l! I l
( i ) V » lk .
verward
E u ro p i,
( i) Ont-
Tücrd
Nederl.
I .d e e l ,
P'’s- 477.
Onaangczien hec mislukkcu deezer o n - '
' dcniccmingc opWocrdc, liet dc Prins van
Oranjc daarom den moed niet zakken,
maar alles klaarmaakcn, om den Fran^oi-
zcn zoodaanigcn flag coetc vocgen, waardoor
zy van hun Land zouden aigelbeeden,
cn metcen dc oorlog uyt hec hart der
Vereenigde Geweften op de Franichc grenzen
ovcrgevoerd, worden. Toc dac eynde
vergaderden ( i ) de Staatlche benden
rondom ßreda, welke by krygsfchouw,
den zevenden van Slagtmaand, viercn-
twintigdnyzend man wierden ftcrk, bevon-
dcQ. Den volgenden dag wicrdt de optogc
naar Maaftricht begonnen, en tegelyk cen
geruchc uyrgeftrooid .van hcc oog opTon-
gcrc o f Mazeyk gcworpen te hebben. Om
dit uytftrooilel temeer indruks tc doen
hebben , wierden in . der waarheyd re
Maaftricht zccr groote toebereydfeis gemaakt,
cn dit voorbeeld door dc Spanjaards,
welke dc Staatfche aanflaagen bevorderden,
zoo ce Namen cn Roermonde
als te Vcnlo , iiaagevolgd. Doch eyndelyk
, naa vcele looze op- en afcogten, cn
naadac hcc Staatfche leger inec eenige
Spaanfche hulpbendenverfterkt was, (x)
wicrdt Charleroy door den Graaf vau
Marcin , den zeftienden van Winter-
maand, toc zoo groote vcrbaasdheyd des
Franfchen Hofs, berend; dat de Koning,
onaangezien de Winter, zyn H o f verlict,
omzich toc de behoudenis van deeze
ftad, wier Stedevoogd afwcezig, en bezetting
zeer zwakwas, naar degrenzen te be-
gceven. De Prins vauOranje kwamden vol-
genden dag mede voor die plaats, en deed
alles toc de aanvechtingcn vervaardigen,
in vertrouwen van zoo gewigtige ftad in
’t kort, mids z y aan alles gcbrck had, te
züllca veroveren. De Graaf vanMontal,
Stedevoogd dier plaatfe, die om Tongcre
tc behouden zich derwaart bcgeeven had,
en zich dus buyten zyne Veiling zoo lis-
ciglyk gcftoocen z a g , namvoor alles te
Waagen, om zich, hec zy door lift, het
zy door geweld, in de belegcrde ftad te
wcrpen. Toc dac eyndc ftoegen hy en
zeftig welgemocdigdc ruyters op weg, eu,
hebbende allen Oranje (3 ) veldcekcus op
hunne hoeden, geraakten aldus door de
eerfte voorwachcen, zonder gekend te
worden, ja , lofteudezelfs hun eygen hand-
gefchiit op de laatfte, rcndcn tuflchen eene
hagelbuy van naagezondene kogcls mcc
lofTeii room tot voor de poort der ftad, aiwaar
zy daadlyk wierden binncngclaaten,
en raet grootc blydfchap ontfangen. T e meer,
mids hy ftraks orde op de befcherming
der ftad ftelde, en, om tyd te winnen,
verfcheydcne uytvallen op de belcgeraars
ondernam : welke desonaangezien
beftemd hadden het beleg te achtervolgcn.
Doch eene opgekome ftrenge vorft maak-
ce de aarde onbequaam toc het dclven, ja
verftyfde indiervoege de menfchen cn paarden
; dac men , zonder dc loopgraaven
eens geopend te hebben, met achterlaa-
cinge van veele (4) door de koude verlam-
de en ziek gewordene krygsknechten,
onvcrrichter zaake hec aangevangen beleg
moeft ftaaken , en längs kleyn Brabant
mec het Staatfche leger terug trekken.
Zulks Vrankryk, naar maatc het eerft
over deezc oudcrnceming was bekommerd
geweeft , nu des te grootere
vreugdeblyken, en onder anderen daarop
ook deezen penning liet munten.
(3) V alk.
venvard
E u rop a,
pag. 836.
( i)O a t -
roerd
Nederl.
I . d e e l,
pag. 506.
(4) V a lk .
verward
E u ro p a ,
p a s .8 3 7 .
