l i : : , , .
|::,i ::
t ' ■ :Ì
N E D E R L A N D S C H E
(i)Frans De eenc zyde van den Zecuwfchen fchelling, dus genaamd, volgens ’c gcvoelcn van (i) fom-
vanMicris migen, naar den HebreeuwfchenScekal, verbeeldt eenen leggenden Leeuw, dieden Hocd der
HiiT va" ‘^fei'b^vochte Vryheyd op eene fpeer voert; binnen dit aanmoedigende omfchrift:
Utrecht.
U T A C C E P T A , IT A R E L IN Q U E N D A .
E V E N A L S Z E V E R K R E E G E N I S , ZOO MOET Z E OOK
V E R L A A T E N WO R D EN .
■ Dat is, tot geen minderen prys, dan met goed en blocd daarby op te'xcttcn, Rontfom bet
gekroonde Zeelandfche wapenfchild leeil men in den rand der andere zyde, die omfchrift ;
m o n e t a n o v a a r g e n t e a O R D IN U M Z E E L A N D i « . iS/x.
N I E UW E Z I L V E R E M U N T D E R S T A A T E N V A N
Z E E L A N D . 167z.
( t )V a lk .
verward
Europa,
p a g .ó j i.
(3 ) V alk.
verward
Eu ropa,
p ig .ö S t .
C iiö ja .
(4) R e fo l
der Staat,
van H o l l
2 t ju - y
, 1 6 7 1 . f o l
19 .
(y )V a lk .
verward
Eu ropa,
pag. 6Ö0.
Als im de Heer de Groot, weder in
’t Franlche leger gekomen , naa ver-
fcheydene andere gedaane aanbiedingen.
eyndelyk den uytcrften laft zyner Be-
zendercn te kennen g a f; naamelyk , dat
de Vereenigde Geweftente vreede waaren,
tot bekoming van den Vreede, boven
alle dc Landen , die zy. in ’ c gemeeo
bezaatcn, nog honderd (x) tonnen fchats
voor de koften van den gevoerden oorlog
aan den Koning van Vrankryk te geeven ,
ZOO betuygde dc Heer van Odyk , (3) die
wegens Zeeland in de Algemeene Staatsvergadering
zitting had,en thansnevensde
Groot aan den Franichen Koning gezonden
was, dac zyne Mcefters de Staaten van dac
Geweft nooit zoo lafhartige aanbieding
zouden goedkeurcn : zulks, mids ook de
Franfchen die aanbieding affloegen , zy
beyden terug naar ’s Graavcnhaage keerden,
raec betuyginge hoc dc Franfche Staatsdie-
naars, alle gedaane voorftagen van de hand
wyzende, begeerden alles, ’ tgene hunne
wapenen verovcrd hadden, uytgezonderd
de Betuw, te blyven behouden. Derhal-
vcn wierdt die eyfch door dc Staaten van
Holland onaanneemelyk (4) verklaard ,
de onderhandeling afgebrooken, doch echter
verftaan dac de andere twee Gemagtigden
in ’t Franfche leger zouden blyven ;
om tezien watdc Engelfche(y) Gezanten,
aan den Franfchen Vorft uyt naayver wegens
des zelven alte grooten voorfpoed
derwaart gezonden , aldaar zouden uyt-
werkcn. Want Vrankryk had beloofd nicts
op Holland te zullen veroveren, vooren-
alcer hec Zeeland voor die Kroon zoude
gewonnen hebben. Zulks de Franfche
Koning ook, om dien Landaardc genoegc
te geeven, de Hollandlche fteden VVocr-
de en Oudewater , den clfden van (ß_)(6)ßKo-
Hooimaand, weder verliec, welke hy,ifoms
als die den vierencwintigften (7) en dcezc YeJi,aaj
den vyfenrivintigften van Zomermaand pag. r 19.
had in bezit genomen, cn laft gaf, omzy-
ne krygsmagt naar den Brabantfchen en Hiiior.
Zeeuwlchen kant te wenden. Deeze han-
delingen met de FranfcheStaatsdienaaren en“uQ.*
gefchieddcn in ’c ecrft zeer geheym: doch
als de groote aanbiedingen door den Staat
van den eenen kant, en de kloekmoedige
aanruygingen daartegens van den anderen
kant gedaan, onder den gemcenen man
kwaamen, ontftonden zeer (8) grootc he-
weegingen onder de inwoondcrs der byzon- Europa',
dcre fteden , en voerden dc zulken h e t ^®S-<5'54.
meefte klaps, die , gelyk ’ c gemecnJyk
toegaac, hec minfte daarvan weetcnde, her
voorige bewind lafterden, en naar den
quaaden uytftag afmaatcn. Dcezc laatften
ook de grootften in getal gaaven voor,
dac dc zoogenaamde Lonvenftynl’che aan-
hang (men verftaa hierdoor de zulken die
’c Sradhouderlyke gczag afkcurdcn, ca
waarvan
ff I S T O RI P E N N Ì N G E N.
waarvan de Loontrckkcndc Raadsman
(,)Valk.
verward
Europa,
pag. 668.
(i)Valk-.
verward-
Europa.
pag.67s.
