4o8. L> A P U L E i t
le ro ,n em im omnium de eloquentià conceffurum. Quii eiiim mehoc
quidem p a£ to 1 eloquentior viv a t’ quippe qui nihil unquam cogitavi,
quod eloqui non auderem. Eumdem me aio facundiifimum effe : nam
omne peccatum Temper nefas habui. Eumdem difertifltmum : quòd
nullum meum fa£tum , vel diótum extet ,d e quo diffetere publico non
poffim. ita u t jam de verfibus diflèrtabo ,quos à me faftos quafi pu.
dendos protuletunt j cùm quidem me animadvertifti cum rifu illisfuc.
cerifentem'.quòd eos abfonè & indoétè pronun tiarcnt.. Piimò igitut
legerunt c ludicris-meis epiftolium de dentifricio , verfibus- fcriptuni
1 ad quendam Calpurnianum : q u i,cùm adveriumme eas litteras pro-
m e re t, 1 invidie profeftò cupiditate laedendi, fi quid mihi ex illis neret
eriminofum , id mifai fecum eflè commune. N am 1 petiiffe eum à mo
aliquid tetfui dentium , vetfus teftantur
4 Calfurntane, fu lv e , f proferii v e r f i b u s H
JUfjfi, Htpetifii , 6 rmtndictnas dentium ,
L n t e k f r e t a -t i a.«
m c d o nulli bomtni ceJfurum-cSe elttquen-
t i d . N am qu is p o te fl effe me eloquen-
tio r hac ratione ? quando q u id em n ih il
un qu am c o g ita v i -, quod non auderem
apertè' e loqui, Dico e ttam me* effe f a -
cundijfimum y. n am e x if tim a v i fem p er
omne peccatum effe ne f a s ,- I t em me effe
d ife rtijfim um , q u ia n ih il u nqu am feci-
a u t d i x i , de quo- non poffim-p a làm d if f
e r ere . quernadmodum j am dijferam de
v e rfibu s , quos pro-tulerunt a -m e compo-
f i t o s , v e lu ti inhoneftos Ycum q iiid em v i',
d iß i me cum rifu indignantem a d v e r-
fu s illos-, quia- pronuntiabant- eos ab fa *
nè , & im p e r ite , Le ge ru n t ig ttu r prim)
e x jocofis m e is b re v em ep itto lam de den*
tif r ic io ,carmini bus fc rip tam a d quendam
Calpurnianum : q u i , quando protulit
earn epislolam contra me■ , p ra n imio
ftu d io -mihi nocen d i , non v i d k f a n é , ft
q u id ex i l l i s m ih i crim in i v e r t e r e tm
i II m l m ih i effe commune cum ipfo. ■ Nam
v e tfu s ipfi o tten du n t eum rogaffe me
a l i q u i d , quo tergerei denies,
Galpurniane , fa luto- te carminibus
deproperatis.
Mift ad ■ te , ficut petifti, d en tific im '
purgan dis dentibus,.
1 . E ló q u e i itio r v iv à i l quip fe qui', & c , \
quo d eloqui- non an d erem , & c . ] Ludit
in iìmihtuaine, atque etimologia- verborimi
, eloquentior , eloqui-, Facundijfi-
tnus : nefas,r D ife ttijftm u s : diffe rire .
2. A d qu endam C a lp u rn tum ,] Quafi
vix eum noveriti notiffimum taimen~,&
familiariilìmum fuifTe verfiis ièquentes
indicant. VerùmindignatuS', quòd eos
▼erfus tradidiiìct (ìris adverfariis', per,
contemptum vocat eum quend am,
a. Invidit.] Negar, hoc efkynonvidit.
qi Calpurniane , falve.■ &c. J Reèlè-
mcfòet Pricaius hunc verfiim iungenduni |
«ile cum ilio Miß, ut. petifti, mundi- I
cinas dentium , Se ièquenitibus. In ter |
ksc autem verba ; quod ’Philof ->pbus no- j
l i t fu am v td e r i 'V Sc : V td i' egomet' du-
d u m , 8cc, interferenda elFe ilia Nip
fo r te in eo: reprehendendus fum 1 ffipc. af-
que ad p um ita re - g in g iv am , ■ 8c? parent
thefi includenda, qtiod in hac editions
fieri euraviirras;-’
yi Properis v e rfibu s\ ] Id e ft, in prom*
ptu , 8c cum feftinatione> fa&is , extemi
poraneis.