( 2 ) 0 u t -
roerd
N ed erl.
l .d e e l ,
p.ig. jo 8 .
op de rugzyde iiet men dc verlofte ftad, in de gedaante eener Vrouwe , cn met cenc Muurkroon
op haar hoofd, naaft den Franfchen Koning ftaan, wien zy uyc dankbaare crkcntenifte
haarer vcrlofllnge ccnen krans van blocmcn o p hcc hoofd z e t j onder dit randfchrift;
C A R O L O R E G IU M O B S ID IO N E L IB E R A T U M .
M D C L X X I I .
C I I A R L E R O T VAN X B E L E G V E R L O S T 167z.
De zelfde vorft, die het belegvan Charle-
loy had docn opbreekcn, moedigde den
Jieldhafcigcn Rabeuhaupt aau om eenen
aanflag tegens Koeverde te ondcrneemen.
Want zeer omftandig van de geftcldheyd
dier veftinge, waarvan de Biflchop van
Munftcr nu zyne wapenplaacs gemaakc
had,door ccncn Mcynardvan(i)Thyneu,
geweczen Kofler dier fterkte , doch te
gelyk cen zeer ervaaren Krygsvcrnufte-
Jin g , zynde onderricht, gaf hy in ftilte
bevcl toc hec maaken van verfchey-
dene biesbruggen, ftormladders, cn andere
gereedichappcn , rot diergelyke on-
dcrnecmingen noodig. Dc zcsencwincig-
fte van Wintcrmaand , mer alles op W a gens
tc laadcu, en zich toc den uyttogt te
vervaardigen, tc Groeninge mcc geflooce-
nc poorten zynde gefleeten, is den vol-
gendcu dag des middags omtrent cen uur
ccrft dc ruytery, vervolgens omtrent drie
uurcn het voetvolk door de Steentilpoort,
re laraeuomtrentduyzend keurlingenftcrk,
in goede orde naarbuyten getoogen. T e
Helpen ftal gehouden, vervolgens eerft ce
Gieren, en federt ten tweedemaale te Öderen
overnacht hebbende, zyn z y eyndelyk
op den middag te Errem gekomen: aiwaar
ieder (x) met kruyd, lood, en de noodige
ysfpooren is voorzien, en gelaft zich re-
gens tien uuren des nachts rot den verdc-
reu optogc naar Koeverde gereed te houden.
Hier had men, zynde door drie,
overloopcrs van hec nadcrcn der Staatfche
knechten op den eerften dag rccds verwic-
tigd, zich een-en andermaal indcwapcucn
begeeven, doch, telkens nicc cuvels verneemende,
hec gevaar eyndelyk uyc hec
hoofd, cn zich dien zelfden nacht tot rüsten
gefteld ; als Rabenhaupc, omtrinc
drie uurcn des nachcs, de buytenwerken
dier ftcrktc, onder dc gunft van ccncn
zeer dikkeii ncvel, naderdc. De mcdc-
gcbragte manfchap, in drie hoopcn zynde
vcrdceld, taftce ook van drie kanten mec
ccne weergalooze onverfäagdheyd , over
de tocgevroozene grachten en meciegevoer-
de biesbruggen Koeverde aan; daar eerlang
alles in dc wapenen, cn in cenc yflykc verwarring
raakte. Onder dc gunft van dcezc,
onaangezien hct fterk fchietcn van den
vyand, hec Staatfche volk den wal hebbende
beklommen, gelukte (3) hec Hop-^3)ont-
man Klinge de Vricfchc poort open ce hak-
keil , en dus den weg voor dc Staatfche h t l t
ruytery naarbinnen te baancu. Zoodra P"S-5'3*
die op de markt kwam, daar zich eenige
ßiflchoplykc knechten dicht ineengefloo-'
cen hardnekkiglyk verweerden, maakte zy
een eynde vau’t gevecht,cn dwong dceze
de wapenen ncder te leggen, cn zieh gevangen
te geeven. Op deeze wyze is Koe-
verdc nietmin ftoutmoediglyk aangetaft i i e r S
dan gelukkiglyk (4) hcrwonncn , cn de ^^nHoii.
gedachtenis daarvan op dcczc gcdcnkpeii» ¡673 'fo]
ningen bewaard. zo.
Rondom het cenvoudig kopftuk des Franfchen Konings, leeft men in den rand der voorzyde
deezen zynen gewoonlykcn tytcl:
L U D O V IC U S X I I I I , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S ,
LO DEWT K D E X I V , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONING' ,
I. De
Op