J . . L
1 , '
:
■ö:
B ;ö
« I!
; )■ '
I -1.
■ I ?
f c : , .
L it
II
rik'
En dewyl dit door het verrichten der Krooninge gefchiedde, leeft men op den voorgrond, naar
de oude Engclfche tydsrekening:
IN A U G U R A T u s 15 . A P e i l i s : i(S8f.
G E K ROOND D E N z j. V AN GRASMAAND- . itfSy.
. I-
¡. 'i-
Wcynig fyds voorwaar naa deeze vol-
voerde Krooning, wierdc de zoogemelde
fprcuk , dat hem niemandflraffeloos zoude
aanranden , in den Hertog van Monmouth
en zyne Medeftandersbewaarheyd.Dees,die
cen natuurlyke Zoon van den laatftover-
(t)Hubn. leeden Koning, b y ( i ) Lucia Walters gc-
tafelTS? Holland gebooren was, in
wien de jeugd, thans inden lyve zieden-
dc, de graagte ontilak, om zich door de
wapenen vermaard te maaken , had zich
o p ’ t laatfte van zyns Vaders Icevcn uyt
Engelandnaar Holland bcgeeven, cn, waanende
dat de nieuwe Koning, als Rooms-
gezind zynde, niet dan mectegenzin door
zyne Onroomfche onderdaanen gehoor-
zaamd wierdr, aldaar zekcr fchip genaamd
ti)Refol. denHeldercn b e rg ,( i) voorzien mettwee-
endertig ftukken gefchuts cn honderdvyftig
7juny man,doen uytrnften, ja wasmet het zelve,
»685. Ijj weerwil van de orde der Scaaten en dc
{3)Refol. aanhouding des Amfterdamfchen (3) Zcc-
derSiaatcn raads , uyt Texcl naar Grootbrictanje in
^Juny geftooken, cn in ’t landfchap Dörfer
«68j. geland; om, als hebbende reeds door zyne
aanhangers dc hoofdftad van dcn zelfden
naam veroverd , in dien oord eenen op-
ftand tegens den Kouing tc verwekkcn ,
onder voorgeeven van alleen tot befcherming
van den ingevaar zyndea Hervorm-
den Godsdienft, en der verkrachtte wetten
en vrydommen de wapenen tc hebben opgevat.
Koning Jakob gaf aanftonds van
deezen onverwachten inval aan het famen-
geroepen Parlement kennis , cn ontfing
nietalleen van’t zelve tot demping van deezen
opftand , de noodige onderftandsgel-
den , maar dat liet ookMoumouths alom
geftrooid verweerfchrift door Beuls handen
verbranden, ja ftelde daarenboven op des
zelven hoofii eene belooningvan vyfduyzend
ponden fterlings. De gelande Hercog
had zich desonaangezien landcwaartin be-
geeven; om aanhang te maaken, en tegelyk
den Koninglyken tytcl aangenomen,
onder voorwendfel dac zyne Moeder in ’c
geheym met den overleeden Koning zoude
getrouwd zyn geweeft, cnhydus. als des
zelvcn wettige Z o on , toc zyne achterge-
laarene Ryken dc naafte en alleen gerech-
tigd mocfte weezen. Kouing Jakob integendeel,
om te belctcen dac hy mec geen
meerderen aanhang verfterkt wierdt, en
niet naar Londen afzakte, liec alle de toegangen
bezetten, de vanalom byeengeruk-
re benden, onder den Lord Duras o f den
Graaf(4)van Feversham, hem tegentrek-
ken ; eu hebbende op zyn verzoek eerft
drie (j-) Schotfche, en federt cen gelykge- 1685. pag.
tal Engelfche (6) regementen vande Ver- (jjkcfot.
eenigde Scaaten uyc Nederland terug ont-derStaat,
fangen, zondt hy den gemelden Graaf te-
gens Monmouth te lande, en deed, door i68j.
den Zeebevelhebber Trevanjon, met alle
de gereed zynde ichepen de zeekuften om- Gener.
trcnc Lime zeer naauw bezetten , opdat
hemtewatergeenoorlogsvoorraaduycHol- *
land, daar meo tegens dcn uytvoer ook
zeer ftrenge orde (7) gefteld had , zoude . .
cocgcvoerd worden. En gelyk de laatfte Ssta«.’
die bevel ce water zecr ftiptlyk uaakwam,
zoo gelukte ook dcn eerften dcn naar Brid- fcsjfc
gcwacer geweeken Monmouth telkens zoo
digt op de hielen te vervolgen , dat hy
hem, den zeftienden van Hooimaand, ouder
die ftad in een gevecht wikkelde ; ’c
gcnc, onaangezien Monmouth hem ingérai
van manlchap overtrof, naadac hy eenige
ftukken gefchuts tot onderftand bekomen
had , van dien uytflag w a s , dac
eerft de ruytery der wcérfpannclingen, en
eyndelyk ook het voetvolk , ren kofte van
omtrent twee duyzend (8) dcr hunncn , (g) Refoi.
wierdc uyc het veld geflaagen , veele ge- derStaat.
vangenen bekomen , en dus met deeze
nederlaag , alle de hooge voorneemens
van Monmourh eensdaags vernietigd ;
’t gene ook aanleyding tot het maakcn
van deezen gedenkpenning heeft gegeeven.
