dringbaar hout bedekt. Het wordt door de regeering onveranderd
gehouden en is uit botanisch oogpunt interessant door een groot aantal
zeldzame boomen, zooals dr. Koorders, de houtvester botanicus van
Buitenzorg, mij reeds vroeger verhaald had. Br bevinden zieh daar
verschillende soorten, die in het overige gedeelte van den Indischen
Archipel niet te vinden zijn. Het kreupeibosch van lianen, dat de
geweldige boomen omslingert, bemoeilijkt zeer het binnendringen.
Ik maakte hier op onaangename wijze kennis met de mucuna
pruriens, een leguminoseboom, wiens groote peulen glanzende,
zwarte boonen bevatten en dicht met gele, gemakkelijk loslatende
brand- of jeukharen bedekt zijn. Op de plaats aan de naordkust,
waar wij het eerst landden, bezichtigde ik de vervallen, geheel
door dichte vegetatie omwoekerde rinnen van een oud Hollandsch
fort. Op eene andere plaats bezocht ik eene eenzäine, zeer schilder-
achtige visschershut, wier bezitters verscheid.ene apen en papa-
gaaien tot gezelschap hielden. Zeer schoon is van hier uit het
gezicht over de zeeengte op het vasteland aan de overzijde.
Boven de groene met palmen gesierde zuidkust van Java verhelfen
zieh in de verte lange blauwe bergketenen en hoog boven
deze de breede vulkaan Slamat met zijn dubbelen top en zijne
hoog opstijgende rookwolk.
De pelagische visscherij met het kleine „molenaarsnet” leverde
in het troebele, geel groene water niets bijzonder interessants op.;
hoofdzakelijk kleine crustaceeen (copepoden en ostracoden), daaren-
boven vele diatomeeen, chromaceeen en andere protisten van het
plankton längs de kust.
Tegen 3 uren des namiddags liet ik mij naar Tjilatjap terugroeien
en bracht hier nog een paar aangename uren door bjj de familie
van den assistent-resident, die mij onder het diner veel verhaalde
over de eigenaardige toestanden in dit van de wereld afgescheiden
kustplaatsje en zijne bewoners. De beruchte malaria heeft, zegt
men, veel van haar boosaardig karakter verloren, sedert de moe-
rassige streek gedeeltelijk gedraineerd is en ter gelegen heid van
het' ' aanleggen van den spoorweg menige gevaarlijke plaatselijke
inrichting werd opgeheven. Toch behoort het oord nog steeds tot
de beruchtste koortsnesten van Java, ofschoon de gevreesde
anopheles niet veelvuldiger moet voorkomen dan elders. Aangaande
dezen gevaarlijken muskiet bemerkte ik hier en in andere koorts-
streken van Java dikwijls twijfel, ook bij beschaafde en ervaren artsen.
Met dat getwijfeld werd aan de juistheid der-schoone ontdekkingen
van Grassi, Koch en anderen of aan de overplanting van micros-
copische malariaparasieten, die de bloedcellen vernielen. Maar men
bestreed, dat zij de eenige oorzaak der verderfelijke koortsen
zouden zijn, daar zij op verschillende plaatsen zulk een opvallend
afwijkend en kwaadaardig karakter vertoonen.
De terugrit naar Maos in het avonduur door het dichte kreupeibosch
was heerlijk, daar de ondergaande zon hare schitterende
stralen overal door de vederbladeren der kokospalmen wierp, en
de breede lichtgroene reuzenbladeren der wilde pisangs, elettarien
en andere marantaceeen met phantastische lichtfiguren beschilderde.
Vele der laatste waren met groote purperbruine bloemkolven
•versierd, waarboven zieh de trotsche, witte bloesems glanzend
afteekenden. Een schoone liaan, die zieh in wijde bogen van boom
tot boom slingerde, was met groote paarse bloemtrossen behängen.
•Zwermen van kleine, groene papegaaien en scharen van bruine
apen verlevendigden de toppen van het ontoegankelijke oerbosch.
Den volgenden morgen, 17 Januari, begaf ik mjj reeds om vijf
uren ’s morgens per spoortrein op reis op den terugtocht naar
Buitenzorg; de reis duurde met den sneltrein volle twaalf uren.
Evenwel brak ik ze om drie uren ’s namiddags af op het Station
So e k a b o emi , om hier voor een dag aan de vriendelijke uitnoodiging
van den oud-majoor Ouwens gehoor te geven, dien ik eene maand
te voren bij gelegenheid van eene voordracht te Batavia had leeren
kennen. Deze veelzijdig ontwikkelde officier is een groot vriend en
kenner der natuur en een speciale verzamelaar van conchylien. In
den tuin van zijn huis trof ik eene geheele menagerie aan van
apen en halfapen, papegaaien en andere vogels benevens levende
vertegenwoordigers van andere diersoorten. De kostbare verzameling
van slakken en mosselschalen, die hij zelf gedurende zijn veeljarig
verblijf in verscheidene deelen van den Indischen Archipel aan-
gelegd heeft, is zeer volledig en bevat vele zeldzame soorten. Ook
onder de overige naturaliön-verzamelingen van den majoor Ouwens