r ’
-
i H
ii
H E E F T H E T V O L S L A A G E N L E G E R D E R ZW E E D E N ,
D A T M A R K S L A N D E N P O M E R E N V E RW O E S T T E ,
T E RWT L HT Z E L F D E O N D E R D R U K T E N E L D E R S B T S TONDT ,
N A B T F E H R B E L L I N ,
D E N iS. V AN Z O M E RM A A N D D E S J A A R S löyf. ONTMOE T,
E N DOOR Z T N E R U T T E R T E A L L E E N ,
N E E N V E E L E E R OP GODS H U L P E A L L E E N S T E U N E N D E ,
G E S L A A G E N , V E R S T RO O ID , E N DUS D E E Z E Z E V E N M A A N -
D I G E S T ROOP E R S
I N z e v e n D A G E N UTT Z T N E L A N D E N G E D R E E V E N .
WA A R V AN GODE A L L E E N DE E E R E Z T
Sedert dit behaalde voordeel vervolg-
dcii de Brandenburgers de vlugcende
Zweedeq allerwegen, en veroverden verfcheydene
flcden en plaatfen, om, vereenigd
met het leger van den Koning van Deene-
marke, iec hoofdzaakelyks te ondernecmen.
Dees, naadac hy den oorlog aan het
Zweedfche ryk verklaarde, had omtrent
(i)Holl. twintigduyzend man ( i ) in ’t veld ge-
Me rkur. bragt, cn die benden zoonn zoodan naar
^“^’ dcn kand van Hamburg doen afzakken;
waardoor die ftad met geen geringe vreeze
bevangen wierdr, temeerdewyJdeKoning
inpcrloon, in ’c laatfte van Zomermaand,
by Rensburg zich aan ’c hoofd van zyne
benden ftelde. Doch eerlang bleek dat hy
hct geenszins op die ftad, maar op den
Hertog van Holftcyn gemunt had; mids
die zich mec Zweede in een Verbond had
ingelaaten, uyt krachte v a n ’ t welke hy
aan des zelven krygsvolk vryen doorrogt
ithie^'des integendecI (z) zich verbonja
ars 1674. den had, om anderen dien gewapeuder-
^3and te zullen beletren. Dc Koning ont-
^ boodt dan den Hertog van Holfteyn met
zynen Zoone, en den Kanfellier Kielman
te Rensburg by z ich , om de zweeven-
dc gefchilien te vereffenen, hem overleve-
rende de voorwaarden, op welke hy
raeende dat her vergclyk diende getroffen
te worden. Doch dewyl de Vorft de zelve
als hem te hard voorkomende, weyger-
(3 ) Ge- de (3) toe te ftemmen, zondt de Koning
ia5is'??7“ Deenemarkc in ’t heymclyk verfchey-
jaars 1674,
« 1116 7 5 .
pag. 707,
’ dene zyner krygsbenden u y t, die zich van
Slceswyk, Gottorp , en Kiclmaar, alle
fteden van dien Vorft, vcrzekcrden. Niet
zoodra had dc Koning van Deencmarke
deezen goeden uytflag verftaan, o f hy liet
ook dc poorten van Rensburg fluyten, al-
Je toegangen zeer fchieiyk bezetten, en
den Herog van Holfteyn, zynen Zoon,
en verfcheydcne Grooten zyns gevolgs,
in bcilag neemen. Dc Holfteynfchc Adel
wierdt vervolgens op ftraffc vau haavc cn
geld tc verliezen iugedaagd, om aan dcn
Koning huldete doen, midsgaders een goed
getal benden afgevaardigd, om zich ook van
Tonninge meefter re maakcn. Dus was
'er geen andere uytkomft open, dan een
Verdragaan tegaan ; waarby de Hertog van
Holfteyn beloofde: dat het ampt Schwab-
ßad in dienßaat zoude {4 )geßeid worden, ,
als in den ja a re zeßienhonderdaehtenvyftig fchied.’d«
doorde wederzyäfchegemagtigden was over- i^ars 1074.
eengekomen. Dat hy Tonninge eu alle ande- pagi^cs.
