l i i ? i
'ü
I ' l r i , ! « *
: i
■4 ‘ » i i i PÄ«J"
I v ' f S
: : ¿ | Í I f
h J f ’T
ill
iSilSi
( i ) Holl.
Merkur.
1680. pag.
13 4 .
( 1 ) Holl.
Me rk.
1680. pag.
147.
L A N D S C H E
294 ■ N E D E R
middeling te wege bragten, dat, hoewel
de Franfche Koning van den eyich vanden
tytel van Bourgondie nice afftondt, hy
cchtcr den bcpaalden tyd toc dea vyftien-
den ( i) van Herfftmaandverlengdc. Staau-
dc wclkc, de Spaanfche Koning, om ecnmaal
ruft tc erlangen, en op ’c fterk aandringen
der Vereenigde (2) Geweften,in dcn
afftand van dcn Bourgondifchen tytel eyndelyk
bewilligde. Maar dit bragt geenszins
de beoogde ruft tewege ; mids de Franfche
Koning lèdere niet naalicc van nog dag aau
dag nieuwe plaatfen, onder dcn Ichyn der
voorgewendc afhangclykheyd, zyn R yk
inte ly v cn . Invoege, om door de hulp der
gebuurvorften tcgcns dicbcftaanvan Vrankryk
beftandig ce weczen , de Spaanlche
Koning rccds te voore Don Pedro Ronquillo
voor Buyteugewoonen Afgezant naar
Engeland Ij^d gezonden, aiwaar hy den gevaarlyken
ftaat der Spaanfche Nederlanden,
cn hec belang dac de Engelfchen in der zelver
bchoudenis hadden, zoo wel wift voor
ce draagen , dac zyne Britfche Majefteyt
zich met Spanje in cen wcderzydlch be-
fchermend Verbond inliet, en dac den ze-
vcutienden (3) van Zomermaand onderte- (3 )Hoii.
kende: ’c gene ik meen dc aanleyding tot i J g J p ,
hec munten van deezen legpenning in ’c 138.’
volgende jaar gegeeven tc hebben.
Op de voorzyde zit dc Spaanfche Koning, even als in den oorlogstyd, in voile wapenruftingc
te paarde; binnen die randfchritt;
C A R O L u s I I , D e i G r a t i a H I S P a n i a r u m E T I N D I A r u m
R E X . 1Ö81.
K J R E L D E I I , DOOR GODS G E N A D E KON IN G F A N S P A N J E
E N DE IN D Î É N . 1681.
Twee geftrengelde rechter’handen, ’c zinnebeeld des geflooten Verbonds, houden te famen boven
den Hoorn van overvloed, den Olyftak des Vreedcs met de Engelfche Roos, op de tegenzyde;
wier rand omzoomd is met dit omfchrift:
P A C E D A T A , H Æ C D E T C O N N E X IO F R U C T U M .
DAT, DE V R E E D E G E G E E V E N Z Y N D E , D E E Z E V E R B INDY E -
N I S DE F RUCHT E V E R S CHA F F E .
En dewyl de olyftak anderszins weynig gemcenfchap met de flcekelige roos heeft, leeft men
meer binnenwaart :
P A R E T IM P A R .
G E L T K E N ONGE L YK.
Het opwcllen deczer heevige gefchillen
tulTchen den Franichen en Spaanfchen Koning
gaf aan de zulken, welke uycdezcld-
zaame verlchynfelcn des Hcmels, als zekere
voorbooden van naakende onheylen,
dcn Volken en Landen met ftyve kaaken
gcwoon zyn veelvuldige aanftaande zwaa-
iigheden te voorfpellen, chans gcen kleync
gelegenheyd aan de hand , om, mids
hec vcrlchynen eener ongemeene (^4) groo- (4) Holl.
ce Staartftarre, door ’c voorzcggen van ^
voorhanden zynde watersnooden , diercii,-.^
tydcn, peft, oorlog, brand, aardbeevin-
gen, cn veranderingen van regeeringe de(^^HoH.
reeds vloctende gemoederen nogmeer be- Merkur,
vreesd tc maaken. Dcezc (y) Star wierdr
te
H I S T O R I P E N N I N G E N . IIIl.Boek. 295
te Straatsburg voor de ccrftc maal inSlagt-
maand des voorleeden, en naderhand door
meeft alle dc ftedcn eu landen van Europa,
(*) poM- naar de verfchiliende (*) aspuutshoogtcn der
hoopen. verfcheydene plaatfen , tot in hec begin
( i)H o ll. van Sprokkelmaand ( i ) deczes jaars ver-
iSipag- Icheydcnlyk gezien. Dcn zeftienden van
ii7. Wintermaand des voorgaandenjaars, wicrdc
z y , midsde heldere gefteldheyd der lucht,
van de Starrenkundigen geoordeeld het v y fde
deel van ’s Hemels uytfpanfcl mec haaren
ftaart te beflaan, als zynde zyneleng-
te van achcenzeftig graaden; waarvan ieder
op duyzend mylen wordc gerekend.
De Star zelve had de grootte van ffic der gemeene
vafte Starren, kwam dagelyks omä
treue zes uuren des avonds o p , cn vcr- ißSö.
dween omtrent tien o f elf uurcn des nachts.
De ftaart, die klaar doch (4) bicck was,
zoodat men de vafte Starren daar onder
kon bcfchouwen, ftrekte zich, alsde Star
zclve cot aan den gezigtkring (*) gekomen
w a s , van hec Zuydwcftc naar ’c Noord-
oofte , cn bcreyktc byna dcn hoogftcn
top van de lucht. Die gcheymwonder
van dcn Almoogendcn Scheppcr , gc-
lyk hec de befchouwers mcc vcrwonde-
ringe vervulde , hcefc ook onder andere
f f ' -
r68o..pag;
1 16 .
aanleyding gegeeven, dat in Duytfch-
land , tcr gedachtenis zyner vcrichynin-
gc, dceze twee gedenkpenningen gemunc
zyn.
I. De eerfte bevat, op de voorzyde, de verfcheene ftaavtftar^ehopdetegenzyde dit Hoogduytfche
opfchrift :
D E S C O M E T E N E R S T E E R S C H E IN U N G W A R i(58o.
IM n o v e m b r i , v o r T A G S IN D E R np ;
H E R N A C H A B E N D S D e n 1Ö . D E C e m b r i s D A E R -
AM G R O S T E L T :
D IE L E Z T E D e n i i F E B r u a r i i 1 6 8 1 . IM V :
D IE C R O S T E L A N G e D E S S C H W E I F S j6.
S E IN L A U F N A C H O R D N U N G D E R Z E IC H E N ,
DO CH G E G E N N O R D O S T .
D E E E R S T E V E R S C H E Y N 1NG D E R S T A A R T S T A R R E WAS
I N S L A G TM A A N D 1680,
VOOR D E N DAG I N D E MAA GD:
V E R V O L G E N S D E S A VO N D S V AN D E N 16. V AN W I N T E RM A A N D
D A A R A A N D E GROOTSTE:
DE L A A T S T E D E N u V AN S P R O K K E LM A A N D 1681.
I N D E N S T I E R :
D E GROOTST E L E N G T E D E R RO E D E 76:
H A A R LOOP N A A R D E ORDE D E R H E M E L S T E K E N E N ,
DOCH T E G E N 'T NOORDOOSTE .
Ee e e z I I . O n -
i i l '
Ì '
" Ì.V .