l\.
■ ft'
IM
r
I ^ i!i ,;i
lUj!i'lWili; :,1
il'll'/S
3 1 S C o M M E N T A R I I
iiihjis jjvoxiiïic 'vcvticiilis colXoccitt, ' !Ncr|ii6 cnnn dclplimi instiiit
vel insistunt foraminibus ipsl, sed cynibnlia aeiea ex catenis pen- ^
dentia in ea demittunt et retrahunt ipsi in veiticulis collocati.
Contra Perraltus vertit; I I j a des, trous de la largeur d'envi-
ron trois doits d la plaque qui couvre Ie haut des Barillets,
auprès desqucls soiit des DauJ-ins d'airain attachés aussi avec
des chariiieres: et ces DauJ^iiis soutieiiueut par des chaisnes
des Cyinbales pendiies a leur gueule. Zin pen plus has sont
les trous , par lesquels les Barillets out communication avec Ie
coffre de cu iv re , dans lequel Veau est suspendu. In bis nolo
egregio viro imputare evrores, quos locundi temeritas corrigendi
generavit. Ea eniin fuit causa, ut Perraltus per has verborum
tenebras a locundo offusas viam q^uaereret eniendatione hac: In
summa planitia (sunt) j'oramina circiter digitorum terniim,
quihus foraminihus proxirne in verticulis collocati aerei D e l
phini pendeutia habent catenis cynibala ex ore, InJ'ia^ j'o ra -
mina (sunt) modiolorum chalata intra arcam,, quo loei aqua
sustinetiir. Cuius pars extrema nee cum verbi chalare signifi-
catione convenit, nee aptam habet coniunctionem verborum chalata
n ilia arcani,, quae vir doctus de canali inter modiolum et pnigea
inedro voluit intelligi. Deinde non opus est luc inentrone fora-
minuni et canalis in pnigea patentis. Huius enim meminit Vitru-
vius oldine satis praepostero demum post descriptam composi-
tioiicin canonis musici eiusque partium sect. 4. E modioUs autem
^j'isiulae sunt contiiientes^ cohiiinctae pnigei cervicibiis pertiii-
gentcsqne ad nares quae sunt in arcula.
Sed prima statim verba, in summa planitia,, pessime inter-
piretatus est Perraltus de operculo vel lamina, qua summum orifi-
clum modioli tegendum et claudendum censuit. Hulc foramina feclt
(duo in pictura Tabulae L X I I l) claudenda immissis cymballs;
quae tarnen recte vir doctus Interpretatur de genere aliquo assarii,
{soupape) conico quidem, infra foramina appenso ita, ut apex
a catena sustineatur, basis vero retracta forajuina obturet. Scl-
licet summam planitiam si Vitruvius de lamina obtegente modioli
A D L I B R I X . C A P U T V I I I . 6. 3^3
orlficlum intelligere nos voluisset, turn opus erat antea oriflcium
modioli claudendum lamina annotare. Quod tarnen is non fecit;
nee lamina aut operculum latine planitia dicitur. Rode tarnen Per-
raltnm secutus simillter vertit: Oben aber irn platten Déckel bejin-
den sich ungejdhr dreyzöllige E ö ch e r, nahe bey inelchen nn Ge-
lenke befestigte kujtferne T)elphine irn Manie au Ketten hangende
Becken oder Glocken halten, welche sie unterhalb der
Locker der Stiejeln hinablassen. Innerhalb der H^asserlade
bejindet sich der Dcimpjer gleich einern umgckehrten Trichter.
nisl (juod is postrema Vitruvii verba Turnebi auctoritatem secutus
rectlus distinxit, ut ipse etiam feci. Nunc causa erroris communis
bieviter aperlenda est. Scilicet Editiones locundeae, Phi-
landreae , Laetiana et Rodiana verba Vitruvii ita distinguunt; quihus
includuntur aerei modioli Ju n d id is ambnlatilibus — haben-
tihus J ix o s in medio ferreos ancones et verticidis cum vectibus
coidunctos pellibusque lanatis involutos. Item in summa pla-
nitia Jo ram in a circiter digitorum ternum , quibus foraminibus
et eet. Ita vero deest verbum sunt vel simlle aliquod. At si
puncto sublato verba sic contlnues involutos, item in summa
planitia fo ram in a , statiin apparet referri haec etiamnum ad participium
hahentibus, et foramina esse fnndidorum ambulatiliurn
summae planitiae. Quod vero \ itruvius deinde alt cymbalia ex
acre i i f r a fo ramin a modiolorum chalata, id opinionem et inter-
pretationem non refellit aut dubiam facit, sed potlus confirmat.
Sl\itruvius enim foramina eadem in summa planitia fundulorum
facta intelligi voluisset, turn non erat opus addito substantivo aut
modiolorum aut fundulorum. Contra voluit slgnificare cymbalia
semper cum fundulo versarl infra vel etiam intra foramina modiolorum
et cum iis deprlmi retrablque. Noruntvero, qui antlias
bydragogas nostras contemplatl sunt, bodieque assaiia ipsis em-
bolis appom perforatls. Quod vero Perraltus gemina foramina et
cymbalia uniculque modiolo attribuit, id facere non coglt oratio
Vitiuvii, sed is de duobus niodiolls organo utrinque appositis
loqiutur, itaque foramina etiam cum fundulis plurali numero no