Sí i ci'im fit fceleti formà turpe & horribile, tarnen impendio colere,
Sc 1 Gr;tco vocabulo nuncupare Gambia. Nifi fellor, ordine eorum
veftigia perfequor , & fingillatim apprehendens , omnem 1 calumili®
textum retexo. Occulta fuifl'e fabricado figiIli,quod dicitis, qui po-
5 teil ì cujus vos adeò artificem non ignoräftis, ut e i, uti praellò eilet,
denuntiaveritis ? En, adelt Cornelius Saturninus artifex , vir inter iuos
& arte, Iaudatus , & moribus comprobatus , qui tibi, Maxime , pauló
ante diligenter felicitanti, omnem ordinem geftx rei furami cum fide
Sc veritate percenfuit : m e, cùm apud eum multas 4 geométricas
io formas è buxo vidiilèm fubtiliter Sc adfabrè fa íla s , invitatum ejus
I n t e r p r e t a t i o .
•venerari » & vo ca re Regem •vocabulo
G re c o , q u am v is h abeat figurane l a r v a ,
ideòque fit deformis & horrenda% Sequor
eorum grejfus ordine , n ifi h a llu c ino r,
refumens f in g a la , diffolvo to tum a r tific
ia ta c a lum n ii. Q u omodo confettio ima»
g u n cu li p o tf i fu i f f e a b d i t a , u t d ic itis ?
cujus vo s tarn bene n o v ifiis fa b rum >
u t fign ifica v e t i t i s e i , u ti hie a deffet ?
Mcce p r illo eft Cornelius S a tu rn in u s fa »
l her , v i r & celebratus ob fu am fo le r-
tiam in te r fiuos ciye s, & Iaud a tu s ob
p ro b ita tem , q u i , chm eum fedu lb in terrogares
paulo prih s y ö M a x im e » nar-
r a v i t tib i f in c e r ite r , & v e ra c ite r totam
fe r iem re i p era tti.-m e nempe, chmconfpe-
xijfem a p u d eum p lu rim a s figura s geom
é trica s artificióse & eleganter elabo»
ra ta s ex buxo , allectum ejus fo le rtia »
N o t je*.
I , C um f i t f c e l e ti fo rm a » & c , ] Sie
iegendum, non celeri fo rm a , probant
qua: infra leguntur , te r tium m end a -
c tum v e ttrum f u i t mac ilentam, v e l omni-
no e v ife e ra tam fo rm am d i r i c a d a v e ris
fa b r ic a tam :p rorshs h o rrib ilem & la r -
v a l em . Sceletus enim idem eft ac la r v
a : compago nempc illa offium carne
nudatorum & ficcorum, quales cer
jnuntur in chirurgorum officinis* oxsAé-
•n s Grscis a r i dum ibnat.
i . Greco vocabulo nuncupare ßetoi-
k te t. ] Regem. Hoc ex remociffimä an-
tiquitate petitum eft. Seidenus de Diis
Syris Syntagm. i . cap. 6 . Q u am convenien
s au tem & proprium fummo r e turn
gubernatori ,f i v e D e o f u e r i t , e tiam
a pu d idololatras Regis vo ca bulum » &
ßa.tn ■ icos, d ife a s lic e t ex p r im a a p o lo g
ià A p u l e i i Z J t i ig itu r B a a l , id eft ,
Dominus , ita Melech,y*« Molech,
a u t Moloch id eft . Rex Am m o n ita -
rum hoc nomen d en o ta b a t. unde & is
ip fe fo rfan f u e r i t , q u i R ex D eo rum
ß e to t\S s Qwy titu lo fin g u la r i vo.ci.tar.
tu r in Ph ceni cum ve iu fiiffim d The olo-
g i à . Idem , eodem Syntagm. cap, %,
hare hahet ad locum hunc facientia:
Propihs a u tem a d vty Te ra ph im na-
tur.am accedunt im a g in e s , qua non fo-
lum a f i de rum p o fitura » v e rhm e tiam
(wro rfyf vspocnyyiav** D im o n io rum , &
oracula recidere » m a la dope lie re fi-,
m u lp u ta b a n tu r,.v^ o (n y y ltr«s v e rb 7m ri»
cravat d icun tu r D im on e s , ehm , invocat
i if im u la c r a f ib i d ic a ta in g red ian tu r.
Et infra. Demonio au tem plenum fen -
tien d um eft fig illum illu d ligneum ab
Apu leio M ago jèct(n\<£s di Hum , & ta cito
nomine cu ltum ». de quo ipfe Apolo
g ia p r im a .
3. C a lum n ite te x tum retex o. ] refello
to tam accufationem. Metaphora eft à
tela Se textoribus.