re plaatfen aan den Koning zoude inruymen,
om door hem bezet te worden. Het Hertogdom
z e l f beloofde hy van zyne Majefleyt
te leen te zullen ontfangen, zyn krygsvolk
aan den Koning overgeeven, en V z e lv
e by het zyne, tot befcherming van V
R yk , voegen-, met belofte van geene Verbonden
te zullen maaken met vreemde
Vorßen, tot naadeel van den K ey z e r, het
Ryk , ofVeenemarke: en eyndelyk datde
ampten Rhib^e en Trettow, die hem toe-
kwaamen, tedere maand achtduyzend kroonen
voor brandfchatting zouden opbrengen,
tot onderhoud van de bezettingen in de Hol-
ßeynßhe plaatfen. Volgens dit Verdrag
trokken de Deenen in de Holfteynfche
plaatfen in bezetting, tweeduyzend Hol-
ftcyners in den dienft van Deenemarkc,
ende Hertog z e lf, naa ’t weerkrygcn van
zyncLyftrauwantcn,met zynen Zoone, en
zyn gevolg naar Sleeswyk. En dewyl door
dit Verdrag dezwcevcndegefchillen waaren
vereffcnd, en de ruft van 't Hertogdom Holfteyn
verzekerd, hecfc raen tot lo f van
den ( i ) IConing van Deenemarkc, die naa (.i
ftuyten van dit Verdrag aanftonds naarb»i .vhJ.
-appenhaage keerde, nicc zonder reden
deezcn gedenkpenning gemaakt.
O p
Op de cene^ d c ziet men Andromeda aan eene rots (i) geketend, cn omhooge den gcwapcn- (i) ov/d,
denPcrfeus, die het zcegedrocht bcftryd; onder dit randfchrift ; Metam.
l ib .IV .
iab. 18 .
A U X I L IU M E T T U T E L A .
D E HUL P E N B E S CH E RMIN G .
Om nu te weeten, Wien deeze hulp en befcherming worden toegefchreevcn, leeft men tot een
bcwys vaa daukbaarheyd, op den voorgrond:
O P T IM O R E G I , C H R I S T IA N O V.
A A N D E N B E S T E N K O N IN G , C H R I S T I A A N D E N F.
Op de andere zyde leunt een Vrouwebeeld, dat in de eene hand ccnen Vreedetalt, cn in de andere
cencn Overvloedshoorn vafthoudt, tcgcns eenen pylaar; onder dit byfchrift :
c i m b r i a r e n a s c e n s .
H E T H E R B O O R E N W O R D E N D E HOL S T E TN.
Voorts leeft men, zoo in den rand als onder op den voet dier zelfde zyde, dir om- cn opfchrift
:
S E C U R I T A S E T S A L U S P U B L IC A , D A N O R U M S T A T O R I
E T C O N S E R V A T O R I .
’S L A N D S G E RU S THE TD E N W E L S T A N D , A A N D E N
D E E N S C H E N S T A A N D EH O Ü D E R E N
B E S C H E RM E R .
In naavolglng der Romeynen, wellte aan (l) Jupiter deezen naam gegeeven hebben, naadat hy fü Cirer.-
hcn, op’tgebcd van Romulus, tocn zy voor hunnc.vyanden vlugtten, ilaandc hieldt. c 3 ilr
T i t . L i» . ■
naa brak hecDeenfche leger op naar Ga- hìb.iìh. i.
f;'
■ ! I
Niet lang bleef de Koning te Koppenhaa-
ge, maar hebbende den Hoofdbevclhebber
Baudics met eenige benden naar Oldenburg
gezonden, om zich by dc gezamcnclyke
Bondgenootcn ce vocgen, verliec h y, den
twintigften van Oogftmaand, weder die
ftad, kwam den twceden van Herfftmaand
räifd!des!3) Rensburg te Itzehoa, cn vervol-
jaars 1 6 7 4 .gens den negenden te Möllern, vergadcr-
pag!;!^ P'aws des legers. Ten derden dage daatdebufch,
om hier met den Keurvorft in
gefprek ce treeden, Wiens krygsknechten
teZwan, cvenals deKeyzerlche cn andere
hulpbenden, onder den Hoogbevelhebber
Kobs, te Goldeubergh cu Dobbcran by
Guftrow waaren gelegerd. Nict zoodra
had de Keurvorft de komft des Konings te
Gadebufch verftaan, o f hy bcgaf zich
ylings , onder geleyde van dricdnyzcnd
T t 1
■i ff*-'
. • . . f
n “
'■s '
" l i; "
i . s ;