. ß
ji-j. ii|'
!I■: flTllh l’lr " . "fíf*
“Hit '
h i
lli I I
I: :íÍaBiir¥ii„,
ä: 4 , „ ô è - f f 'f f ;
- f f - t e r r i l
, è ü " l»
■¡ir '• fc'
a H ii=r * *'
1090.
F R E D E R I K DE I I I , DOOR GODS G E N A D E M A R K G R A A F
VAN B R A N D E N B U R G ; A A R T S K AM E R H E E R E N
K EU R VOR S T V A N ' T H E T L IG E '
ROOMSCHE RTK.
Op dc andere zyde , ziet men in ’ c verfchiet dc ftnd Bm(Tel, en voorwaart de Godin Pallas,
houdende mec de rechter hand eene fpeer , en aan den flinkeren arm een fchild , ter befcherming
van den Nederlandfchen L e euw , welke aan haare flinker zyde gezien wordt. Het rand- en opfchrift
luydc aldus:
T U T E L A b e l g i i E X P E D I T I O löp o .
DE TOGT VAN 1690. J S DE B E S C H E RM IN G
VAN N E D E R L A N D .
( i)H o l I .
Merk.
169a. pag.
Tien dagcn(i) naa hcc gemelde gevecht
le land, viel ’cr gcen mindere outmoecing
tuflchen de faniengcvoegde Engeliche en
Nederlandfche vlooten en die der Françoizen
op zce voor. De ccrflgcmeldcn laagen,
deu tweeden van Hooimaand,in dehaaven
van Sintc Hcleen; aiwaar zy bericht kreegen
dac dc vyandlyke vloot, achrenzeveu-
tig ooriogichepcn en zevenendercig bran-
(1) Holl. cicrs fterk ( z ) , binnen hec Kanaal was ge-
lépo.'pag. l^oiDcn. Des iigccen zy des anderen daags
195,196 haare ankers, kreegen den vyfden de Fran-
cni97. zecmagc in ’t gezigc, en vier dagen
Merk°^'* Eogcland (3)
löpoi'pag. bevel om de zelve, o f door eene verhoop-
tc overwmuing, of door den flechten ftaac,
waarin die zich naa ’ c gevecht zoudemoo-
gen bcviuden, vandaar re verdryven. De
verbonde vloot , maar achcenvyfcig oor-
loglchepen , behalven de branders, uytr
maakende , zectede dierhalven den tiendcn
met voile zcylen naar dcn vyand: met
wicns voorhoede ’s morgens omtrent negen
uuren hct gevcchc door de Staatfche
Ichepen, die den voortogc haddcn en
Me^ur* ''veeëntwintig ftcrk ( 4 ) waareu, on-
1690. pâg. der het beleyd van den L : Admiraal Kor-
nelis Evertszoon, cn de Onderadmiraalen
Kallenberg cu vander Purtcn ,met zooveel
beleyds, orde, en dapperheyd wierdt begonnen,
datde vyandlyke voorhoede voerende
de blaauwe vlag , naa drie uuren
WHoii. vechtens, (y) mec alle zeylen, om ecne
i'öpo. pag. gewifle nederlaag te ontgaan , afhieldt.
»Oi- Doch op den middag belettede eene onverwachte
opkomende ftilte den afwykenden
vyand te vervolgen, en was ook de oorzaak
dat door het fterke ty verfcheydenc
Nederlandfche fchepen een weynig
door elkandere dreeven : waarop
Franfche fchepen, (6) wclke niec ge-
i69o.’pag. baddcn können afwyken, en dus het
naaften waaren, hct afgebrooken gevccht, 1
zonder zich wegens het overige hunner I
vioote te bekommercn, tc onbefchroomdcr
hervatteden; vermids de Engelfche Admiraal
Torringcon rocnogtoc > ondcr ccnige
fchynredenen, flechts aanichouwer van’ t
gevecht was geweeft, cn met de rcfte der
vioote, in plaatfe van aan te vallen, in
eene halve rondte buytcnfchoots (7 ) bly- (7) Refol.
ven leggen. Zulks veele Franfche íchcpen,
zich vau hun middcnlyfafzonderende, ins- 3'Aug.
gelyks op de Staatfchen vielen; welke des-
onaangezien tot v y f uuren naa den middag
in die gevecht volhardden, ja , hoezeer dat
niec zonder eene gewiíTe fchaade tegens
zoo overrreffende fcheepsmagt was ftaande
te houden, zich echter uyt dit gevaar red-
dcdeii* en zoodaanigcn aftogt deeden, dac
die door den (l>) vyand zelven is geroemd (8)Hoii.
geworden. Begunftigd door de duyfter- ^>erk.
heyd des volgcnden nachts befloot de En®
geliche en Staatfche vloot naar de havens •
ce zeylen; doch ziende zich ’s daags daarnaa
van den vyand vervolgd, wierdc in den
Krygsraad goedgevonden de fchepen, die
niec konden volgen cc verbranden, in den
grond ce booren, o f o p ’t ftrand te zetcen.
Dus verlooren de (9) Staatfchen ?:even ^ o i ! .
fchepen, behalven nog cen, ’cgcne ftaan- lópa^*
de hcc voorige gevecht was genomen. Al P'S-»o7-
de werreld moeft bekennen , dat de Nederlanders
mec zoo grooce kloekmoedigheyd
hadden gevochten , dac de
Franiche vloot, indien de Engclfche Admiraal
de eerftgemelden behoorelyk onderfteund
had, zckerlyk(io) uyt zec zou- ('o)Holl.
de gejaagd zyn gewecft. Hoe ’t z y . im-
mcrs betuygde men in Vrankryk dat de
Nederlanders deu room, de Engelfchen Be
fchande, én de Franfchen de overwinning
van ’c gcvccht behaald hadden : iiivoe-
ge tot lo f zoo van den Franichen Koning
als van zynen Natuurlyken Zoon,
als Grootadmiraal van Vrankryk, de volgende
zesgedenk-en legpenningen gemunt
zyn.
r. De
I riff
'Í y.
•s '*
4 ':. i-
I . D e voorzvde van den ccrflen is beftcmpeld met des Franfchen Konings kopftuk , omzoomd
met deezen tytel :
F f f H f i L U -
i i T * Y