reticuero operam perdiderit, quòd negotium iftud mihi ex furami*
viribus conflavit. Hie eft enim pueruli hujus inftigator, hic accufa-
tionis audlor, hic advocacorum conduiäor , hic teftium coemptor,hic
totius calumni* fornacula, ■ hic Emiliani hujus fax & flagellum. id-
que apud omneis intemperantiffimè gloriatur , me fuo machinatu
poftulatum. Et fane habet in iftis quod fibi plaudat. g eft enim omnium
litium depeftor, omnium falforum commentator , omnium fi-
mulationum archite&us , omnium malorum feminarium, * *
D c f u n t h i c oh fie en a .
Quid enim faci at homo mifer, ampliufculà fortuna devoiutus , quam
cateti fraude patris ex inopinato invenerat? Pater ejus plurimi« cre-
ditoribus ? defomeratus a maluit retinerfe pecuniam , quàm pudo-
rem nam càm undiqueversùm 4 tabulis r flagitaretur , Se qua-
fi infanus ab omnibus obviis teneretur ; 6 P ax , inquir, negat polle
I N T E B . P R . E T A T 1 0 ,
iü i ß t , quod mihi c reaverit hatte litem
ex totis fu is viribus| N am hic efi int-
pulfor hujus adolefcentuli. hic efi fu a .
for de la t tonn , hic redemptor patrono-
rum , hic emptor teftium . hic fornax
univerfa calumnia, hic eft teda & ß a -
grum hujus Mmiliani. atque id j a a a t
immoderatijßme cordm omnibus , me ac-
cufatum fuijfe fu is artibus. E t certe
habet in his unde fib i gratuletur, nam
eSi redempter litiu m , exeogitator cujuft
v is fa lß ta tis , artifex omnium fiä io■
num , plantarium univerforum maio-
rum, ■ * * * *
Nam qu id faeeret homo infelix detur-
batus ex opibus f a t magnis , quas ni-
hilominus nactus erat ex injperato ,faU
la cid fili patris ? Pater ejus obligatus
permultis creditoribus , m a lu it fervare
argentum » quàm honorem, cum enim
Qbiigationum inttrnmentis poftularetur
ex omnibus partibus j & retineretur ab
omnibus occurrentibus v e lu ti furiofust
, Abflinetß , a it, & dicit Je non eße
N o T M.
r. Hie JEiniliani hujus f a x & flu-
geüum, ] Quo accenditur & inftigatur.
male Pric«us reponit flabellum, A llu-
d it ad F u ria s, quamm fax & flagellum
arma crant. (uprà Metam. üb. 9. quod
oleum ig n i, quod flagellum Furia,
x. E ß enim omnium litium depeÜor. ]
Id eft , redimit ab a liis lites quafyis
periequendas , pa&ione aliquot« partis ;
putà d im id i« , aut te rti« , & c. C iceio
litium mercatores voöat.
j , Vefcenerntus. ] Focnore obligatus,
4 . Tabulis, ] Qua: & nomina di$e-
bantur , in q u ib u s, cum nomine debito*
ris , credit« pecùnia: fumma contineba-
tur.
5. Flagitaretur. ] Àppofltè. de ob«ratis
«nim propriè dicitur. Plaut, in Caflnä.
Duette ex animo cur am » atque as
a li e num,
Ne quis formidet ßagitatorem fuum.
Id em , Pfeudoìo.
f i non dabis
Clamore magno , & multum flagita-
b e re.
6, P à x , ìnquit. ] Sic icriptum ma-
lu i cum L ip fio , veftigiis inh«rens MSS.
codd. qui h d b cn tfla x , P à x adverbium
eft j fignificatque quod nos etiam ad-
yerbialiter dicimus patience, Nonnun-
quam etiam vox eft filentium indicen-
tis ( paix ) Editiones m ult« habent lex ,
quod quidam retineri pofle putant
qua il fit invocatio legis Ju li« de cef-
fione bonorum, quàvetitum e rat, ne,
qui fiolvendo non eflèt , in carce-
rem truderetur , modo bonis cederei,
( Sed minds arridet h «c le ftio , neque
enim exempla proferuntur fic implora^
t i , per interjeftio nem , legum auiilii»
Pr«tereà p rior leftio M SS. codd, leg
io n i propior eft.
diííolvere, i aiinulos áureos , & omnia infignia dignitatis abjicit *cum
creditoribus depecifcitur. Pleraque tamen rei familiaris in nomen uxo-
ris 1 calhdiilìmà fraude conferr: ipfe egens,nudus, at ignominia fuà
te£lus, reliquit Rufinohuic, non mentior,4HS. XXX. devorandum.
