m y " ‘ 4
I f i*
I l : r
¡II ' I.
| i í L , s ; ¡ ;
I» ?
i p i i v i r ’ 'f f »
,,fif
vi;.
2 1 0 N E D E R L A N D S C H E
1677. III. De derde, wiens ruggeftuk de verovering van het Admiraalsfchip den Zweedfchen Mars ver-
— beckit , vertoont op het voorftuk de beeldenis des zcegcpraalenden Konings} binnen dcezc tyi
c l s :
C H R I S T I A N U S V , R E X D A N I Æ , N O R V E G IÆ i i U E .
C H R I S T I A A N D E V , KO N IN G V AN D E E N E M A R K E
E N NOORWE EG E .
( 1 ) R efol.
dcrSraateii
Gener.
a i Maart
XÖ77.
( i)H oU . :
Me rk .
16 7 7 . pag.
•170 €û
a7l.
Op den zelfden dag, als dit laatfte gevecht
voorviel, vertoonden zich tien van
de vyfcien toegeftaane Nederlandfche oorlogfchepen,
toc de helfte vau wier uytrus- j
ting men voor zes maanden zevcnhonderd-'
vyftigduyzend (i)guldeiis had ingewilligd, <
onder hec beleyd vau de L. Admiraals |
Willem Baftiaansze cn Kornelis Tromp,
welken laatften de Koning van Deenemarkc
in ’c voorgaande jaar, toc den Graaflyken
ftand verheeven had, van pafTe in de Z on t;
om drie Zweedfche oorlogfchepen, die
zich uyc hct laatfte gevecht op de vlugt,
cn totonder Malmuyen hadden begeevcn,
dcn doortogt naar Gotthenburg te verhinderen.
De Graaf Tromp deed aanftonds
ccne reys naar Koppenhaage, doch keerde
ccrlang weder naar ’s Lands vloot; aiwaar
men op zyne wederkomft in eenen gehouden
krygsraad befloot, de gemelde drie
Zweedfche oorlogfchepen te bevechten.
Wier een deSinc Hieronimus mec tweeen-
zeventig ftukken, het andere de Merkurius,
en hec derde (z) Nieuw Kalmar genaamd,
beyden met zesenzeftig ftukkcn voorzien
waaren. Dc aanval gefchiedde den twaalfden
van Hooimaand, in ’c aanzien van
den Koning van Deencmarke, door de
Scheepshopluyden Kornelis Tyloos cn
Niklaas de ßois; wier eerfte, onaangezien
hy flechts een der ligtftc fchepen, dc ftad
Kampcn genaamd , vocrde, echter met
eene weergalooze kloekmoedigheyd zich
tuflchen de twee grootfte Zweediche ichepen
wierp, eu op de zelve een geheel uur
zoo dapper onophoudenlyk vuur gaf, dac
hec eene genoodzaakt was zich op genade
over te geeven, en hec andere, (3) zynde
ftaande hec gevecht aan den grond vaft-
geraakc, ook eerlang gedwongen wierdt
(4) dac voorbeeld te volgcn; terwyl het
dcrde fchip door eenen Nederlandfchen
brander aangeftooken door dat aange-
hechce vuur verteerde. De Koning van
Deenemarkc was nietmin over de kloekmoedigheyd
der Nederlandfche in dir,
dan der Deenlche Zeehopliiyden i n ’t voorgemelde
gevcchc betoond, voldaan; en
willende ook voor hec toekomende den
moed dier Bevclhebberen door zyne mild-
daadigheyd opwekken, vondc hy goed elken
der Scheepshopluyden met ecne (7)
goude kcten te befchenken; waaraan dees
penning van ’c zelfde metaal gehecht was.
(6) Refol. geharnafte borftbeeld van den Koning van Deencmarke, dien de Vereenigde Geweftcn
derStaaten tegens de (6) bekomc ovcTwinning, op eene zeer verpligtende wyze, geluk wenfchten, ftaat,
Gener. Z o n d e r eenig byfchrift, op de voorzyde j evenals een famcngehooptt ftapel van allerleye fchecpsge-
•s^Aug. reedfchappcn en oorlogstuyg, zondcr randfchrift, op de tegcnzyde.