(3) Brandt
L c e v . van
de Ruyter
f o l ó ó l
669 en .
7 19.
(4) Brandt
L e c v . van
dc Ruyter
fol.676.
(5) Valk.
verward
Europa,
pag. 678.
(6) Valk.
verward
Europa.
pag.68i.
(7) Valk.
verward
Europa,
pag-óS}.
des Lands Johan dc Witt hcc hoofd was)
zicli mcc den vyand verftondc, ja hec
LandCijliever Fi-anfch dan. Prinfch weu-
Iciiendc, dat vcrraadcn cn genoegzaam
verkocht had. Welke en mecr andere
diergelyke taal ¡11 ifaAC was, om ecne gemeente
, recds vlot door de veelheyd der
ongehoorde iiederlaagen, geheel op deu (x)
hol cc helpen. Dus was te Dordrecht, eer
nog de handeling was begonnen , cen gevveldigeoploopaangericht.
hct’ huysvanden
Burgermeefter Halling geplonderd , dc
fchildery verbceldeude de overwinning by
Chattain bevochten, en tot eene eeuwige
gedachtenis op her Raadhuys opgehan-
gcn, van den wand gehaald, en aan ftnk-
ken gefcheurd, ja de beeldenis van den
ßnrgermeefter enRuwaard Kornelis dcWitr
daaruyt gclueeden en het hoofd aan de galg
gcnageld; terwyl hy als Gevolmagtigde
der Staaten op ’s Lands vloot perfoonlyk
zyn leeven (3 ) waagde , de Franfche
cn Engclfche zeemagt kloekmoedig be-
vocht, en met groot verlies (4) op de
vlugt joeg. Vervolgens wierdt, in een
tweede (4) oproer aldaar , de Magiftraat
genoodzaakt om eenige Gemagcigden aan
den Prins van Oranje te zcnden cn dien
aldaat zynde gekomen fchriftlyk re (ä)
bclooven hem toc Stadhouder ce zullen vcr-
licffcn. Den vyfentwintigften van Zomer-
maand, door ’ t pionderca van eenige ge-
vlugtc wagcns mec geld en huysraad, ecrft
de wyveii, en toen ook de gemeente te
Haarlem op de been zynde gekomen,
wierdt eerft die beroerte wel gcftild, doch
v y f dagen laater zoodaanig hervat, datde
Magiftraat zich genoodzaakt zag om 011-
der trompetgefchal uyt de venfters vau ’t , „.er
Stadhuys te verklaaren van (7) zins te ' ven.
+
I.Boek.
zyn omaan den Prins het Scadhouderfch.ip
op te draagen. Tc Delft beklommen de
gewapende ViiTchcrsgczellen vau Maas-
landlluys, van biimcii door dc misnocgdc
Burgery gcholpen, den (8) dercigftcn der
zelfde maand, den wal, vermccfterdcn dc
markt, dwongen den Magiftraat het Ecu.
wig gcbod te vernictigen . en den Prins
Stadhouder te ziilleu maakcn ; waarop hcc
Oranje vcndclvan den toten waaide. Even-
zoo wierdt ook Gouda door de Boeren van
Moordrccht, Kapelle (9), Waddinxveen,
Boskoop, Ouwer- en Nicwcrkerk iugcno-
men, hct huys van den Burgermeeftcr
Cink aldaar geplonderd , en dc Magiftraat
insgelyks gedwongen in ’s Prinlen ver-
heffing tc bewilligen. Een- en andermaal
ontftonden ook (10 ) diergelyke beroerten
te Rotterdam en ( 1 1 ) Leydc, Invoege
raen uyt alle deeze hooggaaude beweegingen
kon opmaakeu, hoe althans *het
gevoclen der alom misnoegdc gemeente was,
lat tot de geneezing van den gequecftcn Nc-
derlandfchen Lceuw, cudeherftelling zyner
door tw'ccdragt verloorene krachten, nicts
bequaamer was,dan zyne toevlugt ( ix ) tot
deu jongen Prins van Oranje tc iiccmcn,
mcc hem het Stadhoudcrlykc gczag in handen
te ftellen: dcwyl die was eene jeug-
dige fpruyt van den ouden Oranjcftatn;
die door de op den Spanjaard voorheen behaalde
overwinningen hen eertyds zoogim-
ftig had ovcrlchaduwd, en welke zelf
door de gunft des Heeren zoo wondcrlyk
tot hunne redding nietalleen fcheen opge-
waften , maarook door hoogere hand in
tt'ecrwilvau alle zyne tegenftreevcrs, tot
dat hooge bewind voorgcfchikt re wec-
zen. ’c Gene op deeze twee penningen
niet duyfterlyk wordc te kennen gcg°ed-
( 8 )V , lk .
verward
Europa,
pag.684.
(9^Valk.
verward
Eu rop a,
pag. 690.
( 1 0 'V alk.
verward
Eu ropa,
pag.693.
C r i)V a lk ; .
verward
Europa.
pag. 685.
( iz ) Valk;
verward
Europaj
pag. 7 14 ;
w/x Nedcrlandfchen Leeuw, „p de aänb
( H Ä ' ’|wyderprrok“ Wrònkl^p^efchoomm ' H« r a n d S t
i.13.