Op hct voorftuk ftaat, zonder eenig byfchrift, de beeldenis van Jacob , Hertog van Mon-
mouth. Hec ruggeftuk verbeeldt eenen hoogen berg in zee j waarop drie Koninglyke krooncn
ftaan : om welke te bekomen men eenen jongeling dien zeer reukcloos ziet beklimmcn , doch jjb. iv.
ook ylings hals over kop vanbovenneder ftorten} onder deeze fpreuk (i) van Ovidius: ffui88.
S U P E R I R I S E R E . J U L I I 6: iö8y.
D E G O D E N H E B B E N ' E R OM G E L A CHG EN . D E N 6. F A N
H OOlMA AN D i iö8f.
Sedert dceze ncderlaag , waardoor al
Monmouths gevolg gedood, o f gevangen,of
verftrooid was , Icheen die allecn bekom
merd, om zyn leeven door eene vaardige
vlugt tc verzekeren. Doch de Graaf van
Feversham nog dien zelfden dag Bridgewater
hebbende ingenomen, zondt aanftonds
verfcheydene krygsbenden d o o r ’t omgelegen
land om Monmouth en den Lord
G re y, die met vyftig paarden bytyds uyt
het gevecht geweeken waaren . indien’t
WHolL eenigszins ( i ) doenlyk v iel, cc achterhaa-
Metkut. Jjn. Monmouth hiervoor wel beducht,
iSi' en dat hy door de grootheyd zyns gevolgs
mogt vcrraaden wordea , fcheydde zich ,
verzeld mec den Lord Grey en eenen Weg-
w y z e r , van de overigen a f , om dus min
bekend tc ligcer hec gevaar te ontkomen.
Ondertuflchen had hec gerügt van zyne
nederlaag zich alom verfpreyd, en de Lord
Lumley veele zyner krygsbenden op de
toegangen gefteld , om de vlugtelingen te
onderfcheppen : weike ’s daags naa’c gevecht
den Lord Grey , verzeld van eenen
Leydsman, gevangen kreegen, en uyc hem
verftondcn, hoe zy weynig tyds tevoore
van Monmouth, en uog eenen anderen
Bevelhebber, hieromtrent waaren afge-
dwaald, en die zich derhalven op deeze
hoogte onthieldeo. Op zoo naauwkeurig
bericht wierdc ftraks dees oord omzet, en
de uyterfte moeite aangewend, ora hem re
ontdekken: doch wac vlyc en zorg daartoc
ook wierdc befteed , was echter alles te
vergcefích, totdat eene arme vrouw bericht
gaf van cwce onbekende perfoonen in de
nabygcleegen haage re hebben gezien. Hierop
begaaven zich eenigen derwaart, die
niets ondoorzochc laatende , eyndelyk
den ongelukkigen Monmouth (^3) in eene (3) Hoii.
grep, mec groente overdekt, vonden. De .
gevangen wierdc ftraks naar Londcn ge- 187? ^
voerd, aldaar te recht gefteld cn eyndelyk
tcr dood verweezen. In die uyccrfte fchreef
hy eenen briefaan den Koning , en ver-
zochc hcmte moogen Ipreeken, ’cgene hem
wierdc toegeftaan ; zulks hy dus gelegenheyd
had om den zeegepraalenden Vorft
te voet te vallen en toc behoudenis van
zyn Iccven zoodaanig beklag te doen, als
dc verwandfchap van ’c bloed , de zuchc
toc het leeven , eu hec oprechcfte berouw
van al hec voorgaande eenen fterveling
können ingceven. De Koning , hoewel
geduldig in die alles aan te hooren, deed
hem echter dc gcnade niet van hem zyne
voorige misdaad cc vergeeven : invoege
h y , volgens ’c gevelde en door den Koning
bckrachtigde doodvonnis , den vyf-
cntwincigften van Hooimaand opTouwr-
hil mec de by!,uaa v y f (4) flagen van den (4)Holl.
verbyfterden beul ontfangen, en dus veel ,
marcclens uytgeftaan tehebben, onchoofd 188.
wierdc. Zyne dood wierdt van verfcheydene
verfcheydenlyk befchouwd , naar
maate hen hec belang van den Godsdienft,
o f de liefde toc dc tcgenwoordige Regcc-
ring aanzecrede ; gelyk ook de zulken ,
hec zy voor, hetzy tegens hem , dc volgende
penningen , ter gedachtenis van
die rarapzaligc fteriloc, in ’c lichc gegeeven
hebben.
Nnn n 4 I. Dc
" f c ]
. , 1
L " ' r i
«