, » ff j,.| ■ " i 'ri.
í I i l ' j " i :
M í ü l T . : ï ;
! 'i : i ; m
1‘ í: N
r é " t , | 1
Ús
l i t : ’
i 6 7 Í>-
( í í jo a u .
p jc iii Va-
Icriaiü
Hicrogl. Hb.XLÍll.
cap. iS .
2 4 6 N E D E R L A N D S C H E
fliiiigelhf van Merkuur, beiend met cencn blixcmfchicht, hec zimebeeld der ( i) gezwindheyd;
binncn dit om- cn opfcbrii't:
P A C E I N L E G E S S U A S C O M P O S I T A N E O M A G I . X . A U G u s i i ;
M D C L X X V I I I .
DE V R E E D E V O L G E N S Z Y N VOOR SCHR I F T , T E N I E U M E E G E
GE SLOOTEN. D E N 10. VAN OOGSTMAAND. 1678.
II.D c cerfte legpenning heeft, rondom hcc kopftuk van den Franfchen Kon in g, deezen tytel op
dc eene zyde ;
L U D O V I C U S M A G N U S R E X .
KONING LO D EWY K DE GROOTE .
De gevieugelde flangeftaf van Merkuur, die het teken van eenen gezwinden Vrcede is , ftaat
cp dc andere zyd e ; binnen die randfchrifc:
P A C E I N L E G E S S U A S C O N F E C T A .
D E V R E E D E VO L G EN S Z Y N V O O R S C H R I F T G EM A A K T .
I I I . In den rand der voorzyde, van den tweeden, die hec kopftuk des Franfchen Konings
voe rc, leeft raen deczen verfchillenden tytel:
L U D o v i c u s X I I I I , D e i G r a t i a F R a n c i æ E T
N A V a r r æ R E X .
LO D EWY K DE X IV , DOOR GODS G E N A D E KON IN G VAN
V R A N K R Y K E N NAV A R R E .
, . , „ ...... Rondom den flangeftaf van Merkuur, het zinnebeeld van den (z) Vreede, flaat in den rand der
Vale r tegenzyde dcezc fpreuk:
Hièrogî.
lib .x v S U P E R A S E D U C I T A D A U R A S .
cap. 4Ó.
HY B R E N G T H EM TE VOORSCHYN .
Verder leeft men op dcn voorgrond, tot welk gebruyk dees legpenning gemaakt is ; naamely
k :
R E V E N U S C A S U E L S . 16 7 8 .
VOOR D E T O E V A L L I G E IN K OM S T E N i6yS.
Temple
Memor.
p a s . i i ; . :
(4) Refol.
der Staaf.
v anH o lI.
2.tlu!y
16 -S .
Door de geëyfchte bezithouding der fteden
, welke b y ’t fluyten van den Vreede
moeften worden ingeruymd, was zoo gewigtige
zaak rot het uytcynde roe nog geftaadig
in onzekerheyd gehouden: invoege
dePrius van Oranje, vertrouwende datde
Vreede geenen voortgang zoude hebben ;
dewyl hy (3 ) het de eere van Vrankryk
mcendc tena tc zullen gaan, om van die
eyfchcii af te ftaan, cn, zoo die al gefchiedde
, den tyd te kort te z y n , dat
het Vreedeverbond ook door Spanje zoude
können getekend worden , zoo vertrok
h y , zynde hem door dc Staatfche Gemagtigden
gcluk (4) op zyne rcyS gewenfcht,
naar Brabant, om zich aan ’c hoofd van ’ c
verbonden leger re ftellen ; by het wclke
zich tienduyzend Engelfchen tot hulpe der
Spanjaarden gevoegd haddcn, om de Françoizen
, onder den Hertog van Luxemburg
van Bergen in Hencgouwe te docn verhuyzen:
’tg e n c z y , federt (y) den gedaanen
eyfch der gemelde bezirhoudinge, genoegzaam
cn iu zoodaanigcn ftaat berend hjel-
den, dr.: hy voorgaf van met tienduyzend
man in ftaat tc z yn , om een leger vier-
maals fterker hct hooftl te können bieden.
H o e ’t z y , immers rukte dc Prins, in Brabant
gekomen, ten fpoedigfte het leger
byeen, en vie! mids dc getrofien ftilftand
geeyndigd was, den veertiendcn van
Oogftmaand , by Sint Denys met zoo
groote kloekmoedigheyd en beleyd op het
Franfche leger los,dac hy hctzclve naaeeo
hardnekkig gevecht, (6) geheel in wanorde
bragt, cn, hoewel de nacht hec voortzetcen
van dcn flag vcrhinderde, alle dc
ervaarenfte Krygshoofden van gevoclen
waaren, dat, indien hy de vryheyd gehad
had van dicn den volgendcn dag, cii mcc
de hulpe van zcs- o f zevcnduyzend in
aantogt zynde Engelichen, ce hervatten,
hy
(i) VV.