4 Geometricas formas. ] Putà te tr a -
e d r a , e x a i d r a , d o d e c a ed ra , & c . Jph&-
ra s p yram idula s > & c . quales permulta:
figura: in ftudioiòrum conclavibus est»
nuntur«.
a rd fic ie
artificio,1 quatdam medianica ut mihi elaborare», petiile : fimul &
aliquod fimulacrum * cujufcunque vellet D ei, cui ex more tiieo 1 fup*
plicarem quacumque materia, 4 dummodò ligneà , exfculpèret i li .
tur primo buxeam tentàlle. interim , dum ego rari ago , Siciiiium
Pontianum privignum meum,r qui mihi fadum volebat, impetraros i
® hebem loculos à muliete honeftillìmà Capitolina ad fe attuliiTe • ex
illà potiùs materie rariore Se durabiliore, uti faceret, adhortatum. id
munus cumprimis gratum mihi fore. ex e ì fe fecillè, perinde ut io-
culi luppetebant. item minutatim ex tabellis compadà cralfitudine
Mercuriolum expediri potuiflè. Hate, ut dico, omnia audifti. Prster- K>
ea a filio Capitolina: probiflimo adolefcente, qui prafens e l i , felicitante
te, eadem dida funt: Pontianum loculos petiire,Pontianum Saturnino
artifici detuliilè. Etiam illud non negatur, Pontianum à Satura
I n t e r p r e t a t i o.
rogdjfe eum ,, u t m ih i fa b r ic a r e t q u i d
am mechanica : fim u lq u e u t m ih i eia-
boraret e x q u à lib e t m a te r ia » modo l i gnea
eflet, a liq u am effigiem cujufcun•
que D e i v e lle t » quem colerem fecun-
d km me am confuetudinem. eum ergo
primo periculum feciffe in bu x ea materia.
S ed in te r e à , dum v e rfo r r u r i, S i-
cinium P on tianum meum p r iv ig n u m ,
q u i me b en e v o len tia p ro fequ eb a tu r, a t - '■
tu liffe fib i capfulas ex hebeno , q u a s h a - ;
bu e ra t a b honeliijfima foeminà nomine
C a p ito lin a :& fu a fijfe ,u tfa b ric a r e t illam !
effigiem e x e d p o tiù s m a te r ia minus co.m
N o
i . Q u id a m mechanica. ] Regulcu
putà, normas , p erp en d ifu la » atqu« alia
id genus inftrumenta.
i . C u ju fcu n que v e lle t D e i. ] Qui tarnen
publicè receptus e fiè t, aut non
interdiftus. neque enim impunè fuifièt
Apuleio, non receptos, aut improba-
tos'Deos colere ¿quod crinien- erat e x -
t e m i relig tonis,
3. Supplicarem, ] Privatim ac ritu peculiari.
4. Dummodo lig n e a . ] Rationem infra
ih bjungit ex Platone.
y. Q u i m ihi f a l tu m v o le b a t. ] F a -
Hum a icui v e lie i ut & faH um cupere
Latini dicunt y prò- g r a tif i c a ti, & bene
v e lie , & commodis e ju s ftu d e re ,
6 H e beni loculos, ] Reponit Elmen-
horftius, baculos » quibus Pricasus vult
innui , quas vocat Plin^ d
Apul*
m u n i » & ma gis d u ra b ili% hoc munuo
m ih i fu tu rum m a x im e acceptum. f e fa *
bricdjfe ex il ld , p rout cap f u l l fuffici e -
b an t. p n t e r e d , fe potuiffe e tiam facevo
p a r v um M e r cu r ium , coagmentando f r u -
f ia t im craffttiem e ju s e x ta b e llis. A u d i»
v i f t i h ic omnia »ficut dico. P n t e r e d f ilia
s C a p ito lin i , optimus ju v e n i s , q u i
hie a d e f i, ea d em d i x i t , ehm ipfum in terrogares
: nimiriìm P on tianum petiiffe-
p yx id e s , P on tianum tulijfe a d S a tu r-
nin um opifieem. N on in fic ia tu r e tiam
hoc » P on tianum accepiffe a S a tu rnino
T AB.
1 Claudianus ramos e f a n i , Lucan, eb ent
comas. Eg o nihil mutandum cenièo*
Ebeni loculi iìmt pyxides , ièu capiul<e
ex tabellis ex ebeno compa&ar , ex
quibus mechanica i lla , qua: Apuleius-
juflèrat , fecit Saturninus. Suf&agaturr
mea: interpretation! , quod mox fub^
jungit : item m in u ta tim ex ta b e llis comp
a tta craffitudine , Mercuriolum exped
ir i potuiffe. Quod fané* cum baculis,,
aut phalangis Prica:i ftare non poteft,
Intelligendum eft e rgo , eum fila mechanica
inftrumenta ( qua: plana eflent)ì
ex tabellis , quibus conftabant capfula:'
ili*-, ut potuitr , fecifie : Mercuriolumi
vero iftum , quem; orafliorem oporte-
bat efie , non potuiflè facere, nifi con -
glutinatis inter k multis ejuimodi tabellis.
S f f