Die gevecht te water wierdt van cenan-
der, twaalf dagen daarnaa, tc lande in
Schoone, tuflchen de wederzydfche legers
gevolgd; waarvan ik ook het vcrhaal alhier
wil aanhechten. Terwyl hec Dcen*
fche leger onder Landskroon dcn uytflag
van ’t laatfte zeegevechc afwachtce, was
het Zweedfche met verfcheydene vaualom
by-
H I S T O R I P E N N I N G E N . I I L BoeL 2 11
( i ) byceugetrokkenc benden zecr merke- 1 gcn was. De Zweedfche Koning bc.kom’
( 3 ) L .« r .
van Koin.
Tromp
pag. 448.
(4) Refol.
der Staat.
Gener.
6 Aug.
1677.
(5) J-icob,
Mui. Reg.
Dan , fol,
99.
ly r v ir ¥ c ? k r / e n dus te raade geworden
1 6 7 7 - P » 8 - om tegens het eerllgemelde eenen yeldllag
tc waagen. Tot dat eynde, naa ’t houdcn
vau eenen Bcededag. des morgens ten
drie uuren van den yierentwintigftcn in
Hooimaand, zynde opgebrooken . vondc
het den Koning van Deenemarke met zyne
benden tuffchen Serkebing en Silbergcn-
bach in cen dal en voile flagorde gefchaard.
Om hem van ter zyde te können aantas-
teu, deysden de Zweedfche volken meer-
enmeer in ’c naderen naar de rechter hand
af, en deeden, naadat het geichut vau
wederzyden b y ’t uur gefpeeld had, tus-
fchen tien('i)en elf uuren het geheele leger
aanvallen. Die gefchiedde wel raec zeer
groote kloekheyd , doch, terwyl de
Zweedfche rechter vieugel in’c voorttrekken
door ccn moeras belemmerd was, deeden
de Deenen zoodaanig hun uyterfte
beft tegens den flinker vieugel dat dees wel
twee dorpen wydte wierdt terug gedree-
ven : zulks zich hierop een vallch gerucht
door ’t Zweedfche leger verfprcyd-
1 Í - 7 .
(i)H o ll.
Merkur.
JÓ77. pag'
»73-
merd om deu in gevaar geoordcclden flinkeren
vieugel ce redden, deed zyncn rechter’
hcc merkclyke voordeel, dac die op dc
Deenen rccds behaald had, niet meer vcr-
volgen, maar (3) zyncn yver inbindcn,
om den eerftgeraeldcii te hnlpc tc komcn.
Ondertuflchen was de dag aan’c afgaan, dc
wederzydlchc manfchap door dc grootc
herce der zonnc zeer vermoeid , en dc
Deenfche krygsmagt in hunne voorigc Ic»
gerplaacs getrokken : zulks hiermcde her
gevechr geftaakc , en dc zeege van icdcr
zich toegeeygend wierdc. By dc Deenen,
oradat zy dcn Zweedichen flinkeren vlcugel
hadden terug gejaagd ; by de Zwccdcn,
omdat zy dicn dcr Deenen geen mindere
fchaade hadden toegebragt, zich vervolgens
herfteld, en hec ilagtveld ingchou-
den , terwyl hun vyand naar zyne oude
legerplaats (4) was geweeken : des
was hct dat de z e lv e , coc lof van hunncn
Koning , zoo wegens die , als dc
twcc voordeelcn in ’c voorige jaar behaald
, deeze drie penningen gemunt
de, dac die bereyds uyt het veld geflaa-i hebben.
(3) HoIf.
Merkur.
16 7 7 . p j j .
174.
(4) Ho!l.
Merkur.
16 7 7 . pag,
I. Hct ficrlyk'geharniifte boiftbedd van den Zwcedfchen Koning, waarmede de voorzyde
van dcn ecrften bcftempeld is, wordc in dcn rand omvangen mec hec randfchrift deezer tytelen:
C A RO LU -S X I , D E I G h a t i a S U E c o r t im , G O T h o r u m ,
W A N D A L O R U M ( i U E R E X .
K A R E L DE X I , DOOR GODS G E N A D E KON IN G D E R
ZW E E D E N , GOTTHEN , E N WE N D EN .
Ggg » D.
iff ■■ t
' ■
• i t i l t
Ui :
ivri'i
■‘ i f f
f f :
■
r . : 'f f - I