&, M un d icin a s dentium',1] Vulg6 mun-
d tc ia s contra verfirs modulum. Obfer-
vdre licet apud Apuleium alioique illws
x v i & pofteriores’ icriptores-, plurima
hujus modi atque exempli; nomina Sic
nofter fu ra tr in am 8c in d ic in am in
lefiis dixit.; Sic Tertull, ju r id ic in am ^
y e ftific in am ¿&C*
i-J Z ite lM
APOLOGIA;
1 NiteUs oris * ex Arab ids frugibtts,
Tenuem y candtficum, nobilem , pul-vif'culton ?
Complanatorem tHmiduU gingivuU ,
Converritorem pridtana reliquia ;
JVe qua vifatur tetra lobes fordium , «
Reftritbis forte ft label Us rifieri s.
| Quaefo quid habent ifti verius re aut verbo pudendum ? quid om-
nino quod philoiophus fuum nolit videri f Niii forte in eo reprehendendus
film, quod Calpurniano pulviiculum ex Arabicis frugibus mi-
ferim: quern multo ^quius e r a t, ipurciilimo ritu 3 Iberorum, 4 ut ait to
Catullus,
f fa d fibi urind
Dextern , atque ruffians pumicare gingivam
Vidi. ego dudum vix rifum quofdam tenentes, cum munditias oris
I videlicet orator ilie aipere accuiaret 3 8c dentifricium tanta indigna-, ij
I n t e r p r e t a t i o n
Nitores o r is , ex aromatis Arabia;
I Pulyerem minutum , dealbantem ,
. egregium,
Qui deprimit gingivam tumeritem,
Qui expurgat reliquias c ib i hefterni,
Ne a lic p iip a rte foeda macula íotdium
videatur,
Si forté riíeris diducenido labra.
Quidnam , oro , ca rm in a hAc habent
I Utrpe re a u t v e rb o t Q u i d prorsus c u -
| í us philofophum p u d e a t ? N if i fo rte in
hoc fum redarguendus , quod miferim
pulvtrem ex aromatis ArabiA C alpurnia-
no : quem multo ju ttiu s erat fibi fricare
dentes & gingivam rubram , fuo‘
lotio , u t a it Catultus, fecundum mo-
rem foedijfimum Hifpanorum,. Ego v i d í
jam pridem quofdam Agre temperantes
d r ifu , cum nempe ille orator g r a v i-
ter criminaretur purgationem oris ,
pronuntiaret dentifricium cum tan ta in -
i o ris. J Hac vócé utifur So-
| linus, pro n ito re , cap. 35-, nampr&cipua
iv ir is g lo ria e t t in armorum n ite la .
Item pro micis pulveris au ri, qü« Ínter
arenas reperiuhtur , cap. 3 6 , depur-
l*nt in^mtntum n ite la s p u lv e r is ,
2. E x A ra b ic is fr u g ib u s .] Cinnamo,
i aliis-ve aromatis , qu« ex Arabia ap-
portantur. Salmaf. ad Solinum , pag. i 6 f
legir, Rupi bus y & mrelligit de lapide
Arabico íeu Arabo , de i quo Plinius,
*.5^* capt 21. A ra b u s la p is ebori f i -
milis d en ttfric iis accommodatur crem a -
| tus, & c ,
j. Iberorum. ] Hiípanorum , qui &
Celtiberi dicebantur, á ilumine Ibero,
j a £ l quem Galli quidam Celta: íedes f i -
*crant, Eft & alia Iberia juxtà Pòn-
tuaijinter Coichos & Armeniam, ve-
^norum fé ra x, cuius incoi« Iheri quo-
Apul..
aue, & Iberes dièli w M Ù quibus prò-
feèli fuifie dicuntur , qui in Hiipanià!
f habitaverunt, tefte Varrone, & nomerf
j lberia; ,ipfique Ibero fluvio dedifle.
4. Z J t a i t Catutlus. ] Epigrammate
in Egnatium, cujus initium£eft : Egnatius-
quò d candidos h a b e t dentes, At in vuJU-
! gatis noftris Catulli exemplaribus pau-
, lò aliter habetur, quàm in hoc Apuleiii
loco.. Verius Catulliani funt :
N u n c C e ltib e ru s C e ltib e rid in te r r a
Q u o d qu ifqu e m i n x i t , hoc fo le t f i b i
man e
D e n tem , a tq u e ruffam defricare gin~
g iv am , (¡pc,
y. S u à f ib i u rin a . ] Immò , &. fuà 8t
aliena , eàque in cjfternis inveterata ;;
nec dentes tamdm, fed & corpus lava»-
b ant,, ut refert Strabo, lib. 3.
W £ £