Temple
Memor.
pag. 6 u .
W.
pie
Memor.
p ag .ö jo .
(t) Refol.
derStaat.
Gener.
19 Aug.
1678.
h y i n ftaac zoude geweeft z yn , om Bergen
re ontzettcn, ja aan Vrankryk de gcvoe-
liafte iieep, die ’c nog ooic geduurende de
geheele oorlog getroffen had, toc redding
dcr gemeene zaake toc te brengen. Eu
waarlyk had de Prins, ftaande die gevccht,
zynen perfoon zelf nict ontzien; invoege
die groot gevaar zoude geloopen hebben,
ten waare de Hecr van Ouwerkcrk juyft
van pailc eenen Franfchen Hopman van ’c
paard had gefchooten: waarom hy ook
door denStaat, wegens’c behouden van ’s
Prinfen leeven, mec een paar goude fpoo
wicrdc befchonkcn. De Staaten vcrnocg-
den zich ook nicc (x) met den Prinfc, wegens
bet bevochte voordccl by brieven geluk
tc wenlchen, maar deeden, door vier
Gemagtigden , (3) dc zelfde bctuyging aan
de Prinfes zyne Gemaalin aftcggcn. En
ofwel hct Franfche Icgcr zyne ftandplaats
had moeten vcrlaaten, cn onder dc gunft
des nachts, met verlies van tenten cn pakkaadje
(4) naar de befchanfing van Bergen
( i ) Rcfol.
dcrStaat.
Gener.
1 7 Aug.
I '■-78.
(3) Rcfol.
derStaat.
Gcncr.
19 Aug.
en Henegouwe wyken, zoo bewcerdc die
Landaardt echtcr de zeege behaald, endus
den geflooten Vreede gewrokcn te hebben:
(4) R e fol.
de rStaat.
17 Aug.
1678.
cn ( i ) twcc diergelyke piftoolcn zooalsuytdeezenpenning is op tc maakcn.
H c t kopftuk des Franfchen Konings ftaat op de eenc zyde, omzoomd met deezen tytel tot randfchrift
:
L U D O V I C U S M A G N U S , R E X C H R I S T I A N I S S I M U S .
LO D EWT K D E GROOTE , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONING.
Op dc andere zyde houdt de Krygsgod Mars in de cenc hand eenen wapenftandaard, en in dc
andere ccnen Vreede-of Olyftak j onder dit randfchrift:
M A R S P A C I S V I N D E X .
MA R S W R E E K E R F A N D E N V R E E D E .
Verdcr ftaat, tot meerdere opheldering, op dcn voorgrond dit opfchrifc te Icezen;
P U G N A A D F A N U M S a n c t c D Y O N I S I I .
X I I I I A U G u s t i ; M D C L X X V I I I .
V E L D S L A G B T S I N T D EN T S . D E N 14. V A N
OOGS TMAAND: 1S78.
( i)W .
Temple
Memot.
pigtÓ34.
Den volgenden dag ontfing de Prins van
Oranje ecrft (y) tyding van de Staaten van
hct fluyten van den Vreede te Nieumeege,
en zoude dienvolgens aanftonds eenen Ge-
raagtigdcaan dcn Hertog van Luxemburg,
om hem daarvan rc verwittigen. Naa wc-
dcrzydfche pligtpleegingen ontmoecteu die
beyden, ieder verzeld met de voornaamfte
Bevclhebberen zyns legers, clkandcr iu’c
(6) Refol. open veld, en ilooten eenen (6} ftilftand
Genc?."' van wapenen; totdat de wederzydfche be-
iiAiig. Icrachciging van dcn getroffen Vrcede zou-
( ? Refol dezyn ingekomen. Vervolgens verlier dc
dcr Sm t . ‘ Prins hct leger, trok naar ’ s Graavcnhaa-
21 All? g” » cn zynde hem door acht Sraatfche Ge-
1678. ' magtigden (7) te Honsholredyk wegens de
bevochte zeege gelukgewenfchr, deed hy
den volgenden dag, naamelyk dcn driccn-
twintigfteu (8) van Oogftmaand, vcrflag(g)Refol
vau zyn gehouden gedrag in’t leger; ^ot
wiens buytengewoone laften door dc Ver- i3Aug.
ecnigdc Geweften tien tonnen fchats waa- 1678-
rcu (9) ingewilligd geworden , Icvcrendc
tcn zcifden dagc ook over het Verdrag, cencr.' '
wegens hct ophoudcn van allcvyandlykhc-
den met den Hertoge van Luxemburg voor '
Bergen getroffen. Dc Koning van Vrankryk
had hct Vreedeverbond, met de Vereenigde
Geweften geflooten , v y f dagen
tevoore met zyne goedkeuringe en hanffe- hoH.
kcuingc ( 10 ) bckrachtigd,eii Iedert aan zy-
nc Afgezanten tc Nieumeege gezonden.
Q_q q X Hcc
* i l ■
tell'