Tantum enim ad eum de bonis matris r liberum venit, prxter quod ei
uxor fua 6 quotidianis dotibus quaefivit. Qu® tamen omnia in paucis
annis ita hic 7 degulator iludióse in ventrem condidit, & omnimo-
dis collurcinationibus dilapidavi! ; ut crederes metuere, ne quid habere
ex fraude paterna diceretur. homo juftus & 8 morum * dedit ope-
I s i E l H E I A I I O ,
folvendo, deponit annulos áureos, &
omnes notas honoris. Pacifcitur cum
creditoribus filis, transfert tamen m a ximam
partem bonorum iuorum in nomen
fu« eonjugis, afiutijpmd fallacia :
ipfe inops tjpoliatus, & njelatus tantum
fu à infamia , reliquit huic Rufino tricies
centena millia Jetfertiorum abforben-
da, neque mentior, Nam tantumdem re-
d iita d ipfum ex bonis m atris fu a folutum
ab aire alieno , p r ttc r i d , quod ejus con.
ju x et acquifsvit dotibus fu is q u o ti ti^
nss.Gjue. univerfa nihilominìis hic hel-
luo tanta cura a b d id it in fu am a lvum
j intra paucos annos , & decoxit comef-
fationibus omnis generis ; u tp u ta rc tis
eum timcre , ne diceretur pojftdere a li.
quid ex dolo f u i patris. nempè v i r
ilie probus , & v ita integra: curav'tt,
N O T JE.
i . Annulos aureos, &c , a bjicit. ] U ltima:
egeftatis fignum. nam & a liis
c in ti omnibus, lolcbant annulos làltem
cuftodire. Juvenal. Sat. u .
pojl cunBa novijfimus ex it
Annulus.
Nempè in ceilione bonorum,qua: ex lege
Ju lià fiebat, annulos & alia dignitatis &
ordinis infignia iòlemni ritu cogebantur
deponete, quod voi ex hoc loco con-
jic i po tell. Certum enim eft in eà
ceffi one interveniiTe qnafdam iolemni-
tates rerum & verborum , licer q u x-
nam fù e rin r, pardm liqueat. Apud nos
viridem galerum induunt.
z. Cum creditoribus depecifcitur. ]
De quota ftilice t ut Ju rilco n fu lti lo-
quuntur. hoc eft , ut parte aliquà debiti
contenti eflent creditores, vel fos-
4 . HS. X X X . ] Ita eft in M SS.
codd. plurim is. Male in quibufdani
editionibus HS. triginta , m inor enim
eft hatc fumma , quàm ut addendum
foerìt ab Apuleió non mentior. Sed nu-
merus hic H S . X X X . explicandus eft
H S . tricies , hoc eft tricies centena m illia
feltertiorum. quam fiimmam ad no-
ftram monetam redigere fàcile eft ex
iis , qua paulò fùprà obfervavimus ex
JBudseo , ad illa verba mater HS. qua-
dragies pofttdebat. pag. f i- ,
f. Liberum. ] Hoc eft , dedudo a:re
alieno m atris, & fumptibns fùneris.
6. §juotidianis dotibus. ] Pretns
qua: ab adulreris qaotidie accipiebat*
Quotidiane, nuptie. etiam Plauto d ii
cuntur, C iftellaria r . 5.
nus totum rem itterent, vel iolutionis
dilationem concederent.
3. CaUijftmd fraude. ] Non donatio-
nis tiralo , qua licèt fine fraude fia t,
ipfo jure in ie r conjuges non valet, fed
alio titu lo , putà adferibendo res fiias in
dotem uxoris , res enim dotales, aut
alise, qua: uxoris eflènt, pro mariti sere
alieno capi aut detrahi non potetant.
Habemus nuptiae quotidianas.
Hac quidem ecaftor v iro quotidm
nubit.
7 . Degulator. ] Gloffie Ifìd o ri forbii-
lator , degulator. Onomafticon veta*
degulo y.KrTV.\(ufxóu,
X. E t morum * ] Afterifcas deeflè
aliquid teftatur. illad , quodeumque eft
facile fuppleri poteft, putà integer, aut
aliquid fim ile, Elmenhorft. verus.
V u u i j