hydralelae — W^ratisl. Eadem autern
ratione. Deinde Sulp. Guelf. Wratisl. et Edd. omnes praeter
l:i