' ■ I ^7, , ' ï
'V j i i f i i' Í ■ « j ’
I . ; . ■' ' i '
J! ' r - Y - - .
r .¡y . ■
i f f 4 N E D E R L A N D S C H E
1679.
( I ) Holl. 1
Merkur.
16 7 8 . pag,
^5S-
( i i Holl.
Me rk.
1679. pag.
GcIyk Vrankryk langs dceze wegen dc
bcichcrming van Zweede ongemeen be-
liarEigde, zoo ipande deeze Kroon ook
van haaren kanc alle krachten in, om door
dc wapenen zich eenen roemrykeii Vreede
te bezorgen, en had toc dac cynde,
terwyl de Keurvorft van Brandenburg mec
hec bclcg van Straalzond bezig was, een
Icgcr van zeftienduyzend man in Lyfland
opdc been (i)gebragt, dac onder hcc belcyd
van den Veldmaarfchalk Horn langs
Kourland naar Pruyfte doen trekken, en
omtrent Filze hec geluk van over dcMemel,
en dus coc in ’c hare van dac Geweft ce dringen;
mids dc Hoogbevelhebber Gartzken,
die ilechrs eenige regementen aldaar onder
zyn gebied had, nict in ftaac was om den
Zweeden hcc verdcr indringen te beletten.
Om echter den ingevallen vyand hec hoofd
tc bieden, trok dan dc Kcurvorft dcn uc-
gendendag deezes jaars, nietcegcoftaande
dc ftraife koudc, in perfoon uyc Berlyn,
regclyk zyne benden byeen, en den (2)
twintigften mcc dc zelve'over den Weys-
fel; en hocwcl hy aldaar wel twintig my-
Jen van hec Zweedfche leger was, zoo begoft
dac echtcr mec alien moogelyken
Ipoed weder terug tc trekken, cen eynde
hec gevecht ce ontwyken. De Keurvorft
integendeel, ora meer Ipoeds te maaken,
liec zyn voetvolk op ysfleden voortbrengen
, en onder den Hoogbevelhebber
Gartzken , mids die dén vyand nader was
dicn geftaadig door uytgezondene benden
oncruften en ophouden. Dus den zesen-
twintigften van Louwmaand Kooingsber-
gen en twee dagen daarnaLabiau hebbende
bereykt, zondt h y , onder den gemelden
Bevelhebber , vyfduyzend zoo ligt- als
zwaargewapende ruyters , en nog duy.
zend anderen onder den Gcneraal Majoor
Trcffenfek vooruyc, om dcn wy-
kcndcn alle moogeiyke afbreuk te doen,
cn in den aftogt te belemmeren. En
waarlyk (3) als deKeurvorft tuftchen den (3)HoU.
negenentwintigften en dertigften te Knik-
kerneze gekomen was, gelukte hec Tref-
fenfclt, de Zweeden in hun leger te Filzc
overvallende, vier zoo ligt-als zwaargewapende
regementcn ruyters te verftaan,
cn van hen by die ontmoeting acht vendcls,
twee ftandaarden, en eene keteltrom
mede te voercn. Invoege der Zweeden leger,
den volgenden dag, over den Memel
week: doch ftaande die aftogt viel dc
Hoogbevelhebber Gartzken in hunne ach-
tcrhoede, fmcec zc onaangezien de Veldmaarfchalk
Horn aldaar z elf hec bevel
voerde , overhoop , en veroverde, mec
omkomen van twaalfhouderd vyanden ea
neemen van tweehonderd gevangenen,hunne
mcefte pakkaadje, (4) oorlogsvoorraad,
en troswagens. Sedert ilocgen de Zwee- 1079. pâg,
den, onder dc gunft van den volgenden
nacht, ter rechterhand a f, cn naamen
hunnen weg door Samaïten , Littouwe,
en Kourland : invoege z y nog wel veer-
;cig mylen, met onwil cn t^enftand der
inwoonderen, in hec ftraffte des winters
moetende afleggen dus geen tweeduyzend
gczondc voecknechccn van zoo ontzaglyk
leger weder in hun land terug bragten.
H o e ’t z y immers gaf de Keurvorft aaa
hunne Hoogmoogendheden van die verjaagen
der Zweeden kennis, en dat behaalde
voordeel aanleyding toc het munten van
dceze gedenkpenningen; welker eerfte in
de penningkafle van den Heer François
Fagel, Griffier der Algemeene Vereenigde
Staaten, gevonden wordt.
I. Op de voorzyde ziet men, onder de gunft eener opgaande
. .....rr Aon M(v»rdfchcn Leeuw ccnen berg beklimmcn, om dcn Pi-uyf- ^^7 9 -_
zyn "aarop gemaakte ncft te verjaagen; bmnen dcezc fprcuk cmlecnd van dcn
fifchen
(I
J Trcurfpcldichier Seneka : 614 -s.*
Q U EM d i e s V ID I T V E N I E N S SU P E R .B U M :
A n n o M D C L X X I I X .
HEM, D I E N D E M O R G E N S fO N D HOOV A A RD IG ZAG.
I N T J A A R 11S78.
der dit nindlchiift, ’t gene hct vervolg van't voorige is :
H U N G D IE S V ID E T F U S I E N S JA C E N T E M .
Z I E T DE A VONDS TOND V E R S L A A G E N .
. Waardoor, gdyk hct op-fchrift van dcn voorgronJ te kennen geeft,
P R U r S S E , IN 'T J A A R 167p, V E R L O S T IS.
P R U S S IA L I B E R A T A . A n n o M D C L X X IX .
II Dc eene ayde van dcn twceden, dien ik in dc penningkafle van dcn ^
ä ls bv de O u d ^ Jiid t.®Op de andere zvde, die geene .erbee ding heeir, leeft nrcn rnf-
fchen de woorden IN P R E U S E N , I N P RUT S S E , d.tHoogdnytlche oplchrilt.
W E R S A G E N K A N WO M A N l E T Z F IN D T
D IE L I E F L A N D S C H E S O L D A T E N ,
D EM G E B E N W IR D M E R C U R IU S D E N B E U T E L
M IT D U C A T E N . i«7s.
WI E Z E G G E N K A N WA A R M E N THAN S DE L T F L A N D S C H E
S O L D A A T E N V INDT , D I E N Z A L ME R K U UR D E N
B U T D E L m e t D U K A A T E N GE EVEN. 1679.
zonnc, hct Zweedfche leger
Pruyfle
Gelyk de Keurvorfl; door dit behaalde
voordeel nu de handen ruyraer gekrecgen
inlrk°”’ eu dns van zins (3) was het gcmcene
i«79.'p>5. belang det Bondgenootcn met meer uaa-
'*■ druks te onderfteUnen, zoo was hy ook
I I I . ‘Deel,
van de voorwaarden en vcrbindteniflcn,
met Vrankryk door de andere Moogendheden
ten naadcele der Noordfchc Bondgenootcn
geflooten, temecr afkecrig, cn
deeden die in ’c algemecn, gelyk dc Keur-
X X X vftfl: